دریای سیاه که آن را دریای بدون اکسیژن نیز می نامند یکی از آب های بزرگ و دریاهای معروف جهان است، این دریا در حاشیه اقیانوس اطلس و بین قاره اروپا و آسیا یعنی بین اروپای شرقی و آسیای غربی قرار دارد. دریای سیاه تا مدت ها به عنوان دریای افسانه ای شناخته می شد، بسیاری از از افراد معتقدند که دریای سیاه بر خلاف بسیاری از آب های دیگر در جهان مهمان نواز نیست و این موضوع را می‌توان به عنوان یکی از ویژگی های شگفت انگیز و البته غیرمعمول دریای سیاه معرفی کرد.دریای سیاه، این دریای هیجان انگیز در بلغارستان واقع شده است. تا مدت‌های طولانی دریانوردان سختی دریانوردی در دریای سیاه را به مهمان نواز نبودن این دریا نسبت می دادند، دریانوردان قدیمی تر معتقد بودند که دریای سیاه آب بسیار دشواری برای پیمایش دارد و البته عقیده داشتند که سواحل این دریا توسط قبایل وحشی محاصره شده است. علاوه بر این ماهیت ضد اکسیژن آب در دریای سیاه همچنین موجب شایعات ترسناک زیادی درباره این دریا شده بود. از طرفی دیگر ویژگی هایی که به بد نام کردن دریای سیاه ختم می شد، همواره ذهن بسیاری را به خود مشغول می کرد. با گذشت زمان اما تصویر افراد درباره دریای سیاه به عنوان یکی از دشوارترین اجرام آبی برای حرکت تغییر کرد. امروزه دریای سیاه را به عنوان محل زندگی مجموعه ای غنی و زیبا از گیاهان و جانوران می شناسند، این دریا و بیش از ۱۰ جزیره کوچک که در آن واقع شده به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری محبوب جهان شناخته می شود. در کنار همه این موارد بسیاری از حقایق جالب وجود دارد که باعث می شود دریای سیاه به یکی از نقاط فوق العاده ایده آل برای علاقمندان به سفرهای دریایی شناخته شود. دریای سیاه با مساحتی حدود ۴۳۶ هزار و ۴۰۰ کیلومتر مربع در اوراسیا قرار دارد.
عمق دریای سیاه
این دریا به عنوان مرز مشترک برخی از کشورها از جمله بلغارستان، اوکراین، گرجستان، روسیه، ترکیه و رومانی شناخته می شود، دریای سیاه با عمقی حدوداً ۲۲۱۲ متر نقطه تلاقی برخی از رودخانه ها مانند دنیسترو دانوب است، یکی از جالب ترین واقعیت ها در مورد دریای سیاه آب بدون اکسیژن آن است. فقدان قابل توجه اکسیژن در آب دریای سیاه باعث شده تا حوضچه ای سوداگر در این دریا ایجاد شود، حرکت آب بین لایه های تحتانی و فوقانی، در نهایت سبب پدیدار شدن پدیده ای بسیار نادر می شود که نمی توان آن را در هیچ کجای دنیا شاهد بود. همین موضوع باعث ایجاد تفاوتی قابل لمس در بین لایه های مختلف دریا شده است، بخش های پایینی دریای سیاه کاملاً فاقد اکسیژن و در نتیجه غیر فعال هستند، سطح آب در دریای سیاه به علت عدم وجود جزر و مد همیشه ثابت است، این موضوع باعث می شود تا دریا هیچ نوسانی را تجربه نکند. به همین دلیل از این دریا به عنوان دریای آرام، ساکت و ساکن یاد می شود، جالب اینجاست که با توجه به همه این ویژگی های ناد اما همچنان امکان شنا در دریای سیاه وجود دارد. سطح آب دریا تمیز و کاملا شیرین است، بنابراین می توان شنا در این دریا را تجربه کرد، هرچند که تجربه شنا در این دریا بسیار متفاوت تر از سایر آبهای جهان خواهد بود و ویژگی های عجیب و غریب این دریا از جمله سطح بالای مواد معدنی و نمک، باعث می شود به طور معمول اجسام روی دریای سیاه شناور باقی بمانند.
