گردنه حیران

وقتی نام گردنه حیران را می‌شنوید چه چیزی در ذهن خود تصور می‌کنید؟ این جاذبه از زمره مناطقی است که با شنیدن نام آن، آدم به فکر جنگل‌های مه‌آلود، طبیعت سرسبز، چشم‌انداز بکر و سفری خاطره‌انگیز می‌افتد. بعید است که کسی تا‌کنون نامی از این گردنه‌ی مرتفع و خطرناک، که یکی از جاذبه‌های محبوب شمال ایران است، نشنیده باشد. «گردنه حیران» از جاهای دیدنی گیلان می‌باشد که در شهر آستارا واقع شده است. با لحظه آخر همراه شوید تا در ادامه مطلب، گشتی در جاده‌های پر پیچ و خم این منطقه بکر و زیبا بزنیم.

گردنه حیران کجاست؟

استان گیلان، همواره به عنوان یکی از قطب‌های طبیعی و گردشگری در ایران شناخته می‌شود و این استان همه ساله و در تمامی فصول، میزبان بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی می‌باشد. گیلان دارای آب و هوای فوق‌العاده، طبیعت بکر و بی‌نظیر و همچنین جاذبه‌های تاریخی زیادی است، به همین دلایل این استان یکی از مناطق محبوب نزد گردشگران می‌باشد. یکی از این جاذبه‌های چشم‌نواز و گردشگری که در این استان وجود دارد، گردنه‌ی حیران است. گردنه حیران، در واقع گردنه‌ای مرتفع در روستای حیران می‌باشد. روستای حیران در منطقه تالش و شهرستان آستارا قرار دارد. این روستا یک منطقه ییلاقی در فاصله 30 کیلومتری آستارا و در غرب استان گیلان است. روستای مسافرپذیر حیران از سه دهستان به نام‌های «حیران سلفی»، «حیران وسطی» و «حیران علیا» تشکیل شده است. منطقه حیران مساحتی بالغ بر 2200 هکتار دارد که 1000 هکتار آن را منابع ملی و 1200 هکتار آن را مستثنیات شخصی تشکیل داده است. از دید گردشگران مهم‌ترین جاذبه‌ی دیدنی این روستا گردنه حیران است که در مسیر آستارا به اردبیل قرار دارد. چشم‌انداز رمانتیک و فوق‌العاده زیبای  این گردنه از طبیعت شما را متحیر می‌کند و تا ساعت‌ها می‌توانید این منظره را تماشا کنید و خسته نشوید.

روستای حیران دقیقا میان جاده ارتباطی نمین (اردبیل) و آستارا می‌باشد و از توابع بندر مرکزی آستارا در منتهی الیه غرب استان گیلان است. این روستا در کنار روستاهای حاجی امیر بالا، حاجی امیر پایین و ونه بین قرار دارد و این روستاها از اهمیت جغرافیایی و حفاظتی-سیاسی بالایی برخوردار هستند و همچنین جزء مناطق حفاظت شده می‌باشند. روستای حیران از یک سو توسط جنگل فندقلو احاطه شده و از سوی دیگر مشرف به گردنه‌ای است که آن را با نام همین روستا «حیران» می‌خوانند و منطقه‌ای سرسبز و مهم از نظر استراتژیک جغرافیایی می‌باشد. رود ارس که مرز بین ایران و آذربایجان است، درست از کنار این گردنه می‌گذرد. 

حیران در واقع واژه‌ی عربی هیران است و کلمه‌ی حیران که ریشه‌ی آن از زبان و گویش تالشی آمده است، به معنای «منطقه‌ی احاطه شده از ابر و مه» می‌باشد. جالب است بدانید که روستای حیران درست مانند نام خود منطقه‌ای می‌باشد که ابر و مه اطراف آن را احاطه کرده است. اما این مسئله به علت رطوبت دریای خزر بوده و ارتباطی به قرارگیری این منطقه در ارتفاعات ندارد؛ بلکه ارتفاع این منطقه از سطح دریا تنها برابر 1500 متر است.این منطقه که شغل عموم مردم آن کشاورزی و دامپروری است، محل کشت محصولات کشاورزی همچون فندق و ذرت بوده و از نظر کشت گیاهان دارویی حائز اهمیت می‌باشد. جمعیت ثابت این روستا 300 نفر برآورد شده است که در فصول گرم سال به بیش از 2000 نفر می‌رسد.

جاذبه‌های گردشگری گردنه حیران

هرچند خود گردنه حیران مهم‌ترین و محبوب‌ترین جاذبه‌ی این منطقه است که می‌توانید جنگل‌های پارک ملی آذربایجان را نیز از آن‌جا مشاهده کنید، اما با این وجود امکانات تفریحی و جذاب دیگری نیز برای رفاه گردشگران وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید تعطیلاتی هیجان انگیزتر برای خود رقم بزنید.

