ارز مسافرتی

اگر قصد سفر از راه هوایی را دارید پیش از سفر برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنید. امروزه‌ هر شخصی که قصد سفر دارد، به سراغ یورو و پوند و دلار می‌رود، زیرا این سه ارز را تقریبا تمام صرافی‌های کشورها قبول دارند و می‌پذیرند. در چندین سال اخیر به دلیل تغییرات زیاد قیمت ارز، قوانین ارز مسافرتی نیز تغییر کرده است. افراد ایرانی که قصد خارج شدن از کشور را دارند، برای یک بار در سال می‌توانند تا سقف 2000 دلار آمریکا و یورو ارز مسافرتی با قیمت مبادله‌ای از دو بانک ملت یا سامان اخذ کنند. قیمت ارز و تغییرات غیر قابل پیش بینی آن از جمله بزرگترین موانعی است که برای مسافرت‌های خارجی برای خیلی از افراد وجود دارد. البته برای مسافرانی که آشنایی زیادی با ارز مسافرتی ندارند و اختلاف آن با ارز آزاد در بازار را نمی دانند و با شیوه‌های تهیه آن آشنا نیستند. در صورتی که برای سفر بعدی خود به دنبال خرید ارزهای خارجی ارزانتر هستید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا بطور کامل با مراحل جدید، شرایط دریافت این کمک هزینه سفر آشنا شوید.

ارز مسافرتی چیست؟

ارز مسافرتی در واقع نوعی ارز دولتی است که بصورت کمک هزینه‌ای برای سفر به کشورهای خارجی داده می‌شود. تنها سالی یکبار برای کسانی که می خواهند به خارج از کشور سفر کنند تعلق می‌گیرد. مطابق مصوبه بانک مرکزی، این نوع ارز دولتی در مقایسه با بازار آزاد قیمت پایین‌تری دارد. مسافران می توانند پس از خرید بلیط هواپیمایی خارجی از طریق سامانه خرید آنلاین ارز مسافرتی به منظور دریافت آن اقدام کنند. یا اینکه برای دریافت حواله به بانک‌های مشخصی که اعلام شده‌اند مراجعه کنند. توجه داشته باشید که ارائه مدارک سفر همچون بلیط و زمان خروج از کشور برای دریافت این نوع ارز الزامی است.  شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که این ارز چه فرقی با دیگر ارزهای دولتی مانند ارز دانشجویی دارد؟!

چگونه ارز مسافرتی بگیریم؟

برای خرید ارز مسافرتی می‌توانید با مراجعه به صرافی های بانکی، صرافی های دولتی و خصوصی ارز مسافرتی خودتان را تهیه کنید. برای گرفتن ارز مسافرتی ابتدا باید مدارکتان را ارائه کنید و ارز مسافرتی‌تان را به یورو، دلار یا پوند دریافت کنید. دقت کنید که برای خرید ارز مسافرتی به صرافی‌های معتبر دولتی مراجعه کنید. علاوه‌بر صرافی‌‌هایی که به صورت حضوری وجود دارند، بانک مرکزی ایران نیز سامانه‌ای در بستر اینترنت برای خرید ارز مسافرتی برای کسانی که می‌خواهند تهیه کنند ایجاد کرده است.

گشت و گذار در زیباترین شهرهای اروپا

تور اروپاتور پاریستور ایتالیاتور اسپانیا

قیمت ارز دولتی برای مسافران در سال ۱۴۰۲

نرخ این نوع ارز مسافرتی ثابت نیست و همچون نرخ ارز در بازار آزاد روزانه تغییر می‌کند. به همین دلیل بانک مرکزی ایران این سهمیه ر برای مسافران هر روز بین ساعت صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر و پنج‌شبه‌ها ساعت ۱۱:۳۰ به شعب تمامی بانک‌ها اعلام می‌کند. مسافرین می توانند به روز ترین نرخ ارز را در وبسایت صرافی ملی ایران به آدرس  mex.co.ir  مشاهده کنند. برای دریافت اش پس از ساعت ساعت ۹:۳۰ صبح باید درخواست حواله ارز مسافرتی را بصورت اینترتی یا از طریق بانک‌های عامل ثبت نمایند. دریافت و استعلام این نوع سهمیه از طریق مراجعه به شعبه‌های ارزی منتخب هم مقدور است. در این شرایط مسافرین باید حداقل ۷ روز پیش از سفر برای ثبت درخواست خود در شعب بانک های عامل و پرداخت کردن مبلغ ریالی معادل آن، اقدام کنند. تا امکان دریافت این کمک هزینه ارزی را داشته باشند.همان طور که در متن  اشاره شد، این نوع سهمیه ارزی فقط به کسانی تعلق می‌گیرد که شرایط دریافت این نوع ارز مسافرتی را داشته باشند.

