انتخاب صندلی هواپیما

روش‌های زیادی وجود دارد که شما از بین صندلی‌های مختلف هواپیما پروازهایEconomy راحت‌ترین صندلی را برای خودتان اتخاب کنید. window Seats ، صندلی‌های کنار پنجره (که چشم‌انداز خوب دارند)،  Isle Seats صندلی‌های راهرو (که فضای راحت‌تر و بیشتری برای تحرک دارند) یا Middle Seats صندلی‌های وسطی (که امکانات دوتای دیگر را ندارند).
صندلی‌های جلو و عقب هواپیما، هرکدام مزایا و معایبی دارند. در بسیاری از هواپیماهای جت، یکی از بزرگ‌ترین معایب صندلی‌های عقب، سرو صدای داخل کابین است. که دلیل کافی‌ای است برای ناراحت بودنِ صندلی. اصولاً یکی از مهم‌ترین دلایل جلو بودن صندلی‌های پروازهای First Class همین دور شدن از سر و صدای موتور است. البته آرامش و سکوت این بخش می‌تواند با سر و صدای نوزادان (که انگار همیشه صندلی‌های آرام و ساکت جلوتر را ترجیح می‌دهند!) زایل شود.

در پروازهایEconomy، صندلی‌های عقب‌تر هواپیما، چشم‌انداز زیباتری دارند، درحالی‌که چشم‌اندازِ صندلی‌های جلوتر با بال هواپیما کور می‌شود. تلاطم و تکا‌ن‌خوردن‌های هواپیما در صندلی‌های وسط و نزدیک به بال کمتر احساس می‌شود. و بالاخره این‌که آمار US National Transportation Safety Board از تصادفات هوایی، نشان می‌دهد که کدام مسافران شانس بیشتری برای نجات داشته‌اند. طبق این آمار صندلی‌های عقب هواپیما امن‌ترند.

هواپیماها تعدادی هم صندلی‌های معمولی دارند که بنا به دلایل زیر می‌توانند موردپسندِ کمتر یا بیشتر قراربگیرند:

. ردیف صندلی‌های نزدیکِ دُم هواپیما، صندلی‌های وسطی را ندارند و فضای خالی بیشتری دراختیار دارید.
. با صندلی‌هایی که دقیقاً قبل از راهروی خروج قراردارند و آن‌هایی که در انتهای یک بخش از هواپیما هستند، امکان خم‌کردن پشتی صندلی به عقب و لمیدن ندارید.
. در صندلی‌های کنار دست‌شویی ممکن است مشام‌تان آزرده شود یا رفت وآمد بیش از حد مسافران کلافه‌تان کند.
. صندلی‌های کنار کابین آشپزخانه، سروصدا دارد. مخصوصاً اگر در پروازی باشید که وعده‌ی غذایی پخته یا آماده و بسته‌بندی می‌شود. شاید بوی بخار حاصل از گرم‌شدن غذاها برای‌تان آزاردهنده باشد.
. ردیف‌های ویژه certain rows ممکن است سرگرمی‌های الکترونیکی زیر صندلی‌ها داشته باشند و یا فضای جلوی پای شما بتواند بیشتر شود.

شما می‌توانید آسایش یک صندلی پروازFirst Class را برای خودتان شبیه‌سازی کنید! (اگر هواپیما بزرگ باشد) با گرفتن یک ردیف از صندلی‌های وسط هواپیما، بالا دادن دسته‌ی صندلی‌ها و درست کردن یک تخت موقت. به‌محض این‌که برنامه‌ی پرواز بسته شد از مسوؤل گیت، آمار صندلی‌های پُرنشده را بگیرید. اگر به شما گفت صندلی‌های Cو Dو F وG در ردیفِ فلان خالی است، یکی از اولین صندلی‌های همین ردیف را بگیرید، وقتی در هواپیما نشستید با روزنامه‌ها و مجله‌های بازشده روی بقیه‌ی صندلی‌های کنارتان، آن‌ها را اشغال‌شده نشان دهید تا درهای هواپیما بسته شود و همه کم‌کم سر جاهای خود بنشینند. حالا تخت‌تان آماده است! اگر می‌خواهید بخوابید، کمربند را از روی پتو ببندید تا خدمه‌ی پرواز آن را ببینند وگرنه اگر در حین پرواز نیاز به بستن کمربند پیش بیاید و آن را نبینند مزاحم خواب‌تان خواهد شد تا کمربندتان را ببندید.

