زبان فارسی جزو زیباترین و غنی ترین زبان های دنیا است که از قرن ها پیش با اشعار و سروده های زیبا در تمام جهان شناخته شده است. شاعران بزرگ با سروده های حماسی، معنوی، فلسفی، عاطفی و دینی خود همواره تمدن ایران را به بهترین نحو ممکن نمایان ساخته و به جهانیان معرفی کرده اند. این اشعار از دیرباز تا کنون سینه به سینه نقل شده اند و امروز ما وظیفه داریم آن ها را حفظ کنیم و به نسل های آینده انتقال دهیم؛ باشد که فرهنگ و آداب و سنن کهن ایرانی پایدار بماند و در گذر روزگار به دست فراموشی سپرده نشود. در راستای همین هدف بوده است که روز بیست و هفتم شهریور ماه، به تصویب شورای عالی انقلاب، روز ملی شعر و ادب فارسی نامگذاری شد. در ادامه درباره علت این نامگذاری و اهمیت این روز توضیح خواهیم داد.
27 شهریور، روز شعر و ادب فارسی
به جرات میتوان گفت که کشور ایران، از پیشینه تاریخی و فرهنگی بسیار غنی برخوردار است که کمتر کشوری در جهان از آن بهره مند هستند. گنجینه ارزشمندی از صد ها شعر و ترانه که توسط شاعران خوش ذوق و هنرمند ایرانی سروده شده اند، به راستی با هیچ چیز در دنیا قابل قیمت گذاری نیست. چرا که تمامی این سروده ها از باورهای دینی، روحیه وطن دوستی و خدا پرستی، اعتقادات اخلاقی و اندیشه های بشر دوستانه شعرای ایرانی بوده است که در قالب ابیات و اشعار در آمده اند.
همه این توصیفات به خوبی اهمیت شعر و ادبیات پارسی را نشان می دهد. از همین جهت روز 27 شهریور که سالروز درگذشت استاد شهریار می باشد، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان روز ملی شعر و ادب فارسی نامیده شد. ثبت این روز در تقویم ملی، بهانه ای می شود تا مردم در این روز به احیای تمدن کهن ایرانی توجه نشان دهند و در راه حفظ آن تلاش کنند.
چرا روز بزرگداشت شهریار به عنوان روز ادب فارسی انتخاب شد؟
در آسمان ادبیات و شعر ایران زمین، هنرمندان بسیاری وجود دارند که هر یک همانند ستاره ای نورانی می درخشند و نام خوش آن ها زبانزد خاص و عام است. با این حال علت اصلی انتخاب روز بزرگداشت شهریار به عنوان روز شعر و ادب فارسی، این بود که شهریار برجسته ترین شاعر معاصر شناخته شده است و به عبارتی سردمدار و نماینده تمامی شعرای معاصر ایران می باشد.
بسیاری از اهل ادب و منتقدان و محققان نیز بر این باورند که شهریار درخشان ترین چهره در شعر معاصر است و بزرگترین شاعر از میان شعرای هم روزگار ما محسوب می شود. استاد شهریار با خلاقیت و کیفیت بی نظیر در آثار خود، همچون چراغ راه برای سایر شاعران معاصر بوده است و با ایجاد طرحی نو در غزل سرایی، سبب پدید آمدن جریانی تحت عنوان« غزل نو » در عرصه شعر معاصر شد. از این رو عده بسیاری شهریار را احیاگر غزل فارسی و پدر غزل نو می دانند.
نگاهی کوتاه به زندگینامه استاد شهریار
سید محمد حسین بهجت تبریزی، در یازدهم دی ماه 1285 در خانواده ای اهل ادب در شهر تبریز به دنیا آمد. محمد حسین بهجت متخلص به شهریار، اشعار خود را به زبان های فارسی و ترکی سروده است و علاقه مندان بسیاری دارد. پدر وی از وکلای تبریز و مادرش خانه دار بود. شهریار در خانواده پر جمعیتی همراه پنج برادر و هفت خواهر خود می زیست.
