از مهمترین جاذبههای گردشگری استانبول مساجد آن هستند. مساجد استانبول دارای معماری شگفت انگیزی هستند؛ که میتوانند هر بیننده ای را مجذوب خود کنند. استانبول به خاطر مساجد و معماری عثمانی اش معروف است. این شهر در گذشته به عنوان پایتخت امپراتوری عثمانی از سال 1453 و بزرگترین شهر ترکیه، بیش از 3000 مسجد را در خود جای داده است. این امر باعث شده تصمیم گیری برای بازدید از مساجد معروف و تاریخی استانبول دشوار باشد، ما در این مطلب از لحظه آخر به معرفی معروف ترین مسجدهای استانبول ترکیه می پردازیم:
بزرگترین مسجد استانبول ترکیه
مسجد جامع کاملیکا با ظرفیت 63 هزار نفر، در سال 2013 در تپه کاملیکا در قسمت آسیایی استانبول بنا شده است. مسجد کاملیکا با سبک معماری عثمانی-سلجوقی به یکی از نمادهای شهر استانبول تبدیل شده و این مسجد به عنوان بزرگترین مسجد استانبول شناخته میشود.
مسجد کبود یا مسجد سلطان احمد
مسجد سلطان احمد استانبول یکی از مساجد معروف استانبول است؛ که در قرن هفدهم، روبه روی مسجد ایاصوفیه بنا شده است. به دلیل کاشی کاری آبی زیبای این مسجد که دیوارهای داخلی آن را تزئین کرده، به «مسجد کبود» یا «مسجد آبی» نیز مشهور است. وجود شش مناره باریک، این مسجد را از سایر مساجد استانبول که معمولاً دارای دو یا چهار مناره هستند متمایز میکند. مسجد کبود «سلطان احمد» در بین سالهای 1609 تا 1616، زمان حکومت احمد اول ساخته شد. با اینکه سلطان احمد اکنون نیز به عنوان مسجد استفاده میشود، یکی از محبوبترین و مهمترین جاذبه های گردشگری استانبول بهشمار میرود. سلطان احمد به عنوان آخرین مسجد بزرگ دوره کلاسیک عثمانی در نظر گرفته میشود. سلطان احمد برخی از عناصر بیزانسی ایاصوفیه را به همراه معماری سنتی اسلامی را در خود جای داده است.
آدرس: Sultan Ahmet, Atmeydanı Cd. No:7, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد سلیمانیه؛ یکی از مساجد تاریخی استانبول
یکی دیگر از باشکوهترین مساجد استانبول ترکیه، «مسجد سلیمانیه» است. مسجد سلیمانیه دومین مسجد بزرگ استانبول و یکی از شناخته شدهترین مناظر، نه تنها در استانبول، بلکه در تمام ترکیه است. این مسجد برجسته در قرن شانزدهم توسط معمار مشهور عثمانی معمار «سنان» برای سلطان سلیمان بزرگ ساخته شد. معماری دومین مسجد بزرگ استانبول به این صورت است که منارههای بلند و باریک (به سبک عثمانی) با ساختمانهای گنبدی بزرگ که با نیم گنبد به سبک کلیسای بیزانس ایا صوفیه میباشد در کنار هم قرار گرفتهاند. حیاط مسجد سلیمانیه استانبول از عظمتی استثنایی با پراستیل ستوندار برخوردار است. مقبرههای سلطان سلیمان، همسرش حورم و معمار سنان در محوطه این مسجد قرار دارد. سلیمانیه بزرگترین مسجد استانبول است که چهار مناره دارد (اما نه بزرگترین مسجد).
