آثار خانه هایی که در آن ها جواهرات و اشیاء بسیار ارزشمند نگهداری می شوند با عنوان موزه جواهرات از آن ها یاد می شود که در سراسر دنیا یکی از ارزشمند ترین و گران بها ترین موزه ها محسوب می شوند و از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. امروز در این مقاله قصد داریم در مورد موزه جواهرات ملی ایران صحبت کنیم، موزه ای که در آن آثار قیمتی و بسیار ارزشمندی در طی قرون گذشته جمع آوری شده و در معرض دید عموم قرار داده شده است، با ما همراه باشید تا با سرگذشت و آثار به نمایش گذاشته شده در موزه جواهرات ملی بیشتر آشنا شوید.
موزه جواهرات ملی ایران
موزه جواهرات ملی ایران نیز همانند دیگر موزه ها بسیار ارزشمند و دیدنی می باشد و بازدید از آن می تواند بسیار لذت بخش باشد چرا که همیشه دیدن اشیاء لوکس برای انسان جذاب و دلپذیر بوده است، به همین سبب این موزه یکی از جاهای دیدنی تهران به شمار می آید و سالانه بازدید کنندگان زیادی را به سوی خود روانه می کند. موزه جواهرات ملی در زیر زمین ساختمان بانک مرکزی ایران واقع شده و بر خلاف دیگر موزه های تهران ساختمانی به صورت جداگانه به آن اختصاص داده نشده است زیرا اشیاء آن بسیار ارزشمند بوده و به منظور مواظبت آثار از ربوده شدن، می بایست در محیطی امن با تجهیزات امنیتی بسیار پیشرفته نگهداری شوند به طوری که گاو صندوقی عظیم برای این آثار ساخته شده و در آن نگهداری می شوند.
تاریخچه موزه جواهرات ملی
در حال حاضر اطلاعاتی که در مورد پیشینه موزه جواهرات ملی در دست می باشد مربوط به دوران صفوی است و پیش از این دوران اطلاعاتی از این موزه وجود ندارد، به همین دلیل گفته می شود که تاریخچه جواهرات ملی ایران از دوران صفویه آغاز شده است، با توجه به اسنادی که از دوران صفویه به دست آمده در آن زمان پادشاهان و سلاطین وقت تصمیم به گرد آوری اشیاء ارزشمند نظیر طلا و جواهرات قیمتی گرفتند و از همان دوران جمع آوری آثار آغاز شد، اگر بخواهیم به طور دقیق تر بگوییم این تصمیم در حدود سال های 907 تا 1148 هجری قمری اجرایی گردیده، بدین منظور کلکسیونی از این اشیاء توسط شاه عباس صفوی در آن دوران جمع آوری شد که در نوع خود بزرگترین مجموعه ارزشمند آن دوره به شمار می آمده است.
سال ها بعد با حمله محمود خان افغان به ایران این خزانه مورد سرقت قرار گرفت و اشیاء آن توسط یاران محمود خان به مناطق دیگر برده شدند و به گفته برخی این جواهرات ارزشمند توسط محمود خان به اشرف افغان به عنوان هدیه داده شد، سال ها بعد نادر شاه افشار به ایران حمله کرده و افغان ها را شکست داده و تقریبا تمامی آثار توسط افراد نادر شاه از افغان ها پس گرفته شد اما بعضی از آثار به هند برده شده بودند و نادرشاه برای باز پس گیری آن ها نیز به هند رفته و آن جا را نیز فتح کرد و بقیه آثار را به ایران بازگرداند، البته لازم به ذکر است در بین راه بخشی از این جواهرات غارت و بخش کوچکی نیز بین افراد نادرشاه تقسیم شد، بعد ها پس از به قتل رسیدن نادر شاه یکی از سرداران او به این جواهرات دستبرد زد و الماس کوه نور را از ایران خارج کرد و دیگر به ایران باز گردانده نشد و به دست ملکه انگلیس رسید.
