روز عرفه ،نهم ذی الحجه در تقویم اسلامی قمری می باشد. دومین روز از سفر حج و یک روز پیش از عید قربان یکی از مقدس ترین روزها در تقویم اسلامی است. در سحرگاه این روز حج گزاران از مینا به سمت کوه عرفه و دشت عرفه حرکت میکنند. در همین مکان حضرت محمد(ص) در آخرین سال زندگی خود یکی از آخرین خطبه های معروف خود را ادا کرد.شب نهم ماه ذی الحجه نیز برای شیعیان بسیار مهم می باشد. دعاهای گوناگون در این شب خوانده می شود و از جمله شب هایی است که مراسم احیاء در آن بسیار پیشنهاد شده است.
اهمیت روز عرفه
روز عرفه روز آغاز مناسک حج است. زائران در این روز در صحرای عرفات گرد هم می آیند و ضمن دعا و استغفار، بابت توفیق در ادای مهم حج شکرگزاری میکنند. دلیل اهمیت روز عرفه، ادعیه و مناجات ویژه آن از معصومین و بزرگان دینی نقل شده است. روایت های بسیاری نیز این روز را به عنوان روز ویژه ای برای استجابت دعا و بخشیده شدن گناهان معرفی میکنند.امامان معصوم نیز احترامی خاص برای این روز قائل بوده همواره مردم را به بزرگداشت این روز فرامی خواندند.
عرفات کجاست؟
دشت عرفات در حدود بیست کیلومتری جنوب شرقی مکه مکرمه در عربستان واقع شده است. این دشت غیر مسکونی می باشد و در روز عرفه زائران از منا به عرفات می روند تا مهم ترین بخش از آیین حج را برگزار کنند. خطبه های حج و لبیک و نماز های ظهر و عصر و دعا در عرفات خوانده می شود.
آداب روز عرفه
آداب و اعمال روز عرفه را میتوان به دو دسته اعمال برای حجاج و اعمال برای غیر حجاج تقسیم کرد.
اعمال برای حجاج
حجاج در این روز از شهر مکه به صحرای عرفات می روند، در آنجا مشغول راز و نیاز و دعا میشوند و پس از خواندن نماز ظهر و عصر در کنار کوه جبل الرحمت دعا میخوانند. سپس به سمت مشعر الحرام می روند تا در روز عید قربان به سرزمین منا برسند.اصلی ترین خطبه مراسم حج واجب که هر سال توسط بالاترین مفتی(بلند مرتبه ترین روحانیون اهل سنت) عربستان سعودی خوانده می شود خطبه روز عرفه است.
اعمال برای غیر حجاج
از اعمال شب و روز عرفه می توان به انواع دعاها،نمازها،روزه،غسل،خواندن دعای عرفه امام حسین(ع)،زیارت امام حسین(ع) و صدقه دادن اشاره کرد.
روزه : روزه در روز عرفه چنانچه موجب ضعف انسان در هنگام دعا شود کراهت دارد ولی در صورتی که باعث ضعف نشود مستحب است و پاداش بسیار دارد.
غسل : یکی دیگر از اعمال مهم روز عرفه غسل در روز عرفه می باشد که از اعمال مستحب این روز به شمار می رود این نکته را در نظر بگیرد که این غسل باید قبل از غروب آفتاب انجام شود.
نماز : در روز عرفه پس از خواندن نماز عصر و پیش از آنکه مشغول خواندن دعای عرفه شوید دو رکعت نماز بخوانید بهتر است که نماز زیر آسمان خوانده شود.
نماز روز عرفه چگونه خوانده میشود؟
نماز در دو رکعت خوانده می شود که در رکعت اول پس از حمد، سوره توحید و در رکعت دوم پس از حمد سوره کافرون خوانده شود. همچنین آورده اند پس از آن چهار رکعت دیگر نماز بخواند که در هر رکعت بعد از حمد سوره توحید پنجاه مرتبه خوانده شود. این نماز همان نماز امیرالمومنین(ع) است.
تسبیحات عشر عرفه
در اعمال روز عرفه آمده است که تسبیحات عشر هزار مرتبه خوانده شود.
متن دعای تسبیحات عشر: سُبْحَانَ الَّذِی فِی السَّمَاءِ عَرْشُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْأَرْضِ حُکْمُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْقُبُورِ قَضَاؤُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْبَحْرِ سَبِیلُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی النَّارِ سُلْطَانُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْجَنَّهِ رَحْمَتُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْقِیَامَهِ عَدْلُهُ سُبْحَانَ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاءَ سُبْحَانَ الَّذِی بَسَطَ الْأَرْضَ سُبْحَانَ الَّذِی لا مَلْجَأَ وَ لا مَنْجَى مِنْهُ إِلا إِلَیْهِ.
منزّه است خدایی که عرشش در آسمان است،:منزّه است خدایی که حکمش در زمین است،منزّه است خدایی که فرمانش در گورهاست،منزّه است خدایی که راهش در دریاست،منزّه است خدایی که سلطنتش در آتش است، منزّه است خدایی که رحمتش در بهشت است،منزّه است خدایی که عدالتش در قیامت است،منزّه است خدایی که آسمان را برافراشت،منزّه است خدایی که زمین را بگسترد،منزّه است خدایی که پناهگاه و نجاتى از او جز به سوى او نیست.
دعای امام حسین
دعای عرفه امام حسین(ع) دعایی است که امام حسین(ع) در روز نهم ذی الحجه در صحرای عرفات خوانده است. این دعا در روز عرفه در صحرای عرفات و دیگر نقاط جهان توسط شیعیان خوانده میشود.
