یکی از مکان های گردشگری و بسیار با ارزش شهر مشهد حمام مهدی قلی بیک است؛ این حمام یکی از مکان های بسیار زیبا با معماری و نقاشی های شگفت انگیزی می باشد که در نزدیکی حرم امام رضا علیه السلام واقع شده است. بسیاری از مردم پس از زیارت حرم مطهر امام رضا علیه السلام به بازار های اطراف حرم می روند و از بازار رضا دیدن می کنند؛ ولیکن شهر مشهد مکان های تاریخی، دیدنی و زیارتی زیادی دارد که در نزدیکی حرم واقع شده اند و شما می توانید از این اماکن در مواقعی که حرم امام رضا علیه السلام شلوغ است، بازدید کنید و از تمام وقت خود در سفرتان به شهر مشهد استفاده درست و کاملی را داشته باشید. حمام مهدی قلی بیک بنایی است که بسیار زیبا و هوشمندانه ساخته شده و در کنار یکی از مساجد مهم و قدیمی شهر مشهد به نام مسجد شاه واقع شده است که به همین دلیل به این حمام، حمام شاه نیز می گویند. لازم به ذکر است که حمام مهدی قلی بیک به دست شخصی به نام مهدی قلی بیک ساخته و وقف مردم شهر مشهد شد و این حمام علاوه بر اینکه در زمان خود بسیار معروف بوده است، امروزه نیز حمام مهدی قلی بیک با معماری و طراحی های زیبای خود چشم هر بیننده ای را به خود جذب می کند. حمام مهدی قلی بیک که با نام حمام شاه نیز شناخته میشود بعد از انقلاب نام این حمام را حمام رضوی گذاشتند و بعد از گذشت چند سال از مرمت این بنا، در سال ۱۳۸۵ کاربری این حمام به موزه تغییر پیدا کرد. با ما همراه باشید تا بیشتر با این حمام تاریخی آشنا شوید.
حمام مهدی قلی بیک کجاست؟
حمام مهدی قلی بیک یکی از معروف ترین و بزرگترین حمام های ایران است که در طول سال های اخیر به موزه تغییر کاربری داده است و گردشگران زیادی را به خود جذب می کند. حمام مهدی قلی بیک یا حمام رضوی در کنار مسجد شاه و در کلان شهر مشهد واقع شده است.
آدرس و تلفن حمام مهدی قلی بیک
آدرس: خراسان رضوی، شهر مشهد، ابتدای بازار بزرگ و انتهای خیابان اندرزگوی سیزده، انتهای بازار فرش فروش ها، جنب مسجد شاه. حمام مهدی قلی بیک در نزدیکی مکان های گردشگری مانند مقبره امیر ملکشاه، حرم امام رضا، مسجد شاه و بازار فرش فروش ها واقع شده است که می توانید با صرف زمان بسیار کمی از این مکان ها نیز دیدن کنید.
شماره تماس: مدیریت حمام مهدی قلی بیک: ۰۵۱۳۲۲۴۱۱۳
بخش های مختلف حمام مهدی قلی بیک
حمام مهدی قلی بیک یکی از مکان های گردشگری کلان‌شهر مشهد است که در سال ۱۳۸۵ به موزه تغییر کاربری داده است، هم اکنون از این حمام به عنوان موزه مردم شناسی استفاده می کنند. حمام مهدی قلی بیک تمامی امکانات یک مکان گردشگری را که شامل دسترسی به وسایل نقلیه، اقامتگاه، بوفه، رستوران، پارکینگ و دستشویی می شود را دارد. همچنین حمام مهدی قلی بیک بخش های مختلفی دارد که در اینجا بیشتر با آنها آشنا می شویم.
- سربینه و رختکن: سربینه یا بخش رختکن در این حمام تزئینات بسیار زیبایی در قسمت سقف خود دارد که علاوه بر ۲۷ لایه ساروج بری و گچ کاری بسیار خاص این بنا، نقاشی های این سقف را نیز می توانیم جزو این تزئینات زیبا به شمار بیاوریم. در قسمت رختکن حمام مهدی قلی بیک می توانید ۴ غرفه مختلفی را که برای عوض کردن لباس ساخته شده است را ببینید؛ از این ۴ غرفه ۳ تای آن برای عموم مردم است و یکی از این غرفه ها که در ضلع شمالی حمام واقع شده و فضای بزرگتری دارد مخصوص شاه و اشراف می باشد.
- هشتی یا میاندر: بعد از اینکه از بخش رختکن خارج شوید وارد بخش میاندر یا هشتی می شوید؛ در این قسمت یک حوض بزرگ وجود دارد که برای ورود به قسمت بعد باید از این حوض رد شوید. آب این حوض سرد بوده تا علاوه بر اینکه شما را برای ورود به گرمخانه آماده کند، با پایین آوردن دمای بدن مانع سرما خوردگی بعد از حمام شود.
