هر ساله فستیوالی بسیار باشکوه و پر از رنگ در کشور هند برگزار می‌شود. در حال حاضر این فستیوال دارای محبوبیت بسیار زیادی است و گردشگران و مسافران زیادی از سرتاسر نقاط دنیا برای شرکت در این جشنواره به هند مسافرت می‌کنند. برای شرکت در جشن رنگ هند نیاز است تا تاریخ جشن رنگ و آداب برگزاری این جشن را بدانید. علاوه‌بر این، داشتن اطلاعات کافی در رابطه با رنگ‌های مصرفی که در این فستیوال مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای اهمیت است.
جشن هولی چیست؟
فستیوال هولی یا همان جشن رنگ‌ها در واقع یکی از مهم‌ترین جشن‌های جهان محسوب می‌شود که در کشور هند برگزار می‌گردد. در حال حاضر بسیاری از افراد از نقاط مختلف دنیا هولی را جشن می‌گیرند و در این مراسم شرکت می‌کنند. زمانی که در جشن هولی شرکت می‌کنید می‌توانید با پیروان آیین هندو آشنا شوید.
این جشن، یک جشن مهم بهاره به‌شمار می‌آید که توسط هندو‌ها برگزار می‌شود. به‌طور کلی می‌توان گفت فستیوال هولی در ماه مارس برگزار می‌شود، اما در برخی از مواقع در اواخر فوریه جشن می‌گیرند. به بیان دیگر هندو‌ها از جشن هولی به‌منظور خداحافظی با زمستان و سلام دادن به بهار استفاده می‌کنند، بهاری که رنگارنگ و تماشایی است.
تاریخچه جشن هولی
فستیوال هولی از زمان‌های قدیم برگزار می‌شد به‌همین دلیل از قدمت بالایی برخوردار است. جشن هولی یک جشن باستانی محسوب می‌شود و بسیار مورد استقبال اهالی مردم هند قرار می‌گیرد. یکی از منابعی که به‌منظور بررسی قدمت جشن هولی معرفی می‌شود نمایشنامه‌ای است که در قرن هفتم میلادی به زبان سانسکریت نوشته شده که در این نمایشنامه امپراتور هند به توصیف جشن هولی پرداخته است.
باور‌ها و داستان‌های جشن هولی
مانند بسیاری از جشن‌ها و رسوم تاریخی در رابطه با پیشینه و چگونگی به‌وجود آمدن این جشن داستان‌ها و حکایت‌های زیادی مطرح می‌شود اما به‌طور یقین نمی‌توان ادعا کرد که چه پیشامد‌هایی باعث شده است تا این جشن برگزار گردد. اما چند روایت در رابطه با تاریخچه این جشن زیبا وجود دارد که بسیاری از هندو‌ها به این روایات باور دارند. برخی از این روایات و داستان‌ها نشان دهنده پیشینه برگزاری این جشن باشکوه است.
داستان هیرانیا کاشیپو و کشتن پراهلادا درباره جشن رنگ
هیرانیا کاشیپو به‌عنوان شاه بزرگ شیاطین شناخته می‌شود. هنگامی که برادر کوچکتر هیرانیا توسط وینشو به قتل رسید هیرانیا از قتل برادرش بسیار خشمگین شد و تصمیم گرفت تا قدرت‌های ماورایی به‌دست بیاورد. به‌همین دلیل به ریاضت و عبادت طولانی پرداخت. پس از عبادت طولانی، شرایط پیچیده‌ای برای مرگ به‌وجود آمد.
قوانین به‌وجود آمده پس از ریاضت و عبادت انجام شده باعث شد تا کشتن هیرانیا کاشیپو بسیار سخت شود. این موضوع باعث به‌وجود آمدن شرایطی شد تا او به سرنوشت تلخ برادرش دچار نگردد. به‌طورکلی این شرایط شامل برخی از قوانین بود. به‌عنوان مثال هیچ حیوانی یا انسانی نمی‌توانست او را بکشد یا در محوطه باز یا در فضای خانه امکان قتل او میسر نبود.
