اگر نام کلیسای چورا را نشنیده‌اید و همچنین اگر علاقه دارید روایت زندگی حضرت عیسی (ع) و حضرت مریم (ع) را بدانید، خواندن این مقاله را از دست ندهید. علاوه بر مکان‌های دیدنی، جواهری در استانبول وجود دارد که به دلایل مختلفی کمتر مورد بازدید گردشگران قرار گرفته است، این جاذبه تاریخی کلیسای چورا نام دارد. پیشنهاد می‌کنیم به هیچ عنوان بازدید از این آثار به جای مانده، که دیوارهای آن با نقاشی‌های مذهبی متعلق به دوره بیزانس تزیین شده است، را از دست ندهید. خانه‌های چوبی اطراف بنای کلیسای دیدنی چورا و سرو قهوه و چای فضایی آرام به دور از شلوغی‌های شهر را برای بازدیدکنندگان فراهم آورده است.
کلیسای چورا Chora Church
استانبول بزرگ‌ترین شهر ترکیه به شمار می‌آید، که از دیرباز به دلیل فرهنگ غنی و جاذبههای گردشگری جالب و متنوع تاریخی، قطب گردشگری ترکیه محسوب می‌شود. کلیسای چورا که به آن موزه چورا یا موزه کاریه نیز گفته می‌شود، جزء جاذبههای دیدنی و تاریخی استانبول است. با اینکه این کلیسا نام آشنا نیست؛ اما حتما در برنامه سفر خود به دیدن این کلیسا که امروزه تبدیل به موزه شده است بروید، زیرا چورا به قدری زیباست که چشم هر بازدیدکننده‌ای را به خود خیره می‌کند. پس این فرصت را از دست ندهید و در این بازدید عکس‌های خاطره‌‌انگیزی را برای خود ثبت کنید.
کلیسای چورا کجاست؟
کلیسای چورا که بالای تپه‌های گلدن هورن و در جنوب خلیج شاخه طلایی واقع شده، در فاصله‌ی سه مایلی شمال غربی منطقه سلطان احمد قرار دارد. فاصله این کلیسای تاریخی تا فرودگاه استانبول ۳۰ کیلومتر و تا فرودگاه آتاتورک ۱۲ کیلومتر است. برای بازدید از این کلیسا کافیست یک ساعت وقت بگذارید، و زیباترین آثار به جای مانده از این معماری منحصر به فرد را مشاهده کنید.
معنی کلمه چورا در ترکی
اولین بار این کلیسا با نام «چورا» شناخته شد، که معنی آن در فرهنگ‌نامه‌ی یونانی «خارج از شهر» است. دلیل این نامگذاری به این خاطر بوده، که این کلیسا در خارج از شهر قسطنطنیه ساخته شده است.
علت شهرت کلیسای چورا
آنچه باعث شده که نقاشی‌ها و کاشی‌کاری‌ها کلیسا چورا یا موزه کاریه منحصربه‌فرد باشند، روایت‌هایی است که می‌توان در هر بخش، یکی از داستان‌های کتاب مقدس را در این آثار هنری دنبال کرد. وجود ۱۸ تابلوی موزاییکی آبرنگی که زندگی مریم باکره را به تصویر کشیده، از مهم‌ترین آثار هنری این بنا هستند، که موجب شهرت کلیسا چورا شده‌اند. تئودور متوشیتیس (Theodore Metochites) دانشمند، محقق، شاعر و حامی هنر بود، که در سال ۱۳۱۲ میلادی، بانی سفارش نقاشی‌های درخشان دیوارهای کلیسا چورا شد. در ورودی هشتی داخلی، نقاشی با این مضمون به تصویر کشیده شده است، که تئودور را در لباس مسیحی، سازه‌ای از کلیسا را به حضرت مسیح پیشکش می‌کند. این تصویر سبب شد که این شخص را زندانی، و در نزدیکی زمان مرگش او را آزاد کنند. تئودور متوشیتس در سال‌های پایانی عمر خود، به‌عنوان راهب در کلیسا چورا بود، و بعد از فوت در کلیسایی دفن شد.
