سیستان و بلوچستان یکی از 31 استان ایران است. این استان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. این استان دومین استان پهناور و بزرگ ایران پس کرمان است. مرکز این استان زاهدان می باشد. این استان آب و هوا و اقلیم ویژه ای دارد، علاوه بر مناطق کوهستانی، دارای مناطق جنگلی و باتلاقی نیز می باشد. سیستان و بلوچستان از شمال با خراسان جنوبی، از جنوب با دریای عمان، از شرق با کشور پاکستان و افغانستان و از غرب با استان کرمان، همسایه است و دارای اهمیت زیادی، از نظر موقعیت راهبردی و ترانزیتی می باشد. سیستان دارای آب و هوای متنوعی می باشد و همین امر باعث گوناگونی پوشش گیاهی منطقه می باشد و منجر می شود، این منطقه منبع غنی از منابع طبیعی محسوب شود. سیستان و بلوچستان دارای معدن های زیادی می باشد. به همین خاطر این استان را رنگین کمان معادن کشور، نامیده اند.
از جمله مکان های دیدنی سیستان و بلوچستان، می توان به جاذبه های طبیعی آن مانند جنگل های حرا در بلوچستان، گونه گیاهی انجیر معابد، کوه خواجه، سواحل چابهار، بیابان بزرگ ریگ لوت اشاره کرد. این استان دارای 11 منطقه حفاظت شده است که دارای گونه های منحصر به فرد و کمیاب جانوری و گیاهی می باشد. بلوچستان دارای گونه هایی نظیر تمساح پوزه کوتاه گاندو در جنوب بلوچستان و رودخانه سرباز، پلنگ ایرانی در شهرستان سراوان و در منطقه حفظ شده بیرک، مناطق حفاظت شده گاندو، منطقه شکار ممنوع بزمان، پناهگاه حیات وحش هامون، آثار طبیعی و ملی تفتان و پیرگل خاش و گونه های خرس سیاه، سنجاب بلوچی، بز، قوچ، میش، آهو، گربه جنگلی، بالابان، عقاب ماهیگیر، عقاب طلایی و دیگر حیوانات است و همچنین دارای مناطق جنگلی بیرک، جنگلی شیله و جنگل پوزک می باشد.
10 دیدنی سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان دارای جاذبه های گردشگری و تاریخی بسیاری است. این استان یک بخش تاریخی از ایران محسوب می شود. این سرزمین در هر مقطع از تاریخ اسامی متنوعی داشته است که برخی از آنها سیوستان، سکستان، سیستن، ماساژت، درانگیانا، زرنگ، زرنج، نیمروز یا نصف النهار، زاول، زابل و... بوده اند. سیستان و بلوچستان اماکن تاریخی و دیدنی زیادی دارد که گردشگران به آن ها توجهی نکرده اند. این استان لنگرگاه کشتی ها است، در سیستان و بلوچستان، مناطق بازرگانی زیادی وجود دارد و همچنین به دریای عمان و اقیانوس هند دسترسی دارد. در ادامه به چند دیدنی استان سیستان و بلوچستان اشاره می شود.
شهر سوخته
شهر سوخته در نزدیکی جاده زابل به زاهدان قرار گرفته است. این شهر در 56 کیلومتری شهرستان زابل قرار دارد. شهر سوخته مابین رود هیرمند و هامون می باشد و در تپه هایی بلند که کیلومتر ها عرض دارند، قرار دارد. مساحت این شهر 280 هکتار است. شهر سوخته در سال 1393 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. قدمت این شهر را بیشتر از 5000 سال تخمین زده اند. نقل است اولین فردی که از شهر سوخته بازدید کرده، «کلنل بیت» یک نظامی اهل بریتانیا بوده است و این بازدید در دوره قاجار انجام شد، چون او نشانه هایی از سوختگی مشاهده کرد، این منطقه را شهر سوخته نامید.