قوانین ارز مسافرتی در سال 1402

در گذشته طبق نرخ اعلام شده ارز مسافرتی به هر شخصی که قصد داشت کشور خارجی سفر کند تعلق می‌گرفت. بدون آنکه توضیحی در مورد با سفر و هدف از سفر بپرسند، فقط هر شخصی طبق مقدار سهمیه سالیانه خود ارز دریافت می‌کرد. اما از دی ماه سال 1400 طبق بخشنامه‌ای که از طرف بانک مرکزی صادر شد، سقف فروش ارز سالانه تغییر کرد. هدف بانک مرکزی برای این کار بهبود و سرو سامان بخشیدن به اوضاع خرید و فروش ارز مسافرتی بود. از دی ماه سال 1400، سهمیه ارز مسافرتی هر فردی که قصد دارد به کشورهای با ویزا (به صورت هوایی) برود، 2000 یورو یا دلار شد؛ و طبق بخشنامه برای سفر به کشورهای بدون ویزا (چه به صورت زمینی و چه به صورت هوایی) 300 یورو سالانه برای هر فرد اعلام کردند.

قیمت ارز مسافرتی چه فرقی با قیمت ارز عادی دارد؟

همان گونه که می دانید، ارز آزاد رایج ترین نوع ارز در بازار به شمار می رود. مبادلات مالی مردم در بازار مطابق این ارز انجام می شوند. این ارز را دلالان و صرافان بازار ارز عرضه می کنند. قیمت این ارز مطابق با شرایط اقتصادی و سیاسی جامعه و البته سیاست‌های بانک مرکزی در حال تغییر و نوسان است.  دولت به منظور کنترل بازار ارز، تسهیل بعضی از معاملات و رفاه بیشتر حال مردم، یک نوع ارز با عنوان ارز دولتی یا ارز مبادله ای در نظر می‌گیرد. قیمت آن از ارز آزاد به مراتب پایین‌تر است.  نرخ ارز مسافرتی همیشه از ارز بازار آزاد ارزانتر است تا به معنای واقعی کمک هزینه سفر به کشورهای دیگر باشد. به همین دلیل اکثر گردشگران و مسافرین از این فرصت مناسب برای مدیریت هزینه‌های سفرهای خارجی خود استفاده می کنند. اختلاف قیمت چند هزار تومانی به ازای هر واحد ارز  آزاد و مسافرتی و در مبالغ بالا تفاوتی قابل اعتنا در هزینه‌های سفر به وجود می‌آورد.

ارز دانشجویی و ارز مسافری

طبق جلسه‌ و مذاکره‌هایی که بین رئیس بانک مرکزی و فعالان اقتصادی برقرار شد، تصمیم گرفته شد که سهمیه ارز مسافری و دانشجویی مجددا برقرار شود. سایت my.ice.ir را در راستای ثبت غیر حضوری مسافران برای دریافت سهمیه سالانه ارز مسافرتی خود راه‌اندازی کردند. اما لازم به ذکر است که فعلا این سامانه به صورت رسمی فعالیت خود را شروع نکرده و زمان راه‌اندازی آن به صورت مرجع اصلی مشخص نیست. در نظر داشته باشید که مسئولان در تلاش هستند که از سواستفاده‌های افراد، جهت دریافت ارز مسافرتی جلوگیری کنند. پس سعی در تقلب نداشته باشید که پیگرد قانونی برای این کار اعلام شده است.

مدارک مورد نیاز جهت دریافت ارز مسافرتی در سال 1402

برای دریافت ارز مسافرتی ابتدا باید بلیط هواپیمای خود را تهیه کنید، سپس با آن به صرافی بروید و با نشان دادن آن و مدارک مورد نیازی که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم، ارز خود را در ازای پرداخت هزینه ارز بازار دولتی، دریافت کنید. اما توجه داشته باشید که اصل و کپی بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی باید باشد. توجه داشته باشید که اگر به صورت اینترنتی بلیط خود را تهیه کرده‌اید، باید کد رهگیری، تاریخ خرید، ساعت خرید و اطلاعات شرکت صادرکننده بلیط روی آن نوشته شده باشد.