درباره معماری کلیسای چورا
کلیسا چورا استانبول پس از بنای مسجد ایاصوفیه از مهم‌ترین بناهای تاریخی متعلق به دوره‌ی بیزانسی محسوب می‌شود. دیوارهای درون این کلیسا با نقاشی‌های زیبا و موزاییک‌های منقوش قرن چهاردهم مزین شده‌اند، و نیز صحنه‌هایی از زندگی حضرت مسیح و حضرت مریم بر روی دیوارها تصویری خیره‌کننده هستند. موزاییک‌ها و نقاشی‌های منحصر به فردی که در این بنا به تصویر کشیده شده‌اند، نمونه‌‌ای از هنر دوره بیزانس و نمادی از پویایی به شمار می‌آیند. از نمونه‌های اصلی معماری بیزانس می‌توان به (کلیسا سنت سوفیا، سنت سرگیوس و سنت ایرنه) در قسطنطنیه و (راونا) در ایتالیا اشاره کرد. در واقع در سیر تحولی این بنا، آجرهایی جایگزین سنگ‌ها و موزاییک‌های آن شدند، و گنبدها ساختار پیچیده‌تری پیدا کردند. درب ورودی کلیسای چورا در سمت غربی بنا قرار گرفته، و بنای این کلیسا از قسمت‌های مختلفی چون محوطه‌ی اصلی (nave)، کلیسای کوچک، هشتی‌های (narthex) کوچک و بزرگ در محوطه درونی و بیرونی تشکیل شده است. همچنین چورا ۶ گنبد دارد، که سه گنبد در ساختمان اصلی، دو گنبد در هشتی‌های داخلی و یک گنبد در کلیسای کوچک قرار گرفته‌اند. از جمله بخش‌هایی که در دوره‌های تاریخی بعدی به بنای این کلیسا اضافه شد، بنای دو طبقه‌ای (nnex) است، که در ضلع شمالی کلیسا به چشم می‌خورد.
قسمت های مختلف در کلیسای چورا
هشتی‌های داخلی و خارجی
همانطور که پیش تر گفته شد، درب اصلی کلیسای چورا در سمت غربی بنا قرار دارد، که این بنا را به دو هشتی داخلی و خارجی تقسیم کرده است. آثار هنری زیبایی در دو هشتی جلوه‌ی خاصی ایجاد کرده‌اند، از آن میان می‌توان به نقاشی ولادت حضرت مسیح (ع) در هشتی خارجی و نقاشی میلاد حضرت مریم (ع) در هشتی داخلی اشاره کرد. در این بخش می‌توانید تصویری از حضرت مسیح و پرتره‌ی اجداد او را تماشا کنید، که به شجره‌نامه مسیح معروف است. همچنین در بالای این اثر هنری، تصویری از مریم باکره و کودکی مسیح خودنمایی می‌کند، که بسیار دیدنی هستند.
سرای اصلی کلیسا چورا
با ورود به محوطه‌ی اصلی کلیسا چورا، سه گنبد قابل‌مشاهده هستند. دیوارها و کف محوطه اصلی با سنگ‌های مرمر پوشیده شده‌اند. سرای اصلی این کلیسا به طرز شگفت‌آوری ساده بوده، و آرامش خاصی را القا می‌کند؛ گویی می‌خواهد صومعه بودن این بنا را یادآوری کند.
کلیسای کوچک در چورا
کلیسای کوچک به دلیل داشتن موزاییک‌کاری‌های هنری بی‌نظیر و دو لوح از حضرت موسی (ع) شهرت پیدا کرده است. از آنجاییکه بر روی موزاییک‌کاری‌های کلیسای کوچک، صحنه‌هایی از رستاخیز و زندگی پس از مرگ به تصویر کشیده شده، مراسم تدفین نیز در سرای این کلیسا برگزار می‌شود.
مرمت کلیسا چورا
مرمت کلیسای چورا یا موزه کاریه در قرن چهاردهم اتفاق افتاد، که این مرمت شامل افزودن بنایی دو طبقه در ضلع شمالی، نرده‌های داخلی و خارجی در غرب، پارکینگ در بخش جنوبی و بازسازی گنبد نائوس و پاستوفوریا بوده است. این نوع بازسازی موجب به خطر افتادن یکپارچگی کلیسا شده؛ به‌طوری‌که برای تجسم بنای اولیه آن مرمت دوباره‌ای لازم است.
