آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی یکی از جاذبه های گردشگری و تفریحی در شهر مذهبی مشهد می باشد، که بدون شک بازدید از آن برای تمام توریستان ایرانی امری مهم است، هر سال شاهد شمار زیادی از گردشگران از داخل و خارج از کشور در آرامگاه فردوسی نیز هستیم. در آرامگاه فردوسی پیکر شاعر حماسه پر افتخار ایران نیز قرار دارد وی بزرگترین سراینده پارسی گو می باشد که در سال 329 هجری قمری به دنیا آمد، خانواده او دهقان بودند که در آن زمان جزو طبقه اشراف در عصر ساسانیبه حساب می آمدند و از نظر اعتبار و ثروت در طبقه دوم کشور قرار داشتند. آرامگاه فردوسی در فاصله 20 کیلومتری از شهر مشهد در شهر توس در استان خراسان رضوی قرار دارد که برای اولین بار در باغی به وسعت حدود 6 هکتار در کنار یکی از دروازه های شهر توس که به آن دروازه رزان می گفتند ساخته شده است. برخی می گویند پس از فوت این حکیم بزرگوار از خاکسپاری وی در گورستان عمومی بیرون از دروازه جلوگیری می شد، به همین دلیل او را در باغچه ای در داخل شهر که متعلق به خودش بود نیز دفن کردند. گردشگران تور مشهد می توانند به راحتی به بازدید از این آرامگاه بروند.

معرفی آرامگاه فردوسی

از زندگی این شاعر معروف اطلاعات دقیقی در دسترس نیست با توجه به برخی روایات اولین پسر وی در سال 359 هجری قمری به دنیا آمد، از همسر او هم نیز اطلاعاتی موجود نیست، عده ای از پژوهشگران از جمله محمد تقی بهار، زنی که در داستان بیژن و منیزه یاد شده است را همسر فردوسی می نامند. در بسیاری از روایات ذکر شده است که فردوسی در سن 67 سالگی پسر 37 ساله ی خود را از دست داده است که این موضوع وی را مورد آزار و اذیت قرار داده است همچنین در بسیاری از اشعار خود اشاره به آن مسئله دارد. شاهنامه ابو منصوری مدارکی دارد که نشانگر این است فردوسی شاهنامه را درسن سی سالگی شروع کرد و پس از سی سال توانست یکی از بزرگترین نوشته های ادبیات فارسی را خلق کند که حدود 6000 بیت می باشد که تلفیقی از حکایت ها، داستان ها، ستایش و تمجید ها در آن دیده می شود و آن را تبدیل به اثری بی دلیل کرده است، اما با توجه به استعدادهای این شاعر می توان گفت که او در سن نوجوانی به این کار مشغول بوده است در شاهنامه اشعاری وجود دارد که متعلق به دقایقی است که خود فردوسی هم به این موضوع اشاره داشته است و ما بقی شاهنامه که سروده شده شخص اوست و اصل شاهنامه به شمار می آید.

سفر به مشهد مقدس یا پایتخت معنوی ایران

تور مشهدتور مشهد از اصفهانتور مشهد از تبریزتور مشهد با قطار

کتابخانه آرامگاه فردوسی

این کتابخانه که در سال 1393 افتتاح شد و نمایشگاه های روزانه، فضای سبز و رستوران که این مکان را علاوه بر تاریخی بودنش تبدیل به مکانی تفریحی و تاریخی کرده است.

مذهب فردوسی

به گفته ی برخی از مورخان فردوسی شیعه بوده اما بحث و گفت گو بر این است که چه فرقه ای از شیعه بوده است در حالی که وی به دین خود اسلام و شیعه بودن تعصب بسیار داشت و دیگر ادیان و دین نیاکان خود احترام گذاشت. فردوسی با آنهایی که در پی اثبات خدا بودند مخالف بود وی بر این باور بود که خدا را با دل یا دلیل نمی توان یافت بلکه به باور او وجود یکتایی، قدرت خدا همگی با صرف وجود آفرینش به خودی خود تقریر می شوند.

ساخت و بازسازی آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی با اینکه بارها تخریب شد و از نو ساخته شد اما با این حال زیارتگاه اهل علم و معرفت بود، با توجه به منابعی که موثق نیستند ساخت اولین بنا و آرامگاه فردوسی را به سپهدار توس در زمان طوس نسبت می دهند که پس از مدتی به دستور عبیدالله ازبک مقبره فردوسی را به دلیل تعصبات شیعی ویران کردند و در زمان سلطنت پادشاهان صفوی و توجه آنها به آبادانی شهر مشهد و توابع آن این مقبره ی خرابه دوباره ساخته شد. با به قدرت رسیدن رضا شاه روحیه ملی گرایی در ایران، بسیاری ازپژوهشگران تصمیم گرفتند که دولت را به ساخت آرامگاهی در حد شخصیت فردوسی ترغیب و تشویق کنند که در این باره ملک الشعرای بهار چندین مقاله منتشر کرد. در پی این تلاش ها نماینده زرنشتیان کیخسرو شاهرخ، باغی را که در آن زمان به حاج میرزا محمد علی قائم مقام تعلق داشت را پیدا کرد که مساحت باغ به 23 هزار متر مربع می رسید را برای ساخت آرامگاه فردوسی تقدیم به رضا شاه کرد که پس از مدتی آن را به انجمن آثار ملی که هدف آن بازسازی و تعمیر آثار و انبیه ی تاریخی بود بخشید که در آخر ساخت آرامگاه در سال 1307 زیر نظر شاهرخ آغاز شد. ناظر بر مراحل ساخت آرامگاه فردوسی به حسین لرزاده واگذار شد و نیز مسئول سنگ تراشی سنگ های به کار رفته در بنا و سنگ قبر به عهده ی حسین حجار باشی زنجانی بود، طاهر زاده اشعار منتخب شده فردوسی را به خط نستعلیق آماده کرد. در آخر ساخت بنا در سال 1313 هجری شمسی با مراسم بزرگ، با شکوه و جهانی هزاره ی فردوسی افتتاح شد.

