قلعه تاریخی بهستان یکی از 20 قلعه تاریخی استان زنجان می باشد که به آن کهن دژ نیز می گویند. قلعه دیو نام دیگر این بنا می باشد چرا که مردم بومی در زمان های گذشته معتقد بودند که دیو ها روی تخته سنگ های صاف بالای ستون های قلعه، که ظاهر اسرار آمیزی دارند، استراحت می کنند. دود کش های جن نیز یکی دیگر از جاذبه های دیدنی این منطقه محس.ب می شود که در نزدیکی قلعه بهستان قرار دارد. در ادامه به برسی بیشتر قلعه بهستان می پردازیم.
قلعه بهستان یا کهن دژ زنجان
قلعه بهستان در سال 1356 در لیست آثار ملی کشور ایران ثبت شده است. ظاهر قلعه به شکل تعدادی دودکش بهم چسبیده است و در پایین دیواره قلعه روزنه هایی وجود دارد که ظاهر این بنا را ترسناک تر می کند. باستان شناسان با برسی سفال های پیدا شده در قلعه، عمر آن را مربوط به دوران ورود اسلام می دانند. در مورد دلایل ساخت این قلعه گمانه زنی های زیادی وجود دارد. به نظر می رسد که دلیل اصلی ساخت کهن دژ، یک مکان تدافعی برای حفاظت از مردم بود باشد. این قلعه در دوره حکومت افشاریه، محل سکونت ایل افشار بود تا از این طریق از مردم ساکن در کناره رود رودخانه قزل اوزن محافظت کنند.
بخش های مختلف قلعه بهستان
معماری قلعه بهستان یک معماری بینظیر است. طبقات بالای این قلعه به منظور مکانی برای استحکامات دفاعی استفاده می شد و طبقات پایین به عنوان مکانی برای استقرار مردم و محل انبار آذوقه استفاده می شد. در ادامه به برسی جداگانه هر بخش می پردازیم.
دالان ها
دالان های این قلعه به عنوان راه ارتباطی میان مکان های مختلف قلعه بهستان به شمار می روند.
اتاق های بزرگ
اتاق های بزرگ این قلعه 5 متر در 2.6 متر مساحت دارند و در قسمت انتهایی این اتاق ها فضای کوچک تری وجود دارد که احتمالا کاربرد انباری داشته است. سقف این اتاق ها مسطح بوده و دارای طاق نمی باشد.
اتاق های کوچک
اتاق های کوچک این قلعه 2 متر در 2.5 متر مساحت دارند و بعضی دارای سقفی مسطح و بعضی دیگر دارای سقف تیزه‌دار جناغی می باشند. در دو طرف ورودی اتاق ها حفره های مثلثی شکل وجود دارد که به منظور ورود نور و روشنایی از آن ها استفاده شده است.
راه های دسترسی به قلعه بهستان
قلعه بهستان در نزدیکی منطقه ماهنشان قرار دارد؛ پس برای دسترسی به آن می توانید از دو طریق خودرو های شخصی یا تاکسی استفاده کنید. اگر در زنجان اقامت دارید می توانید با طی کردن 99 کیلومتر در 1 ساعت و 27 دقیقه خود را به قلعه بهستان برسانید.