آدرس: Süleymaniye, Prof. Sıddık Sami Onar Cd. No:1, 34116 Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد ینی جامی «مسجد جدید استانبول»
مسجد جدید استانبول به دستور «صفیه سلطان» که همسر «سلطان مراد سوم» بود ساخته شد. ساخت و ساز این مسجد در سال 1597 آغاز شد، اما به دلیل مشکلات سیاسی، ساخت مسجد ینی جامی در نیمه راه متوقف شد. ساختار نیمه ساخته شده این مسجد به ویرانه تبدیل شد و تا حد زیادی توسط آتش سوزی در سال 1660 ویران شد. در اواخر همان سال، معمار امپراتوری، «مصطفی آقا» به «ولیده تورهان هادیسه»، مادر «سلطان مهمت چهارم»، پیشنهاد کرد که این پروژه را به عنوان یک کار تقوا تکمیل کند. ساخت مسجد ینی جامی به عنوان یکی از معروفترین مساجد استانبول سرانجام در سال 1663 به پایان رسید. نمای داخلی مسجد دارای نمونههای عالی از کاشی کاری عثمانی است؛ که آن را به نام کاشیهای ایزنیک (کاشیهای آبی رنگی) میشناسند، اما بهترین نمونههای کاشی ازنیک را میتوان در رستم پاشا مشاهده کرد.
آدرس: Rüstem Paşa, Yeni Cami Cd. No:3, 34116 Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد رستم پاشا، گوهر پنهان استانبول
رستم پاشا به عنوان یکی از مساجد مهم استانبول، مسجدی است که به سفارش تاجر، وزیر اعظم (وزیر) دربار سلیمان، که شخصی نظامی نیز بود به همین نام ساخته شده است. رستم پاشا خود را صرف افزایش ساختمانهای عمومی، مساجد و بنیادهای خیریه کرده است. این بنا بین سالهای 1561 تا 1563 ساخته شد و بهترین نمونه های کاشی ازنیک در تمام استانبول را در خود جای داده است. کاشی های ایزنیک نشانهای متمایز از تزئینات عثمانی است؛ که رابطه قوی با سیاست، تبلیغات و ساختن امپراتوری دوره، در تاریخ عثمانی دارد.
آدرس: Rüstem Paşa, Hasırcılar Cd. No:62, 34116 Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد شاهزاده؛ یکی از مساجد توریستی استانبول
یکی دیگر از زیباترین مساجد استانبول مسجد شاهزاده میباشد. مسجد شهزاده یا «مسجد شاهزاده» توسط سلطان «سلیمان اول» به یاد پسر بزرگش، «شاهزاده مهمت» که در 21 سالگی در سال 1543 بر اثر آبله درگذشت، ساخته شد. این اولین سفارش بزرگ توسط معمار امپراتوری، «سینان» بود که در سال 1548 تکمیل شد. مورخان معماری آن را اولین شاهکار سینان در معماری کلاسیک عثمانی می دانند. به عنوان اولین ساختمان بزرگ سینان، هنوز هم میتوانید ببینید که او تکنیکهای طراحی خود را چگونه توسعه میدهد - مانند سنگین بودن ستونها، از ترس یکپارچگی سازه. برخلاف تزئینات معمولی اغلب مساجد، این مسجد با نقوش بسیار استادانه تزئین شده است. برای مثال، دو مناره این مسجد، دارای مجسمههای هندسی استادانهای با نقشهای برجسته کمرنگ و منبتهای گهگاهی سفالی هستند.
آدرس: Kalenderhane, Şehzadebaşı Cd. No:44, 34134 Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد ایاصوفیه نماد شهر استانبول
میتوان گفت که مسجد ایاصوفیه یکی از مهمترین مساجد دیدنی استانبول است؛ که آن را به عنوان نماد شهر استانبول میشناسند. ایاصوفیه که به ویژه به دلیل گنبد عظیمش مشهور است، مظهر معماری بیزانسی در نظر گرفته میشود و گفته میشود که تاریخ معماری را تغییر داده است. ایاصوفیه در سال 360 به عنوان کلیسای ایلخانی یونانی قسطنطنیه ساخته شد؛ اما در سال 1453 این مکان را به مسجد تغییر دادند و سر انجام در سال 1931 به موزه تغییر کاربری یافت. این کلیسای جامع برای نزدیک به هزار سال بزرگترین کلیسای جامع جهان بود. ساختمان فعلی در ابتدا به عنوان یک کلیسا در حدود سال 532 به دستور امپراتور «ژوستینیان» ساخته شد.