ترتیب شماره‌ی صندلی‌ها در هواپیما با آن‌چه شرکت هواپیایی ارائه می‌کند خیلی متفاوت است. برای شناسایی جای دقیق صندلی‌ها باید نقشه‌ی آن‌ها(Seat Maps) را داشته باشید. چند سایت محدود این امکان را ارائه می‌دهند:
Seat Expert
Seat Guru
Seat meastro

اگر می‌دانید با چه نوع هواپیمایی قرار است پرواز کنید، تمام این سایت‌های بالا نقشه‌ی صندلی‌های آن‌ها را به شما نشان می‌دهند. سایتSeatExpert با واردکردن اطلاعات پرواز هم (یعنی نام شرکت هواپیمایی، شماره‌ی پرواز و تاریخ حرکت) نقشه‌ی صندلی‌ها را به شما می‌دهد.

در سایتSeatGuru می‌توانید هواپیمایی که با آن پرواز خواهیدکرد را هم شناسایی کنید؛ گرچه این اطلاعات برای پروازهای داخلی چندان قابل دسترسی نخواهد بود!

با همه‌ی این احوال، گاهی پیش می‌آید که پروازی با تاریخ حرکت و هواپیمای مشخص، در آخرین دقایقِ نزدیک پرواز با هواپیمای دیگری جایگزین می‌شود. پس اگر می‌خواهید که بتوانید در هر حال بهترین صندلی را انتخاب کنید، باید تمام هواپیماهای ممکن برای پروازتان را بررسی کنید.

ممکن است شرکت‌های هواپیمایی برای هر هواپیما، یک مدل شماره‌گذاری داشته باشند (حتی اگر نوع هواپیماها یکسان باشد). مثلاً برای ردیف اول یکی از هواپیماهای مدلA330اش شماره‌ی ١ را گذاشته باشد ولی برای ردیف اول هواپیمای A330 دیگر، که هر دو هم در یک سطح کلاس هستند، شماره‌ی ١١ را گذاشته باشد. ممکن هم هست یک شرکت هواپیمایی هواپیماهایی را از شرکت هواپیمایی دیگر، دست‌دوم خریداری کرده یا اجاره کرده باشد، درنتیجه شماره‌گذاری آن‌ها با هواپیماهای اصلی خودِ شرکت هواپیمایی، متفاوت است.

قبل از راه افتادن

فقط لوازم واقعاً ضروری برای سفرتان را بردارید. چمدان‌های زیاد و سنگین کارمندانِ امنیت پرواز را کلافه می‌کندهزینه ی بیشتری هم برای‌تان دارد.

برخی شرکت‌های هواپیمایی به شما اجازه می‌دهند غذای خودتان را همراه داشته باشید. خب اگر حساسیت‌های غذایی دارید، ضرر که ندارد یک اسنک یا ساندویچ خانگی برای خودتان بردارید و به هواپیما ببرید.

در فرودگاه

اگر می‌خواهید در فرودگاه اضطراب و نگرانی نداشته باشید، دست‌کم سه ساعت قبل از پرواز آنجا حاضر باشید. یا از شرکت هواپیمایی‌تان بپرسید بهترین زمان چقدر است. معمولاً برای پروازهای داخلی دو ساعت و برای پروازهای بین‌المللی سه ساعت قبل از پرواز توصیه‌ می‌شود. در ایران و برخی کشورهای دیگر، ممکن است بهتر باشد ٣ ساعت قبل از پرواز به فرودگاه برسید. به این ترتیب با خیال راحت و خاطری آسوده در هر صفی می‌خواهید بایستید. کنترل بلیت، امنیت پرواز، مهاجرت و باقی صف‌های طولانی. حتی کمی تأخیر در راه فرودگاه هم نباید برای‌تان نگرانی داشته باشد.

اما اگر دیر شد و احساس کردید ممکن است پرواز را از دست بدهید، حتما‍ً با یکی از کارمندانِ شرکت هواپیمایی یا گیتِ امنیت پرواز(security gate) صحبت کنید. اگر واقعاً خطر جاماندنتان از پرواز وجودداشته باشد، کارتان را سریع‌تر و خارج از نوبت انجام می‌دهند. اما اگر به آنها اطلاع ندهید، توجهی نمی‌کنند. اگر هنوز در راه هستید به بخش مسافرانِ جامانده late-passenger زنگ بزنید. هواپیما برای هیچ مسافری معطل نخواهدشد مگر این‌که او یکی از٥٠ نفری باشد که در راه تلفن کرده و در لیستِ تأخیری‌ها delayed flight قرارگرفته است.

