قلعه بابک

خودتان را برای یک پله‌نوردی تاریخی آماده کنید؛ چرا که می‌خواهیم شما را با یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی آشنا کنیم. قلعه بابک خرمدین، از معروف‌ترین قلعه‌های تاریخی ایران است که داستان‌های زیادی برای شنیدن دارد. این قلعه در جنگل‌های ارسباران و در شهر کلیبر آذربایجان شرقی قرار گرفته است. اگر مشتاق شنیدن داستان این قلعه و راهنمای بازدید از آن هستید، ما را همراهی کنید تا اطلاعات جالبی در خصوص این جاذبه به همراه عکس قلعه بابک در اختیار شما قرار دهیم.

قلعه بابک کجاست؟ مسیر دسترسی به این جاذبه

قلعه ی بابک یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی بوده و در جنگل ارسباران قرار گرفته است. این قلعه متعلق به یکی از معروف‌ترین سردارهای ایرانی یعنی بابک خرمدین است که به مدت 20 سال در آن زندگی می‌کرده و به‌دلیل امنیتی که داشت توانست لشکر اعراب را در کوه‌ها سردرگم کرده و به آن‌ها شبیخون بزند. برای دسترسی به قلعه بابک در کلیبر، راه‌های زیادی پیش روی شماست.

• برای دسترسی به این قلعه می‌توانید از هواپیما استفاده کنید، خود را به تبریز برسانید و از آنجا راهی قلعه بابک شوید.
• دومین مسیر از کمپ گردشگری قلعه سی و 7 کیلومتری شهر کلیبر آغاز می‌گردد. این مسیر سخت‌ترین مسیر بوده و باید ابتدا با ماشین به کمپ قلعه سی بروید. در این ناحیه باید ماشین را پارک کرده و پیاده به سمت قلعه حرکت کنید. طی کردن این مسیر 3 ساعت طول می‌کشد و اگر اهل طبیعت‌گردی باشید برایتان لذتت‌بخش خواهد بود.
• دومین مسیر، از هتل بابک در نزدیک روستای شجاع‌آباد آغاز می‌گردد. با انتخاب این مسیر باید 1000 پله را طی کنید تا به گذرگاه اصلی برسید.
• برای دسترسی به جاده قلعه بابک، مسیر دیگری هم وجود دارد. این مسیر از نزدیک هتل بابک می‌گذرد. لازم است از هتل بابک یک مسیر 6 کیلومتری را طی کنید و به جاده فرعی در سمت راست بروید. طی کردن این مسیر حدود 20 دقیقه زمان می‌برد. پس از آن باید پیاده به سمت قلعه بروید که مسیر پیاده‌روی کوتاه‌تر از مسیرهای قبلی است. پیاده‌روی تا پلکان سنگی حدود 1 ساعت زمان می‌برد.

پرطرفدارترین تورهای داخلی

تور کیشتور مشهدتور قشمتور چابهارتور شیراز

قلعه بابک را بیشتر بشناسید

قلعه بابک را با نام دژ بابک یا قلعه جمهور هم می‌شناسند. این قلعه مهم‌ترین جاذبه دیدنی در شهر کلیبر در استان آذربایجان شرقی است. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد قلعه می‌توان به دره‌هایی به عمق 400 تا 600 متر اشاره کرد. اگر به بازدید از این قلعه بروید از دید وسیعی که دارید شگفت‌زده می‌شوید. همین دید وسیع موجب شده تا فضای عالی برای دیده‌بانی داشته باشد.

این قلعه از 3 طبقه تشکیل شده که بلافاصله بعد از ورودی متوجه آن می‌شوید. پس از عبور از تالار اصلی، 7 اتاق را مشاهده می‌کنید که همه آن‌ها به تالار میانی راه دارند. با تماشای بخش شرقی قلعه می‌توانید اتاق و آب‌انبارها را مشاهده نمایید. آب‌انبار‌ها در فصل زمستان و تابستان پر از برف و باران می‌شوند و دسترسی خوبی به آب در فصول مختلف فراهم می‌کنند. در گذشته بخش شمالی قلعه دارای پله‌های سراسری بود که امروزه متاسفانه اثری از آن‌ها نیست.