علاوه‌بر این، کشتن او در شب یا در روز امکان نداشت. یکی دیگر از قوانین این بود که او نه در زمین و نه در هوا کشته نمی‌شد. تمامی این موارد کشتن هیرانیا را بسیار دشوار و حتی غیر ممکن می‌کرد. اما تمامی این موارد باعث شد تا او یک موجود خبیث با تفکرات شیطانی شود. پس از آن هیرانیا تمام کسانی را که از او سرپیچی می‌کردند را می‌کشت. یکی از باور‌ها و اعتقادات او پس از به‌دست آوردن این قدرت‌ها این بود که به‌دلیل اینکه در برابر مرگ مقاوم شده است پس با خدایان برابری می‌کند و همه مردم را مجاب به اطاعت و پرستش خود می‌کرد. از جمله پسر پادشاه که پراهلادا نام داشت. پسر پادشاه پیرو ویشنو بود و زمانی که پادشاه شیطانی موضوع را فهمید دستور به مرگ پسر داد و از خواهر خود کمک درخواست کرد. سپس این دو اقدام به کشیدن نقشه شومی کردند تا بتوانند پسر پادشاه را به قتل برسانند اما نقشه آن‌ها به درستی پیش نرفت. در واقع هولی رویدادی است که در آن نیکی بر شر پیروز می‌شود و این مراسم یادآور پیروزی پراهلادا بر پدر خبیث و سوختن هولیکا است.
عشق کریشنای تیره رنگ و رادا
یکی از داستان‌هایی که در رابطه با جشن هولی وجود دارد ماجرای کریشنای تیره رنگ است. در این داستان یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین چهره‌ها، شخصی به نام کریشنا بوده و در بسیاری از منابع کریشنا را شخصی با پوست تیره می‌شناسند. بر اساس این داستان کریشنا کودکی خود را در یکی از ایالت‌های شمالی هند گذراند. در این دوران کریشنا عاشق دختری به نام رادا می‌شود.
اما به دلیل رنگ پوستش همیشه تصور می‌کرد که رادا او را نمی‌پذیرد. مادر که از نگرانی‌ها و دغدغه فرزندش خسته شده بود به او گفت که برود و بر صورت رادا نیز رنگی بپاشد. سرانجام کریشنا نیز چنین کرد. بر اساس این داستان پس از این ماجرا رادا و کریشنا به یکدیگر رسیدند. به‌همین دلیل بسیاری از افراد پیشینه جشن هولی را به رویداد و رنگ‌آمیزی پوست رادا به واسطه کریشنا می‌دانند.
جشنی برای بازگشت خدای عشق
با در نظر گرفتن آیین‌های مختلف هندوئیسم، داستان‌ها و روایت‌های زیادی برای هولی گفته می‌شود. بر اساس داستانی که بین شیوا پرستان و شاکتی پرستان مطرح می‌شود این است که روزگاری شیوا که یکی از بلندپایه‌ترین ایزد‌های هندو به‌شمار می‌آمد در یک حالت خلسه فرو می‌رود که او در این حالت مشغول یوگا بود. همسر دوم از خلسه طولانی ناراحت می‌شود و در زمان باسنت پانچامی از خدای عشق تقاضای کمک می‌کند.
خدای عشق تیری به سوی شیوا پرتاب کرده تا به واسطه آن تیر او را از خلسه در بیاورد. شیوا از این کار عصبانی می‌شود و چشم سوم را باز می‌کند و خدای عشق را می‌سوزاند و به خاکستر تبدیل می‌کند. پس از این ماجرا همسر کاما یا خدای عشق ناراحت شده و ناراحتی او باعث ناراحتی پارواتی، همسر خود شیوا می‌شود. به عقیده بسیاری از هندو‌ها جشن هولی چهل روز بعد از باسنت پانچامی در رابطه با بازگشت خدای عشق برگزار می‌گردد.
جشن هولی یا جشن رنگ هندی در کدام کشور‌ها برگزار می‌شود؟
جشن رنگ‌ها جشنی بسیار باشکوه و شلوغ است که در بسیاری از کشور‌ها نیز برگزار می‌گردد. این جشن با رقص و پایکوبی، موسیقی و بازی با رنگ‌ها همراه است. در صورتی که شرایط سفر به کشور هندوستان را ندارید می‌توانید از این جشن باشکوه در خارج از این کشور نیز استفاده کنید. در برخی از کشور‌ها مانند ملبورن در استرالیا و اسپانیش فورک در آمریکا این جشن برگزار می‌شود. علاوه‌بر این در انگلستان نیز امکان شرکت در این جشن وجود دارد. بسیاری از افراد نیز تمایل دارند تا در امارات در فستیوال رنگ شرکت کنند.
