اکثر ما ایرانیها خراسان رضوی را با حرم امام رضا میشناسیم و از آن به عنوان شهری مذهبی یاد میکنیم، اما در این استان تفریحات جالبی هم وجود دارد که می توانید اوقات خوشی را در آنها سپری کنید. یکی از مکانهای تفریحی موجود در این استان که اهمیت زیادی دارد "پارک ملی تندوره" می باشد. این پارک یکی از بکرترین طبیعتهای ایران را دارد و فضایی چشم نواز را نمودار ساخته که آن را مدیون صعب العبور بودنش می باشد. اگر این پارک هم همچون دیگر پارکهای کشورمان دسترسی آسانی داشت، شاید تا به امروز این چنین زیبا و تماشایی باقی نمی ماند. در این پارک وسیع، فضای مناسبی برای زیست جانوران گوناگون و رویش گیاهان مختلف پدید آمده است. پارک ملی تندوره دارای نمونههای کمیاب حیات وحش همچون قوچ و میش اوریال بوده و تنوع زیستی و گیاهی بسیار خوبی دارد.
تاریخچه پارک ملی تندوره
پارک ملی تندوره یا طندوره در سال 1347 در زمینی به مساحت حدود 73400 هکتار تحت حفاظت قرار گرفت. نام پارک در سال 1348 به پارک وحش تندوره تغییر پیدا کرد. در سال 1350 بخشی از شرق پارک حذف گردید و در سال 1353 آن را پارک ملی تندوره نام نهادند. هم اکنون وسعت کلی پارک در حدود 35540 هکتار است که از این میان 9250 هکتار منطقه حفاظت شده می باشد و سایر قسمت ها به عنوان تفرجگاه مردم قوچان و درگز مورد استفاده قرار می گیرد. در سال های گذشته راه ارتباطی درگز به قوچان از دلِ این پارک می گذشت که هم اکنون نیز آثاری از آن قابل مشاهده می باشد؛ برای مثال می توانیم به قلعه رجبه که دژی محکم بوده اشاره کنیم.
آدرس پارک ملی تندوره
دسترسی به این پارک از سه نقطه شهر ممکن است:
- ورودی شمالی: از نوخندان تا زیارتگاه بابانستان به طول 12 کیلومتر
- ورودی جنوبی: قریه اینچه کیکانلو تا پاسگاه شکر آب به طول 10 کیلومتر
- ورودی شرقی: از درگز تا پاسگاه چهلمیر به طول 30 کیلومتر
نقشه پارک ملی تندوره
اگر به دنبال مسیر این پارک ملی هستید و میخواهید با خودروی شخصی به این پارک عزیمت کنید، میتوانید از نقشه زیر کمک بگیرید.
معرفی پارک تندوره مشهد
بخش قابل توجهی از منابع آبی این پارک را 31 چشمه و 8 چاه موجود در آن تامین می کنند. مهم ترین چشمه های موجود در این منطقه عبارت اند از: چرلاق، قره لوکه، رف سو، چهلمیر، ادانه، باش تپه، رجبه، مدخان، بید، تندوره، ادانه و توغی که بیشترین میزان آب را چشمه های چرلاق و چهل میر دارا هستند. در این پارک تعدادی پاسگاه محیط بانی وجود دارد که نظارت بر بخش های مختلف پارک را بر عهده دارند. خوب است بدانید که در داخل پارک یک مسیر ارتباطی وجود دارد که محیط بانی چهلمیر را به محیط بانی شکرآب متصل می کند. میزان بارندگی های سالانه این پارک در حدود 250 الی 300 میلی متر است که بخش قابل توجهی از آن در فصل بهار اتفاق می افتد. دمای هوا در زمستان تا منفی 20 درجه هم می رسد و 4 ماه از سال در این مکان برف وجود دارد.
موقعیت مکانی پارک تندوره
پارک ملی تندوره که یکی از گسترده ترین مناطق تحت حفاظت کشورمان می باشد، در شمال خراسان رضوی و در شهرستان درگز واقع شده است. به طور دقیق تر باید بگوییم که این پارک در حوزه آبریز کشف رود و هریرود قرار گرفته است. موقعیت جغرافیایی این پارک سبب شده که جانوران وحشی بتوانند به راحتی در میان دره ها و تپه های آن ادامه حیات دهند. این پارک از یک سو بر روی ارتفاعات کپه داغ قرار گرفته و از سوی دیگر در جوار جلگه پست درگز و کویر قره قوم قرار دارد که همین امر دلیلی بر تنوع آب و هوایی این پارک شده است؛ گردشگران در قسمت های جنوبی پارک شاهد آب و هوای سرد و مرطوب هستند؛ در حالی که اگر به قسمتهای شمالی پارک بروند، شاهد آب و هوایی گرم می باشند. مرتفع ترین نقطه پارک در بخش جنوبی دارای ارتفاع 2586 متری بوده و پست ترین نقطه آن نیز در بخش شمالی قرار دارد که 884 متر می باشد. این پارک از تعداد زیادی کوه مرتفع و متصل به هم ایجاد شده و رشته کوه مشخصی ندارد.