تله کابین گردنه حیران

تله کابین حیران که از مسیر جنگل فندقلو می‌گذرد، چشم انداز زیبایی از گردنه، جنگل و روستاهای اطراف به شما می‌دهد. این تله کابین 33 کابین دارد که 30 تا از آنها 6 نفره و 3 تا از آنها VIP هستند. از هر سمت تله کابین، پیمودن مسیر برای شما 12.5 دقیقه و در مجموع 25 دقیقه به طول می‌انجامد. طول این تله کابین زیاد نیست؛ اما ارتفاعی خیره کننده دارد. این تله کابین برای توسعه گردشگری در گردنه حیران خیلی موثر بود و در سال 1390 این ایده را عملی کردند. در حال حاضر گردشگران و توریستان زیادی وقتی به گردنه حیران می‌روند سوار این تله کابین می‌شوند و از منظره روبه روی خود نهایت لذت را می‌برند.

دهکده گردشگری حیران

این گردنه بهترین و آرامش‌بخش‌ترین گزینه برای فرار از شلوغی کلانشهرها و دوری از آلودگی‌های همیشگی هوا می‌باشد. در این روستا اقامتگاه‌های متعددی برای اسکان وجود دارد و شما می‌توانید از هتل‌ها و اقامتگاه‌های غیر هتلی همچون اقامتگاه‌های بومگردی، سوییت‌ها و ویلا‌هایی که برای اجازه وجود دارد، استفاده نمایید. دهکده گردشگری حیران، درست در کنار تله کابین واقع شده است، که سبب می‌شود تا دسترسی آسانی به امکانات رفاهی همچون هتل‌ها و اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و کافی شاپ‌ها، کارتینگ، ترامپولین، استخر و شهربازی داشته باشید.

زیپ لاین، کارتینگ، سورتمه گردنه حیران

سورتمه‌ سواری یکی از تفریحاتی است که بین جوانان و نوجوانان بسیار محبوب می‌باشد. در ایستگاه پایینی تله کابین حیران، سورتمه مارپیچی ساخته شده است که در میان ارتفاع بالا و از میان درختان عبور می‌کند. زیپ لاین حیران امکان این را به شما می‌دهد که شاهد منظره و ارتفاع گردنه از نمایی هولناک باشید. هرچند خود جاده‌ی حیران دست کمی از کارتینگ ندارد؛ اما کمی آن طرف‌تر از تله کابین، پیست کارتینگ حیران واقع شده است که رانندگی شما را به چالش بکشد.

پیست اسکی روی چمن فندقلو

زمین و دشت‌های جنگل فندقلو کم شیب و سرسبز هستند. پیست اسکی روی چمن جنگل فندقلو در منطقه‌ای کوهستانی، با ارتفاع 1700 متر از سطح دریا و در نزدیکی اردبیل قرار دارد. این پیست که بیشتر محل تمرینات تیم ملی اسکی روی چمن است، در سال 1399 به علت مرغوبیت بالای چمن، از طرف عضو ناظر فدراسیون اسکی به پیست بین المللی تبدیل شد.

جنگل فندقلو گردنه حیران

جنگل فندقلو که در چند کیلومتری گردنه حیران قرار دارد، در واقع مکملی برای این روستا بوده که به سبب وجود درختان فندق به این نام شهرت یافته است. محال است به این روستا سفر کنید و بدون دیدن این جنگل منطقه را ترک کنید. جنگل فندقلو، مکان محبوبی بین طبیعت گردان می‌باشد که امکان کمپینگ و اسکان در آن وجود دارد. این جنگل  مرکز تکثیر و حفاظت گوزن‌های بومی است و به علت وجود دشت‌های گل بابونه، زنبورهای عسل را به سمت خود می‌کشاند. مساحت این جنگل 16000 هکتار است که بیش از 4000 هکتار آن تحت پوشش عرصه‌های جنگلی قرار دارد و باقی آن مراتع است. به علاوه گیاهانی همچون نسترن، تمشک، سرخس، گیلدیک، بنفشه وحشی، گل گاو زبان، خاس و پامچال نیز در این جنگل به وفور یافت می‌شوند. ارتفاع جنگل فندقلو از سطح دریا ۱۸۵۰ متر بوده و دارای بهار سرسبز و پر شکوه است. به علاوه وجود چشمه آب گرم «مشه سویی» در این جنگل یکی دیگر از جاذبه‌هایی می‌باشد که گردشگران بسیاری را به سوی گردنه حیران و جنگل فندقلو می‌کشاند.

