جزیره زیبای کیش با داشتن سواحل زیبای خلیج فارس، جاذبههای طبیعی و تاریخی فراوان و نیز مراکز خرید لوکس و متعدد مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی فراوانی است. یکی از جاذبههای تاریخی و محبوب کیش، خانه بومیان کیش یا خانه مردم شناسی بوده که شما را به سفری به دوران گذشته کیش دعوت میکند. برای عاشقان تاریخ، فرهنگ و هنر، این مکان بسیار دوست داشتنی خواهد بود. با بازدید از این خانه، با سبک زندگی مردم محلی و بومی کیش در سالهای گذشته آشنا میشوید و از فرهنگ و رسوم آنان اطلاع مییابید.
تاریخچه خانه بومیان کیش
خانه بومیان کیش با نام دیگر خانه مردم شناسی بومیان کیش Kish Native Anthropology House همچون قلعه جنی قدمتی دیرینه و ۲۰۰ ساله دارد .این بنای تاریخی به سفین قدیم که منطقهای در بافت قدیمی و سنتی کیش است، تعلق دارد. این خانه امروزه به عنوان موزه نیز مورد بازدید قرار میگیرد. خانه بومیان در زمان قدیم، محل سکونت تاجری معروف به نام حاج عبدالله بن شاهین بوده است که آن را از اجداد خود به ارث برده بود. این مرد از تاجران محلی و قدیمی این جزیره و در زمان خود، در زمره مردان ثروتمند کیش قرار داشته است. حاج عبدالله بن شاهین در گلافی و نجاری برای ساخت لنج تخصص داشت و در کنار آن به خرید و فروش مروارید نیز مشغول بود. این خانه با هدف نمایش آداب و رسوم و سبک زندگی مردم محلی کیش در زمان قدیم، به واسطه تلاش سازمان گردشگری، به یکی از اماکن تاریخی و دیدنی کیش تبدیل شد.
بخش های مختلف خانه بومیان کیش
بنای تاریخی خانه بومیان کیش از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است. این بنا با وسعتی حدود ۱۲۰۰ مترمربع، دارای چاه آب، چند انبار، یک حیاط مخصوص خانواده، یک حیاط مخصوص مهمانان و ۱۵ اتاق بوده و این خانه به سبک مردمان بومی کیش طراحی و دکور شده است. این خانه نمادی از فرهنگ و مهمان نوازی مردم کیش محسوب میشود. خانه بومیان مکتب خانه، بالکن بزرگ، آشپزخانه، انبار خرما، آغل، انبار علوفه، باغچه، در ورودی مخصوص افراد خانواده، در ورودی مختص مهمان، اتاقهای زمستانی و تابستانی دارد.
انبار خرما خانه بومیان کیش یا چندول
چندول که در زبان محلی به معنای انبار خرما است؛ برای تهیه شیره خرما استفاده میشود. تهیه شیره خرما به شیوه طبیعی و سنتی، از حرفههای اصیل در جزیره کیش است که قدمتی ۶۰۰ ساله دارد. شیره خرما یکی از سوغاتیهای معروف کیش بوده که میتوانید آن را برای صبحانه تهیه کنید.
مصیف (اتاق تابستانی)
این اتاق اغلب در تابستانها مورد استفاده قرار میگیرد زیرا به گونهای ساخته شده است که از جذب گرما جلوگیری میکند. وجود پنجرهها و بادگیرهای متعدد در این اتاق نیز به جریان هوا و خنکی فضای اتاق کمک میکند. این اتاق در ارتفاع 1.5 متری از سطح زمین و پشت به آفتاب قرار دارد. مصیف در زمستان نیز با پوشاندن پنجرهها و بادگیرها قابل استفاده بوده است.
مطبخ
مطبخ یا آشپزخانه در حیاط خانه بومیان قرار دارد. دریچههایی برای خروج دود تنور در دیوارهای آن تعبیه شده است. آسیاب کردن جو، طبخ غذاهای محلی، پخت نان، آسیاب کردن گندم و... در این محل انجام میشد. این مکان بدون در، با دیوارهای گلی و سقف پوشیده از برگهای درخت خرما ساخته شده است. در حال حاضر در این مطبخ، وسایل پخت و پز زمان قدیم و مقداری مواد غذایی بهجای مانده از گذشته قابل رویت خواهد بود.
بیت العود
بیت العود یا اتاق خواب صاحب خانه، بخشی در خانه بومیان است که همه وسایل آن با قدمت دیرینه قابل بازدید هستند. همه اتاقهای این خانه حمام مخصوص دارند که نماد اهمیت تمیزی و بهداشت در فرهنگ مردم بومی کیش است. تخت متعلق به ۸۰ سال پیش، رادیو و تلویزیون با قدمت ۴۰ ساله، طاقچه، ظروف و وسایل تزئینی و... از وسایل مختلف این اتاق هستند. آینههای متعددی روی دیوار این اتاق وجود دارد که جلوه زیبایی به آن میبخشد.