تغییر کاربری کلیسا چورا
کلیسا چورا پس از فتح شهر استانبول در سال ۱۴۵۳ میلادی با کاربری صومعه مورد استفاده قرار گرفت. این بنا سرانجام در سال ۱۹۴۸ به موزه کاریه بدل شد. این بنای تاریخی در آغاز قرن شانزدهم توسط هادیم علی پاشا ( وزیر بزرگ بیازیت دوم) به مسجد کاریه تبدیل شد. لازم به ذکر است که بعدها به این مسجد، آشپزخانه و مدرسه‌ای نیز اضافه شد. متاسفانه بعد از این تغییر کاربری، اکثر آثار هنری و نقاشی‌های دیواری، با سفیدکاری و کارهای چوبی پوشانده شدند؛ اما در قرن نوزدهم کلیسای چورا توسط دولت ترکیه مورد توجه قرار گرفت، و موسسه‌ی آمریکایی این بنا را بازسازی، و آثار هنری و نقاشی‌های باشکوه آن را مجدد احیا کرد. در سال ۲۰۲۰ دولت ترکیه طی تصمیمات خود، مجددا کلیسا چورا یا همان موزه کاریه را به مسجد کاریه تغییر کاربری می‌دهد.
مسیر دسترسی به کلیسا چورا
شهر زیبای استانبول به دو بخش آسیایی و اروپایی تقسیم می‌شود، و با توجه به موقعیت مکانی که قرار دارید، می‌توانید به طرق مختلف خود را به کلیسای چورا برسانید. برای دسترسی آسان‌تر به این موزه، مترو و اتوبوس گزینه‌های خوبی هستند، که می‌توانید از آنها استفاده کنید. به منطقه‌ی فاتح و سپس به محله ادیرنه کاپی بروید، و در آنجا می‌توانید کلیسا یا همان موزه کاریه را پیدا می‌‌کنید.
همچنین با مراجعه به سایت عمومی شهرداری استانبول به آدرس https://iett.istanbul/ ، امکان دسترسی به مسیرها و ایستگاه‌ها را خواهد داشت.
آدرس کلیسا چورا: ترکیه، استانبول، منطقه فاتح، محله ادیرنه کاپی، خیابان کاریه جامی (Kariye Camii)، کلیسا چورا
اطلاعات بازدید کلیسای چورا
از آنجاییکه ورود به مساجد در شهر استانبول، بدون دریافت ورودی و رایگان است، احتمالا برای ورود به مسجد چورا نیز هزینه‌ای دریافت نشود.
ساعات بازدید از مسجد چورای کاریه از 9:00 تا 17:00 است؛ اما در ساعات برپایی نماز، امکان بازدید ندارد. در زمان خواندن نماز، روی موزاییک‌ها پوشانده می‌شوند، و بعد از اقامه‌ی نماز، این پوشش‌ها برداشته شده، و بازدیدکنندگان می‌توانند برای بازدید از این مسجد تاریخی وارد شوند.
دیدنی‌های اطراف کلیسا چورا
- کاخ موزه تکفور استانبول در محله ادیرنکاپی و در فاصله‌ی ۳۵۰ متری کلیسا چورا قرار دارد.
- دیوارهای قسطنطنیه یا دیوارهای تئودوسیان که به نام دروازه ادیرنه نیز شناخته می‌شود، در محله ادیرنکاپی و در نزدیکی کلیسای یعنی در فاصله ۴۵۰ متری قرار دارد.
- مسجد مهرماه سلطان استانبول در منطقه فاتح و در فاصله ۷۵۰ متری از این کلیسا قرار دارد.
- محله توریستی بالات، در قسمت اروپای شهر استانبول و در ساحل غربی شاخه طلایی قرار دارد، که محله بالات در فاصله‌ی ۹۵۰ متری از کلیسای تاریخی چورا واقع شده است.
کلام آخر در بازدید از کلیسای چورا
شما نیز می‌توانید در بازدید با تور استانبول به جاذبههای تاریخی این شهر همچون کلیسای چورا که در حال حاضر به مسجد کاریه تغییر کاربری داده، دیدن کنید و تجربیات خودتان را از سفر به شهر استانبول و بازدید از این کلیسا با سایت لحظه آخر و کاربران گرامی به اشتراک بگذارید.