Check-in

برای پروازهای داخلی، ٢٤ ساعت قبل از پرواز امکانCheck-in اینترنتی وجوددارد. اگر Check-in اینترنتی انجام‌داده‌اید و چمدانی هم برای فرستادن به قسمت بار هواپیما ندارید، کافی است با کارت پرواز پرینت شده در دست، به گیت پرواز مراجعه و پرواز کنید. اگر بار همراه دارید، کاغذهای اطلاعات tag مربوط به پرواز قبلی را از چمدان‌تان جداکنید و چمدان را در bag drop بگذارید.

اگرCheck-in اینترنتی انجام نداده‌اید، باجه‌های خودکار داخل فرودگاه هم همان کار را می‌کنند. Check-in کنید و پرینت کارت پرواز بگیرید. در ادامه هم بخش بار و bag drop و غیره.

اگر هم مجبوریدCheck-inرا کلاً دستی انجام دهید، پس آماده‌ی صف‌های طولانی‌تری باشید. مدارک خود را هم قبل از رسیدن به پیش‌خوان آماده کنید.

خطوط کنترل امنیت سریع(Express/Expedited security lanes)

در بعضی از فرودگاه‌ها برای تسریع کنترل امنیت، به مسافرانی که پروازهای مکرر دارند و نام‌شان قبلاً ثبت شده(pre-registered) یا گاهی مسافرانی که پول اضافه‌تری برای این‌کار پرداخته‌اند، خدمات کنترل امنیت سریع ارائه می‌شود.

دسترسی به سالن استراحت(lounge)

راه‌هایی وجود دارد که شما به سالن استراحت بروید، حتی اگر بلیت‌تانFirst Class یا Business Class نباشد و یا به‌خاطر پروازهای مکرر از مسافران ِ درجه‌دار (Premium tires) نباشید:

Priority Pass با دریافتِ یک هزینه‌ی سالیانه و یک هزینه در همان زمانِ استفاده، اجازه‌ی استفاده از سالن استراحت بسیاری از فرودگاه‌های اصلی و بزرگ را به شما می‌دهد. با این‌حال فقط از یک یا دو تا سالنِ هر فرودگاه می‌توانید استفاده کنید که ممکن است خیلی هم به گیت خروجی‌تان نزدیک نباشند.

بعضی از شرکت‌های هواپیمایی در ازای دریافت مبلغی، اجازه‌ی استفاده‌ی یک‌روزه از سالن‌های استراحت را به شما می‌دهند. (one-day lounge)

همین‌طور هم عمدتا امکان پرداخت مبلغ ورودی به سالن استراحت وجوددارد.

Boarding سوارکردن

ترتیب سوارکردن مسافران را معمولاً خدمه‌ی پرواز تعیین می‌کنند. معمولاً مسافران صندلی‌های عقب هواپیما، مسافران Business Class و مسافرانی که نیازهای خاصی دارند، در اولویت هستند. گاهی که هیچ ترتیبی وجودندارد سعی می‌کنند از مسافران تهِ هواپیما شروع به مسافرگیری کنند که البته این موضوع اغلب رعایت نمی‌شود و ترافیک راهرویی در هواپیما رخ می‌دهد.

به هر حال صرف‌نظر از هر ترتیبِ سوارشدنی، شما می‌توانید تا آخرین اعلان پرواز در سالن پرواز بمانید. حتی بیشتر! اگر از نشستن طولانی در فضای تنگ کابین هواپیما فراری هستید، انقدر در سالن بنشینید که آخرین نفری را هم که دارد از گیت رد می‌شود با چشم بدرقه کنید بعد خودتان را به تهِ صف برسانید.

سفارش غذاهای ویژه

این غذاها، غیر از لیست غذاهای استانداردی است که شرکت هواپیمایی ارائه می‌کند. مثل غذاهای حلال اسلامی و یهودی، غذای ویژه‌ی گیاه‌خوارها، غذای ویژه‌ی دیابتی‌ها، غذاهای کم‌نمک و همین‌طور غذاهای ویژه‌ی کودکان.

سفارش غذای ویژه می‌تواند در همان روال مراحل رزرو اینترنتیِ بلیت(Booking) باشد یا این‌که متعاقباً به‌صورت اینترنتی سفارش داده و رزرو شود. ولی به هر حال باید تا قبل از ٢٤ ساعت قبل از پرواز باشد. اگر هنگام Check-in یا وقتی که در هواپیما هستید، سفارش دهید، طبیعتاً شانس کمتری برای رسیدن به غذای موردعلاقه‌تان خواهید داشت. (البته به هرحال پرسیدنش ضرری ندارد،ممکن است غذای کسانی که از پرواز جامانده‌اند نصیب شما شود!)