برگزاری جشن هولی در کشور هند
جشن هولی یا رنگ پاشی به‌عنوان یک جشن باشکوه در کشور هندوستان به‌شمار می‌آید که در آن روز تعطیل رسمی اعلام می‌شود. این جشن در پایان زمستان و در آغاز بهار برگزار خواهد شد. در این جشن بر اساس سنت و رسوم قدیمی اهالی هر منطقه با پاشیدن آب و رنگ‌های طبیعی و مصنوعی به یکدیگر، اقدام به اجرای موسیقی و رقص و پایکوبی می‌کنند.
برگزاری جشن رنگ هند در کشور نپال
جشن هولی که به‌عنوان جشن باستانی و جشن آغاز بهار در کشور هند برگزار می‌شود در سایر کشور‌های جهان نیز دارای طرفداران بسیار زیادی است که یکی از این کشور‌ها نپال خواهد بود. در صورتی که به این کشور سفر کنید می‌توانید در آغاز بهار در این جشن باستانی شرکت داشته باشید. این جشن سراسر زندگی و شور جمعی است. در تقویم کشور نپال برای جشن هولی تعطیلات رسمی اعلام شده و آن را در این کشور به‌عنوان جشن ملی می‌شناسند.
در جشن هولی چه می‌گذرد؟
به‌طورکلی فستیوال هولی حدود دو روز به‌طول خواهد انجامید، اما هندو‌ها برای برگزاری این فستیوال از روز‌ها قبل برنامه‌ریزی می‌کنند. به‌همین منظور اقدام به آماده‌سازی خوراکی‌های هولی می‌نمایند. در جشن هولی مراسم رنگ بازی و دید و بازدید پس از رنگ مرسوم است. علاوه‌بر این انواع غذا‌های سنتی و نوشیدنی‌های ویژه سرو می‌شود. در حال حاضر در بسیاری از نقاط دنیا این جشن برگزار شده و دارای طرفداران زیادی نیز است.
مراحل برگزاری جشن هولی
به‌طورکلی می‌توان گفت برای برگزاری و چیدن مقدمات جشن برخی مراحل انجام می‌شود. این مراحل شامل مهیا کردن اقدامات پیش از هولی و مراسم شب قبل از جشن است. پس از آن معمولاً در روز دوم مراسمی تحت عنوان رنگوالی هولی برگزار می‌شود که در این روز رنگ بازی شور و هیاهوی دیگری را دارد. مردم به خیابان‌ها می‌آیند و با پودر‌های رنگی اقدام شادی می‌کنند. از دیگر مراحل برگزاری جشن هولی می‌توان به دید و بازدید پس از این مراسم اشاره کرد.
شروع رنگ بازی
مراسم رنگ بازی از روز دوم آغاز می‌شود. پیش از روز دوم بسیاری از افراد که در این مراسم شرکت کرده‌اند اقدام به رنگ بازی می‌کنند اما از روز دوم به بعد رنگ بازی شور و هیجان بسیار زیادی را پیدا می‌کند. بعضی از پودر‌های رنگی را در درون سطل آب میریزند این کار باعث می‌شود تا اثر رنگ‌ها بیشتر شود. در این جشن شاهد شیطنت و بازی زیادی خواهید بود. در زمان برگزاری این جشن تمامی مردم تلاش خود را می‌کنند تا بتوانند اطرافیانشان را در درون سطل پر رنگ بیاندازند.
دید و بازدید پس از رنگ بازی
پس از اتمام جشن مردم دست از رنگ بازی برمیدارند و روانه منازل خود می‌شوند. برخی از مردم نیز در خیابان‌ها می‌مانند تا شهر را از تمامی تمامی آلودگی‌های رنگی پاک کنند. پس از اتمام مراسم، نوبت به دید و بازدید پس از رنگ بازی می‌رسد. به‌طورکلی می‌توان گفت که یکی از اهداف برگزاری این جشن از نظر هندو‌ها پاک کردن کینه‌ها و احیای دوستی است.به‌همین دلیل اقدام به دید و بازدید در آخرین روز‌های جشن هولی می‌کنند.