علت نامگذاری دریای سیاه
یکی از مهمترین و در عین حال جالب ترین واقعیت درباره دریای سیاه ریشه نامگذاری این دریا است، که همچنان نامشخص باقی مانده است. در مورد چگونگی نامگذاری این دریا نظریه های خاص و علت های مختلفی وجود دارد، نظریه ها بیشتر حاکی از آن است که دریای سیاه توسط قبایلی وحشی در گذشته احاطه شده بود. هنگامی که یونانیان خط ساحلی دریای سیاه را به دست گرفتند و نام آن را از دریای غیر مهمان نواز به دریایی مهمان نواز تغییر دادند، همچنین منابع مختلفی وجود دارد که می گوید این دریا برای مدتی طولانی تنها با نام "دریا" نامیده می شد. با این حال در طول قرن های متمادی این دریا نام های زیادی را تجربه کرده است، اما نام دریای سیاه که به عنوان خاص ترین و مشهورترین نام این دریا شناخته می شود، توسط قبایل ترک در قرون وسطا تعیین شده بود. اسناد تاریخی حاکی از آن است که در دوره امپراتوری عثمانی دریای سیاه با نام هایی مانند بحر سیاه یا کارادنیز، نیز نامیده می شده است، در ترکی عثمانی کارادنیز به معنای دریای سیاه بوده است. فرضیه های بیشتری وجود دارد که دلایل متعددی را برای پیدایش نام دریای سیاه نشان می دهد، بر اساس یک بحث جدی و جنجالی طوفان ها در زمستان باعث می شد که آب دریا سیاه به نظر برسد و به همین دلیل ملوان های کشتی این دریا را دریای سیاه نامیدند. نظریه دیگر حاکی از آن است که اجسامی در آب غرق شده اند، که پس از مدتی به لجن سیاه تبدیل شده اند، کشف چنین مواردی می تواند در سراسر دریا به عنوان علت نامگذاری این دریا شناخته شود. دریای سیاه از طریق استانبول به دریای مدیترانه ختم می شود، حیات دریای سیاه در هزاران سال پیش یا به طور دقیق ۲۲ هزار سال پیش به عنوان یک دریاچه آب شیرین آغاز شد. برخی از افراد معتقدند که نام دریای سیاه در کتاب طوفان نوح نیز اشاره شده است، بقایای کشتی شکسته صدها سال پیش به دلیل عدم وجود اکسیژن در این دریا همچنان قابل مشاهده است، دریای سیاه پر از تاریخ و حوادثی است که می تواند برای بازدیدکنندگان خارق العاده باشد. داستان های عجیب زیادی درباره این دریا وجود دارد و البته که می توان گفت پاسخ های زیادی نیز برای علت نامگذاری این دریا به چشم می خورد. دریای سیاه گنجینه ای از اسراری است که قرن ها قدمت دارد، تاریخ دریای سیاه رازهای بسیار زیادی را در خود جای داده است، برخی از این رازها همچنان سربه مهر و کشف نشده باقی مانده اند.
مطالعات متون مذهبی باستان و کتاب مقدس منجر به این باور شده است که کوه آرارات که در امتداد ساحل دریای سیاه بین ترکیه شرقی و ارمنستان غربی وجود دارد، این کوه می‌تواند نقطه ای باشد که کشتی نوح در آنجا به زمین نشسته است. در حقیقت داستان به منطقه ای کاملا گسترده تر اشاره دارد، اما برخی معتقدند که بقایای فسیل شده در آن نقطه با آثار کشتی افسانه ای نوع مطابقت دارد. از این دریا به عنوان دریای ملعون نیز نام برده می شود، این افسانه در مورد دریای سیاه اگرچه بسیار تاریک و شاید ترسناک است، اما می تواند حاوی شایعاتی مبنی بر حقایق نیز باشد. این که مرگ در زیر آب های دریای سیاه وجود دارد! نه تنها لاشه کشتی ها بلکه تعداد زیادی از لاشه های انسانی نیز در سطوح پایینی دریای سیاه یافت شده است، عجیب ترین چیزی که می توان در این دریا شاهد بود بررسی اجسادی است که نشان می‌دهد این افراد متعلق به قرن های گذشته هستند. اما با این حال می توان بقایای آن ها را در حالتی کاملا محافظت شده و سالم شاهد بود. البته که علم پاسخ این رمز و راز ها را در دل خود به سادگی نهان کرده است. بر اساس مطالعات علمی مشخص شده که بی خاصیت بودن آب یا به عبارتی عدم وجود اکسیژن در آب های دریای سیاه روند و تجزیه اجساد در این دریا را بسیار کند کرده است. همانطور که اشاره شد در کف دریای سیاه تعداد زیادی از کشتی های شکسته قدیمی به همراه استخوان‌های ساکنان کشتی یافت شده است، کشتی ها کاملاً سالم هستند و از این رو می توان شاهد نوع طراحی و ساخت کشتی های چوبی باستانی در قلب دریای همیشه خاموشِ سیاه بود. بر اساس بررسی های انجام شده این کشتی ها مربوط به سه تا پنج قرن پیش از میلاد هستند. به عبارتی می توان قدمت این کشتی ها نزدیک به دوران عظمت یونان باستان دانست. این کشف و به طور کلی اصرار مهم دیگر که به طرز شگفت آوری غرق شدن کشتی ها را نشان می دهد، حاکی از این است که دریای سیاه نقطه تلاقی مهمی در دنیای باستان برای تجارت و دریانوردی بوده است.