غذاهای ویژه همیشه قبل از غذاهای دیگر سرو می‌شوند. مخصوصاً اگر غذای ویژه‌ی کودک باشد. معمولاً این غذاها کیفیت بهتری هم دارند. اما گاه پیش می‌آید که چیزی را دریافت می‌کنید که انتظار بیش از آن را داشته‌اید. مثلاً در یک سفارش غذای گیاهی به جای پاستا و اسفناج و مخلفات ممکن است واقعاً مقداری سبزیجات خام فقط در ظرف شما قرار داده باشند!

Jet lag

Jet lag سردرگمی زمانی است. وقتی که شما به جای دیگری با اختلاف زمانی با مبدأتان سفر می‌کنید ساعت خواب/بیداری و شب/روزتان به هم می‌ریزد و شما را خسته و کلافه می‌کند. تأثیر jet lag روی آدم‌های مختلف متفاوت است، اما به‌طور کلی وقتی در یک پرواز، بیشتر از دو منطقه‌ی زمانی (time zone) را پشت‌سر بگذاریم، jet lag شدیدتر است. نام‌گذاری آن هم از وقتی بود که مسافرت با هواپیماهای جت، فراگیر شد. خب سریع بودند و مسافت زیادی را در زمان کوتاهی طی می‌کردند و مسافرانِ سر درگم به‌جا می‌گذاشتند.

خیال نکنید که بلایjet lag در اختلاف زمانی‌های زیاد سرتان می‌آید، کافی است ٥ـ٦ ساعت اخنلاف داشته باشید، آن‌وقت تا شما بخواهید عادتِ بیدارشدن‌های ٢ صبحی را از سرتان بیندازید و شب و روزتان سرجای خودشان برگردند، حسابی کلافه خواهید شد.

یکی از روش‌های غلبه برjet lag این است که شب قبل از پرواز خوب بخوابید، در هواپیما بخوابید. فیلم‌دیدن و بازی‌کردن و نکرانِ وقت بودن را کناربگذارید و هرچقدر، هرکجا توانستید فقط بخوابید! به مقصد که رسیدید ساعت مبدأتان را به‌کل فراموش کنید و سعی کنید فقط با ساعت جدید خودتان را تطبیق دهید.

اگر قرار است صبح به مقصد برسید، مثلاً ٧ صبح. سعی کنید روز خوبی را در مقصدتان شروع کنید.

صبحانه را که حتماٌ در هواپیما خورده‌اید، به گشت و گذار بروید و از هوای تازه و نور آفتاب لذت ببرید.

خسته هستید، تا بعد زا ظهر هم ممکن است خسته‌تر شوید، ولی خودتان را سرگرم کنید که نخوابید. شب بعد از شام به رختخواب بروید. مطمئن باشید انقدر خسته هستید که تمام شب را راحت بخوابید و صبح روز بعد را، بیjet lag، عادی‌تر شروع کنید.

روز اول به محض رسیدن، رانندگی طولانی نکنید. خسته‌تر می‌شوید و زودتر از پا در می‌آیید.

اضافه بار

از محدودیت‌هایی که شرکت هوایی برای وزن و تعداد چمدان‌ها قرارداده اطلاع دقیق داشته باشید.

معمولاً قوانین محکمی دراین مورد دارند و هزینه‌های گزافی برای اضافه‌بار می‌گیرند.

مطمئن شوید که مقررات واقعی شرکت هوایی پرواز خودتان را چک کرده‌اید...

اگر بارتان بیش از حد مجاز است، ارزان‌ترین روش برای حمل بارتان را پیداکنید. گاهی امکان پیش‌پرداخت کردنِ هزینه‌ی اضافه بار وجوددارد.

معمولاً شرکت‌های هواپیمایی تخفیف‌هایی هم دارند(discounted cargo rates) ولی هماهنگی‌های لازم را باید پیش از پرواز صورت دهید. مقصد بار شما با مقصد خود شما که بر روی بلیت درج شده باید یکی باشد و باید خودتان بار را به سالن ترمینالِ بار تحویل دهید و احتمالاً هزینه هایی مثل حقوق گمرکی نیز به آن تعلق خواهد گرفت.