• اصل و تصویر گذرنامه شما با بیشتر از ۶ ماه اعتبار (مسافرین با گذرنامه تعویضی باید گذرنامه موقت پیشین را نیز ارائه دهند).
• اصل ویزای کشور مقصد (این مورد برای تمامی کشورها الزامی نیست).
• کپی و اصل کارت ملی (مسافران با کارت ملی المثنی باید برگه ثبت احوال را نیز ارائه دهند).
• اصل و کپی بلیت مهرشده سفر (ارائه کد رهگیری در‌صورت خرید اینترنتی لازم است).
• تکمیل کردن فرم درخواست ارز مسافرتی در بانک و یا در سامانه خرید آنلاین ارز مسافرتی.
• مبلغ ریالی معادل قیمت روز ارز مسافرتی به اضافه‌ی کارمزد بانکی و تحویل رسید آن.
• اصل رسید پرداخت مبلغ عوارض خروج از کشور در باجه‌های بانکی (این مبلغ بسته به تعداد سفرهای خارجی پیشین متفاوت است).
• ارائه یک شماره موبایل به اسم مسافر.

شرایط و نکات بسیار مهم در رابطه با دریافت ارز مسافرتی

• اگر ارز مسافرتی خود را برای سفر زیارتی (کربلا، نجف، مکه...) دریافت می‌کنید، حتما توجه داشته باشید که باید نام شما در پرتال سازمان حج و زیارت ثبت شود.
• اگر قصد دارید در یک سال چند سفر داشته باشید و هم به کشور بدون ویزا و هم به کشور با ویزا سفر کنید، به شما توصیه می‌کنیم که به ارز 2000 دلاری خود برای کشور با ویزا را دریافت کنید. زیرا در نظر داشته باشید که برای سفر به کشور خارجی فقط یکبار ارز مسافرتی به شما تعلق می‌گیرد. فرقی ندارد که در آن سال چند سفر داشته باشید و یا به کشور با ویزا و یا بدون ویزا سفر کنید، فقط می‌توانید یکبار از ارز مسافرتی خود استفاده کنید. لازم است بدانید که نمی‌توانید به صورت خرد خرد این مقدار را دریافت کنید. یعنی چی؟ یعنی اگر برای سفر به کشور بدون ویزا 300 دلار خود را دریافت کنید، نوبت و سهمیه سالانه شما حذف می‌شود، پس تصور نکنید که 1700 دلار دیگر می‌توانید برای سفر دیگری تهیه کنید.
• توجه داشته باشید که ارز دولتی نیز مانند ارز بازار آزاد در حال تغییر است و شاید ساعتی قیمت آن تغییر کند. اگر روزی قیمت گرفتید و قیمت آن هفته دیگر تغییر کرد، تعجب نکنید و با فروشندگان صرافی به مشکل برنخورید، زیرا این قیمت را بانک مرکزی اعلام می‌کند.
• اگر گذرنامه شما المثنی باشد، باید گذرنامه قبلی خود ا به فروشنده صرافی ارائه دهید تا آن را چک کند.
• برای دریافت ارز مسافرتی، هر شخص بالغی باید برای دریافت ارز مسافرتی سالانه خود حضور داشته باشد. یعنی پدر خانواده نمی‌تواند با مدارک به صرافی برود و برای خانواده خود ارز تهیه کند. تمام اعضای خانواده باید اقدام کنند.
• فقط افراد بالای 12 سال می‌توانند از سهمیه سالانه ارز مسافرتی خود استفاده کنند.
• برای دریافت ارز مسافرتی خود به صرافی‌های دولتی و مطمعن مراجعه کنید.

ارز مسافرتی به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟

• به ایرانیان عزیزی که مقیم کشور خارجی هستند، ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد.
• ارز مسافرتی به افرادی که گذرنامه سیاسی و خدمات دارند، تعلق نخواهد گرفت.
• افراد زیر 12 سال نیز دریافت ارز مسافرتی شامل حالشان نمی‌شود.
• به افراد دو تابعیتی ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد.

بهترین زمان برای تهیه ارز مسافرتی

حداقل 7 روز کاری قبل از تاریخ سفرتان سعی کنید برای تهیه ارز مسافرتی خود اقدام کنید. اگر یک هفته زودتر بروید زمانی برای رفع مشکلات خود دارید و استرسی برای مقابله با مشکلات احتمالی نخواهید داشت. اما لازم است بدانید که حتی روز سفر نیز می‌توانید برای دریافت ارز مسافرتی خودتان مراجعه و حواله ارزتان را دریافت کنید.

روش دریافت ارز مسافرتی با کارت ملی

در سال‌های گذشته، افراد معمولا به سایت مدیریت بازار متشکل ارز ایران مراجعه می‌کردند و ثبت نام می‌کردند و بعد با مراجعه به صرافی‌ها ارز مورد نیاز خود را تا سقفی که تعیین شده بود دریافت می‌کردند. ولی در حال حاضر ثبت نام در این سامانه غیر فعال شده است و روش جدیدی ایجاد شده است:   

مطابق دستور بانک مرکزی، تنها شعب ارزی و منتخب بانک‌های ملی، صادرات، تجارت، ملت و سپه می‌توانند به متقاضیان واجد شرایط خود ارز مسافرتی با کارت ملی بدهند.