شگفتی های دریا سیاه اما به همین جا ختم نمی شود، در اعماق زیرین این دریا یکی از بزرگترین رودخانه های جهان کشف شده است، این رودخانه فعال که به طور مداوم جریان دارد رسوباتی که در کفِ دریا ایجاد می شوند را حمل می کند. این فعالیت زیردریایی به این دلیل است که رودخانه باعث ایجاد یا حفظ حیات در لایه های پایینی دریا می شود. نظریه هایی در باره این دریا وجود دارد که می‌گوید قاره آتلانتیس در مجاورت دریای سیاه واقع شده بود، که بیش از هفت هزار سال پیش به واسطه سیلی بزرگ غرق شد. محققان و دانشمندان شواهدی از این سیل عظیم را گردآوری کرده اند و برخی می گویند که دریای سیاه و برخی از شهر های ساحلی مانند سینوپ با توصیف افلاطون درباره آتلانتیس مطابقت دارد. همچنین رابرت بالاد باستان شناس دریایی معتقد است که پس از یافتن لاشه کشتی عظیم جثه تایتانیک در زیر آب های دریاچه سیاه، بقایای خانه های انسان و مزارع نیز وجود داشته است. دریای سیاه مجموعه ای از شگفتی است و هیچ کس هنوز نمی داند که چه رمز و رازهای دیگری در این دریا فاش نشده باقی مانده است. با این حال می توان گفت که سفر به دریای سیاه سفری چالش برانگیز و بسیار شگفت انگیز با رمز و رازهایی خارق العاده خواهد بود. اما این واقعیت همچنان باقی است که این توده سیاه می تواند یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگری در ایام تعطیلات و یا در تمام طول سال باشد.کشور های حاشیه دریای سیاه با داشتن کوه های بلند و سواحل زیبا بهترین مقصد برای گردشگران شناخته می شوند، هر سال تعداد بسیار زیادی از کشتی های تفریحی این منطقه را برای بازدید انتخاب می کنند. آنچه به نظر واقعیتی جذاب و تقریباً هولناک به نظر می‌رسد این است که اعتقادی مبنی بر زندگی و ماندگاری مردگان در آب های دریای سیاه وجود دارد.
بقایای کشتی ها و انسان ها و سایر مواد تجزیه پذیر مانند چوب و طناب و غیره که مربوط به صدها سال پیش است، هنوز در دریای سیاه وجود دارد و هنوز می توان به سادگی در بستر دریای سیاه شاهد این اجسام بود. هر چند که این واقعیت هیجان انگیز به نظر می رسد، اما توضیح علمی آن این است که به دلیل عدم وجود اکسیژن این اتفاق رخ می دهد، البته که این پدیده منجر به ایجاد شایعات متعددی درباره دریای سیاه نیز شده است.رودخانه ها آب دریای سیاه را رقیق می کنند، شوری لایه سطحی آب دریای سیاه ۱۷% است که تقریباً دو برابر اقیانوس مدیترانه یعنی ۳۵ درصد است. کاهش شوری مهمترین عامل محیطی تاثیرگذار بر تنوع زیستی دریای سیاه شناخته می شود، بیشتر حیوانات و گیاهان دریایی نمی توانند در آنجا زنده بمانند، گونه های مختلف ۲ تا ۵ برابر کمتر از گونه هایی که در دریای مدیترانه زندگی می کنند در این دریا وجود دارند. تنوع زیستی پلانکتون ها حدود یک و نیم برابر بیشتر از تنوع زیستی همین‌گونه در دریای مدیترانه است، موجودات دریایی خطرناک بسیار کمی در دریای سیاه وجود دارند، علیرغم این واقعیت تنوع زیستی در دریای سیاه به دلیل سطح شوری آب بسیار زیاد نیست. زندگی در این دریا پر از شگفتی هایی است که دانشمندان را سال ها به مطالعه و بررسی مشغول کرده است، دانشمندان هنوز هم گونه های جدیدی را کشف می‌کنند که در سیاره زمین بی‌نظیر هستند. بسیاری از رودخانه ها که به دریای سیاه می ریزند نه‌تنها آب شیرین را رقیق می کنند، بلکه همچنین باعث ایجاد مواد مغذی کافی از جمله مواد معدنی لازم برای رشد گیاهان مانند فسفات و نیترات می‌شوند. آب دریا کوانتای قرمز و زرد نور خورشید را بیشتر از سایرین جذب می کند، کوانتای آبی و سبز به همین دلیل در نوری که به چشم ما منعکس می شود، این دریا سیاه به نظر می آید، در صورتی که رنگ دریای سیاه، رنگِ آبِ خالص است.