بنای ایا صوفیه توسط «ایزیدور میلتوس» فیزیکدان یونانی و «آنتمیوس ترالس» (ریاضیدان) طراحی شده است. تزئینات داخلی این مسجد، با موزاییکهای زیبا و ستونهای مرمری از ارزش هنری بسیار بالایی برخوردار است. تزئینات این مسجد به اندازهای زیبا و غنی است که ژوستینیان اعلام کرد: "سلیمان، من از تو پیشی گرفتم!"
آدرس: Sultan Ahmet, Ayasofya Meydanı, ۳۴۱۲۲ Fatih/İstanbul, Turkey
مسجد ایوب سلطان؛ یکی از مساجد مهم در استانبول
به عنوان یکی دیگر از مساجد معروف استانبول میتوان به مسجد ایوب سلطان اشاره کرد. مسجد بزرگ ایوب که اولین مسجدی است که پس از فتح استانبول ساخته شد، خارج از دیوارهای شهر در منطقه ایوپ قرار دارد. این مکان در نزدیکی شاخ طلایی، در مکانی قرار دارد که ایوب، پرچمدار حضرت محمد، در حمله اسلامی به قسطنطنیه در سال 670 در آن جان باخت. اگرچه امروزه این مسجد اهمیت قابل توجهی یافته و زیارتگاه مسلمانان محسوب می شود، اما در بزرگان اسلام، این مکان را به عنوان زیارتگاه واقعی به رسمیت نمیشناسند.
آدرس: Merkez Mh, Cami Kebir Sk. No:1, 34050 Eyüp/İstanbul, Turkey
مسجد دولما باغچه یا مسجد سلطان حسین
مسجد دولما باغچه یا به عبارت دیگر مسجد سلطان سلیمان، یکی از مشهورترین و قدیمیترین مساجد استانبول در ترکیه است. این مسجد در منطقه فاتح واقع شده و به عنوان یکی از آثار معماری شاخص دوره عثمانی شناخته میشود. ساخت مسجد دولما باغچه در سال 1550 میلادی آغاز گردید و پس از تکمیل در سال 1852میلادی، توسط معمار سینان آنطور که این کار برای وی یک آرزو بوده، به عنوان مسجد شناخته شد.
مسجد دولما باغچه به عنوان یکی از نمادهای قدیمی شهر استانبول شناخته میشود. طرح این بنای زیبا توسط معمار ترک برای به تصویر کشیدن سجاده، طاق، تاج و پاهای مشهورترین مساجد استانبول به کار گرفته شد. مجموعاً، مسجد دولما باغچه نمونهای است که علاوهبر شکوه و زیبایی میتواند محیطی امن برای راز و نیاز با پروردگار باشد.
مسجد دولما باغچه استانبول برای پیروان دین اسلام بنا گردید. این مسجد در شهر استانبول پایتخت ترکیه قرار گرفته و دسترسی به آن بسیار آسان است. فضای بیرون مسجد بسیار دیدنی بوده و در نزدیکی مسجد ساحل دریا به چشم میخورد و منظرهای چشمنواز را به وجود آورده است. مسجد در دو طبقه ساخته شده که به یک قصر بزرگ شباهت دارد. منارههای بلندی در اطراف مسجد قرار گرفتهاند که با پخش اذان مردم را از برپایی نماز مطلع میسازند.
