یکی از مکان های دیدنی پل دختر غار کلماکره می باشد که در استان لرستان قرار دارد. این غار ازجمله پر رمز و راز ترین غارهای تاریخی و همچنین طبیعی ایران به شمار می رود. در غار کلماکره ششمین گنجینه بزرگ جهان دفن بوده است. داستانهای زیاد و جالبی در رابطه با این غار و همچنین آثار تاریخی و وسایل کشف شده از این غار وجود دارد. در این مطلب با غار کلماکره و شگفتی های آن آشنا می شویم.
غار کلماکره کجاست؟
در قسمت مرکزی شهرستان پلدختر استان لرستان، غار کلماکره قرار دارد. این غار در نزدیکی روستایی به نام طاق ملک حسین در شرق آخرین دره های صخره ای کوه آهکی مله واقع شده است. غار کلماکره به دلیل داشتن پیشانی ۱/۵ متری تا مدتها از دید مردم مخفی مانده بود. اهالی پلدختر و رومشکان بر سر اینکه غار به کدام یک از آنها تعلق دارد اختلاف نظر زیادی دارند اما این غار در اسناد رسمی در شهرستان پلدختر به ثبت رسیده است.
آشنایی با غار کلماکره لرستان
غار کلماکره از سه کلمه «کل»، «ما» و «کره» شکل گرفته است. در زبان و گویش لری «کل» به معنی نوعی حیوان کوهی که شاخ های کمانی دارد و گوشت آن حلال است (همان نرینه بز کوهی) می باشد. همچنین در این زبان «ما» معنی مکان و استقرار می دهد و «کره» نیز یک درخت است که شباهت زیادی به انجیر دارد اما میوه های آن خوراکی نیست و در همان ابتدای غار قرار داشت.
این درخت که در ورودی غار قرار داشت تا سال ۱۳۷۴ آنجا بود، ولی برای تهیه آتش و موارد این چنین توسط حفاران غیر قانونی قطع شد و امروزه دیگر وجود ندارد. غار کلماکره در ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به شماره ثبت ۱۳۱۱۹ به عنوان یک آثار ملی ثبت گردید.
این غار توسط یک شکارچی محلی در سال ۱۳۶۸ وقتی که به دنبال یک بز کوهی بود کشف شد. وقتی که بز کوهی چند باری به داخل غار رفت و آمد می کند شکارچی این موضوع را فهمیده و وارد غار می شود، وقتی از آن غار یک سکه پیدا می کند آن را به بازار برده و به یک عتیقه فروش نشان می دهد و متوجه می شود که آن سکه قدیمی و عتیقه می باشد، در دفعات بعدی که به غار می رود با خود تجهیزات و وسایل لازم را برده و اشیا بیشتری را پیدا و از غار خارج میکند و می‌فروشد، میراث فرهنگی چند سال بعد از این ماجرا متوجه می‌شود که این غار وجود دارد و برای حفاظت و حفظ میراث این غار و گنجینه ای که در آن باقیمانده، عده ای را به محل اعزام کرده تا از این گنجینه باقیمانده حفاظت کنند ولی چیز زیادی از این گنجینه بزرگ باقی نمانده بود زیرا محلی های آن منطقه، دلال ها، حفاران، قاچاقچیان، مالخران، دزدها و افرادی از این قبیل بیشترین گنجینه را با خود برده و از غار خارج کرده بودند اشیایی مانند سکه، مجسمه های نقره از اشکال حیوانات و جام های نقره مربوط به دوران هخامنشیان و حکومت مادها در غار بوده است.
