شهر شیراز یکی از برترین مقاصد گردشگری کشور ایران می باشد که در میان تعداد زیادی از دیدنی های موجود مانند باغ های دل انگیز، مقبره‌ها، بناهای تاریخی و همینطور موزه های مختلف بازار وکیل یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری آن محسوب می شود. این بازار جزو یکی از بازارهای سنتی و تاریخی مشهور ایران است که به دستور مستقیم کریم‌خان‌زند در دوران زندیه ساخته شد.
بازار وکیل در کدام شهر است؟
بازار وکیل در مرکز شهر شیراز، بعد از میدان شهرداری و در شرق میدان شهدا قرار دارد که کمتر کسی سفر به استان فارس را در زندگی خود تجربه می کند بدون آنکه از بازار وکیل بازدیدی نکند.
معرفی بازار وکیل شیراز
ساخت بازار وکیل در بازه زمانی ۲۱ ساله از سال ۱۱۷۲ هجری قمری آغاز شد و بنا شدن این بازار زمانی بود که کریم خان زند به شهر لار سفر کرد. پس از از دیدن بازار شهر لار دستور ساخت بازاری را داد که از نظر معماری شبیه بازار لار باشد.
هدف از ساخت این بازار، ایجاد مکانی برای داد و ستد، خرید و فروش و یا حتی امانت داری برای مردم بود . پس از اتمام ساخت بازار وکیل تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و همینطور مبادلات، تماماً در حجره های این بازار صورت می‌گرفت. در واقع در آن دوران بازار وکیل همانند قلب واقعی شهر شیراز بود که تمام امور بازرگانی در آنجا جریان داشت. این بازار در ردیف آثار تاریخی کشور به شماره ۹۲۴ به ثبت ملی رسیده است.
بخش های مختلف بازار وکیل
بازار وکیل مانند تمام بازار های قدیمی در ایران دارای راسته‌ها و سرا های مختلفی می باشد که بر طبق نوع و دسته مغازه هایی که در آن فعالیت دارند و به خرید و فروش می پردازند نامگذاری شده اند. مانند بازار مسگرها، راستای بزازان، بازار کلاهدوز ها، شمشیرگرها و بازار سراجها است. این بازار پنج درب ورودی دارد که می توانید از آن ها داخل بازار شوید.
در ادامه شما را با بخش های اصلی بازار وکیل آشنا خواهیم کرد.
- چهارسوق
به قسمتی از بازار می‌گویند که دو راسته اصلی به هم میرسند و چهار راهی به وجود می آورند. در این قسمت استفاده از طاق، گوشواره و کنج هایی که روی آن حکاکی شده سبب بوجود آمدن زیباترین و چشم نواز ترین معماری قسمت بازار شده است. در زمان قدیم در این چهار راه حوض مرمری قرار داشت اما متاسفانه به دنبال عملیات بالا آوردن سطح زمین بازار این حوض مدفون شد.
- راسته شمالی
یکی از اصلی ترین راسته های بازار می باشد که شامل ۴۸ طاق است. در این راسته می توانید مغازه های فروش ترمه و کلاه دوزی را پیدا کنید. این راسته از دروازه اصفهان شروع و تا چهار سوق ادامه داد.
- راسته جنوبی
این راسته به راسته پارچه فروشان مشهور است که از ۲۲ مغازه تشکیل می شود. اغلب مغازه های این راسته به فروش صنایع دستی شیراز مشغول هستند؛ اما در زمان گذشته مکانی برای ساخت سلاح سرد بود.
- بازار نو
این قسمت به دست میرزا یوسف اشرفی مازندرانی که یکی از وزرای استان فارس بود، ساخته شد که به سبب توسعه راسته شمالی به وجود آمد. گردشگران در این راسته طویل هر چه که می خواهند را می توانند بیابند.
- سرای مشیر
این قسمت که به سرای گلشن نیز معروف است در واقع از بازار وکیل جدا می باشد؛ اما همه مردم آن را قسمتی از بازار می‌دانند که در ضلع جنوبی قرار دارد. این بخش دارای حجره‌هایی می باشد که درهای چوبی از جنس ساج دارد و به زیبایی هرچه تمام منبت کاری شده، این مکان تجلی گاه معماری باشکوه دوره قاجار است.
سرای گلشن یکی از زیباترین بخش هایی می باشد که یک حوض بزرگ هشت ضلعی در وسط آن قرار دارد، درخت‌های نارنج اطراف حوض باعث جذابیت بیشتر این سرا شده است. در سرای مشیر می توانید صنایع دستی با ارزشی همچون خاتم سازی، حکاکی، معرق و قلمزنی روی مس و برنج، همینطور سنگ‌های تراش خورده قیمتی را تماشا کنید.
معماری بازار وکیل
بنای بازار از جنس آجر، گچ و آهک می باشد و ستون هایی از جنس سنگ تراشیده شده، ساختمان را به یکی از محکم ترین بناهای دوران زندیه تبدیل کرده است. ارتفاع کف تا سقف بازار حدود ۱۰ متر می باشد. لازم به ذکر است، معماری این بازار مانند بازار لار و بازارچه اصفهان است؛ اما عرض آن از دیگر بازارها بیشتر می باشد.
بازار وکیل دارای ۵ درب بزرگ است که در چهار طرف آن قرار گرفته و در زیر سقف این بازار دریچه‌ها و روزنه هایی تعبیه شده که نور و هوای کافی را به درون حجره های بازار می رساند.
اما هم اکنون پس از مرمت این روزنه ها بسته شد که به جای آن در بالای مغازه ها مشبک هایی جهت تهویه هوا و روشنایی به وجود آمده است.
ساعت کار بازار وکیل
این بازار از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ عصر میزبان گردشگران می باشد. اما اگر می خواهید بیشتر با زیبایی های معماری این بازار مواجه شوید، در زمان های شلوغی که بین ساعات ۱۱ الی ۱۴ و ۱۶ الی ۱۹ می باشد، به بازار مراجعه نکنید. بازار وکیل در ایام تعطیلات رسمی بسته است.
چگونه به بازار وکیل برویم؟
اگر می‌خواهید با خودرو شخصی خودتان به شهر شیراز سفر کنید، خود را به میدان ولیعصر و خیابان طالقانی برسانید. به دلیل شلوغی و سنگفرش بودن اطراف بازار و همینطور مجموعه وکیل، پیشنهاد می شود خودروی خود را در خیابان طالقانی پارک نمایید و پس از پیمودن مسافت کوتاهی، به یکی از ورودی‌های بازار خواهید رسید.
همینطور می توانید از مترو استفاده کنید و در ایستگاه زندیه پیاده شده، پس از ۱۲ دقیقه پیاده روی به یکی از درب های بازار برسید.
آب و هوای شیراز در فصل بهار بی نظیر است. بنابراین اگر قصد سفر به شیراز و بازدید از بازار وکیل را دارید این زمان را برای سفر انتخاب کنید.
