حتی مخوف‌ترین جنایتکاران نیز از زندان آلکاتراز و احتمال حضور در آن وحشت داشتند. زندانی که به جای قرارگیری در خشکی، در جزیره‌ای نزدیک سانفرانسیسکو ساخته شد تا تبدیل به کابوس شبانه‌روزی خلافکاران شود. البته این زندان همیشه هم به عنوان عاملی بازدارنده برای خلافکاران رده بالای کشور آمریکا مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. در برخی از مقاطع تاریخی، این زندان محل اسکان افرادی بعضا بی‌گناه هم بود.
مروری بر سرآغاز آلکاتراز؛ از نامگذاری تا دلیل ساخت آن
پالمن دی آیالا، کاشف جزیره آلکاتراز، اگر از اتفاقات رخ داده‌ی وحشتناک در آینده‌ی این جزیره مطلع بود، هرگز نام آن را آلکاتراز (پلیکان به زبان اسپانیایی) نمی‌گذاشت. پالمن دی آیالا افسر نظامی اسپانیایی بود که برای اولین بار این جزیره را در سال 1775 در حالی که پلیکان‌های قهوه‌ای در آن حضور داشتند، کشف کرد. اولین اقدام وی نام گذاری این جزیره به نام آلکاتراز برای ادای احترام به این پرندگان بود.
پس از کشف این جزیره، در طول 150 سال بعدی اتقاقات مختلفی برای جزیره آلکاتراز افتاد. این جزیره پس از دوره‌ی «تب طلا» و سکونت هزاران نفر در سانفرانسیسکو، به عنوان مقر نظامی نزدیک به این شهر مورد استفاده قرار گرفت. سپس قبل از جنگ داخلی، این مقر نظامی به محل نگهداری زندانیان فراری سایر شهرها تبدیل شد و در جریان جنگ نیز محل زندانی شدن طرفداران ایالات موتلفه بود. پس از پیمودن دوره‌ی جنگ داخلی، زندان آلکاتراز آمریکا برای نگهاداری سربازان فراری جنگ آمریکا اسپانیا و چینی‌های مرتبط با شورش مشتزن‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
خشونت با زندانیان دلیل اصلی ترسناک بودن آلکاتراز
جیم کوییلین، یکی از افرادی که از زندان آلکاتراز جان سالم به در برده است، در کتاب خود راجع به آلکاتراز نوشته: صبح‌ها ساعت 6 و نیم صبح با صدایی شبیه به ناقوسی کر کننده و نور پروژکتورها از خواب بیدار می‌شدیم. پس از آن زندانبان‌ها برای بیدار کردن زندانی‌ها، ظرف‌هایی بزرگ و فلزی به سمت ما پرتاب می‌کردند. در واقع این ظرف‌ها وعده‌ی صبحانه‌ی ما بودند. هرچند که صبحانه‌ها در ظاهر مجلل‌تر از سایر زندان‌ها دیده می‌شدند، اما در اصل هیچ خوراکی خوشمزه‌ای در ظرف ما به جز اندکی پوره سیب‌زمینی پیدا نمی‌شد.
تمام این موضوعاتی که مک کوییلین مطرح کرده است، تنها بخشی از بدرفتاری‌ها با زندانیان داخل این مجموعه بود. شکنجه‌های غیرانسانی، محیط نمناک برای اسکان و شرایط بد بهداشتی، دیگر سختی‌های زندانیان ساکن در آلکاتراز بود.
داخل زندان آلکاتراز چه ویژگی‌هایی داشت؟
زندان آلکاتراز که در جزیره‌ای صخره‌ای در خلیج سانفرانسیسکو واقع شده بود، به خاطر شرایط سخت محیطی و قوانین خشن نگهداری زندانیان مشهور بود. این زندان به گونه‌ای طراحی شده بود که فرار از آن غیرممکن به نظر برسد. جزیره آلکاتراز توسط آب‌های سرد و متلاطم خلیج احاطه شده بود و جریان‌های قوی و دمای پایین آب، مانعی جدی برای هرگونه تلاش برای فرار از طریق شنا به شمار می‌رفتند. علاوه بر این، خود زندان نیز به شدت امنیتی بود. سلول‌های زندانیان کوچک و تاریک بودند و دائماً توسط نگهبانان مراقب می‌شدند.
زندانیان آلکاتراز مجبور بودند قوانین سخت و طاقت فرسایی را رعایت کنند. آنها از هرگونه تماس با دنیای خارج محروم بودند و فعالیت‌هایشان به شدت محدود می‌شد. کار اجباری، شلاق زدن، سلول انفرادی و اعدام، تنها بخشی از مجازات‌هایی بودند که در انتظار متخلفان در این زندان مخوف بود.
3 زندانی سرشناسی که شهرت آلکاتراز را افزایش دادند!