حیات وحش پارک ملی تندوره
جانوران ارزشمندی در این مکان زندگی می کنند که در ادامه به آن ها می پردازیم. 5 گونه گربه سان ایرانی در این منطقه وجود دارد که شامل گربه جنگلی، سیاه گوش اوراسیا، پلنگ ایرانی، گربه پالاس و گربه دشتی می باشند. پلنگ ایرانی یکی از گونه های کمیابی است که در سال 1370 تعداد 134 قلاده از آن در این پارک وجود داشت ولی در سال 1387 تعداد آن ها به 60 قلاده کاهش یافت؛ از همین رو تلاش ها بر آن است که ضمن مهیا ساختن شرایط مناسب زندگی و جفت گیری این پلنگ ها، حفاظت های ویژه ای انجام شود. همچنین تعداد قوچ ها و میش های موجود در این پارک در سال 1356 در حدود 6 هزار راس بوده ولی امروزه تنها حدود 4 هزار راس از آن ها باقی مانده اند.
اقامت در پارک ملی تندوره
اگر قصد اقامت چند روزه یا یک روزه در این پارک را دارید، باید بدانید که بهتر است از طریق اقامتگاههایی که در این پارک تعبیه شده اقدام نمایید؛ چرا که آنها در طول این سفر میتوانند راهنماییهای بیشتر و بهتری را خدمتتان ارائه دهند. برای پیدا کردن این اقامتگاهها، میتوانید در شبکههای اجتماعی همچون اینستاگرام با این عزیزان ارتباط بگیرید.
گونه های جانوری پارک ملی تندوره مشهد
پلنگ ایرانی یک نوع گربه سان می باشد که طول بدن آن ها بین 160 الی 180 سانتی متر است و دم آن ها نیز به طور تقریبی 110 سانتی متر می باشد. وزن برخی از این پلنگ ها تا 70 کیلوگرم می رسد. تحقیقات انجام شده نشانگر آن است که تعداد پلنگ های ایرانی موجود در کشورهای مختلف تا 1290 قلاده می باشد که از این میان 550 الی 850 قلاده در ایران، 200 الی 300 قلاده در افغانستان، 78 الی 90 قلاده در ترکمنستان، 10 الی 13 قلاده در ارمنستان، 10 الی 13 قلاده در آذربایجان، 3 الی 4 قلاده در قراباغ، 5 قلاده در گرجستان، 5 قلاده در ترکیه و 10 قلاده در روسیه وجود دارند. خوراک پلنگ معمولا از شکار سم داران تامین می شود که بز کوهی، گوزن، گوسفند وحشی، آهو و تشی جزئی از آن ها هستند. طبق مصوبه سال 1394 بهای شکار پلنگ ایرانی از 5 میلیون به 80 میلیون افزایش یافت و شکارچیانی که این عمل را انجام دهند باید این مبلغ سنگین را بتحت عنوان جریمه پرداخت نمایند.
از دیگر حیواناتی که در بخش های مختلف پارک ملی تندوره دیده می شود می توان به بز، کل، بز وحشی، روباه قرمز، خرگوش بدون دم، قوچ و میش اوریال، گراز، گرگ، سمور سنگی، گوسفندان وحشی، شغال، رودک، کفتار و تشی اشاره کرد. خزندگانی که در این پارک زیست می کنند شامل 6 گونه سوسمار و لاک پشت، 4 گونه مار نیمه سمی، 9 گونه مار غیر سمی و 5 گونه مار سمی می شوند. برخی دیگر از خزندگان هم در این مکان حضور دارند که در خطر انقراض هستند؛ قرقاول بال سفید، کفچه مار، هما و دال از این دسته می باشند. همان گونه که می دانید پرندگان برای ادامه حیات خود نواحی پست یا اطراف چشمه ها و حاشیه پارک را ترجیح می دهند.
در این پارک زیبا هم میتوانید گونههای بیشمار پرندگانی نظیر: عقاب دشتی، سهره سینه سرخ، هدهد، کورکور، جغد، سارگپه پابلند، زردپره مزرعه، عقاب شاهی، توکای سیاه، قرقاول، کبک، تیهو، عقای طلایی، الیکایی، کرکس، کلاغ ابلق، لیل، هما، کلاغ گردن بور، کوکر، کبوتر چاهی، بلدرچین معمولی، شبگرد بلوچی، مرغ حق، سار، زاغی، بادخورک کوهی، یاکریم، قمری، بادخورک معمولی، سسک، زنبورخور معمولی، قرقی، دم جنبانک ابلق، چکاوک طوقی، چکاوک آسمانی، چکاوک شاخ دار، دلیجه، سنگ چشم دم سرخ و پپت خاکی را مشاهده نمایید.
