دومین شهر استان اردبیل مشکین شهر یا همان مشگین شهر در دامنه کوه های سبلان قرار دارد. مشکین شهر، شهری است، کهن و با قدمت بسیار بالا، که از حکومت ساسانیان جاذبه های تاریخی، از طبیعتی زیبا و سرسبز، چشم اندازهای بی نظیر برخوردار است. در نزدیکی مشکین شهر رودخانه های پرآبی مثل انار، خیاو، مشکین چای و چند رود دیگر قرار گرفته که یکی از دلایل به وجود آمدن چنین طبیعت بکر و زیبایی در دامنه شمالی کوهستان های مانند سبلان و …. می باشد.
مشگین شهر کجاست؟
این شهر، در شمال غربی کشور، نزدیک به کوه های سبلان با فاصله کمی از تبریز قرار گرفته است. مشکین شهر 90 کیلومتر از مرکز استان اردبیل فاصله دارد. این شهر سومین شهر بزرگ استان اردبیل می باشد.
معرفی مشگین شهر (مشکین شهر)
مشکین شهر در فاصله ای کم نسبت به سبلان 4811 متری و در ارتفاع بالایی قرار گرفته و از آب و هوایی خوب و مطلوب، طبیعتی دلنشین و زیبا برخوردار بوده، که در فصل های گرم بسیار خنک و در سرما بسیار سرد است. مشگین شهر مناطق گردشگری چون 9 چشمه آبگرم طبیعی، تعداد 11 مجتمع آبدرمانی، آبشار، مناظر صخره ای، رودخانه، دشت، بیشه زار، جنگل و… را دارا می باشد. در این شهر بیشتر از 600 اثر تاریخی و باستانی، بی نظیر ترین پل معلق خاورمیانه و سایت های پرواز پاراگلایدر قابل استفاده برای گردشگران سراسر ایران و دنیا موجود می باشد.
مناطق اطراف مشکین شهر شامل دشت مغان از شمال غرب، کشور آذربایجان از شمال شرق، اردبیل از جنوب شرق، شهرستان سراب از سمت جنوب غرب و شهرستان تبریز و اهر در کنار هم قرار دارد. شهرستان مشگین شهر از 5 بخش ارشق، مرکزی، مشگین شرقی، قصابه و مرادلو، 6 شهر رضی، فخرآباد، لاهرود، مشگین شهر، قصابه مرادلو و 12 دهستان ارشق مرکزی، ارشق شمالی، قره سو، نقدی، مشگین شرقی، لاهرود، ارشق غربی،نقدی، صلوات، یافت، مشگین غربی، شعبان تشکیل شده است.
نام قدیم مشکین شهر
در گذشته نام قدیمی مشکین شهر "خیاو" بوده، که بعد از دوره اسلام به میمند تغییر کرد و در زمان حکومت اتابکان آذربایجان و سلجوقیان وراوی نامگذاری شد؛ در زمان تصرف مشکین شهر به دست گرجستان به نام یکی از امیران آن، بشکین نام گذاشته شد.
مساحت و جمعیت مشگین شهر
مساحت مشگین شهر 3617 كيلومتر مربع می باشد. طبق آمار های سرشماری در سال 1385 حدودا 159242 نفر در شهر مشکین ساکن هستند که 68521 نفر از این تعداد در شهر و 90359 نفر در روستا ساکن شده اند. 79614 مرد و 79628 زن که میانگین جمعیت خانواده 36607 خانوار این شهر را تشکیل می دهند. طبق آمار در سال ۱۳۹۰ جمعیت مشکین شهر ۱۶۶ هزار نفر بوده است.
آداب و رسوم و فرهنگ مردم مشگین شهر
در زمان قدیم روستاییان، چهارشنبه آخر سال را به نام «گل چهارشنبه» مرسوم کرده بودند. در این مراسم پاکیزگی، خانه تکانی، هدیه بردن برای عروس، سفره مخصوص چهارشنبه پر شده با خشکبار و شیرینی، پریدن از روی آتش به نام نو اوستی، بستن کمربند پارچه ای سفید به در یا پنجره همسایه های ویژه و بزرگان رواج داشته است. در چهارشنبه سوری غذاهای مخصوص، آجیل ویژه، شکلات و بازی های ویژه در هوای گرگ و میش سه شنبه آخر سال اتفاق می افتد.