قلعه پرتغالی ها
قلعه پرتغالی ها در روستای تیس واقع شده و گذشتگان ما این قلعه را در فاصله 5 کیلومتری چابهار بنا کرده اند. نام دیگر این بنا، قلعه تیس می باشد. این قلعه قدمت طولانی دارد و دارای معماری ویژه ای می باشد. قلعه پرتغالی ها را در ساحل خلیج و در بالای تپه ای ساخته اند. داخل حیاط قلعه، آب انبار هایی وجود دارد و مواد سازنده آن گچ، سارج و سنگ است. سقف قلعه را با چوب هایی پوشانده اند، نوع چوب ها گویای این است که چوب ها به منطقه دیگری تعلق دارند. منار قلعه، آجری است و آن را با نقش و نگار های دوران سلجوقیان تزئین کرده اند. در بخش هایی از قلعه خط هایی با زبان عربی و کوفی وجود دارد. در سه گوشه حیاط اتاق های 12 متری و یا کوچک تر موجود است. قلعه پرتغالی ها نمایی از تاریخ چند صد ساله ایرانیان می باشد.
قلعه چهل دختران زابل
یکی دیگر از آثار باستانی های سیستان و بلوچستان که در بالای دره سوخته می باشد، قلعه چهل دختران زابل است. این بنا در روستای کوه خواجه شهرستان زابل، ساخته شده است، نام دیگر قلعه چهل دختران زابل، قلعه چهل دختر می باشد که متعلق به دوره ساسانیان است، نقل کرده اند که چهل دختر دوشیزه در این قلعه می زیسته اند که جادوگری با سحر و جادو، آنان را به قتل می رساند و اموال دختران در آن جا مدفون می شود، دلیل نام گذاری قلعه نیز وجود همین چهل دختر بوده است. ساختمان این قلعه بر روی یک سکو از سنگ های بزرگ که با خاک رس به هم چسبیده شده اند، قرار دارد. 30 تیر 1384 این بنا به عنوان یک اثر ملی با شماره ثبت 12155 ثبت شده است.
گورستان جن تیس
قبرستان جن یک مکان ترسناک است که اهالی تیس معتقدند محل دفن جن ها می باشد، این قبرستان رازآلود در روستای تیس قرار دارد که قدمتی 2500 ساله دارد، مردم بلوچ این قبرستان را قبرستان جن یا جن سنط نامیده اند. تاریخ نویسان این منطقه از تیس را، بندر تزیا یا تسی نام نهاده اند که قبلا از مراکز داد و ستد بوده و شکر مکران و گندم سیستان در آن مبادله می شده است، این گورستان ترسناک، دارای قبر هایی بر بستر صخره کوه می باشد، رمز و رازهای آن برای همگان پوشیده است. این گورستان، دارای قبر های آماده بسیاری می باشد که حفر وکندن آن با امکانات امروزی برای بشر سخت است. به همین خاطر اهالی گمان می برند که این گورستان منسوب به جنیان است و جن های مرده در آن دفن شده اند و هر شب اجنه در محل قبر ها حاضر می شوند و مرثیه سرایی می کنند.
جنگل حرا چابهار
جنگل حرا چابهار یک جاذبه طبیعی در نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان و در حاشیه سواحل خلیج گواتر دارد، این جنگل دریایی بسیار زیبا و بکر است. این جنگل در درون دریا می باشد و درختان استوایی حرا به وفور در آن دیده می شود. در جنگل حرا امکان قایق سواری وجود دارد و می توانید با گشت و گذار در دل جنگل، به تماشای گیاهان شبیه گل های شاه پسند و میوه هایی که مانند کپسول تخم مرغی هستند، خیره شوید، زنبورهای وحشی بر فراز درختان حرا کندوهایی می سازند و در فصول گلدهی و شکوفه دهی گل ها با جمع آوری شهد، عسل خوش طعم و بی نظیر طبیعی تولید می کنند. جنگل حرا زیستگاه حیواناتی نظیر فلامینگوها، عقاب و مرغ ماهی خوار است.