شاید فکر کنید که هر کسی که به حضور در این زندان تبعید شده، به واسطه این زندان شهرت یافته است. اما سخت در اشتباه هستید. 3 مجرم معروف با قدم گذاشتن در این زندان، شهرت این مجموعه را دو چندان کردند:
- آلکاپون؛ پدرخوانده‌ی معروف 11 سال در آلکاتراس
آل کاپون، گانگستر معروف آمریکایی، در دهه 1920 و 1930 با رهبری باند جنایتکار خود در شیکاگو به قدرت رسید. فعالیت‌های غیرقانونی او شامل قاچاق مشروبات الکلی، قمار، فحشا و آدمکشی بود. کاپون به خشونت و بی‌رحمی شناخته می‌شد و رقبای خود را به طور وحشیانه از بین می‌برد. در سال 1931، کاپون به جرم فرار مالیاتی به 11 سال زندان محکوم شد. او ابتدا به زندان آتلانتا فرستاده شد، اما بعداً به دلیل تلاش‌هایش برای رشوه دادن به مقامات و ادامه فعالیت‌های جنایتکارانه از راه دور، به زندان مخوف آلکاتراز منتقل شد. در آلکاتراز، کاپون از امتیازات و نفوذ خود در دنیای خارج محروم بود. با این حال، او همچنان راه‌هایی برای قاچاق مواد مخدر و اداره فعالیت‌های مجرمانه خود در زندان پیدا کرد.
کاپون در سال 1939 به دلیل بیماری سفلیس و مشکلات روحی به بیمارستان منتقل شد. او در نهایت در سال 1947 در سن 47 سالگی درگذشت. آل کاپون یکی از مشهورترین گانگسترهای تاریخ و نمادی از جرم و جنایت سازمان یافته در آمریکا است. دوران حضور او در زندان آلکاتراز، این زندان را به یکی از مشهورترین زندان‌های جهان تبدیل کرد.
- کلی؛ ماشین کشتار آمریکایی
جورج "مسلسل دستی" کلی، گانگستر معروف آمریکایی، در دهه 1920 و 1930 به خاطر فعالیت های جنایتکارانه اش در ممفیس، تنسی مشهور بود. لقب او به دلیل علاقه اش به استفاده از مسلسل دستی تامپسون بود. کلی به خاطر سرقت های مسلحانه، آدم ربایی و قتل شناخته می شد و در اواخر دهه 1920 به یکی از تحت تعقیب ترین مجرمان آمریکا تبدیل شد. در سال 1933، کلی پس از یک سرقت مسلحانه ناموفق در ممفیس، دستگیر شد. او به جرم آدم ربایی به 25 سال زندان محکوم شد و به زندان آلکاتراز فرستاده شد. کلی در آلکاتراز به عنوان یک زندانی "نمونه" شناخته می شد و از امتیازات و آزادی های بیشتری نسبت به سایر زندانیان برخوردار بود.
با این حال، او در سال 1934 تلاش ناموفقی برای فرار از زندان انجام داد و به سلول انفرادی فرستاده شد. کلی در سال 1951 پس از 17 سال زندان، به دلیل رفتار خوبش آزاد شد. او پس از آزادی به ممفیس بازگشت و زندگی آرامی را در پیش گرفت. جورج "مسلسل دستی" کلی در سال 1954 در سن 54 سالگی درگذشت. حضور کلی در زندان آلکاتراز، این زندان را به یکی از مشهورترین زندان‌های جهان تبدیل کرد و داستان او به عنوان نمونه‌ای از جرم و جنایت در آمریکا به یادگار مانده است.
- رابرت استرود؛ پرنده باز آلکاتراز
رابرت استرود، متولد ۱۸۹۰، به خاطر قتل در سال ۱۹۰۹ به حبس ابد محکوم شد. او در سال ۱۹۱۶ به زندان آلکاتراز فرستاده شد و در آنجا به خاطر پرورش پرندگان در سلولش مشهور شد. استرود دوران کودکی سختی را پشت سر گذاشت و در سنین پایین به دلیل جرایم جزئی به زندان افتاد. در زندان، او به مطالعه و یادگیری در مورد پرندگان علاقه‌مند شد و شروع به جمع آوری پرندگان و مطالعه رفتار آنها کرد. با گذشت زمان، استرود به یک متخصص مشهور در زمینه پرندگان تبدیل شد و حتی چندین کتاب در این زمینه نوشت. او به سایر زندانیان کمک کرد تا به کمک پرندگان و فعالیت با آنها آرامش خود را بازیابی کنند.