رنگ‌های جشن هولی
به‌طورکلی می‌توان گفت پودر‌های رنگی که در این جشنواره استفاده قرار می‌گیرد گولال یا ابیر گفته می‌شود. این رنگ‌ها از روز دوم به بعد مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر کدام از این رنگ‌ها سمبلی از یک عنصر بوده که به‌عنوان مثال پوشش‌های رنگی قرمز نمادی از عشق و رنگ آبی یادآور رنگ پوست کریشنا است.
علاوه‌بر این، رنگ سبز نمادی از شروع بهار و تازگی محسوب می‌شود. در حقیقت مردم در این روز به یکدیگر رنگ می‌پاشند و عشق کریشنا و رادا را تداعی می‌کنند. یکی دیگر از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود تا این جشن برگزار گردد آغاز فصل بهار است.
رنگ‌های طبیعی تا شیمیایی
از رنگ‌های طبیعی تا شیمیایی در جشن هولی استفاده خواهد شد. ذکر این نکته ضروری است که در گذشته از پودر‌های رنگی که در حال حاضر استفاده می‌شد بهره نمی‌بردند. بنابراین پودر‌هایی که در زمان‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفت درخشان و کاملاً به‌صورت پودر نبود. به‌عنوان مثال برای تهیه رنگ سبز مردم اقدام به استفاده از برگ‌های خشک شده بهاری و سوزن کاج می‌کردند. همچنین رنگ زرد از گل آفتابگردان و کوکب به‌دست می‌آمد و در صورتی که افراد حاضر در این جشن قصد تهیه رنگ قرمز را داشتند از گل رز یا پوست درختان سیب جنگلی و انار استفاده می‌کردند. تمامی موادی که به‌عنوان رنگ‌های طبیعی در این جشن مورد استفاده قرار می‌گیرد برای انسان و محیط زیست مناسب بوده و صدمه و آسیبی وارد نمی‌کند.
برخی از آن‌ها دارای خواص دارویی بوده و برای سلامت پوست نیز مفید محسوب می‌شوند. در حال حاضر توجه به محیط زیست بسیار حائز اهمیت است، به‌همین دلیل نگرانی‌هایی در رابطه با استفاده از رنگ‌ها و صدماتی که امکان دارد این رنگ‌ها به طبیعت و محیط زیست وارد کنند، وجود دارد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که معمولاً این جشن به دور از دامان طبیعت برگزار می‌شود که این موضوع باعث شده تا صدمه‌ای به گیاهان و جانوران وارد نشود.
در زمان‌های گذشته گولال که به‌عنوان رنگ‌های مورد مصرف در این جشن استفاده می‌شد از مواد طبیعی تهیه و در این روز مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای تهیه گولال می‌توان از گیاه زردچوبه و گیاه نیل و گل‌های درختی به نام آناتو استفاده نمود و با استفاده از بسیاری از گیاهان می‌توان رنگ‌های طبیعی به‌دست آورد. برای به‌دست آوردن رنگ‌های طبیعی در حال حاضر از نمک فلزات سنگین استفاده نمی‌شود به‌همین دلیل معمولاً ترکیبی را به‌دست می‌آورند که در آن شاهد یک بافت نرم از رنگ هستید که به خوبی می‌تواند به پوست بچسبد.
بازار رنگ چینی‌ها
شاید برای شما هم عجیب باشد که در مراسمی که در هندوستان برگزار می‌شود چینی‌ها نقش بسیار مهمی را دارند. با رسیدن جشن هولی، چینی‌ها اقدام به تولید گولال و دیگر تولیدات پودر‌های رنگی می‌کنند به‌طوری که حدود ۵۵ درصد از تولیدات پودر‌های رنگی که در مناطقی مانند حجرات و راجیستان وجود دارد از سایر نواحی دیگر هند ارزان‌تر است. در واقع خلاقیت و تولیدات جذاب چینی‌ها باعث شده تا بتوانند در زمینه تولید رنگ‌های جشن هولی بسیار موفق عمل کنند. با توجه به اینکه دولت هند بر تولیدات داخلی تمرکز و تأکید بسیار زیادی دارد اما سالانه مقدار بسیار زیادی پودر‌های رنگی را از چینی‌ها خریداری می‌کند.