شیوه جدید دریافت ارز مسافرتی

مطابق مصوبات جدید در سال ۱۴۰۲، صرافی‌ها دیگر عامل صدور ارز مسافرتی نیستید. روش های پیشین دریافت ارز مسافرتی را به کل فراموش کنید و روش های زیر را بکار ببرید:  

متقاضیان موظفند که به یکی از دو بانک ملی یا ملت مراجعه نمایند.

دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی

اخذ ارز مسافرتی از بانک ملی به دو شکل آنلاین و حضوری امکان پذیر است:

روش حضوری دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی:

ابتدا یکی از شعب منتخب ارزی بانک ملی را انتخاب کنید. حواله ارز مسافرتی به مبلغ حداکثر ۵۰۰ دلار با پرداخت معادل ریالی آن به نرخ روز با کارمزد به مسافرین هوایی با ارائه مدارک زیر به بانک ارائه می‌شود:

• کپی و اصل کارت ملی (مسافرینی که کارت ملی المثنی دارند باید برگه ثبت احوال را نیز ارائه دهند).

• گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران؛
• بلیط قطعی (از مبدأ ایران به مقصد کشور موردنظرتان)؛
• ویزا (برای کشورهایی که سفر به آن‌ها مستلزم گرفتن ویزاست)؛
• ارائه یک نسخه کپی از تمامی این مدارک.

شما می توانید ارز مسافرتی را در گیشه بانک ملی ایران مستقر در فرودگاه مبدأ خود( بعد از گیت خروجی) بصورت نقدی دریافت نمایید. این را در نظر داشته باشید که فروش ارز مسافرتی به کسانی که گذرنامه های سیاسی دارند و افرادی که مقیم ایران نیستند امکان‌پذیر نیست.

روش آنلاین دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی:

این شیوه از روش های حضوری دیگر خیلی ساده تر است و ۲۴ساعته و از هر مکانی که هستید قابل انجام است. تنها باید به کار کردن با اپلیکیشن‌های موبایلی آشنا باشید. به این منظور مراحل زیر را دنبال نمایید:

• نصب اپلیکیشن «بله» 
• انتخاب گزینه «بانک من»؛
• انتخاب گزینه «ارز مسافرتی»؛
• تکمیل مشخصات؛
• پرداخت معادل ریالی وجه ارز مسافرتی ازطریق درگاه اینترنتی؛
• دریافت و ذخیره رسید تراکنش ازطریق گزینه «رسید» یا بخش «مشاهده جزئیات رسید» در قسمت «ارز مسافرتی»؛
• گرفتن ارز ازطریق دستگاه BTM در فرودگاه با واردکردن شناسه فروش و کدملی شخص مسافر.

دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت

مراحل دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت فقط بصورت حضوری است. در صورتی که این بانک را برای دریافت ارز مسافرتی انتخاب کرده‌اید، مراحل زیر را انجام دهید:

1. مراجعه به یکی از شعب منتخب؛
2. دریافت و تکمیل فرم تقاضای خرید ارز؛
3. ارائه دادن اصل و کپی مدارک لازم به شرح زیر:

• ارائه کارت ملی؛
• ارائه گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران که حداقل تا روزی که از کشور خارج می‌شوید اعتبار دارد؛
• ارائه بلیط مسافرت هوایی یک‌سره یا دوسره، کاغذی (از سوی آژانس‌های هواپیمایی صادر شده باشد) و یا الکترونیک (از طریق اینترنت دریافت و پرینت گرفته شده باشد)؛
• ارائه رسید پرداخت عوارض خروج از کشور صرفاً به نام متقاضی؛
• پرداخت کامل وجه ریالی (درصورت احراز شرایط)؛
• دریافت رسید حواله از شعبه و مراجعه به فرودگاه بین المللی امام خمینی

مراجعه به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی

دریافت اسکناس (ارز) به دو شیوه زیر:

۱. قسمت خدمات ویژه (باجه) فرودگاه در دو مکان بال غربی و بال شرقی سالن ترانزیت (با ارائه دادن رسید حواله و گذرنامه)؛

۲. پایانه‌های خودپرداز ارزی مستقر در محل فرودگاه در سالن ترانزیت و ترمینال‌های سلام، CIP و VIP  شهر فرودگاهی به شیوه زیر:

• انتخاب کردن گزینه خدمات ارزی‏/ بدون کارت؛
• دریافت کردن ارز مسافرتی؛
• وارد کردن شماره حواله؛
• وارد کردن کد ملی:
• تأیید کردن مشخصات ،کد ملی و مبلغ حواله؛
• دریافت اسکناس(ارز).