بعد ها در دوران قاجار، فتحعلی شاه به جمع آوری جواهرات علاقه مند شد و در طی سال ها آثاری همچون تخت نادری، تاج کیانی، تخت طاووس و چندین آثار دیگر را به این کلکسیون اضافه کرد و بعد از آن در زمان ناصرالدین شاه کمربند زرین و کره جواهرنشان نیز به این مجموعه افزوده شد، در دوره پهلوی چند قطعه از جواهرات خزانه به نمایندگان خارجی در مراسم ازدواج محمد رضا شاه امانت داده شد اما دیگر این آثار به خزانه برگردانده نشد، به گفته برخی شمشیر مرصعی که یکی از آثار این خزانه بوده برای مراسم تدفین رضا شاه به مصر فرستاده شد که آن هم به سرقت رفته و هیچگاه به ایران بازگردانده نشد. کمی بعد در سال 1308 با تصویب مجلس شورای ملی تمامی این جواهرات به بانک ملی ایران واگذار شد و در سال 1322 تصویب شد که در معرض دید عموم قرار گیرد، نهایتا در سال 1334 ساختمان فعلی بانک مرکزی بنا شد و آثار به این ساختمان انتقال یافت و سه سال بعد مالکیت آن نیز به این بانک واگذار شد، همچنان نیز این خزانه در اختیار بانک مرکزی ایران می باشد.
آثار موزه جواهرات ملی
همانطور که گفته شد در موزه جواهرات ملی ایران آثاری ارزشمند مربوط به سلاطین و پادشاهان پیشین همچون تاج، البسه، زیور آلات و جواهراتی از این دست نگهداری می شود، برخی از این آثار به قدری قیمتی هستند که هیچ ارگانی هنوز موفق به قیمت گذاری بر روی آن ها نشده است، از برجسته ترین آثار موزه جواهرات ملی می توان به الماس دریای نور، الماس کوه نور، کره جواهرنشان، نیم تاج نورالعین، تاج پهلوی، تاج کیانی، تخت طاووس، تخت نادری، جقه نادری و بسیاری دیگر از اشیاء گران قیمت اشاره کرد، همچنین در این موزه جواهراتی متعلق به دیگرنقاط جهان نیز وجود دارد که تماما در معرض دید عموم قرار گرفته اند، گفتنی است از این موزه با عنوان خزانه ملی ایران نیز یاد می شود، در ادامه به توضیحات مختصری در مورد برخی از این آثار می پردازیم، با ما همراه باشید...
الماس دریای نور
منحصر به فرد ترین و زیباترین اثر موزه جواهرات ملی الماس دریای نور است، الماسی به رنگ صورتی که با وزن حدود 182 قیراط به عنوان بزرگ ترین الماس صورتی رنگ جهان شناخته می شود و نام آن در میان الماس های بزرگ جهان نیز به چشم می خورد. این الماس به لحاظ ظاهری جلوه بسیار با شکوهی دارد به طوری که چشمان همگان را به خود خیره می کند، گفته می شود این الماس ابتدا بر روی یکی از بازوبند های سلطنتی در زمان قاجاریان بوده است، این الماس به طور خاصی برش خورده و در آن از 457 قطعه برلیان بکار رفته گرفته شده و برای مجلل شدن آن از دو نشان شیر و خورشید استفاده شده است.
کره جواهرنشان
از دیگر آثار ارزشمندی که در این موزه به نمایش گذاشته شده است می توان به کره زمینی اشاره کرد که با جواهرات بسیاری تزئین شده است، در سال 1291 هجری قمری ناصرالدین شاه قاجار دستور ساخت این کره را صادر کرد که به دست جواهرسازان ایرانی ساخت آن آغاز شد، این کره با قطر 66 سانتی متر بر روی پایه های طلایی ساخته شده که در کل وزن طلای استفاده شده در آن به حدود 34 کیلوگرم و وزن جواهرات آن به حدود سه کیلو و 700 گرم رسید و در آن تعداد 51366 قطعه جواهر به کار برده شده است، در این کره دریاها توسط زمرد و خشکی ها با یاقوت مشخص شده اند اما برای اطلاع از مرزبندی ها نمی توان به آن اکتفا کرد زیرا به دلیل تزئین آن با جواهرات، مرز ها دارای ظرافت لازمه نیستند.
تاج پهلوی
در موزه جواهرات ملی، تاج هایی متعلق به پادشاهان و شاهزادگان گذشته ایران نیز در معرض نمایش گذاشته شده است، یکی از تاج های با ارزشی که در این موزه قرار داده شده تاج پهلوی می باشد که دستور ساخت آن از سوی رضا شاه صادر شد، از جواهرات بکار رفته در این تاج می توان به برلیان، زمرد، یاقوت کبود و مروارید اشاره کرد که بر روی پایه ای از طلا و نقره نصب شده اند، همچنین در ساخت این تاج از مخمل قرمز نیز استفاده و از سبک ساسانی برای ساخت آن الهام گرفته شده است.
