چه کسانی نمی توانند پاسپورت ایرانی بگیرند؟

اگر قصد داشته باشید از کشوری که در آن زندگی می‌کنید چه برای تفریح و یا مهاجرت خارج شوید، باید گذرنامه یا پاسپورت داشته باشید. میتوان گفت پاسپورت‌ یک نوع شناسنامه‌ی بین‌المللی محسوب میشود که به‌ وسیله آن هویت اشخاص و همچنین ملیت آن‌ها مشخص می‌شود. شما چه برای خروج از یک کشور و یا ورود به یک کشور به گذرنامه لازم دارید. در ایران نیز مثل کشورهای دیگر برای خروج و ورود مرز ها به گذرنامه نیاز است. طبق قانون، پاسپورت سندی برای اقامت افراد در خارج از کشور محل اقامت خود محسوب می‌شود.

شرایط اخذ پاسپورت چیست ؟

افرادی که هنوز سن آن ها به 18 سال قانونی نرسیده است و یا تحت سرپرستی فردی دیگر هستند ، تنها با اجاره ولی و یا قیّم خود می توانند برای گرفتن پاسپورت اقدام کنند. همچنین مردانی که مشمول خدمت سربازی هستند باید با مراجعه به سازمان وظیفه عمومی از این سازمان اجازه خروج  از کشور بگیرند. خانم های متاهل و غیر مجرد می بایست برای دریافت گذرنامه، حتما از شوهرشان موافقت نامه کتبی گرفته و همراه داشته باشند. در موارد اضطراری  نیز آن ها باید اجازه دادستان شهرستان خود برای گرفتن پاسپورت داشته باشند. در قانون اساسی کشور آمده است که اگر شوهر و یا سازمانی به هر دلیلی اجازه ی دریافت گذرنامه به خانمی را ندهد ، فرد به اصطلاح ممنوع الخروج شده و تا زمانی که مشکل او به طور کامل برطرف نشود یا گذرنامه برای او صادر نمیشود یا اگر خانم پاسپورت دارد اما مشکلاتی همراه اوست، گذرنامه ی او ضبط می شود.

مدارک لازم برای اخذ گذرنامه چیست ؟

برای اقدام به دریافت پاسپورت در ایران به مدارکی نیاز است. اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه و یا تائیدیه ثبت احوال،  ارائه اصل آخرین گذرنامه (برای افرادی که قصد تمدید پاسپورت مهلت اعتبار پاسپورت دارند) ،  یک قطعه عکس 6*4 جدید و رنگی به صورت تمام رخ با شرط نگذشتن 6 ماه از تاریخ انداختن عکس ، از جمله لوازم گرفتن پاسپورت است. افرادی که بالای 15 سال سن دارند باید حتما گواهی اشتغال به تحصیل و دفترچه بیمه ی خود را نیز تحویل مراجع ذی ربط کنند. همچنین برای اخذ پاسپورت برای کودکان زیر 6 سال می بایست کودک در محل حاضر شود و یک قطعه عکس از او توسط والدینش ارائه شود. ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت و یا معافیت و یا موافقت نامه سازمان وظیفه عمومی برای آقایان نیز از جمله شرایط دریافت پاسپورت است. (آقایان بالای 50 سال نیازی به ارائه کارت پایان خدمت ندارند)
به طور خلاصه تمام آنچه برای دریافت گذرنامه نیاز دارید اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه، تاییدیه ثبت احوال، اصل آخرین گذرنامه (در صورت داشتن) و یک قطعه عکس 6 در 4 است.

انواع پاسپورت در ایران

1. گذرنامه عادی یا توریستی : این پاسپورت با هدف تحصیل ، تجارت و یا فعالیت های گردشگری برای شهروندان ایرانی صادر می شود و افراد با در دست داشتن این نوع گذرنامه می توانند به راحتی از کشور خارج شوند.
2. گذرنامه دیپلماتیک : این نوع پاسپورت برای سیاستمداران ایرانی صادر می شود. دلیل صدور این پاسپورت آن است که در برخی مواقع سیاست های صدور گذرنامه در مورد دیپلمات ها یا همان سیاستمداران و افراد دارای مقام با دیگر افراد تفاوت دارد. گذرنامه خدمت : گذرنامه ی خدمت ، یکی دیگر از انواع گذرنامه است. پاسپورت خدمت برای کارمندان دولت ، با هدف اعزام به سفرهای کاری و دولتی صادر می شود و قوانین صدور آن به مانند پاسپورت دیپلمات است.

چه کسانی قادر به دریافت پاسپورت ایران نیستند ؟

طبق مادهٔ ۱۸ قانون گذرنامه، کلیهٔ افراد زیر ۱۸ سال برای اخذ گذرنامه نیاز به اجازهٔ کتبی ولی یا قیم خود دارند. اگر به هر دلیلی قیم یا ولی فردی اجازه ی کتبی به گرفتن پاسپورت توسط فرزندش را ندهد ، فرد قادر به دریافت پاسپورت نخواهد بود.
طبق تبصرهٔ ۴ ماده ی 18 قانون اساسی، کلیهٔ زنان ایرانی متأهل، برای اخذ گذرنامه نیازمند اجازهٔ کتبی همسرانشان هستند. زنانی که با همسرانشان مقیم یک کشور خارجی هستند یا زنانی که همسر خارجی دارند نیازی به اجازه ی شوهرشان ندارند.
(لازم به ذکر است دختران مجرد بالای ۱۸ سال احتیاجی به اجازهٔ کتبی از ولی خود ندارند، اما اگر متاهل باشند حتما به اجازه ی شوهر برای خروج از کشور و دریافت پاسپورت نیاز دارند)
مردان هم باید برای دریافت گذرنامه، یا کارت پایان خدمت و معافیت داشته باشند و یا اجازهٔ کتبی ادارهٔ وظیفهٔ عمومی را اخذ کرده باشند. 
بنا به دلایل کتبی مقامات قضایی کشور ممکن است فردی همه ی شرایط را داشته باشد، اما به او حق خروج از کشور را ندهند و قادر به اخذ پاسپورت نباشند. در این حالت به اصطلاح فرد ممنوع الخروج است و قادر به خارج شدن از کشور نیست. افرادی هم که در خارج از ایران هستند و سکونت دارند و دارای سابقه سو پیشینه نیز هستند نمی توانند پاسپورت ایران را بگیرند. گروه دیگر که قادر به دریافت گذرنامه نیستند به دلیل داشتن بدهی های مالیاتی نمی توانند از کشور خارج شوند یا پاسپورت بگیرند. این افراد با پرداخت بدهی خود و در مرحله ی آخر استعلام پرداخت بدهیشان قادر به دریافت گذرنامه و خروج از کشور خواهند بود.