به دلیل کمبود اکسیژن حیوانات و گیاهان در پایین تر از عمق ۱۵۰ متری دریای سیاه وجود ندارند، فقط باکتری ها در لایه های عمیق دریای سیاه ساکن هستند. آنها بقایا و ترکیبات غیر آلی را به بقایایی آلی تبدیل می‌کنند. دریای سیاه را به عنوان دریایی بسیار عمیق باید معرفی کرد، جریان اصلی حاشیه دریای سیاه بر خلاف جهت عقربه های ساعت تشکیل می شود. این موضوع دو حلقه را روی قسمت های غربی و شرقی دریا تشکیل می دهد، نوسانات جزر و مدی سطح دریای سیاه از ۱۰ سانتی متر فراتر نمی رود، بیشترین تغییرات سریع سطح دریای سیاه نتیجه وزش باد شدید در ساحل و خارج از ساحل است. دریای سیاه دارای اهمیت اقتصادی بسیار زیادی برای کشورهایی است که با این دریا خط ساحلی مشترکی دارند، فراهم کردن زمینه ماهیگیری و حتی زمینه های گردشگری مهمترین موضوعی است که جنبه های اقتصادی دریای سیاه را نمایش می دهد. آسان ترین راه برای رسیدن به ساحل دریای سیاه رومانی از بخارست با فاصله حدوداً ۳ ساعته است. دریای سیاه مسیر اتصال خود را به دریای مدیترانه از تنگه بسفر و سپس تنگه دانل به پیش می برد.
سواحل دریای سیاه
مجاورت دریای سیاه با کشورهای روسیه، بلغارستان و رومانی، ترکیه،گرجستان و اوکراین باعث شده تا شهرهای ساحلی متفاوتی در مجاورت دریای سیاه برای بازدید، اقامت و همینطور گردشگری وجود داشته باشد. از مهم ترین این شهرهای ساحلی دریای سیاه می توان به استانبول، کنستانتا، بورگاس، باتومی، سوچی، وارنا و ادسا اشاره کرد. جزایر عجیبی نیز در دریای سیاه وجود دارند. جزایر قابل زیبایی مانند سنت آناستازیا (بلغارستان) Berezan و Giresun (ترکیه)، Cyricus (بلغارستان) و Dzharylgach (اوکراین)، باید بدانید که این جزایر در دریای سیاه تبدیل به جاذبه های اصلی گردشگری شده اند و نقشی بسیار مهم در اقتصاد این کشورها نیز دارند. اگر به دنبال اطلاعات بیشتری درباره سواحل دریای سیاه هستید، باید بدانید که این سواحل برای هر نوع سلیقه و هر نوع مسافری جذاب است. جشنواره های موسیقی تابستانی و زمستانی مختلفی در این سواحل برگزار می‌شود که می‌توان به همین واسطه این سواحل را قطب مهم گردشگری در کشورهای بلغارستان، ترکیه روسیه، اکراین، گرجستان و رومانی معرفی کرد.
ساحل اسموکینیا "بلغارستان"
ساحل اسموکینا از بهترین سواحل دریای سیاه است، که بارش باران های ساحلی در این منطقه آن را به مکانی آرام و سرشار از آرامش برای مسافران و خانواده ها تبدیل کرده است. قدم زدن در این ساحل شاید مهم ترین کاری است که باید به آن مشغول شوید.