تلفن پارک ملی تندوره
متاسفانه در حال حاضر شماره تلفن دقیقی از این مکان وجود ندارد.
فاصله مشهد تا پارک تندوره
فاصله مشهد تا این پارک ملی، حدود 285 کیلومتر است که در این مسیر از میان شهرهای گلبهار، چناران، قوچان، نوخندان و درگز عبور خواهید کرد.
پوشش گیاهی پارک تندوره
پوشش های گیاهی انبوه، نقش به سزایی در زیبایی های پارک دارند. دامنه کوه ها و مناطق رو به آفتاب انواع گونه های علفی را به نمایش گذاشته اند. این منطقه را می توان بهشت گیاهان دارویی نامید به گونه ای که اغلب پژوهش ها و تحقیق ها در زمینه گونه های گیاهی در این مکان انجام می شود. وجود درختان و درختچه ها در نقاط مختلف پارک، سبب تلطیف هوا نیز شده است. تا به امروز حدود 400 گونه گیاه در این مکان شناسایی شده که بخش چشمگیری از آن ها را گیاهان دارویی تشکیل می دهند. نام برخی از این گیاهان عبارت اند از: نسترن، زرشک، اورس، شیر خشت، انجیر، آلبالوی وحشی، بید، نسترن، انواع گرامینه، گوجه وحشی، آویشن، زیره ساه، کتان وحشی، کرکو، باریچه، گون، کلاه میرحسن، کندل، درمنه و آنقوزه.
بهترین زمان سفر به پارک ملی تندوره
مهم ترین بخش های این پارک که گردشگران تور مشهد می توانند برای بازدید انتخاب نمایند، دره شمخال و دره چهلمیر می باشد. در فصل بهار زیبایی های این پارک به حداکثر می رسد و زمان مناسبی برای گشت و گذار در دل طبیعت تندوره می باشد. به دلیل وجود کوهستان های مرتفع، ورزشکاران می توانند برای پرداختن به کوهنوردی لذتبخش به این مکان سفر نمایند. از آن جایی که امکانات لازم و کافی در این پارک وجود ندارد، بهتر است به هنگام سفر لوازم مورد نیاز را به همراه داشته باشید. این امکان وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور ایجاد تفرجگاه و یا احداث جاده در این مکان، در دستور کار قرار گیرد که در هر دو صورت بخش عظیمی از این طبیعت دست نخورده نابود می شود و به بسیاری از قسمت های پارک آسیب هایی وارد می شود که غیر قابل جبران هستند. یک نکته منفی که پیرامون پارک ملی تندوره وجود دارد عدم فنس کشی می باشد که باعث هجوم حیوانات وحشی به مزارع اطراف و تحمیل خسارت هایی به باغداران شده است.
نکاتی دیگر پیرامون این پارک ملی
بخش قابل توجهی از منابع آبی این پارک را 31 چشمه و 8 چاه موجود در آن تامین می کنند. مهم ترین چشمه های موجود در این منطقه عبارت اند از:
- چرلاق
- قره لوکه
- رف سو
- چهلمیر
- ادانه
- باش
- تپه
- رجبه
- مدخان
- بید
- تندوره
- ادانه
- توغی
که بیشترین میزان آب را چشمه های چرلاق و چهل میر دارا هستند. در این پارک تعدادی پاسگاه محیط بانی وجود دارد که نظارت بر بخش های مختلف پارک را بر عهده دارند. خوب است بدانید که در داخل پارک یک مسیر ارتباطی وجود دارد که محیط بانی چهلمیر را به محیط بانی شکرآب متصل می کند. میزان بارندگیهای سالانه این پارک در حدود 250 الی 300 میلی متر است که بخش قابل توجهی از آن در فصل بهار اتفاق می افتد. دمای هوا در زمستان تا منفی 20 درجه هم می رسد و 4 ماه از سال در این مکان برف وجود دارد.
سخن آخر
پارک ملی تندوره مشهد از زیباترین و عمیقترین درههای ژرف و پرشیب و تپه ماهورها بهرهمند میباشد و از بهترین زیستگاهای جانوران وحشی به ویژه پلنگ ایرانی، قوچ و میش اوریال میباشد که چنانچه صبح زود یا غروب در این منطقه باشید گلههای کل و بز را میتوانید بینید که در حال چرا میباشند. سایت لحظه آخر ارائه دهنده انواع تورهای گردشگری و مسافرتی اعم از تور مشهد، تور کیش، تور قشم، تور ترکیه، تور استانبول، تور آنتالیا و دیگر تورهای داخلی و خارجی میباشد، برای اطلاع از قیمتها و امکانات این تورهای مسافرتی میتوانید به سایت لحظه آخر مراجعه فرمایید.