روستاهای دیدنی اطراف گردنه حیران

علاوه بر خود منطقه حیران، روستاهای اطراف این منطقه، که در زیر توضیح مختصری درباره آنها آورده‌ایم، بسیار دیدنی و تکمیل کننده طبیعت بکر این منطقه هستند که حتما باید از آن‌ها دیدن کنید.
روستای حیران
این روستا در 30 کیلومتری آستارا واقع شده و در گذشته محل کوچ و ییلاق تابستانه‌ی خان‌های مناطق اطراف بوده است.
روستای کشفی
این روستای آرام و خوش آب و هوا  که کوهپایه‌هایی مناسب برای کوهنوردی دارد، در فاصله 15 کیلومتری آستارا واقع شده است و ارتفاعات آن مملو از بوته‌های تمشک می‌باشد.
روستای مشند
این روستا که طبیعت شگفت انگیزی دارد، در زبان تالشی به معنای جایگاه زنبور عسل است. روستای مشند در کیلومتر 18 جاده اردبیل-آستارا قرار دارد.

بهترین زمان سفر به گردنه حیران

هوای این منطقه همیشه غیر متعادل و در حال تغییر است. حتی در گرم‌ترین ماه‌های سال بارانی است؛ اما مناسب‌ترین زمان سفر به این روستا، در فصل بهار و تابستان می‌باشد که دمای هوا به 11 درجه سانتی گراد می‌رسد و متعادل‌ترین دمای این منطقه در سال است. بهترین زمان برای سفر به گردنه حیران در فصول گرم سال یعنی بهار و تابستان است. در فصول سرد سال با اولین بارش برف سالانه این گردنه سفیدپوش می‌شود. در این فصول هم گردنه حیران زیبایی منحصر به فرد خودش را دارد اما برای سفر به این گردنه در فصل زمستان باید خیلی محتاط رانندگی کنید و از سلامت ماشین خود مطمعن باشید. زیرا بخاطر بارش برف و باران جاده این گردنه بسیار لغزنده می‌شود.

راه‌های دسترسی به گردنه حیران

برای رسیدن به روستای حیران و بازدید از گردنه مرتفع آن می‌بایست، از تهران خود را به اتوبان قزوین-رشت برسانید و از رشت، مسیر آستارا را در پیش بگیرید. از اردبیل نیز می‌توانید به وسیله تاکسی‌هایی که در میدان اصلی اردبیل قرار دارد، با پیمودن مسیر 44 دقیقه‌ای به این روستای دیدنی برسید.

فاصله تهران تا گردنه حیران
فاصله میان گردنه حیران تا تهران معادل ۶۳۳ کیلومتر برآورد شده است. طی کردن این فاصله حدود 7 ساعت و 30 دقیقه به طول می‌انجامد.
فاصله‌ ماسال تا گردنه حیران
فاصله‌ ماسال تا گردنه حیران معادل ۱۷۶ کیلومتر است که دو ساعت و نیم پیمودن این مسیر به طول می‌انجامد.
فاصله اردبیل تا گردنه حیران
فاصله گردنه حیران تا اردبیل 64 کیلومتر است که حدود 44 دقیقه پیمودن این مسیر به طول می‌انجامد.
مسیر گردنه حیران از اردبیل: جاده اصلی اردبیل به آستارا، ابتدای تونل اردبیل تا ۵ کیلومتری آستارا، فاصله تا مرکز شهر ۴۰ کیلومتر.

مسیر گردنه حیران

این گردنه که گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند، در تمامی فصول سال به علت مه آلود بودن، حادثه‌های رانندگی تلخ جاده‌ای را رقم می‌زند که سبب شده به عنوان یکی از حادثه خیزترین جاده‌های کشور شناخته شود. بهتر است، بدون داشتن مهارت در رانندگی پا این جاده‌ی پر پیچ و خم نگذارید. اگر در زمستان قصد سفر به این روستا را دارید، حتما زنجیر چرخ به همراه داشته باشید. آیا میدانید که گردنه حیران چند کیلومتر است؟ مهم‌ترین جاذبه‌ی منطقه حیران، خود گردنه است که در کمال حیرت، ۳۵ کیلومتر طول دارد.

سخن پایانی
گردنه حیران یکی از جذاب‌ترین جاده‌های ایران را دارد. هنگامی که از جاده‌ی منتهی به گردنه حیران می‌گذرید، طبیعت مدهوش کننده‌ی مه آلود این منطقه در کنار حیوانات اهلی، احساس خوبی از طبیعت سبز را به شما منتقل می‌کند. به علاوه در طول مسیر می‌توانید از غذا خوری ها و رستوران‌های بین راهی انواع خوراکی‌های لذیذ همچون جگر، آش دوغ، عسل و … لذت ببرید. هم چنین آب و هوای خنک این منطقه باعث می‌شود، رانندگی در این مسیر برای شما کسل کننده نباشد. افراد زیادی برای کسب آرامش و رفع خستگی به قلب این طبیعت دیدنی می‌روند. اگر قصد سفر به استان سرسبز گیلان را دارید، لحظه آخر به شما پیشنهاد می‌کند حتما از گردنه حیران و چشم‌انداز سحرانگیز آن دیدن کنید.