ساحل ویتیازوو "روسیه"
یکی دیگر از سواحل دریای سیاه ساحل ویتیازوو در روسیه است، ساحلی که با شن و ماسه های سفید آغشته شده و آب های کم عمق آن را به بهشتی برای خانواده ها تبدیل کرده است. انواع جذابیت های تابستانی برای کودکان و بزرگسالان در این ساحل وجود دارد و هرگز در آن احساس بی‌حوصلگی نخواهید داشت. آگوست و جولای را می‌توان به عنوان بهترین زمان برای مسافرت به این ساحل معرفی کرد. همیشه و در هر زمانی شاهد بیشترین تعداد جمعیت در ساحل ویتیازوو هستید اما این ساحل آنقدر بزرگ است که همیشه جا برای شما در آن وجود دارد.
ساحل شکوتیلی "جورجیا"
اگر ساحل شکوتیلی جورجیا را انتخاب می کنید باید بدانید که این ساحل ترکیبی عالی از ماسه های داغ، درختان کاج، سایه و پناهگاه های خنک برای استراحت است. در این ساحل فعالیت‌های یا ورزش های ساحلی زیادی وجود دارد که می توانید تمامی اوقات خود را به بهترین شکل ممکن در آن سپری کنید.
ساحل مامایا "رومانی"
در صورتی که ساحل مامایا Mamaia در رومانی را انتخاب کرده باشید، می توان حدس زد که شما فردی تجمل گرا هستید که به مکان های لوکس و شیک علاقه دارید. این ساحل از بهترین مکان ها برای گذراندن اوقات در رومانی و البته بازدید از شگفتی های دریای سیاه است. در ماه آوریل جشنواره‌های مختلفی در این ساحل برگزار می شود که می توانید آرامش و سکوت را در زیر سایه درختان این ساحل توأمان تجربه کنید.
ساحل ترکیه
اگرچه ترکیه به عنوان یک مقصد تابستانی و بطور کلی گردشگری محبوب شناخته می‌شود، اما دریا و ساحل دریای سیاه آن نسبتا ناشناخته باقی مانده است. در قسمت های مختلف ترکیه در مجاورت ساحل دریای سیاه همیشه شاهد جمعیت بسیار کمی خواهید بود. به همین دلیل می تواند مکانی خلوت و فوق العاده برای بازدید و گشت و گذار باشد، سنگ و شن عناصر جذابی هستند که در ساحل دریای سیاه ترکیه شاهد آن خواهید بود.
ساحل لانگرون "اوکراین"
لانگرون از محبوب ترین سواحل اوکراین و البته از زیباترین سواحل دریای سیاه است، نامِ ساحل لانگرون را به خاطر بسپارید. این ساحل قبلاً مکانی بود که کنت لانگرون فرانسوی، فرماندار نظامی سابق شهر، ویلا تابستانی خود را در آنجا ساخت. به لطف وجود دلفیناریوم در این ساحل، شانس تماشای نمایش دلفین ها را خواهید داشت. این مکان، جزء مهم ترین مکان هایی است که در تابستان می توان آن را مملو از جمعیت دید.
ساحل کنتسخی "جورجیا"
Mtsvane Kontskhi به معنای 'شنل سبز' است، این نام دقیق ترین نامی است که می توان برای این منطقه در نظر گرفت. فضای این ساحل با شن نقاشی شده و قطعا می توان آن را یک مکان محبوب برای غواصی در گرجستان معرفی کرد.
چه رودهایی به دریای سیاه می‌ریزند؟
از مهمترین رودهایی که به دریای سیاه می ریزند می‌توان به دنیپر، سقاریه، قزل ایرماق، یشیل ایرماق، دانوب و دنیستر اشاره کرد. رود دانوب از جنگلهای سیاه آلمان سرچشمه می گیرد، رود سقاریه از قره حصار ترکیه، رود یشیل ایرماق از ترکیه، رود دنیپر از روسیه و اوکراین و رود دنیستر از اروپای شرقی سرچشمه می گیرد، البته که سرچشمه رود قزل ایرماق نیز از سیواس ترکیه است.
اتصال دریای خزر به دریای سیاه
در سال ۱۳۹۷ طرحی با عنوان "لزوم ورود ایران به پروژه اتصال دریای خزر به دریای سیاه" کلید خورد که از این جهت می‌توان گفت این طرح برای ایران اهمیت بسیار زیادی داشت و می توانست به عنوان یک بستر عالی برای ایجاد ارتباط قوی و نزدیک با کشورهای منطقه شناخته شود. کارشناسان در این طرح معتقد بودند که با توجه به وقایع متعددی که باعث ورود گونه‌های مضر دریایی به دریای خزر و از بین رفتن ماهی کلیکا و برخی موجودات زنده شده، پروژه اتصال دریای خزر به دریای سیاه می تواند بسیار موثر و حیات‌بخش باشد.