به تازگی یک فیلم مستند در رابطه با غار کلماکره ساخته شده که در داخل فیلم، شخص مورد نظر که اولین نفر غار را پیدا کرد، چوپان است و نه شکارچی، این شخص راننده یک ماشین سنگین است، که از اهالی روستاهای اطراف آن منطقه می باشد. در این مستند، راننده ماشین سنگین می‌گوید که از سال ۱۳۵۰ این غار را می شناخته و عمویش این شخص را با غار آشنا کرده و در سال ۱۳۵۷ او توانسته بر ترس خود غلبه کند و به داخل غار برود. او بعد از از بار اولی که توانسته وارد غار شود یک سکه در ورودی غار پیدا کرده و آن را پیش یک شخص صاحب نظر می‌برد و بعد از متوجه شدن موضوع بار دیگر مجهزتر به غارت رفته و با تفنگ خود به سقف غار شلیک می کند ناگهان بارانی از سکه های طلا و نقره بر روی سرش شروع به باریدن میکند. وی به این نتیجه می رسد که دست تنها نمی تواند تمام غار را بگردد، این موضوع را مدتها بررسی میکند و تصمیم میگیرد که این موضوع را با پسر عمه خود در میان بگذارد و او را نیز با خود و رازش شریک کند. آنها به غار رفته و در کنار ستون ها و سر ستونها و همچنین طاقچه ها اشیایی پیدا می کنند اما دستگیر می شوند و بعد از دستگیر شدن میگویند که حدود نه انبار دیگر هم وجود داشت که داخل آنها عتیقه بوده است. آنها به دلیل دستگیر شدن دیگر نتوانستند به بقیه انبار ها بروند.
بعد از این که آن دو شخص دستگیر می شوند،مکان غار لو رفته و تا سال ۱۳۶۸ به صورت کامل از اشیا و عتیقه ها خالی می شود.
گرانترین اشیا کشف شده از غار کلماکره
یکی از اشیا معروف این غار که در آمریکا بود جام شیردال است که با عنوان سلطان کلماکره نیز شناخته می شود. این شی در سال ۱۳۹۲ به عنوان حسن نیت از طرف آمریکا به ایران برگردانده شد. در غار کلماکره اشیا با ارزش و نفیسی یافت شدند که برخی از آنها عبارتند از:
- کاسه‌‌های ماهی بادامی بسیار معروف
- نقاب‌های طلایی
- ۶ گوش نقره‌ای حیوانات
- ران یک بز کوهی بالدار به اندازه طبیعی
- میله فلزی منحنی داس‌مانند
- شمش نقره ذوب شده
- ظرف‌ها، جام‌ها و انواع تکوک ها
- پیکره های توخالی جانوران طبیعی، اساطیری یا افسانه‌ای
- تنگ‌های نقره‌ای با برجستگی‌های بسیار زیبا
- ریتون
- سکه‌های طلا و نقره
جالب است بدانید یکی از شش گنجینه بزرگ جهان که تاکنون کشف شده در این غار بوده و روایتی در مورد این گنج و چهار نگهبان غار کلماکره وجود دارد می گوید که این گنج در زمان حمله اسکندر به غار منتقل شده و چهار نفر به عنوان نگهبان برای حفاظت از آن انتخاب شدند. تنها کسانی که از این گنج باخبر بودند این چهار نفر بودند و همه آنها با مرگ طبیعی درگذشتند ودر سال های اخیر بعد از بررسی و کاوش های صورت گرفته بقایای اسکلت این نگهبان ها یافت شد. البته یک باستان شناس بعد از بررسی خاک اول غار ادعا کرده که در این محل ۱۲ تدفین صورت گرفته است.
چطور به غار کلماکره برویم؟
اگر قصد دارید با خودروی شخصی خود به غار کلماکره بروید تا بخشی از مسیر امکان پذیر است و باقی راه را باید پیاده بروید. از مسیر پلدختر و جاده ای که در شمال رودخانه کشکان قرار گرفته، تقریبا ۱۲ کیلومتر به طرف روستای دره باغ رفته و ادامه راه کوهستانی تا نزدیک غار پیاده طی کنید. دهانه غار در غرب قرار دارد و برای رسیدن به خود غار لازم است در دره ای با عمق ۱۰۰ متر یک فرود ۱۰ متری انجام دهید. به یاد داشته باشید حتما با خود هدلایت یا چراغ قوه به همراه داشته باشید زیرا در از عمق ده متری به بعد در تاریکی فرو خواهید رفت. سفر به این غار برای کودکان و کسانی که حرفه ای نیستند توصیه نمی شود.
