آشنایی با کویر های ایران

ایران بدلیل قرارگیری در منطقه جغرافیایی گرم و خشک، آب و هوایی گرم و بیابان‌های زیادی دارد. کویرهایی مثل کویر مرکزی ایران با 77.600 کیلومتر مربع مساحت و کویر لوت با 51.800 کیلومتر مربع مساحت از بزرگترین کویرهای ایران هستند. کویرهای ایران جاذبه‌های طبیعی بسیاری مثل کلوت‌ها، نبکاها یا گلدان‌های طبیعی دارند که می‌توانید در سفر خود به بیابان‌های ایران آن‌ها را ببینید.

معرفی کویرهای ایران

اگر به کویرگردی علاقه دارید در ایران کویرهای زیبای بسیاری وجود دارد که می‌توانید در تعطیلات خود به آنها سفرکنید و از زیبایی‌های آن لذت ببرید. کویر مرکزی ایران و کویر لوت و ریگ جن کویرهایی هستند که می‌توانید زیبایی کاکتوس‌های بیابانی و شترها را در آن‌ها ببینید و در آسمان شب‌های آن از زیبایی ستارگان لذت ببرید.

کویر مرکزی ایران

طول کویر مرکزی ایران 800 کیلومتر و عرض آن 320 کیلومتر و مساحت آن 77.600 کیلومتر مربع است که بزرگترین کویر ایران محسوب می‌شود. کویر مرکزی ایران از دامنه‌های جنوبی البرز تا مرکز ایران کشیده شده است و بیابان‌های مروست، دامغان و خارتوران در این کویر قرار گرفته است.

کویر لوت

طول کویر لوت 900 کیلومتر و عرض آن حدودا 300 کیلومتر می‌باشد. جالب است بدانید که کویر لوت در گذشته‌های دور دریایی با نام تیس بوده که به مرور زمان خشک شده و تبدیل به بیابان شده است؛ اما نمک‌ها و مواد معدنی آن به جای مانده است. وسعت کویر لوت حدود 40 هزار کیلومتر مربع است که 70 درصد آن در استان کرمان قرار دارد. کویر لوت به سه قسمت شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم می‌شود که کویر لوت مرکزی وسعت بیشتری دارد.

کویر لوت در سال 2005 رکورد گرمترین دما روی کره زمین را با 70 درجه سانتی‌گراد ثبت کرد و به یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران تبدیل شد که سالیانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. لوت به معنای برهنه می‌باشد که دقیقا با معنی بیابان که در آن چیزی یافت نمی‌شود هم‌خوانی دارد. در کویر لوت می‌توانید کلوت‌ها، نبکاها یا گلدان‌های طبیعی بیابان و تنگه رتیل‌ها را ببینید.

کویر ریگ جن

اگر علاقه زیادی به رمز و راز و تجربه حس ترس دارید حتما به کویر ریگ جن سفر کنید. این کویر، کویری ترسناک و رمزآلود است که محلی‌های این منطقه افسانه‌ها و داستان‌های عجیبی درباره آن تعریف می‌کنند. بعضی افرادی که به کویر ریگ جن سفر کرده‌اند می‌گویند که صداهای عجیب و غریبی شب‌ها از این کویر به گوش می‌رسد. از تفریحاتی که در کویر ریگ جن می‌توانید داشته باشید پیاده‌روی بر روی رمل‌ها، شن سواری و تماشای آسمان آبی پرستاره و شب‌نشینی است.

کویر ابوزید آباد کاشان

کویر ابوزیدآباد در شمال ابوزیدآباد و شمال شرقی کاشان قرار گرفته است و از جاذبه‌های گردشگری کاشان محسوب می‌شود. کویر ابوزیدآباد از جاذبه‌های گردشگری معروف در میان کویرها محسوب می‌شود و مانند کویر مرنجاب و کویر مصر بسیار محبوب است. اگر از تهران بخواهید به کویر ابوزید بروید مسیری 270 کیلومتری را باید بپیمایید و حدود سه ساعت رانندگی کنید.
جاذبه‌های دیدنی کویر ابوزیدآباد در شمال آن قرار گرفته است؛ اما از فاصله 8 کیلومتری شهر هم می‌توان آن‌ها را دید. برای دیدن تپه‌های بزرگ‌تر و زیباتر آن باید کویر و کنار گذر دریاچه نمک چال عروس را طی کنید تا بتوانید آن‌ها را ببینید.

کویر مرنجاب

کویر مرنجاب از دیدنی‌های آران و بیدگل است و بهترین مقصد برای کویرگردی است. فاصله کویر مرنجاب تا تهران حدود 270 کیلومتر است که بدلیل فاصله کم آن تا تهران به یک مقصد گردشگری مناسب برای ساکنین تهران تبدیل شده است. از جاذبه‌های دیدنی کویر مرنجاب، کاروانسرای تاریخی دوران صفویه است که قلعه‌ای مربعی شکل به مساحت 3500 متر است که 6 برج در آن ساخته شده است. برای سفر به کویر مرنجاب نیمه دوم سال بهترین زمان است زیرا آب و هوا کمی متعادل‌تر است اما دقت کنید که حتما لباس گرم و تجهیزات گرمایشی همراه خود داشته باشید زیرا شب‌های آن بسیار گرم است.