استرود به خاطر مهارت‌هایش در پرورش پرندگان به "پرنده‌باز آلکاتراز" معروف شد. با این حال، او در طول دوران حبس خود با مشکلات انضباطی نیز روبرو بود و چندین بار به سلول انفرادی فرستاده شد. در سال ۱۹۴۲، مقامات زندان آلکاتراز به دلیل نگرانی‌های امنیتی، نگهداری پرندگان را برای استرود ممنوع کردند. این اقدام ضربه سختی به استرود بود و او تا پایان عمرش به مبارزه برای باز پس گیری پرندگانش ادامه داد. رابرت استرود در سال ۱۹۶۳ در زندان آلکاتراز درگذشت. او به عنوان یکی از مشهورترین زندانیان تاریخ این زندان شناخته می‌شود.
نکات قابل توجه درباره آسترود
- استرود هرگز به جرمی که منجر به حبس ابد او شد، اعتراف نکرد.
- او در طول دوران حبس خود به عنوان یک نویسنده، نقاش و مجسمه ساز نیز فعالیت می‌کرد.
- داستان زندگی استرود نمونه‌ای از قدرت امید و خلاقیت در شرایط دشوار است.
فیلم‌هایی که با اشاره به زندان آلکاتراز ساخته شد
زندان آلکاتراز، به‌واسطه تاریخچه ی هولناک و شهرت جهانی‌اش، در دنیای سینما و تلویزیون جایگاه ویژه‌ای دارد. فیلم‌ها و سریال‌های متعددی با محوریت این زندان ساخته شده که از زوایای مختلف به آن پرداخته و داستان‌های جذاب و هیجان انگیزی را روایت می‌کنند.
از "فرار از آلکاتراز" (۱۹۶۳) و "پرنده باز آلکاتراز" (۱۹۶۲) که به ترتیب داستان فرار مشهور زندانیان و زندگی رابرت استرود را به تصویر می‌کشند، تا "آلکاتراز" (۱۹۹۵) با ژانر اکشن و "فرار از آلکاتراز" (۲۰۰۱) که روایتی مستند از فرار واقعی سال ۱۹۶۲ را ارائه می‌دهد، این آثار بازتابی از تاریخچهٔ این زندان، زندانیان مشهور آن و تلاش‌های جسورانه برای فرار هستند.
علاوه بر اینها، سریال‌هایی مانند "آلکاتراز" (۲۰۱۳) نیز به جذابیت این زندان مخوف افزوده‌اند. تماشای این آثار، مخاطبان را به سفری در دنیای تاریکی و هیجان آلکاتراز می‌برد و زوایای مختلف این زندان افسانه‌ای را به تصویر می‌کشد.
فرارهای ناموفق، عاملی بر پایان استفاده از آلکاتراز
زندان آلکاتراز که به خاطر تدابیر امنیتی شدیدش مشهور بود، در طول تاریخ خود شاهد تلاش‌های زیادی برای فرار بود. مشهورترین مورد فرار در سال 1962 اتفاق افتاد که در آن سه زندانی، فرانک موریس، جان آنگلین و برادرش کلارنس آنگلین، با موفقیت از زندان گریختند. آنها با استفاده از ابزارهایی که با دقت ساخته بودند، دریچه‌های تهویه هوا را سوراخ کرده و از طریق تونل منتهی به فاضلاب زندان فرار کردند. تا به امروز، آنها تنها زندانیانی هستند که از آلکاتراز فرار کرده و به طور قطعی مشخص نشده که چه سرنوشتی برایشان رقم خورد.
در سال 1963، تلاش دیگری برای فرار توسط گروهی از زندانیان، از جمله ویلی آمکس، صورت گرفت. این تلاش به خشونت کشیده شد و در نهایت سه نفر از زندانیان کشته شدند. این واقعه، به همراه هزینه های بالای نگهداری زندان و فرسودگی فزاینده ساختمان و کثیق شدن دریا بر اثر فاضلاب، منجر به تصمیم مقامات مبنی بر تعطیلی زندان آلکاتراز شد. در نهایت، در 21 مارس 1963، پس از 29 سال فعالیت، زندان آلکاتراز به طور رسمی تعطیل شد. این زندان مخوف اکنون به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل شده و یادآور دورانی از تاریخ آمریکا است که در آن جرم و جنایت سازمان یافته به شدت رواج داشت.
بسته شدن آلکاتراز نقطه عطفی در سیستم زندانبانی آمریکا بود و نشان دهنده تحولی به سمت رویکردهای انسانی‌تر و امن‌تر در قبال مجازات بود.
چگونه می‌توان از زندان آلکاتراز دیدن کرد؟
چند سالی می‌شود که در سانفرانسیسکوی آمریکا تورهایی برای گشت و گذار در زندان آلکاتراز برگزار می‌شود. ظرفیت این تورها خیلی زود تکمیل شده و اگر قصد بازید از این زندان که اکنون به جاذبه‌ای گردشگری تبدیل شده را دارید، بایستی اقدام به خرید پکیج‌های مسافرتی روزانه آن کنید.
