نام میانکاله دگرگون شده ی نام میان قلعه می باشد. در قدیم به این شبه جزیره انجیله و در مقطعی دیگر نیم مردان نیز گفته می شد. در این شبه جزیره روستا و سکونتگاه دائمی وجود ندارد. اما دامداران در برخی از فصول سال برای چرای دام خود به این شبه جزیره می آیند. در آشوراده هم فقط کارمندان بندرگاه زندگی میکنند. نسبت به کشورهای شمالی ایران مثل روسیه ، ایران آب و هوای بسیار گرم و خشکی دارد. به همین علت ، در زمستان، بیشتر پرندگان مهاجر برای فرار از سرمای بسیار زیاد شمال، به سوی ایران مهاجرت میکنند. این مهاجرت باعث شده تا این تالاب در مازندران به یک پناه گاه طبیعی برای پرندگان مهاجر تبدیل شود. همچنین این تالاب به بهشت پرنده نگاری در ایران تبدیل شده و یک پناه گاه بین المللی به حساب می آید.
بسیاری از عاشقان پرنده نگاری همه ساله بخاطر اینکه گونه های کمیاب پرندگان مهاجر را از نزدیک تماشا کنند به این منطقه زیبا می آیند. شن زار های عجیبی در تالاب میانکاله به چشم میخورند. شن زار هایی که با تماشای آن قطعا به یاد کویر های بزرگ ایران می افتید. اما این دفعه میتوانید تپه های شنی زیبا را در تقابل با جنگل و ساحل تماشا کنید. در حقیقت این تالاب را می توان چشیدن مزه جاذبه های مختلف ایران در یک نقطه دانست.
تالاب میانکاله کجاست؟
این تالاب در استان مازندران یک شبه جزیره در منتهی جنوب شرقی دریای خزر است که در فاصله دوازده کیلو متری شمال شهر بهشهر واقع در استان مازندران قرار گرفته است. این شبه جزیره دارای مساحت بیش از ۶۸هزار هکتار و ارتفاع بین ۱۵ تا ۲۸ مترکمتر از سطح دریای آزاد است. میانکاله از سال ۱۳۴۸ به عنوان یک منطقه حفاظت شده نام گذاری شد و الان تحت حفاظت محیط زیست می باشد. میانکاله در واقع یک شبه جزیره باریک است که از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج گرگان ، از غرب به تالاب زاغ مرز و از سمت شرق به جزیره آشوراده متصل است که در نهایت با تنگه ای باریک به طول یک کیلومتر به بندر ترکمن متصل می شود. برای دسترسی و رسیدن به این مکان دیدنی در صورتی که از شهر های غربی و یا مرکزی کشور قصد سفر دارید بهتر است ابتدا به ساری سفر کنید تا بتوانید سری به دشت ناز واقع در ساری بزنید و از این مکان زیبا و گردشگری دیدن کرده و لذت ببرید و بعد از آن به مسیر خود به سمت بهشهر و در نهایت تالاب میانکاله مازندران بروید و از آنجا لذت ببرید.
مجوز بازدید از میانکاله
مدیر کل محیط زیست استان مازندران با بیان اینکه از این پس ورود افراد به پناهگاه حیات وحش میانکاله تنها با دریافت مجوز امکان پذیر است، گفت: در حال حاضر روزانه ۵۰۰ الی یک هزار نفر به این منطقه تردد میکنند در حالی که توان اکولوژیک این منطقه در نهایت اجازه ورود ۱۵۰ نفر را میدهد. از آنجایی که به اکثر گردشگران مجوز بازدید از میانکاله داده نمی شود پس مطلوب است که قید ورود به تالاب را بزنید و با بر پا کردن چکمه بلند اطراف این زیستگاه پیاده قدم بزنید، البته این خودش زیبایی سفر و رضایت شما را دو چندان میکند، و همچنین با دوری از این نعمت و این حجم از زیبایی طبیعی، کمک میکنید تا در سال های بعد این پرندگان مهاجر ایران را میزبان کوچ خود بدانند. ساخت و ساز در این منطقه محدود بوده و جاهایی هم که به اجبار در حال ساخت هستند، باید از مصالح ساختمانی مناسبی غیر از گچ و سیمان و... استفاده کنند. خوشبختانه نسبت به این مسئله سختگیری مناسبی در این منطقه میشود که این امر به اکوسیستم منطقه کمتر آسیب میزند و هم زیبایی بصری بهتری خواهد داشت.
تماشای پرندگان مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله
با خنک شدن هوا و آغاز پاییز، گرد هم آمدن پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله آغاز می شود. این دورهمی در تالاب میانکاله می باشد که فضای آنجا با حضور این پرندگان زیبایی دو چندانی پیدا میکند. پرنده نگری در میانکاله با دیدن سیلی از پرندگان مهاجر که مشقت سفر را کشیدند و در کنار بوته های ازگیل، انار، تمشک وحشی به استراحت می پردازند، شروع می شود. طلوع آفتاب در کنار پرندگان متعددی که در صفی بهم پیوسته در میان مه و غبار صبحگاهی در آب نشسته اند بسیار مطلوب و دل انگیز می باشد. این منظره به قدری زیبا و چشم نواز است که میتوان ساعات زیادی را به تماشای آن نشست و از آن لذت برد. سفر های طبیعت گردی و پرنده نگری در میانکاله در فصل پاییز با مهاجرت پرندگانی چون فلامینگو ، باکلان، قو ها ، پلیکان ها، مرغابی ها و.. آغاز میشود. البته زیبایی ها و دیدنی های این منطقه تنها به پرنده نگری ختم نمی شود، حیات وحش میانکاله بسیار غنی و بی نظیر است. به طوری که میتوان این مکان را، به عنوان سرزمین اسب های آزاد و زیستگاه پرندگان و حیوانات وحشی مثل گربه وحشی ، گرگ، روباه، خرگوش و گراز دانست.