تاریخچه قلعه بابک؛ چه داستانی پشت این قلعه نهفته است؟

براساس تحقیقاتی که کارشناسان روی نقش و نگارهای این قلعه کرده‌اند، حدس می‌زنند که قلعه مربوط به قرن 6 و 7 بوده است. سکه‌های مسی هم در این قلعه یافت شده است که به دلیل قدیمی بودن، نوشته روی آن‌ها مشخص نیست. اطلاعاتی در خصوص تاریخچه قلعه بابک در پیش از اسلام در دسترس نیست؛ اما گفته شده در این دوران قومی از بخش‌های جنوب غربی دریای خزر در دوره هخامنشی‌ها در این قلعه زندگی می‌کردند.

قلعه بابک خرمدین، احتمالاً در دوره ساسانی یا اشکانی ساخته شده و کارشناسان این نظریه را از شباهت سبک معماری آن با آثار ساسانی، مانند تخت سلیمان، استنباط کرده‌اند. با این حال، قدمت دقیق آن همچنان نامشخص است. قلعه در قرون دوم و سوم هجری بازسازی شده و تغییرات اعمال‌شده در دوره بابک خرمدین، پس از ۱۲۰۰ سال همچنان قابل مشاهده است.

این قلعه به دلیل قرارگیری در ارتفاع، مسیرهای دشوار و دره‌های عمیق، یک دژ دفاعی فوق‌العاده بوده که حتی در برابر حمله سپاه‌های بزرگ نیز ایمن بوده است. دشمنان به‌دلیل سخت بودن مسیر، پیش از رسیدن به قلعه آسیب می‌دیدند و تیرهایشان از فاصله دور بی‌اثر بود. طراحی هوشمندانه قلعه، آن را به نمونه‌ای خارق‌العاده از معماری دفاعی تبدیل کرده است.

بابک خرمدین مالک قلعه معروف آذربایجان شرقی است

داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری درباره بابک خرمدین روایت شده که اغلب با غیظ و غرق همراه است. از آنجایی که او در نبردهایش با اعراب بارها پیروز شد، مورخان مسلمان تلاش کردند با روایت‌های غیرواقعی، چهره‌اش را بد جلوه دهند.

نهضت بابک در میان مردم عادی طرفدار زیادی داشت؛ اما دهقانان و بزرگان به دلیل گرایش او به عقاید مزدکی از او حمایت نمی‌کردند. این عقاید که با باورهای اسلامی در تضاد بود، موجب شد مخالفانش تلاش کنند با ساختن داستان‌هایی عجیب، وجهه او را تخریب کنند.

از جمله این داستان‌ها، روایتی از کودکی بابک است که ادعا می‌کند یک روز که او در زمان چرای گاوها زیر درخت خوابیده بود، خون از موهای سینه‌اش می‌چکید، اما پس از بیدار شدن اثری از خون دیده نمی‌شد. همچنین، روایت‌هایی مانند قتل هزاران مسلمان و سران توسط او و یارانش، بخشی از تلاش‌ها برای سیاه‌نمایی این شخصیت تاریخی است.

بخش‌های مختلف قلعه بابک

همانطور که پیش‌تر گفتیم، این قلعه از سه طبقه تشکیل شده که هر طبقه آن بخش‌های زیادی دارد. در این بخش، به بررسی قسمت‌های مختلف این قلعه می‌پردازیم.

• دروازه و ورودی اصلی: هیچ راهی به‌عنوان راه مخفی قلعه بابک وجود ندارد. این قلعه تنها یک راه ورودی دارد که آن هم دروازه اصلی است. پس از عبور از دروازه به یک گذرگاه باریک و مسیری شیب‌‎دار می‌رسید. با طی کردن این مسیر شیب‌دار به ورودی اصلی خواهید رسید. مسیر ورودی دارای پله‌های زیاد با عرض کم است.
• ستون‌ها و برج نگهبانی: هر 4 طرف این قلعه توسط برج و باروهای نگهبانی احاطه شده و دید وسیعی را در اختیار بیننده قرار می‌دهد. اصلی‌ترین دلیلی که قلعه همیشه از گزند دشمنان در امان بود هم همین مسئله بوده است.
• تالار اصلی: تالار اصلی بخشی از این قلعه است که در میان 7 اتاق قرار داشته و به همه اتاق‌ها راه دارد.
• آب‌انبار: آب‌انبار در بخش شرقی قلعه واقع شده است که با معماری جالب خود، خودنمایی می‌کند. آب‌انبار با نوعی ملات ساروج ساخته شده و عایق است. سقف این بخش طوری ساخته شده که ظاهری محکم و استوار به شکل گهواره داشته و در تامین آب نقش مهمی دارد.
• پله‌های قلعه: اگرچه بیشتر پله‌های قلعه از بین رفته‌اند؛ اما بخشی از آن قابل مشاهده است. این بخش‌های باقی‌مانده به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهد تا با عبور از آن به قلعه برسند.