شهریار در ابتدا توسط پدر و مادرش و سپس مرحوم امیر خیزی، قرائت قرآن، نصاب، گلستان سعدی و دیوان حافظ را آموخت و از آن زمان علاقه وی به شعر و ادبیات شکوفا شد. او پس از گذراندن تحصیلات خود در مدرسه فردوسی تبریز، در سال 1300 برای ادامه تحصیل به تهران سفر کرد و تحصیلات متوسطه خود را در مدرسه دارالفنون به اتمام رساند. پس از آن در سال 1303 شهریار به مدرسه طب ورود پیدا کرد و در آنجا با دختری به نام ثریا آشنا و به او علاقه مند شد. آن دو چند سال با یکدیگر نامزد بودند اما سرانجام ثریا با مرد دیگری به نام چراغعلی سالار ازدواج کرد. این اتفاق حدود چند ماه پیش از گرفتن مدرک دکترا رخ داد و شهریار در نتیجه ی این حوادث موفق به اخذ مدرک خود نشد و ترک تحصیل نمود. پس از آن شهریار اولین کتاب خود را به کمک دوست خود ابوالقاسم شیوا- متخلص به شهیار- منتشر کرد.
شهریار در سال 1310 به کمک استاد کمال الملک، نقاش معروف آن زمان به شهر نیشابور سفر کرد و در سازمان اسناد آنجا مشغول به کار شد. شهریار سرانجام پس از 33 سال دوری از زادگاه خود، در سال 1332 به تبریز بازگشت و یک سال بعد در سن 48 سالگی، با دختری به نام عزیزه عبدالخالقی ازدواج کرد. آن دو صاحب سه فرزند با نام های شهرزاد، مریم و هادی شدند.
این شاعر پرآوازه و نامدار ایرانی، در بامداد روز 27 شهریور سال 1367 درگذشت. آرامگاه او در مقبره الشعرای تبریز در کنار مرقد شعرا و هنرمندان بزرگ این شهر قرار داد. مراسم خاکسپاری شهریار با احترامی بی نظیر توسط جمع عظیمی از هواداران او انجام شد.
ویژگی شعر های شهریار
اشعار شهریار برخاسته از عمق وجود اوست و به همین خاطر از جمله سروده هایی است که به آسانی به دل مینشیند و با تمام وجود درک می شود. شهریار به زیبایی تمام اتفاقات روزمره و پستی و بلندی های روزگار را به تصویر می کشد و احساسات مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد.
شهریار همچنین به کمال هرچه تمام تر اعتقادات دینی و مذهبی خود و علاقه اش به ائمه و پیامبر را در قالب اشعارش بیان می دارد و این عشق و اشتیاق را به خوبی به خواننده نیز منتقل می کند. ازجمله اشعار وی که ارادت خاص شهریار به حضرت علی( ع) را نشان می دهد، می توان به شعر علی ای همای رحمت اشاره کرد که یکی از خارق العاده ترین غزل های معاصر محسوب می شود.
شعرهای شهریار نمایانگر تفکرات عرفانی و ذهن پر تکاپوی اوست. همچنین شهریار شیفته حافظ و اشعار او بوده است و تاثیر حافظ در غزل های او را به وضوح می توان مشاهد کرد. با این حال شهریار در قالب های دیگری همچون رباعی، قطعه، مثنوی، قصیده و شعر نیمایی نیز شعر می سرود و در آن ها چیره دست بود.
ویژگی بارز اشعار شهریار بیان لطیف، روان و ساده فهم اوست. سخن شهریار جذاب و دلنشین است و او با شجاعت تمام عبارات ساده و بی آلایش را در کنار هم قرار می داد تا اشعاری بسراید که مردم عمیقا آن ها را درک و با آنها ارتباط برقرار کنند. شعر شهریار ملموس و زود فهم است و احساسات بکر را به قلب خواننده خود سرازیر می کند.
روز بیست و هفتم شهریور، روز شعر و ادب فارسی فرصتی عالی برای آشنایی با این شاعر بزرگ و سرشناس و قرائت اشعار بی نظیر اوست. ما ایرانیان وظیفه داریم همواره از ادبیات و هنر و تمدن باستانی خود پاسداری کنیم و آن ها را به آیندگان انتقال دهیم تا این گنجینه ی ارزشمند حفظ شود.