بهترین زمان بازدید از تالاب میانکاله
بهترین زمان برای بازدید از میانکاله در فصل پاییز است، زیرا در این فصل پرندگان مهاجر از سرمای طاقت فرسایی به این محل کوچ میکنند و زیبایی این منطقه بکر واقع در استان مازندران را چندین برابر خواهند کرد. این پرندگان مهاجر تا اواخر زمستان میهمان تالاب میانکاله هستند و تورهای پرنده نگری رهسپار این تالاب می شوند. همچنین میانکاله زیستگاه بومی پرندگانی چون قرقاول ، دراج، زنگوله بال و ... می باشد.
تور میانکاله یک سفر طبیعت گردی _تاریخی است که هر ساله توسط برخی آزانس های گردشگری در پاییز برگزار میشود. این سفر آسان که در واقع یک تور پرنده نگری تالاب است، ۲ روزه و با درجه سختی ۱ تا ۶ می باشد. در این سفر لذت بخش مسافران به تماشای پرندگان مهاجر سیبری، دیدار گوزن زرد ایرانی در دشت ناز میپردازند. لذت قایق سواری و تماشای جزیره های بی نظیر آنجا توصیف ناپذیر است.
سوغات میانکاله
اگر سری به شبه جزیره میانکاله بهشهر زده باشید انارستان های وحشی را در مسیر حرکت می بینید که غذای پرندگان این منطقه می باشند، انار یکی از سوغات خوشمزه و ترش این تالاب است. میانکاله؛ تنها انارستان وحشی خاورمیانه
از سوغات تالاب میانکاله به دلیل بودن در استان مازندران میتوان به کلوچه های ناب این استان اشاره کرد. پرتقال تامسون، نارنج، لیمو، نارنگی و محصولات مرتبط با مرکبات که بسیار دلچسب و لذیذ هستند. همچنین زنان محلی این منطقه از بهار نارنج شربت خوشمزه و بسیار گوارا درست میکنند که در روز های گرم تابستانی گوارای وجودتان میگردد. علاوه بر آن، مربای بسیار خوشمزه ای از پوست پرتقال درست میکنند که طرفداران خاص خود را دارد. از سوغاتی های خوردنی دیگر میتوان به عسل، تمشک، و انواع عرقی جات اشاره کرد. و از صنایع دستی بی نظیرش که که به عنوان سوغاتی و یادگاری بسیار مناسب است میتوان از کنده کاری چوب، جوراب بافی، لاک تراشی و نساجی نام برد.
چگونه به تالاب میانکاله برویم؟
میانکاله شبه جزیره ای است در دریای خزر که تنها ۴۵ کیلومتر با بهشهر فاصله دارد. این منطقه دقیقا در قسمت جنوب شرقی دریای مازندران واقع شده و بیش تر از ۶۸ هزار هکتار مساحت دارد.
برای رفتن به تالاب میانکاله بسته به محل اقامت خود ابتدا باید به استان مازندران بروید. از مرکز استان مازندران ، دو مسیر به سمت تالاب مبانکالی وجود دارد که مسیر طولانی‌تر دیدنی‌های برجسته‌ای دارد. در مسیرکوتاه‌تر از ساری به‌سمت نکا حرکت کرده و بعد از طی ۵۶ کیلومتر مسیر و گذشتن از بهشهر، به تالاب میانکاله می‌رسید.
در مسیر دوم ابتدا باید با پیمون مسافتی ۴۶ کیلومتری به بندر امیرآباد رفته و از آنجا به‌سمت تالاب میانکاله در جهت شرق حرکت نمایید، پس از طی پنج کیلومتر، محدوده پناهگاه حیات وحش آغاز میشود، اما تا تالاب راه بیشتری است.
کلام آخر
میانکاله در سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده و در سال ۱۳۵۴ به عنوان تالاب بین المللی معرفی شده است. در سال ۱۳۵۵ نیز در ذخیره گاه زیست کره یونسکو ثبت شده است. همانطور که گفته شد مساحت میانکاله در حال حاضر حدود ۶۸ هکتار هست اما در طول تاریخ با توجه به پیشروی ها و پسروی های آب دریا گاهی کمتر و گاهی هم بیشتر از این بوده. میانگین ارتفاع میانکاله حدود ۳۰ متر پایین تر از سطح دریا های آزاد و میانگین بارندگی سالیانه آن ۷۱۷ میلی متر است. بسیاری از عاشقان پرنده نگاری همه ساله بخاطر اینکه گونه های کمیاب پرندگان مهاجر را از نزدیک تماشا کنند به این منطقه زیبا می آیند. شن زار های عجیبی در تالاب میانکاله به چشم میخورند. شن زار هایی که با تماشای آن قطعا بهیاد کویر های بزرگ ایران می افتید.