مسجد چاملیجا یا جامی جلیل
مسجد چاملیجا (جامی جلیل) به عنوان یکی از مساجد توریستی استانبول در ترکیه شناخته میشود. این مسجد در منطقه زینتکوی ستون باراری به وسعت 30 هکتار واقع شده و در ساختار و طراحی آن از معماری اسلامی و عثمانی الهام گرفته شده است. ساخت مسجد چاملیجا در سال 1665 میلادی آغاز گردیده و پس از کمال آفرینی در سال 1697میلادی بر اثر تلاش بیوقفه معمار مراد بویوککپوغلو به کار گرفته شد.
مشهورترین ویژگی این مسجد، برجهای دوقلویی هستند که بر فراز حرم مسجد قرار گرفتهاند و به عنوان نماد خیرهکنندهای در تمام شهر استانیول شناخته میشوند. در طراحی داخلی مسجد چاملیجا نیز، آمیزش هنرهای زیبایی اسلامی و عثمانی به چشم میخورند. معماری داخلی مسجد با استفاده از کاشیهای چینی شاهکار، کتیبههای حکاکی شده به زبان فارسی و عربی و طراحی هنری کتیبهها، سبب گردیده تا این مکان به یکی از مقاصد گردشگری معتبر استانبول تبدیل شود و یکی از مساجد تاریخی استانبول نیز بهشمار رود.
مسجد چاملیجا با آرامش و زیبایی طراحی شده و به عنوان یکی از معروفترین نمادهای استانبول شناخته میشود. مسجد چاملیجا یکی از آثار هنری بینظیر است و هرساله هزاران گردشگر ملی و بینالمللی را به خود جلب میکند.
مسجد قلیچ علی پاشا واقع در محله اسکودر
مسجد قلیچ علی پاشا یکی از معروفترین مساجد استانبول ترکیه بهشمار میرود. این مسجد در منطقه اسکودر دورباغچه واقع شده و به عنوان یکی از شاهکارهای معماری عثمانی شناخته میشود. ساخت مسجد قلیچ علی پاشا در سال ۱۵۸۰ میلادی به دستور قلیچ علی پاشا، یکی از وزرای برجسته دولت عثمانی، آغاز گردید و در سال 1585میلادی به پایان رسید.
معماری مسجد قلیچ علی پاشا با طراحی منحصربهفرد و زیبایی همراه است. در منطقه حرم مسجد تعدادی برج به چشم میخورند که زیبایی و جلال را به مسجد بخشیدهاند. همچنین، در داخل مسجد قلیچ علی پاشا، از کاشیهای چینی زینتکوی استفاده شده که به طراحی چینی و عربی از جمله حروف، طرحها و نقوش از جنبه سبک کاشانی زینت داده شدهاند.
مسجد نور عثمانیه (Nuruosmaniye Mosque)
مسجد نور عثمانیه یکی از مساجد مهم و زیبای استانبول بهحساب میآید. این مسجد در منطقهای به نام عثمانیه (Osmanlı) واقع گردیده و از نظر جغرافیایی در منطقه آیوپ باشی بنا گردیده است. این مسجد در سال ۲۰۱۸ توسط ترکیه به عنوان یک مرکز فرهنگی و معنوی شناخته شد. از لحاظ معماری، مسجد نور عثمانیه به سبک عثمانی بوده و سه طبقه دارد. این مسجد 1200 نفر را در خود جای داده و بهدلیل استفاده از رنگ نارنجی در طراحی مسجد، اغلب این مسجد به عنوان (مسجد قرمز) نیز شناخته میشود.
در داخل مسجد، میتوانید آثار هنری بزرگی از جمله طلا کاریهای زیبا، نوشتههای مذهبی و بلورهای تزئینی را مشاهده نمایید. فرشهای دستبافت ابریشمی و فندقچی مشهور در این مسجد به چشم میخورند. مسجد نور عثمانیه هر روزه باز است و میتوانید به عنوان یک گردشگر، به بازدید از این مکان زیبا و مهم در استانبول بپردازید. این مسجد نشاندهنده از فرهنگ و هنر اسلامی و تاریخ استانبول بوده و مکانی مناسب برای احساس آرامش است.