سواحل مکران
سواحل مکران یکی از جاذبه های طبیعی می باشد که در شهر چابهار قرار دارد و در همسایگی ایران و پاکستان است، موقعیت سواحل مکران، جنوب شرقی ایران و جنوب غربی کشور پاکستان می باشد. این منطقه علاوه بر زیبایی های چشم نواز دارای موقعیت ویژه استراتژیکی است. سواحل مکران، ماسه ای، مرجانی و یا صخره ای می باشند، مکران دارای کوه های مینیاتوری جذاب و بی نظیری است و موقعیت بسیار خوبی برای برگزاری بازی های ساحلی و آبی دارد. مکران با اقیانوس در ارتباط است و به خاطر دسترسی به اقیانوس می تواند لنگرکاه کشتی های گردشگری بین المللی باشد و در مجموع پتانسیل جذب توریست داخلی و خارجی را دارد.
مسجد جامع مکی
مسجد جامع مکی زاهدان در سال 1353 ساخته شد، متولی این مسجد مولانا عبدالعزیز ملازاده می باشد، این مسجد یکی از بزرگترین مساجد مسلمانان با ظرفیت 55000 نفر است. مسجد جامع مکی در سال 1353 با زیربنای اولیه 200 مترمربع ساخته شد و سپس در سال های 1370 و 1390 این مسجد را گسترش دادند، طراحی داخلی بنا، کار هنرمندان ایرانی است که شبیه مسجدالنبی می باشد، همچنین نمای خارجی مسجد، شبیه مسجد سلطان احمد در کشور ترکیه است. مردم بومی منطقه به صورت داوطلبانه و بدون دریافت حقوق و دستمزد در ساخت مسجد جامع مکی مشارکت داشته اند.
ساحل صخره ای چابهار
ساحل صخره ای چابهار یا همان ساحل دریا بزرگ یکی از تفرجگاه های چابهار است. این جاذبه طبیعی در ساحل چابهار می باشد. این مجموعه تفریحی در راه چابهار به رمین قرار دارد. این ساحل با دیوار های صخره ای پوشیده شده است و صخره های ساحل دارای خزه های سبزی هستند، موج های خروشان با برخورد با دیوار های صخره ای، صحنه های زیبایی را رقم می زنند. صدای برخورد آّب دریا با سنگ های صخره و قطرات آبی که به آسمان پرتاب می شود، فضای جذاب و دیدنی را ایجاد می کند. می توان ساعت ها نشست و به زیبایی های این ساحل نگریست، در این ساحل لاک پشت ها و خرچنگ هایی وجود دارد، که می توانید با دیدن آن ها لذت ببرید.
بندر بریس
بندر بریس یک شهر در استان سیستان و بلوچستان است. ماهی های این بندر، شیر ماهی و ماهی شوریده می باشند. بندر هریس در 64 کیلومتری مرکز چابهار قرار دارد، یک طرف بندر را دریای عمان، و طرف دیگر را کوه های مینیاتوری احاطه کرده اند. از صحنه های جذاب و دیدنی در بندر بریس، کشتی ها و قایق های صیادی است. این بندر ساحل آرامی دارد و مرغ های دریایی بر فراز آن پرواز می کنند. اسکله صیای بهترین جای دیدنی بندر بریس است. نام دیگر اسکله بریس، ساحل تراسی می باشد که در طلوع و غروب خورشید صحنه های چشم نواز و زیبایی را در آن شاهد هستیم.
پلاژ ساحلی تیس
پلاژ ساحلی تیس، از مکان های دیدنی چابهار می باشد، این پلاژ در ساحل تیس جا خوش کرده است، پلاژ ساحلی تیس، دارای امکاناتی نظیر دوش، رستوران، آلاچیق و امکانات تفریحی، جت اسکی، استخر بادی، شاتل، سرسره آبی و قایق های تفریحی می باشد. در این پلاژ زیبا، عمق آب کم است و تا صدمتری ساحل عمق آن بیشتر از 1.5 متر نمی شود که مناسب قدم زدن و شنا است.