جقه نادری
یکی از زیبا ترین جواهرات به نمایش گذاشته شده در موزه جواهرات ملی جقه نادری نام دارد و بسیار مشهور می باشد، در ساخت این جقه از الماس و زمرد استفاده شده است به طوری که در وسط آن زمرد سبز رنگ بزرگی قرار گرفته و طرح و نقش هایی متفاوت در اطراف این زمرد با الماس پر شده اند، در زیر جقه از سه زمرد سبز رنگ و در بالای آن نیز دو زمرد به صورت آویز استفاده شده که این زمرد ها درخشش جقه را دو چندان کرده اند، وزن جقه نادری به حدود 34 مثقال می رسد.
تخت طاووس
از آثار بزرگی که در موزه جواهرات ملی قرار گرفته است می توان تخت طاووس را نام برد، دستور ساخت تخت طاووس در سال 1216 توسط فتحعلی شاه صادر شد، در آن زمان این اثر نام تخت خورشید را به خود گرفت اما بعد ها با ازدواج فتحعلی شاه با طاووس تاج الدوله نام این تخت به تخت طاووس تغییر پیدا کرد و همچنان نیز با این نام شناخته می شود، بعد ها به دستور ناصرالدین شاه قاجار این تخت مورد بازسازی قرار گرفت و به کاخ گلستان انتقال داده شد اما کمی بعد به موزه جواهرات ملی سپرده شد و در این گنجینه قرار گرفت.
علاوه بر آثاری که نام برده شد در موزه جواهرات ملی آثار ارزشمند دیگری همچون تاج شهبانو، گردنبند تاجگذاری، کمربند زرین، گردنبند الماس، آفتابه لگن سلطنتی، سپر نادری، کلاه عباس میرزا، پیش کلاه کیانی، سنگ های قیمتی و بسیاری از شمشیرهای سلاطین پیشین ایران در معرض دید علاقه مندان و بازدید کنندگان قرار گرفته است.
علاقه مندان برای بازدید از موزه جواهرات ملی ایران می توانند در سایت لحظه آخر از تور داخلی و یا تور تهران استفاده کرده و از جاذبه های گردشگری تهران که این موزه نیز شامل آن می شود دیدن نمایند و از تفریحات تهران نیز لذت ببرند.
قوانین بازدید موزه جواهرات ملی
بازدید از موزه جواهرات ملی نسبت به دیگر موزه های ایران کمی دشوار است و شرایط متعددی برای بازدید از آن در نظر گرفته شده که در صورت دارا بودن این شرایط فرد می تواند به راحتی از این موزه بازدید کند.
مهم ترین قانون برای بازدید از موزه جواهرات ملی این است که فرد به هیچ عنوان اجازه ندارد وسیله ای هر چند کوچک به همراه خود به داخل موزه ببرد و تمامی وسایل باید به امانتداری موزه تحویل داده شود و برای رفتن به داخل موزه لازم است افراد از سه گیت متفاوت رد شوند، از دیگر قوانین بازدید گروهی می باشد به طوری که بازدید کنندگان به گروه های کوچکی تقسیم شده و هر گروه به همراه یکی از راهنماهای موزه، بازدید از آثار را آغاز می کنند اما بعد از صحبت های راهنما و گفتن توضیحات لازم، می توان دوباره از آثار دیدن کرد، در ضمن در هنگام بازدید به هیچ عنوان نباید شیشه ها و میله های اطراف جواهرات را لمس کرد، در صورت لمس سریعا آژیرهای موزه به صدا در می آیند و هشدار خطر می دهند.
زمان بازدید موزه جواهرات ملی
موزه جواهرات ملی در روزهای شنبه تا سه شنبه تنها از ساعت 14 الی 16:30 میزبان بازدید کنندگان می باشد.
هزینه بازدید موزه جواهرات ملی
هزینه بلیط بازدید از خزانه جواهرات ملی برای بازدید کنندگان داخلی 4000 تومان و برای بازدید کنندگان خارجی 20000 تومان می باشد، دانشجویان و پژوهشگران نیز تنها با پرداخت 2000 تومان می توانند از این موزه دیدن فرمایند.
آدرس موزه جواهرات ملی
تهران، میدان امام خمینی، خیابان فردوسی، نرسیده به چهار راه استانبول، ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، موزه جواهرات ملی.
زهره ثابتی 1398/06/03
