از جمله مهم ترین آثار تاریخی و دیدنی کاشان بازار کاشان است که با معماری دلنشین خود جزو پر رونق ترین و باشکوه ترین بازار ایران به شمار می آید. دوران اوج و رواج بازار کاشان مربوط به زمان صفویه و به خصوص دوران شاه عباس اول است، گردشگران و جهان گردانی که به کاشان سفر می کنند شکوه و عظمت بازار کاشان را مورد تحسین قرار می دهند.
تاریخچه بازار سنتی کاشان:
بازار سنتی کاشان در واقع چندین قرن قدمت دارد با توجه اسناد و شواهد تاریخی موجود، قدمت اصلی بازار کاشان مربوط به دوران آل بویه و پس از آن سلجوقیان بر می گردد که دوران رونق بازار زمان صفویه بوده است. بازار کاشان در دوران صفویه به ویژه در زمان حکومت شاه عبس اول نیز بسیار پر رونق و در اوج بوده است.
بازار کاشان بر اثر یک زلزله بسیار شدید در سال 1192 هجری قمری اهمیت و رونق خود را از دست داد و ویران شد. بنای فعلی بازار شاهکاری از هنر و معماری زمان قاجار می باشد چرا که این بازار در دوران فتحعلی شاه قاجار بر روی بقایای بازار پیشین ساخته شد.
قسمت های مختلف بازار قدیم کاشان:
(راسته) اصلی ترین قسمت بازار که در دوران های مختلف بخش هایی به آن اضافه می شد و یا بخش هایی از آن تخریب می گشت مانند: کفاش ها، مسگرها، زرگرها، بزازها و بازارچه های میانچال.
(دسته) صنف های مختلف بازار را تشکیل می دهند که در قسمتی مشخص مشغول فعالیت بوده اند.
(دالان) سرای خان بوده، تجارت خانه ای که نقش کلی فروش را داشته است.
(تیمچه) مرکز خرید چندین سرا و کاروانسرا.
میانچال:
یکی از قسمت های معروف بازار تیمچه ی امین الدوله می باشد که در زمان فرخ خان غفاری ملقب به امین الدوله ساخته شد که سرای سر پوشیده است و 4 طرف بازار را به یکدیگر وصل کرده است، به میانچال نیز معروف است.
ساخت این تیمچه در سال 1285 به اتمام رسید و سقف مستحکم و دهانه ی وسیع آن بر روی 3 طبقه بنای استوار پایه ریزی شده است، طوری که مانند آن در معماری ایران مشاهده نشده است.
سقف این بنای زیبا با مقرنس کاری، آجر و کاشی شکل گرفته و به سبک ایرانی طاق بندی شده است، این کاروانسرا به وسیله ی دو در چوبی بزرگ به دو طرف بازار متصل می شود یک در آن از چهار سو به صحن کوچک هشت ضلعی و دیگری به صحن بزرگ مربع مستطیل شکل جنوبی و در حقیقت در مجموعه آن ها سرای واحدی به وجود آمده که به عقیده کاشناسان فنی، یکی از بهترین شاهکارهای برازنده معماری اصیل ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری و نماینده فنون گوناگون این هنر به شمار می رود.
تیمچه ی حاج محمد صادق و سید آقا از دیگر تیمچه های این بازار می باشد.
مسجد میر عماد:
مسجد میر عماد در جنوب بازار مس فروشان قرار دارد و چون در مقابل میدان بازار قرار دارد معروف به مسجد میدان می باشد. این مسجد در قرن هشتم هجری و در دوران سلطنت سلطان جهان شاه قراقویونلو احداث شده است.
این بنا از جلو خان، دو سر در با کتیبه تاریخی، هشتی، سنگاب، صحن دو طبقه، دو صفه، چندین شبستان، گنبد آجری، منبر کاشی، معرق نفیس و آب انبار تاریخی تشکیل شده است.
مسجد و مدرسه سلطانی امام خمینی:
این مسجد یادگاری به جا مانده از دوران قاجار می باشد و جزو یکی از بزرگترین مدارس علمیه کاشان به حساب می آید. ویژگی های این مدرسه حیاطی بزرگ با حوضی وسیع، 52 حجره درس، یک شبستان و یک کتابخانه می باشد.
حمام عبدالرزاق خان:
این حمام که معروف به حمام خان می باشد، توسط عبدارزاق خان در دوران سلطنت کریم خان احداث شد. این حمام دقیقا در مرکز این بازار بنا شده است و از صحن های مختلف، خزینه های آب سرد و گرم و حوض بزرگ با سنگ مرمر تشکیل شده است.
بازار کاشان در گذشته:
بازار کاشان جزو یکی از بازار هایی می باشد که از گذشته تا کنون مورد تحسین و توجه بسیاری از سیاحان و تاریخ نویسان قرار گرفته است. بازار کاشاشن در دوره های گوناگون بخش های مختلفی به آن اضافه شد که روز به روز بزرگتر و گسترده تر شد مانند قیصریه که چندین کاروانسرا و دکان با معماری چشم نوازی را در بر می گیرد و در دوران شاه عباس به آن اضافه شد.
نقشه بازار کاشان:
در دوران قاجار و در زمان سلطنت فتحعلی خان قاجار که ثبات سیاسی و پیشرفت صنایع ملی حاصل شده بود، بازارهای دیگر تیمچه و کاروانسرا در امتداد این بازار نیز ساخته شد.
از مهم ترین بناهای بازار بازر نو مسگری و فرخ خان امین الدوله غفاری می باشد که به دلیل معماری خوش طرح شان و وسعتی که بر خوردار بوده اند می باشد که در قرن اخیر ساخته شده ومانند آن وجود ندارد.
نقاش و معمار فرانسوی اوژن فلان که در سال 1352 به شهر کاشان سفر کرده بود درباره این دوره در نامه اش نوشته است که در قرن اخیر این شهر منهدم گشت و از ته عماراتش نابود گردید. بناهایی که امروز بسیار استقبال می شود بازارها، کاروانسراها و حمام ها می باشند.
بازار کاشان امروز:
از مهم ترین بناهای امروز بازار مسگرها بود که در سال 1288 ویران شد پیش رفت و در دوران پهلوی به دلیل احداث خیابان های شهری به طور کامل خراب شد. چهارسوی بزرگ آن نیز که در داخل دروازه دولت سال ها سالم مانده بود به دلیل ساخت میدان شهرداری ویران گشت.
با این حال بازار کاشان امروزه یکی از بازارهای تاریخی ایران است که همچنان رونق دارد و پر استقبال است. این بنا در تاریخ 8 شهریور 1255 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از دیگر جاذبه هایی که در بازار سنتی کاشان وجود دارد کاروانسراهایی می باشد که در آن ساخته شده و از بین آن ها کاروانسرای ذغالی ها، کاروانسرای نو و میرپنج از مهم ترین و معروفت ترین کاروانسراها می باشد از این جهت بود که تاجران بزرگی که برای خرید به این بازار می آمدند در آنها اقامت می کردند چرا که به دروازه اصلی شهر نزدیک بوده است.
گردشگران تور کاشان می توانند علاوه بر بازار کاشان از مکان های دیگر کاشان مانند شهر زیر زمینی نوش آباد کاشان، خانه موزه عروسک کاشان، خانه عامری ها و آتشده نیاسر کاشان نیز دیدن کنند.
آدرس:
بازار کاشان از اواسط خیابان بابا افضل شروع شده و تا حدود دروازه دولت ادامه دارد.
ساعت کاری بازار:
همه روزه از ساعت 9 صبح تا 10 شب.