دهستان ناهوک
ناهوک یکی از دهستان های شهرستان سراوان استان سیستان و بلوچستان است. دهستان ناهوک دارای دو روستای کوپک و کوشکوک می باشد. کوپک در بخش جنوبی و کوشکوک در بخش شمالی دهستان است. این دهستان در کنار رودی مشرف به یک دره قرار دارد. رودخانه فصلی است و در بعضی فصول پرآب می باشد، زمین های کشاورزی و باغات در کوهپایه دهستان جا خوش کرده اند. این دهستان دارای آب و هوای معتدل و بسیار خوش است. گردشگران زیادی در فصل تابستان از این جاذبه دیدن می کنند.
چشمه گل افشان
چشمه گل افشان در جنوب شرقی ایران و در روستای کنارک قرار دارد. گل افشان ها رویدادی بسیار نادر هستند که در معدود نقاط جهان از جمله سیستان و بلوچستان دیده می شوند، پدیده گل افشان در دشت بزرگ کهیر و در نزدیکی روستای تنگ و در فاصله 90 کیلومتری بخش غربی بندر کنارک است. گل افشان ها خواص درمانی زیادی دارند و پزشکان زیادی را جذب خود می کنند. همچنین جدا از بحث خواص درمانی دارای زیبایی های منحصر به فردی هستند. این گل افشان ها دارای سه تپه کوچک هستند که برخی از آن ها فعال و تعدادی غیر فعال می باشند. از دهانه گل افشان های فعال، همواره گل خاکستری خارج می شود و به سمت دامنه ها حرکت می کند و بعضاً صدایی مانند شلیک گلوله از آن ها به گوش می رسد.
تالاب لیپار
تالاب لیپار یا تالاب صورتی از دیگر جاذبه های استان سیستان و بلوچستان است و در سواحل مکران می باشد. تالاب لیپار در کرانه دریای عمان و در ساحل چابهار قرار دارد و بسیار زیبا و منحصر به فرد است. آب تالاب دارای پلانکتون های گیاهی و باکتری ها می باشد که باعث ایجاد رنگ صورتی مانند شیر - توت فرنگی می شود. اما برخلاف رنگ آن، دارای شورترین آب است. این تالاب مشرف به کوه می باشد و در مسیر جاده چابهار به گواتر قرار دارد بلوط و گزنه در این تالاب می روید و دارای گونه های جانوری متنوعی مثل چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسکن، باقرقره، تیهو و عقاب دشتی است. اهالی محلی سیستان به دشتار هایی که کنار این تالاب قرار دارند، عروس می گویند. این منطقه بسیار زیبا و سرسبز است.
قلعه مچی
بنای قلعه مچی یا قلعچه مربوط به دوران صفویان است. این بنا در شهرستان هامون قرار دارد و در سال 1377 به ثبت ملی رسیده است و فاصله آن از شهر سوخته 6 کیلومتر و از هامون 50 کیلومتر می باشد. این قلعه در گذشته مقرر ملک محمد رئیسی بوده است که زمانی فرمانروایی جنوب سیستان را برعهده داشته است. مواد سازنده این قلعه خشت و گل می باشد، قلعه مچی دارای شکل مربعی است و بنای آن دارای پلان دو ایوانی می باشد، کلمه مچ به معنی درخت خرما است، وجه تسمیه قلعه وجود نخلستان های خرما در این منطقه، در زمان گذشته، می باشد.
روستای رمین
روستای رمین دارای طیبعت بکر و منحصر به فردی است. این روستا در دهستان کمبل سلیمان چابهار قرار دارد، این روستا از شمال به کوه های تیس کوپال از جنوب به دریای عمان و از غرب به چابهار ختم می شود. روستای رمین دارای جاذبه هایی نظیر خور قدیم و نوار ساحلی کلات رود می باشد، همچنین در روستا کوه های مینیاتوری یا مریخی، درختان مکرزن با قدمت پانصد ساله و تپه های ماسه ای خارق العاده دیده می شوند. درختان مکرزن در بخش جنوبی روستا و در کنار گورستان قرار دارد. در گذشته بومیان در زیر این درختان گوسفند قربانی می کردند و به اعتقاد آن ها این کار باعث شفای مریض ها می شد.
