حرم حضرت عباس

اینکه یک مکان طرفداران زیادی داشته باشد و عده زیادی علاقه مند باشند تا از نزدیک آن را مشاهده کنند فرصتی است که نصیب هر بنایی نخواهد شد. بناهایی که این خصوصیت را دارند باید ویژگی های خارق العاده و جالب توجه زیادی داشته باشد تا خیل عظیمی از مردم در سراسر جهان دوست داشته باشند تا حداقل یک بار حتی تا نزدیکی بنای مذکور رفته و آن را تماشا کنند. نمی دانم تا به حال تجربه رفتن به این فضاها را داشته اید یا خیر، اما چیزی که بین تمام بازدید کنندگان فضاهای این چنینی وجود دارد میل آنها برای دوباره رفتن به مکان مورد نظر است. تجربه ای بسیار شفاف و زیبا از جاهایی که افراد زیادی در سراسر دنیا دوست دارند چندین بار به آن سفر کنند و حتی با خاطراتش نیز لذت ببرند، حرم حضرت عباس است. این حرم نزد مردمانی که شرافت و معرفت را به خوبی درک می کنند، شکوه و عظمت بسیار زیادی داشته و کمتر کسی را می توان یافت که دوست نداشته باشد به این حرم قدم بگذارد. ما امروز این حرم را انتخاب کرده و قصد داریم با گوشه گوشه آن آشنا شویم.

آشنایی با حرم حضرت ابوالفضل

حرم حضرت ابوالفضل در کشور عراق و شهر کربلا و در فاصله بسیار کمی از حرم امام حسین (ع) واقع شده است. حرم حضرت عباس در شمال شرقی حرم امام حسین واقع بوده و فاصله ای که بین حرم این دو بزرگوار وجود دارد را بین الحرمین می نامند. این حرم بیش از 10 هزار متر مربع مساحت داشته و در ساختمان آن بخش هایی مانند ضریح، رواق، گلدسته، ایوان، صحن، گنبد که با به سبک و سیاق معماری اسلامی ساخته شده اند دیده می شود. اطلاعات تاریخی در مورد این بنا خیلی کم است و برخی اعتقاد دارند که تاریخ حرم امام حسین و حرم حضرت ابوالفضل از یکدیگر جدا نبوده و هر اتفاق و یا مرمت و نوسازی که برای حرم امام حسین به وقوع می پیوسته همان اتفاق نیز برای حرم حضرت ابوالفضل می افتاده است.

وب سایتی که وابسته به حرم حضرت ابوالفضل است تاریخچه حرم را به این صورت شرح داده است :

• ساخت بنا در دوران ثقفی
• خراب کردن آن در دوران هارون
• بازسازی مجدد در دوران مامون
• تخریب مجدد آن توسط متوکل عباسی

برخی افراد اعتقاد دارند که این حرم در قرن دوم هجری ساخته شده و همان طوری که در بالا به آن اشاره کردیم چندین بار مورد تخریب و نوسازی قرار گرفته است. این بنا در زمان صفویه توسعه زیادی پیدا کرد و شاه طهماسب دستور داد تا یک گنبد و یک ضریح بر بالای صندوق ساخته شود. همچنین در دوره ای که او حکومت می کرد صحن و رواق نیز در این حرم ساخته شد.

معماری حرم ابوالفضل عباس

حرم حضرت عباس به شکل مستطیل ساخته شده است و قبر ایشان در وسط این محوطه قرار گرفته است. حرم از ضریح، رواق، ایوان، گنبد و گلدسته تشکیل شده و در زیر بنای حرم یک راهرو ساخته شده که درب ورودی آن به یکی از رواق های حرم باز می شود و بدین طریق می توان به مدفن حضرت عباس رسید. 

ورودی های حرم

ورودی های حرم مطهر حضرت عباس به شرح زیر است :

• باب صاحب الزمان که در کنار باب الامام الحسین قرار دارد.
• باب الفرات، در شرق صحن حضرت عباس واقع شده است.
• باب الامام موسی بن جعفر نیز در زاویه غربی صحن ساخته شده است.
• باب صاحب الزمان نیز در کنار باب الامام الحسین(ع) قرار گرفته است.
• باب الامام علی الهادی را در زاویه شمال شرق صحن احداث کرده اند.
• باب الامیر را هم در شرق صحن حضرت عباس ساخته اند.
• باب الامام الحسین در کنار باب الامام الحسن قرار دارد.
• از باب الامام موسی بن جعفر که در زاویه غربی صحن به حرم وارد شوید.
• باب القبله هم در جنوب صحن واقع شده است.