معماری قلعه بابک؛ عجیب و خارق‌العاده

قلعه بابک به‌گونه‌ای طراحی شده که تنها یک ورودی اصلی دارد و همین ورودی نیز تحت نظارت نگهبانانی بوده که بر بالای برج‌های مراقبتی مستقر می‌شدند. این نگهبانان از همان دور هر فردی را که به قلعه نزدیک می‌شد زیر نظر داشتند. این قلعه بر فراز قله‌ای بلند بنا شده که از هر سو توسط دره‌های عمیقی به عمق ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر احاطه شده است. این موقعیت طبیعی باعث شده هیچ راهی جز ورودی اصلی برای دسترسی به قلعه باقی نماند.

راه رسیدن به قلعه آن‌چنان دشوار بوده که بسیاری از دشمنان در همان مسیر از پای درمی‌آمدند. حتی اگر کسی موفق به رسیدن می‌شد، با بارانی از تیرهایی که از دل قلعه شلیک می‌شد، مواجه می‌شد. به‌طور کلی، طراحی قلعه به‌گونه‌ای بوده که آن را به یک پناهگاه مستحکم و دست‌نیافتنی تبدیل می‌کرد.

چهار برج دیده‌بانی استوانه‌ای در چهار سوی قلعه ساخته شده‌اند. این برج‌ها به لطف ارتفاع قلعه و موقعیت استراتژیکی که دارند، دید گسترده‌ای ایجاد می‌کردند؛ به‌طوری که نگهبانان می‌توانستند تا کیلومترها دورتر را زیر نظر بگیرند.

مصالح اصلی مورد استفاده در ساخت و بازسازی قلعه سنگ، آجر، ملات ساروج و چوب است. از ویژگی‌های برجسته معماری این بنا می‌توان به سه‌ طبقه بودن آن اشاره کرد. پله‌های سنگی امکان دسترسی آسان به هر سه طبقه را فراهم کرده‌اند. استحکام و دوام این قلعه به حدی است که با وجود قدمتی بیش از هزار سال، همچنان استوار باقی مانده و عظمت خود را به رخ می‌کشد.

اوایل بهار و پاییز؛ بهترین زمان بازدید از قلعه بابک

از آنجایی که این قلعه در یک مسیر کوهستانی قرار دارد، در زمستان پر از برف و یخ است. از این رو بهترین زمان بازدید از آن در فصل گرماست. البته نباید در بازه‌ای سفر کنید که هوا خیلی هم گرم باشد. بهترین زمان بازدید از این قلعه فصل بهار و اوایل پاییز است. در این بازه با گرمای شدید مواجه نمی‌شوید و از سرما و یخ‌بندان هم در امان هستید.

برای بازدید از قلعه بابک این لوازم را همراه خود داشته باشید

در مسیر رفتن به قلعه بابک، امکانات رفاهی مانند سوپرمارکت وجود دارد؛ اما همانطور که انتظار می‌رود در بالای قلعه هیچ امکانات رفاهی موجود نیست. از این رو پیشنهاد می‌کنیم برای سفری راحت‌تر به این قلعه، تجهیزات لازم را مراه خود ببرید. لباس گرم، کفش مناسب، آب معدنی، غذا تنها چیزهایی است که نیاز دارید. بهتر است کوله‌بار خود را زیاد سنگین نکنید تا در مسیر خسته نشوید.

قلعه بابک؛ جایی که تاریخ و طبیعت دست در دست هم داده‌اند

هرآنچه لازم بود پیش از سفر به این قلعه بدانید را در مطالب فوق بیان کردیم. قلعه بابک که به نام دژ بابک یا قلعه جمهور نیز شناخته می‌شود، نماد مقاومت بابک خرمدین در برابر مهاجمان عرب بوده و با معماری دفاعی بی‌نظیر خود، داستانی از شجاعت و استواری را روایت می‌کند. طراحی هوشمندانه، مسیرهای دشوار دسترسی و دره‌های عمیق پیرامون آن، قلعه را به پناهگاهی دست‌نیافتنی تبدیل کرده است. این جاذبه، علاوه بر تاریخ پرفرازونشیب، چشم‌اندازهای طبیعی حیرت‌انگیزی را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد و تجربه‌ای به‌یادماندنی از تلفیق تاریخ و طبیعت به ارمغان می‌آورد. اگر تجربه بازدید از این قلعه زیبا را داشته‌اید، در بخش ثبت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.