هزینه‌ی پست کردن و یا حمل دریایی خیلی ارزان‌تر از حمل هوایی بارتان و یا هزینه‌های اضافه‌بار است. چمدان‌های اضافی‌تان را، اگر واقعاً به آن‌ها نیازی ندارید، به خانه برگردانید یا اگر سفر طولانی‌تری دارید آن‌ها را پیش‌پیش بفرستید.

خدمات حمل بار این امکان را به شما می‌دهند که بارتان را در یک تاریخ مشخص (بین ٤٨ ساعت تا ٥ روز بعد از رسیدن شما به مقصد) در-به-در (تحویل از در منزل و تحویل به محل نهایی مقصد) به شما تحویل دهند، بدون این‌که نیازی باشد به ترمینال بار بروید. تمام تشریفات اداری آن هم انجام و مدیریت می‌شود. هزینه‌ی آن از حمل بار هوایی ارزان‌تر است ولی باز هم نسبتاً گران است.

اگر ناچارید که بار زیادی داشته باشید، حتماً بلیتFirst Class یا Business Class بگیرید. گران‌تر هست، درعوض، بسیاری از خطوط هوایی امکان حمل بار بیش‌تری به شما می‌دهند.

مشکلات احتمالی سفر طولانی

مسافران پروازهایEconomy که پروازهای طولانی دارند در معرض مشکلی به نام ترومبوز وریدی عمقی (DVT) هستند. به علت نشستن طولانی خون در سیاهرگ‌ها لخته می‌شود و باعث ورم عضو می‌شود، و معمولاً هم پاها را بیشتر درگیر می‌کند. با این‌که اتفاق نادری است ولی بهتر است پیش‌گیری های لازم را انجام دهید:

هر دو ساعت یک‌بار در راهروی هواپیما راه بروید و اندام‌تان را بکِشید. حتی رفتن به دست‌شویی هم بهتر از اصلن تکان‌نخوردن است.

پس بهتر است در صندلی‌های نزدیک به راهرو نشسته باشید تا سریع‌تر و راحت‌تر بتوانید بلندشوید و راه بروید.

آب و کلاً نوشیدنی‌های بدون الکل و بدون کافئین زیاد بخورید.

سفر با کودکان

کودکان ممکن است در فرودگاه و هواپیما بی‌قرار و بداخلاق شوند. با توجه به نکات زیر می‌توانید سفر آرام‌‌تر و لذت‌بخش‌تری برای کودک‌تان فراهم کنید:

برای‌شان سرگرمی درست کنید. بردن کتاب، دی وی‌دی پلیر یا هرچیز دیگری که بتواند آن‌ها را سرگرم نگه‌دارد مفید است.

خلاق باشید! این روزها روی آی‌پاد و پی‌اس‌پی‌ها هم می‌توان فیلم دید. از دی‌وی‌دی‌پلیر سبک‌ترند و برای سفرهای طولانی‌تر باتری بیشتری دارند. برای کودک شما هم یک اینچی بودنِ صفحه‌شان اصلاً مهم نیست!

حتماً‍ آب‌نبات برای مکیدن داشته باشد. وقت بلندشدن و فرودآمدن. زودتر از وقتی که هواپیما در باند قرارگرفته هم آن را به کودک ندهید چون تا قبل از بلندشدن (Take off) آن را می‌خورد و فایده‌ای ندارد. وقت فرود هم یادتان نرود، یک آب‌نبات دیگر به او بدهید.

تنقلات موردعلاقه‌ی کودک‌تان را همراه داشته باشید. اگر غذای هواپیما را دوست نداشته باشد و گرسنه بماند بداخلاق‌تر می‌شود.

هم در هواپیما و هم در فرودگاه کنار پنجره بنشینید. فرودگاه جای هیجان‌انگیزی است و هر کودکی را دست‌کم برای مدتی سرگرم نگه می‌دارد.

یک کتاب فرودگاه داشته باشید. عکس‌هایی که این کتاب‌ها دارند با نام‌ها و اطلاعاتی که زیرشان نوشته شده برای کوکان بزرگ‌تر سرگرم‌کننده است. بعضی از کودکان حتی با تابلوی اعلانات فرودگاه هم می‌توانند مدتی سرگرم شوند.

به امنیت کودک اهمیت بدهید. اگر زیر سه سال است، او را روی صندلی ویژه‌ی کودک بنشانید نه روی پای‌تان. در شرایط اضطراری، کودکِ روی پا عکس‌العمل‌های شما را محدود می‌کند. حواس‌تان باشد که ماسک اکسیژن ویژه‌ی نوزادان در هواپیما وجود داشته باشد.