اوایل فروردین نیز بهترین زمان سفر به این کویر محسوب می‌شود اما بعد از آن هوای کویر مرنجاب بسیار گرم می‌شود و آفتاب سوزان‌تر و هوا گرم‌تر می‌شود.
در کویر مرنجاب تفریحاتی مثل پیاده‌روی در شن‌های روان، سافاری، شترسواری و ... می‌توانید داشته باشید و در شب‌های آن از رصد ستاره‌های شب لذت ببرید و در این کویر شب‌گردی کنید. کویر مرنجاب جاذبه‌های دیدنی طبیعی بسیاری مثل چاه کنجه، دریاچه نمک، جزیره سرگردان، قلعه کرشاهی و ... دارد.

کویر بافق 

کویر بافق که به آن کویر درانجیر نیز می‌گویند از بزرگترین کویرهای ایران است که مساحت آن 750 کیلومتر مربع است. بیابان درانجیر، براریگ بافق و ریگزار صادق‌آّباد از جاذبه‌های طبیعی کویر بافق است که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. بخش شمالی و جنوب غربی کویر بافق از رس تشکیل شده است و در بخش شمالی آن نمکزاری قرار دارد. متوسط بارندگی در کویر بافق 60 میلی‌متر و دمای آن به‌طور میانگین 29 درجه سانتی‌گراد است. در کویر بافق حیواناتی مثل یوزپلنگ، بزکوهی، قوچ و پلنگ را می‌توانید ببینید.

مناطق کویری طبس

طبس یک شهر کویری در غرب استان خراسان جنوبی است که جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی متنوعی دارد. طوفان‌های شن طبس باعث شهرت این کویر شده است. روستای حلوان، دره جن‌ها، روستای ازمیغان از جاذبه‌های گردشگری این بیابان است. دره کال جنی یا دره جن‌ها در 35 کیلومتری شمال شهر طبس قرار دارد و دره‌ای بکر و دست‌نخورده است و نام آن به دلیل اینکه زمانی مردم آن را محل زندگی جن‌ها و ارواح می‌دانستند به نام دره جن‌ها گذاشته شده است. جالب است بدانید که این دره با وجود قرار گرفتن در منطقه کویری طبس رود بسیار پرآبی دارد که از میان آن گذر می‌کند. در روستای ازمیغان آرامگاه محمد بن جعفر طیار قرار دارد که مردم به آن اعتقاد دارند و هر سال نزدیک 10.000 نفر برای زیارت آن به این روستا سفر می‌کنند.

منطقه گندم بریان

گندم بریان که به آن گندم سوخته نیز می‌گویند در استان کرمان قرار دارد و مساحتی حدود 480 کیلومتر و پوششی متشکل از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی دارد. دمای هوای این منطقه به قدری بالاست که هیچ موجود زنده‌ای در آن نمی‌تواند زنده بماند. 
موقعیت جغرافیایی و گدازه‌های بازالتی سیاه رنگ این منطقه باعث ایجاد هوایی به شدت گرم در این منطقه شده است. دمای هوا در منطقه گندم بریان در تابستان به بیشتر از 71 درجه سانتی گراد می‌رسد و امکان رفتن به این بیابان به هیچ عنوان در فصل‌های گرم وجود ندارد و برای بازدید و گردش در این بیابان باید از اوایل فصل پاییز تا اواسط بهار به آن سفر کنید.

بهترین کویرهای ایران برای بازدید در نیمه دوم سال

کویرها مناطقی از کره زمین هستند که آب و هوای گرم و خشک نامطلوبی دارد به همین دلیل زندگی و سفر کردن به آنها بسیار سخت و طاقت‌فرسا است؛ اما اگر علاقه زیادی به بازدید از کویرها دارید می‌توانید در نیمه دوم سال یعنی فصل‌های پاییز و زمستان به این بیابان‌ها سفر کنید. در ادامه تعدادی از کویرهایی که سفر به آن‌ها در نیمه دوم سال بهتر است را آورده‌ایم.

کویر مصر 

کویر مصر در استان اصفهان و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد و از زیباترین کویرها و زیبایی‌های طبیعت است. کویر مصر کویری بسیار محبوب در میان کسانی است که به کویرگردی علاقه دارند. این کویر از هر طرف توسط رشته کوه‌ها احاطه شده است. خانه‌هایی که در روستای مصر که در این کویر است قرار گرفته‌اند خانه‌هایی ساده و کاه‌گلی با سقف‌های گنبدی و درهایی چوبی هستند که کاملا با این منطقه هماهنگی دارند. مردم این روستا در طویله‌های کوچکی که در کنار خانه‌هایشان قرار دارد بوقلمون، بز و گاهی شتر نگه می‌دارند و پرورش می‌دهند.