مسجد ایوب سلطان (Eyüp Sultan Mosque)
مسجد ایوب سلطان یکی از مشهورترین مساجد استانبول محسوب میشود که در منطقه فاتح واقع گردید. این مسجد به نام ایوب سلطان یکی از فرماندهان و جنرالهای قهرمان در زمان حکومت عثمانی به نام ایوب بن مالک بیات خوانده میشود. مسجد ایوب سلطان، دارای معماری قدرتمند و زیبایی است که در دوران سلطنت عثمانی ساخته شد. این مسجد را در دهه 1665میلادی، معمار مشهور استانبولی سینان اقلینجی بنا نهاد. یکی از نقاط بارز این مسجد، قرار گرفتن بر بلندی بوده که به این واسطه میتوان به مناظر زیبای استانبولی نظیر رودخانه، دریای مرمره، پل، کاخ توپکاپی و کوههای کوچک در اطراف شهر در سکوت و آرامش نگریست.
فرآیند ساخت مسجد ایوب سلطان در ابتدا از قسمت دیوارها و درهای بزرگ آغاز گردید، سپس به ساخت منارهها پرداخته شد. دیوارهای بزرگ مسجد با استفاده از سفال و دیگر نقوش تزئین شدهاند. در میان تعداد مساجد استانبول که بسیار نیز هستند، مسجد ایوب بهدلیل فرمانده مورد احترام عثمانی معروف به نام ایوب سلطان نمادی از بزرگداشت و احترام به بشر شناخته شده است. این مسجد در بیمیانن زائرین و گردشگران به محبوبیت بسیاری دست یافته و به عنوان یکی از مقدسترین مکانها در استانبول شناخته میشود.
مسجد اورتاکوی رنگین کمان (ORTAKÖY CAMİİ)
مسجد اورتاکوی رنگین كمان یا به زبان ترکی (ORTAKÖY CAMİİ) در استانبول قرار دارد. این مسجد یكی از نمادهای مشهور و پرطرفدار شهر استانبول بهشمار میرود و در کنار ساحل بسیار زیبای بوسفور قرار گرفته است. مسجد اورتاکوی رنگین كمان یك نمونه بارز از سبك معماری باروك ترکی محسوب میشود. این مسجد در دهه ۱۹۹۰ بهطور كامل مورد بازسازی قرار گرفت. زمانی که مسجد بازسازی شد، نشان جدیدی روی اولین منارهای كه برای اذان استفاده میشود، نصب گردید.
ویژگیهای خارقالعادهای را میتوان در این مسجد مشاهده کرد. تنها با تماشای تصاویری از رنگین کمان در سقف مسجد، لبخندی در چهره شما نقش میبندد. حیاط مسجد که به کنارهای خیابان اصلی متصل بوده، صحنه تماشایی به این ساختمان بزرگ میبخشد که عکسهای زیبایی از آن به ثبت رسیدهاند. مسجد اورتاکوی رنگین كمان در سراسر جهان شهرت بسیاری داشته و همواره گردشگران بسیاری از سراسر جهان برای بازدید از آن اقدام میکنند. این مسجد، علاوهبر ارزش مذهبی، از لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز بسیار مهم است و به عنوان یکی از جاذبههای توریستی مهم در استانبول شناخته میشود.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی و معرفی مساجد استانبول پرداختیم و سعی کردیم تا شما را به مساجد تاریخی، توریستی، دیدنی شهر استانبول آشنا کنیم. مساجد در استانبول بخش جدا نشدنی از تاریخ و فرهنگ این جغرافیا هستند و سالیانه صدها هزار نفر از آن ها بازدید میکنند. در استانبول حدود 3000 مسجد وجود دارد که ما تنها بخشی از آن ها را به شما معرفی کردیم تا در سفر خود به شهر استانبول بازدید از این مساجد مهم استانبول را فراموش نکنید.