مقبره فردوسی به چه شکل می باشد؟

 آرامگاه فردوسی که مجموعه ای از آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگارد را تداعی می کند از 3 بخش تشکیل شده است. در داخل آرامگاه فردوسی سنگی با ابعاد یک در یک و نیم و ارتفاع نیم متر از جنس مرمرین، روی سکویی قرار دارد. روی سنگ قبر با تزیئن دست خط زیبای نستعلیق، متن به نام خداوند جان و خرد نقش بسته است. این بنای با سعادت آرامگاه استاد فارسی زبان و سراینده های داستان های ملی، فردوسی طوسی است که سخنان و مزار او در دل مردم سرزمین ایران همیشه برقرار است. در قسمت دوم این بنا سالنی به شکل مربع می باشد که ساخته شده از سنگ مرمر و با کاشی تزیئن شده است، در اطراف سالن 4 ستون بزرگ به چشم می خورد که تکیه گاه گچ بری های زیبا ی آن نیز می باشد. هر دیوار با ستونی مشابه اما کوتاه تر به شکل سر دری زیبا تزیین شده است. در قسمت سوم آرامگاه فردوسی محوطه ای پلکانی از جنس سنگ مرمر می باشد که اتاق روی آن قرار گرفته و تعدادی از شعرهای فردوسی روی آن کنده کاری شده است. به دلیل عدم رعایت اصول فنی در آرامگاه از همان سال های اول رطوبت کرد و به مرور زمان نشست کرد که تعمیرات و بازسازی های 30 ساله کار آمد نبود و ناچار به تجدید دوباره آرامگاه شدند که به دستورانجمن آثار ملی با نظارت هوشنگ سیحون در سال 1347 به انجام رسید. در سال 1348 با طراحی تکمیلی توسط هوشنگ سیحون که بر اساس آرامگاه کوروش انجام داده بود توسعه یافت و موزه آن در کنار باغ اطراف ساخته شد، به همین دلیل در سال 1343 وزارت فرهنگ و هنر زیر نظر هوشنگ سیحون معمار و نقش برجسته ی ایرانی به بازسازی و مرمت آرامگاه اقدام کرد. بنای قبلی شبیه به بنای فعلی می باشد اما این اختلاف که داخل آن کوچکتر و عمق کمتری دارد که دارای دو ورودی شرقی و غربی بود. بخش فوقانی بنا به صورت توخالی ساخته شده است و سقف آن هم با کاشی کاری های ماثر از عناصر تزیینی دوره هخامنشی و عصر فردوسی رو کاری شد، همه ی دیوارهای بنا با سنگ های طوس نما سازی شد. در مجموع بنای آرامگاه کوروش در پاسارگارد را تداعی می کند. همچنین کف اصلی تالار گود برداری شد و فضای زیرین تا 900 متر مربع گسترش پیدا کرد. بر روی دیوار های شرقی و غربی نقش هایی برجسته نمایان است که بیانگر داستان هایی از شاهنامه مانند: زال در پناه سیمرغ، زال با شیر، نبرد رستم با اژدها، زن رستم با دیو سفید و غیره می باشد. در نقش های ضلع شرقی هم ضحاک مار دوش و قیام کاوه آهنگر در برابر ضحاک و انوشیروان ساسانی که حجاری این نقش ها را فریدون صدیقی و خوشنویسی را حسن زرین خط انجام داده اند. در قسمت جنوبی سالن کتیبه ای قرار دارد که قصیده ی بلندی از جلال الدین همایی بر آن نقش بسته است.

لازم به ذکر است که ورودی آرامگاه در حال حاضر از سمت جنوب می باشد که رو به روی آن استخری قرار دارد که تصویر آرامگاه فردوسی را منعکس می کند. در قسمت شمال غربی آرامگاه فردوسی ساختمانی به مساحت حدود 6000 متر مربع وجود دارد که قبلا مکانی برای استراحت بازدیدکنندگان مورد استفاده قرار می گرفت. پس از آن که آثار باستانی در شهر طوس کشف شد اهدا و اشیاء این مجموعه در سال 1361 به موزه تبدیل شد. مجسمه ای از حکیم ابو القاسم فردوسی به دستان هنرمند ابوالحسن خان صدیقی ساخته شد که در این مجموعه قرار دارد. مزار مهدی اخوان ثالث در بخش غربی و ضلع جنوبی موزه قرار دارد که اخیرا تندیسی از وی در این مکان نصب شده است. گردشگردان تور مشهد می توانند همه روزه از ساعت 8 صبح تا 6 بعد از ظهر از آرامگاه فردوسی دیدن کنند که علاوه بر این ها مکان های دیدنی دیگری مانند آرامگاه خواجه ربیع مشهد، خانه تاریخی حاجملک و موزه نان مشهد که از جاذبه های این شهر می باشد.

آرامگاه فردوسی در کدام شهر است؟

برای بازدید آرامگاه فردوسی باید از شهر مشهد به سمت قوچان بروید و در محل سه راهی فردوسی به سمت راست بپیچید، چند کیلومتر جلوتر به بلوار بهارستان می رسید. در انتهای بلوار آرامگاه حکیم فردوسی واقع شده است. همچنین می توانید از طریق اتوبوس های خط ۲۰۲ در پایانه فردوسی مشهد به این آرامگاه بروید.