کویر شهداد

می‌دانید گرم‌ترین نقطه کره زمین کجاست؟ کویر شهداد که در استان کرمان قرار دارد گرم‌ترین نقطه کره زمین است که جالب‌ترین پدیده طبیعی یعنی کلوت که در بیابان‌ها اتفاق می‌افتد یکی از جاذبه‌های دیدنی این کویر است.
پدیده کلوت شهداد، سافاری در بیابان، کویرنوردی و تماشای آسمان پر ستاره شب از تفریحاتی است که با سفر به کویر شهداد می‌توانید داشته باشید. اگر به کویر شهداد سفر کردید نگران اقامتتان در این بیابان نباشید، در نزدیکی این کویر اقامتگاه‌هایی برای گردشگران و مسافران ساخته شده است تا با خیال راحت بتوانند از آن‌ها استفاده کنند و از زیبایی‌های کویرگردی در آن لذت ببرند.

کویر ریگان

کویر ریگان در جنوب شرقی استان کرمان قرار دارد و از سمت شمال شرق به لوت زنگ احمدی یا لوت جنوبی محدود می‌شود. کویر ریگان توسط روستاهای زیادی که در اطراف آن قرار دارد احاطه شده است که بزرگتر شدن کویر می‌تواند برای زندگی روستاییان مشکل‌ساز باشد. کویر ریگان تپه‌های ماسه‌ای زیادی دارد که ارتفاع بزرگترین آن‌ها به 75 متر می‌رسد. بعضی از اهالی روستاهای اطراف باور دارند که کویر ریگان خاصیت درمانی دارد به همین دلیل افراد زیادی برای خاصیت درمانی آن به این کویر سفر می‌کنند.

کویر ریگ زرین

کویر ریگ زرین که به آن مغولستان نیز می‌گویند در استان یزد و نزدیکی اردکان قرار دارد. کویر ریگ زرین توسط ارتفاعاتی بلند از وسط به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. کویر ریگ زرین از کویرهای پرطرفدار در بین کویرهای یزد است و به نام‌های عقدا یا کویر سیاه کوه نیز شناخته می‌شود. کویر ریگ زرین در روستای ساغند قرار دارد و از شمال به ارتفاعات انارک و از جنوب به گریگون و کوه نمک محدود می‌شود. کویر ریگ زرین آرامش و سکوت بی‌نظیری دارد و موج‌های تپه‌های آن به شکلی هنرمندانه این کویر را زیباتر کرده است. در وسط کویر ریگ زرین کوه سیاهی با ارتفاع 2050 متر قرار دارد و دلیل نام‌گذاری این کویر به عقدا یا کویر سیاه همین کوه است.

کویر حلوان

اگر قصد سفر به کویر در فصل‌های پاییز و زمستان را دارید می‌توانید به کویر حلوان که در خراسان جنوبی قرار دارد سفر کنید. کویر حلوان 750 کیلومتر مربع وسعت دارد و در 80 کیلومتری شهرستان طبس قرار گرفته است. کویر حلوان در سال 1397 به عنوان یک اثر طبیعی در آثار طبیعی ملی کشور به ثبت رسید.
کویر حلوان شبیه به مثلثی است که راس آن به سمت شرق قرار گرفته و از بخش شمالی تا جنوبی آن در بیشترین حالت 40 کیلومتر فاصله و از بخش شرق به غرب آن 14 کیلومتر فاصله وجود دارد. در کویر حلوان نیز مانند کویر ریگ زرین تپه‌های ماسه‌ای وجود دارد که ارتفاع بلندترین آن‌ها 80 متر است. در بازدید از کویر حلوان می‌توانید از تپه‌های ماسه‌ای و ارتفاعات عاشقان که تلاقی زیبایی از ماسه و کوه هستند و در بخش جنوب شرقی آن قرار گرفته‌اند بازدید کنید.

کویر زردگاه

از کویرهای معروف ایران کویر زردگاه است که نام آن از روستایی که در نزدیکی آن قرار دارد گرفته شده است. کویر زردگاه در خراسان جنوبی قرار دارد و منطقه‌ای بزرگ در غرب و جنوب غربی خراسان جنوبی را شامل می‌شود. فصل پاییز تا اوایل فصل بهار از بهترین زمان‌های سفر به کویر زردگاه است اما در فصل زمستان دمای شب‌های آن بسیار کم می‌شود، به همین دلیل بیشتر گردشگران ترجیح می‌دهند که در فصل‌های پاییز و اوایل بهار به آن سفرکنند. 

سخن آخر

کویرهای ایران از جاذبه‌های گردشگری ایران محسوب می‌شوند. کویرهای زردگاه و حلوان در خراسان جنوبی، کویر ریگ زرین در استان یزد و کویرهای دیگر ایران با وجود نداشتن آب و هوای خنک و طبیعت از زیبایی‌های طبیعی محسوب می‌شوند. ستارگانی که در آسمان شب کویرها می‌توانید ببینید از دیگر جاذبه‌های دیگر این مناطق محسوب می‌شوند که می‌توانید با سفر به مناطق بیابانی ببینید و از آن‌ها لذت ببرید.