بیت القهوه اتاقی مختص مهمانان خانم
بیت القهوه اتاقی مخصوص برای مهمانان خانم در این خانه بوده است. در بیت القهوه که از نام ان مشخص بوده، اتاقی مخصوص قهوه است و در آن با قهوه و چای از مهمانان خانم پذیرایی میکردند و میتوان گفت اهمیت زیادی نیز قائل میشدند.
بیت الافروخ
بیت الافروخ یا مکتب خانه، محلی برای آموزش قرآن و علم و دانش بوده است. به دلیل اهميت بالای دانش و یادگیری، این اتاق در نزد مردم ارزش زیادی دارد. در این اتاق بانوان قرآن را به کودکان میآموختند و کودکان قرآن و علوم و فنون مختلف را یاد میگرفتند.
الفرشه
الفرشه با نام دیگر حجله، مکانی برای اقامت نو عروس و داماد بوده که به رسم قدیم تا یک ماه نباید دکور آن را تغییر میدادند. این اتاق آداب و رسوم ازدواج بومیان کیش را به خوبی به نمایش میگذارد و دیدگاه خوبی را به گردشگران ارائه میدهد.
بخار
بخار در زبان بومی به معنای انبار است. اتاقهای متعددی تحت عنوان بخار در این خانه وجود دارند که در هر کدام وسایل خاصی نگهداری میشد. یکی از این اتاقها مخصوص نگهداری وسایل صیادی و ابزارهای کاری حاج عبدالله بن شاهین بوده است. همچنین اتاقهای دیگری تحت عنوان بخار برای نگهداری مواد غذایی، آرد، گندم و خمرههای مختص ماهیان شور وجود داشت.
بخار الهوش
از دیگر انبارهای موجود در خانه بومیان میتوان به انبار بخار الهوش اشاره کرد که این انبار برای نگهداری علوفه گوسفند و گاو مورد استفاده قرار میگرفته است. در گذشته با قربانی کردن گاو و گوسفند، از لبنیات و گوشت آنها استفاده میکردند.
سیم
سیم یا تخت خواب تابستانی، تختی برای گذراندن شبهای گرم تابستان در جزیره زیبای کیشبوده است. سیم یا تخت خوابهای ان زمان، از چوب درختان نخل میساختند که کمک بسزایی در گرمای تابستان به مهمانان و دوستان میکرده است.
زریبه
زربیه یا باغچه نام بخش دیگری در این خانه است. ساکنان خانه در زمان قدیم سبزیجات، صیفیجات و میوهجات مانند خربزه، هندوانه، درخت انجیر، درخت نخل و... را در این باغچه پرورش میدادند تا بتوانند از انها به راحتی استفاده نمایند.
خدمات ویژه خانه بومیان کیش
در حال حاضر این خانه و تمام وسایل داخلش مانند یک موزه برای گردشگران قابل بازدید است. شما با بازدید از این خانه، از سنتهای مردم قدیم کیش مطلع میشوید. در این موزه میتوانید لباسهای محلی بپوشید و با آنها در جای جای موزه عکس یادگاری بگیرید. در این خانه فیلمهای کوتاهی از صید ماهی، مراسم عروسی، صید مروارید و بهطور کلی سبک زندگی مربوط به سالهای پیش، نمایش داده میشود. مسئولان موزه حین بازدید، از شما با خرما، انواع شیرینی، خوراکیهای محلی، چای و قهوه پذیرایی میکنند. در قسمتهایی از موزه غرفههایی برای فروش صنایع دستی و سوغاتیهای کیش وجود دارد که میتوانید آنها را تهیه کنید. همچنین در قسمتهایی زنان بومی کیش روی دست بانوان، نقوش زیبایی با حنا نقاشی میکنند.
آدرس خانه بومیان کیش
این خانه در محله سفین کیش قرار دارد. برای دسترسی به این محله میتوانید از تاکسی استفاده کنید. برخی افراد برای گردش در کیش ماشین شخصی اجاره میکنند که با ماشین خود نیز میتوانید به این خانه بروید.
کیش، خیابان کنگ، بین صبا و دریانورد
سخن پایانی
کیش با وجود وسعت کم، مقصدی پرطرفدار و دوست داشتنی برای گردشگران است. اگر شما هم در مورد چگونگی زندگی مردم بومی کیش و قسمتهای مختلف این موزه، کنجکاو هستید؛ بازدید از این موزه میتواند برای شما تجربهای شیرین و دلپذیر باشد. با خرید صنایع دستی کیش و گرفتن عکسهای یادگاری با لباسهای محلی، میتوانید خاطره این بازدید را با خود به خانه ببرید.