- گرمخانه و نظافت: خانه گرمخانه مربعی شکل است و در این مکان ۴ ستون و یک سقف گنبدی شکل وجود دارد. بخش گرمخانه ی حمام مهدی قلی بیک محل شست و شوی بدن بوده است و در این قسمت نیز می توانید نبوغ را در طراحی این حمام ببینید. در بخش گرمخانه قسمتی طراحی شده که مخصوص افرادی است که می خواهند علاوه بر استحمام مو های زائد بدن را نیز اصلاح کنند و به این بخش نظافت خانه می گویند. یکی دیگر از بخش های بسیار هوشمندانه این قسمت حمام بخشی است که در آن افراد مریض و با معلول حمام می کنند؛ در این قسمت افراد باید از حوض آب بردارند و به شست و شوی خود بپردازند. ( در این قسمت امکان اینکه آب به بخش های دیگر و یا کف نفوذ کند وجود ندارد. )
- گلخن یا آتش خانه: گلخن در پشت خزینه قرار دارد و بخشی است که گرمای کل حمام را کنترل می کند. این بخش که از اهمیت زیادی برخوردار بود به دست ( تون تاب ) مسئول این بخش مدیریت می شد و در این بخش با سوزاندن هیزم و خار و خاشاک و فضولات حیوانی گرما و دودی درست می کردند که با راه ها و انشعابات مخصوص دیوار های این حمام را گرم کند. از خاکستری که در این قسمت باقی می ماند نیز یا در ساخت ملات ساروج و یا در ساخت مواد شوینده استفاده می کردند.
- چاله حوض: بخش چاله حوض این حمام در واقع همان استخر بوده و جنبه استحمام ندارد. حمام مهدی قلی بیک حوض خود را در ابعاد بزرگتری نسبت به دیگر حوض های حمام های سنتی ساخته و ستون ها و نورپردازی این قسمت با دقت زیادی ساخته شده اند.
معماری حمام مهدی قلی بیک
حمام مهدی قلی بیک یکی از مکان های گردشگری شهر مشهد است که در دوره شاه عباس صفوی و در سال ۱۳۰۰ ساخته شده است؛ این حمام به دست مهدی قلی بیک یکی از امیران ترک استان خراسان ساخته و وقف شده است. حمام مهدی قلی بیک در سال ۱۳۷۸ و در دوره ی قاجار به دست سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی مرمت و بازسازی شد. حمام مهدی قلی بیک دارای معماری چشمگیر و بسیار زیبایی است که توجه بسیاری از گردشگران را به خود جذب می کند؛ از میان بخش های مختلف این بنا بخش هشت ستون و رختکن این حمام از زیباترین بخش های این حمام به حساب می آید. البته نباید نقاشی هایی که بر روی سقف این حمام که جلوه دو چندانی به این مجموعه داده است را فراموش کنیم؛ حمام مهدی قلی بیک ۱۳ لایه نقاشی دارد که با موضوعات مختلفی از شاهنامه زیبایی منحصر به فردی به این بنا می دهد. حمام مهدی قلی بیک از مصالحی مانند ساروج، آهک، فلز، سنگ، شیشه و کاشی برای ساخت این بنا استفاده کرده اند؛ ولیکن در این حمام از آجر برای ساخت اسکلت اصلی استفاده شده است. در بخش های مختلف این حمام از گچ کاری ها و تزیینات مختلفی بهره برده شده. ستون هایی که دو به دو نقش گنبدی شکلی از خود به نمایش میگذارد به سقف این حمام جلوه دیگری داده اند.حمام مهدی قلی بیک که هم اکنون یک موزه مردم شناسی است؛ لباس های محلی استان خراسان رضوی و وسایل و صنایع قدیمی را به نمایش میگذارد که فرهنگ این استان را به همگان نشان می دهد. تنبوشه های سفالی، وسایل روشنایی مانند شمعدانی، قندیل، فانوس و… ، تلفن و تلگراف، ظروف سنگی، وسایل استحمام مانند لیف، کیسه، کاسه و لگن، بادکش حجامت، صابون و… از جمله وسایلی هستند که در این مجموعه وجود دارند.
راه های دسترسی به حمام مهدی قلی بیک
یکی از مکان های دیدنی و گردشگری کلان‌شهر مشهد حمام مهدی قلی بیک است که امروزه از آن به عنوان موزه مردم شناسی استفاده می کنند. این مکان گردشگری در نزدیکی حرم قرار دارد و مدت زمان کمی هم برای بازدید می خواهد؛ بازدید از حمام مهدی قلی بیک حدود نیم ساعت زمان می برد. حمام مهدی قلی بیک در ابتدای بازار بزرگ مشهد قرار دارد، پس می توانید با ماشین هایی که به سمت بازار بزرگ می روند در نزدیکی این مکان پیاده شوید. حمام مهدی قلی بیک در نزدیکی حرم امام رضا علیه السلام قرار دارد پس می توانید پیاده از حرم به این مکان حرکت کنید. اگر قصد استفاده از خودرو های شخصی دارید نیز می توانید با خودروی خود به این مکان بیایید و در پارکینگ این مجموعه پارک کنید.