کدبانو نیز شام تهیه کرده و پس از شام دختر های جوان به بیرون رفته، شال های خود را به رسم دوست داشتن فرد به در و یا پنجره خانه وی آویزان می کردند و قصد ازدواج با آن فرد را ابراز می نمودند. پس به حساب آن خانه، هدیه هایی مانند جوراب، شکلات، تخممرغ، نخود، کشمش و یا پول را به شال و پارچه بسته و شادی جوانان را کامل میکنند؛ این رسم «قورشاق سالاماخ» نام داشت.
یکی دیگر از مراسم ها عیدی گرفتن داماد می باشد، داماد با دوستان یا فامیل هم سن خود به خانه عروس رفته و شیرینی و چای میل می کنند، که در ازای شیرینی پول های نو در سینی قرار می دهند. به رسم احترام پدر و مادر عروس نیز به کسانی که آمده اند، انعام میدهد؛ انعام در این روز معمولا جوراب پشمی دستباف، پارچه پیراهن سفید به نشانه مبارکی و خوشبختی به داماد اهدا میشود.
برخی از مادران با رسم دیرینه روز چهارشنبه صبح دخترهای دم بخت خود را با جارو دستی به نیتی که زودتر شوهر کنند، فراری می دهد.
جاذبه های گردشگری مشگین شهر
مشگین شهر را می توان یک شهر با جاذبه های طبیعی، تاریخی و گردشگری در زمان حال محسوب کرد. برای مثال جاذبه تاریخی قلعه دیو قالاسی که تاریخش به قبل از اسلام می رسد، یا قلعه قهقهه با منحصر به فردی و عظمت خاصی که دارد، جزو مهمترین جاهای دیدنی مشگین شهر است. گورستان قدیمی، کتیبه ها، سنگ نبشته های باستانی، قلعه های تاریخی در کنار کوه های بلند، رودخانه ها و …. جزو جاذبه های طبیعی مهم و دیدنی به شمار می آید.
ما چند مکان مهم در مشکین شهر را برایتان نام می بریم:
● کهنه قلعه مشگین شهر
● پل معلق مشگین شهر
● بقعه شیخ حیدر
● دژ قهقهه مشگین شهر
● منطقه گردشگری کپز
● شهر باستانی یری
● آبگرمهای مشگین شهر
● آبگرم قوتورسویی
● چشمه دودو
مهم ترین روستاهای مشگین شهر
روستای کوجنق
روستای کوجنق در شهرستان مشگین شهر استان اردبیل واقع شده، که در بخش مرکز دهستان و این روستا 18 کیلومتری شمال غرب مشکین شهر در کنار رودخانه اهر چایی مشگین قرار گرفته است. اندازه این روستا 4680 هکتار می باشد.
روستای انار
روستای اُنار از توابع دهستان لاهرود در شرق شهرستان مشگین شهر استان اردبیل واقع شده است و این روستا 24 کیلومتر از مشگینشهر دور می باشد و مردم آن پیرو مذهب اثنی عشری می باشند، که به زبان ترکی سخن میگویند.
روستای جمال آباد
روستای جمال آباد در بخش مرکزی دهستان مشگین غرب قرار دارد، تقسیمات جدید منطقه ای روستای جمال آباد تحت بخش قصابه قرار گرفته است.
قره درویش
روستای قره درویش با دره خیاوچایی از شهر جدا شد؛ 6 سال است، که بنا به دلایلی به شهر الحاق و تنها خیابان اصلی آن آذربایجان می گویند.
روستای جلایر در کنار روستای قره قیه در 21 کیلومتری مشکین شهر قرار دارد، شغل مردم این روستا دامداری و کشاورزی است. از دهه 80 به بعد جوانان این روستا نیز به کلان شهرها برای یافتن شغل مناسب مهاجرت کردند.
روستای آلنی
روستای آلنی با جاذبه فراوان طبیعی و تاریخی مکانی دنج برای گردشگری می باشد. طبق آمار در سال 1385 جمعیت این روستا 755 خانوار بوده است.
روستای موئیل
روستای موئیل در تابستان و بهار معتدل و خنک بوده و در فصل زمستان و پاییز بسیار سرد می باشد. این روستا با قدمت 100 ساله منشا قومی عشایر شاهسون می باشد، که مذهب شیعه جعفری بوده و به زبان آذری حرف میزنند.
آب و هوای مشگین شهر
شهرستان مشکین چهار اقلیم مدیترانه ای معتدل، گرم و خشک، استپی سرد و کوهستانی سرد را دارا است. 5 تا 8 ماه سال را خشک یخبندان و نیمه خشک می باشد و میزان بارندگی سالانه آن 300 میلی لیتر بوده است.