غذا‌های سنتی جشن هولی
مانند تمامی جشن‌های موجود در دنیا، جشن هولی نیز دارای انواع خوراکی‌های جذاب و خوشمزه است. در این جشن باستانی انواع غذا‌ها و نوشیدنی‌های مختلف وجود دارد. از مهم‌ترین غذا‌های سنتی جشن هولی می‌توان به تاندای و گوجیا اشاره کرد. علاوه‌بر این، فرنی یکی دیگر از غذا‌هایی است که در این جشن باستانی سرو می‌شود.
گوجیا غذای سنتی بعد از جشن هولی
برای تهیه این خوراک، خمیر را در وهله اول به‌صورت پیراشکی در می‌آورند و سپس در درون روغن زیاد سرخ می‌کنند. پس از سرخ شدن خمیر، آن را در محلول غلیظ شکر قرار می‌دهند سپس برای تزیین بر روی آن مغز پسته و بادام میریزند. به‌منظور طعم دار کردن گوجیا می‌توان از دانه‌های هل استفاده کرد. گوجیا در واقع یک دامپلینگ شیرین به‌شمار می‌آید.
فرنی
یکی از غذا‌هایی که در رژیم غذایی ایرانیان نیز وجود دارد فرنی است. اما نکته جالب و حائز اهمیت این بوده که فرنی که در هند طبخ می‌شود شباهت زیادی به شیر برنج دارد. به‌همین دلیل درون آن از برنج نیز استفاده می‌شود. از دیگر ترکیبات فرنی می‌توان به شکر، شیر، زعفران و هل اشاره کرد.
پنی پوری
به‌طورکلی در کشور‌هایی مانند هند و نپال از تنقلات استفاده زیادی می‌شود و برای تهیه این خوراک ابتدا باید اقدام به تهیه یک خمیر نازک به‌صورت گرد و توخالی کرد و پس از آن باید آن را سرخ کرد. پنی پوری بسیار ترد و خوشمزه است. درون این خوراک را می‌توان از تمرهندی و چاشنی‌های دیگری که در کشور هند وجود دارد پر کرد.
ردلانتیل تارکادال
موادی مانند عدس قرمز، زردچوبه، کره و زیره و همچنین حبه‌های سیر و فلفل سبز در تهیه این غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این غذا شباهت زیادی به پوره دارد. از دیگر غذا‌هایی که می‌توانید در این مراسم از آن‌ها استفاده کنید متری نام دارد. این غذا نوعی میان وعده به‌شمار می‌آید که از آرد، آب و زیره سبز تهیه می‌شود
نکات جالب درباره جشن هولی
نکات بسیار مهم و جالبی در رابطه با جشن هولی وجود دارد. به‌عنوان مثال برای حضور در این جشن برخی از مردم مو‌ها و پوست بدنشان را چرب می‌کند تا رنگ بر روی بدنشان نچسبد و در زمان تمیز کردن به مشکل نمی‌خورند. بسیاری از افرادی که در این جشن شرکت می‌کنند از لباس‌های کهنه استفاده می‌نمایند.
از دیگر نکات جالبی که در رابطه با جشن هولی وجود دارد این است که در برخی از مناطق هندو‌ها در زمان برگزاری این جشن تندیسی از کریشنا و رادا را بر روی کجاوه قرار می‌دهند و در کوچه‌ها می‌چرخانند. بسیاری از تاریخ‌شناسان اذعان دارند که این جشن در گذشته به واسطه آریایی‌ها برگزار می‌شده است اما به مرور زمان در شبه قاره هند برگزار شد.
کلام پایانی
یکی از مهم‌ترین جشن‌های باستانی که در هندوستان برگزار می‌شود جشن رنگ یا جشن هولی است. در این جشنواره تعداد بسیار زیادی از افراد با پودر‌های رنگی به استقبال اولین روز‌های بهار می‌روند. علاوه‌بر این، جشن هولی در بسیاری از کشور‌های دیگر برگزار می‌شود. داستان‌ها و روایات زیادی در رابطه با پیشینه این جشن وجود دارد. زمانی که اقدام به شرکت در این جشن می‌کنید می‌توانید از انواع غذا‌های سنتی استفاده کنید و لحظاتی بسیار خاطره‌انگیز را داشته باشید.