رواق ها

در حرم حضرت ابوالفضل چهار رواق در چهار طرف اصلی ضریح قرار دارد و سقف ها و دیوارهای آن به طرز زیبایی آیینه کاری شده است. رواق شمالی به زیر زمین راه داشته و در رواق شرقی نیز  5 مقبره وجود دارد. رواق جنوبی با داشتن سه در به ایوان طلا متصل شده است.

ایوان طلا

ایوان طلا در قسمت جلویی گنبدخانه قرار دارد و مساحت آن نیز 320 متر مربع است. در نمای خارجی این ایوان آجرهای مسی و طلایی رنگ به کار برده شده است.

به کدام شهرهای عراق سفر کنیم؟

تور کربلاتور نجف

گنبد حرم

گنبد حرم حضرت ابوالفضل 12 متر قطر و 39 متر ارتفاع داشته، نیم کروی است و پنجره هایی با قوس های کمان ابرویی دارد که به سمت بیرون باز می شوند. بر روی نمای داخلی این گنبد با رنگ سفید، آیاتی از قرآن نوشته شده است. در ساخت این گنبد 6418 خشت طلا به کار گرفته شده است.

گلدسته های حرم

گلدسته های حرم از دیگر بخش های حرم حضرت ابوالفضل هستند که در گوشه ایوان طلا و در کنار دیوار حرم واقعند و ارتفاع آنها به 44 متر می رسد. قبلا تنها نیمه بالایی این گلدسته ها با 2016 خشت طلا پوشانده شده و نیمه پایینی نیز از آجر و کاشی پوشانده بودند اما در سال 1388 تا سال 1389 تولیت حرم، گلدسته ها را بازسازی کرد و نیمه پایینی را نیز طلاکاری کرد. گفته می شود که برای این طلاکاری حدود 108 کیلو طلا استفاده شده است.

صحن

صحن حرم حضرت ابوالفضل 9300 متر مربع مساحت دارد و 4 ایوان نیز در آن ساخته شده است. سقف تمام ایوان ها مقرنس های و قوس های هندسی زیبایی داشته و هر کدام از آنها حجره ای دارند که معمولا جلسات علوم دینی در آن برگزار می شود.

قبر اصلی حضرت عباس

قبر اصلی حضرت عباس در داخل سرداب قرار گرفته است و سال هاست که اطراف قبر حضرت عباس آب در جریان و گردش است. این آب تا به حال هیچ گونه آسیبی به پایه و بنای حرم وارد نکرده و این از جمله موارد عجیبی است که در مورد آن می توان ذکر کرد. افرادی که توانسته اند قبر اصلی حضرت عباس را مشاهده کنند ممکن است برایشان این سوال پیش آمده باشد که چرا این قبر کوچک است در صورتی که حضرت عباس قد و قامت بلند داشته اند؟ از بزرگان عالم شیعه این سوال پرسیده شده و جواب داده شده به وحشی گری هایی اشاره می کند که در زمان شهادت حضرت عباس مرتکب شده اند و ایشان را با ضربات شمشیر قطعه قطعه کرده اند. به همین دلیل است که علیرغم قد و قامت رشید ایشان، این قبر امروزه اندازه کوچکی دارد.

سرداب حضرت عباس

سرداب حرم حضرت عباس 4 متر پایین تر از سطح قرار گرفته و یکی از مهم ترین ویژگی ها و مشخصه های بارز آن شیرین بودن، خالص بودن، طعم بی نظیر و ناب و پاکی آبی است که در این سرداب جریان دارد. مساحت این سرداب به اندازه مساحت حرم و رواق های قرار گرفته اطراف آن است و دیوارهایی ضخیم تر نسبت به دیوارهای حرم دارد. برای آنکه بتوانید به داخل سرداب وارد شوید باید از شمال شرقی حرم و از یک درب چوبی عبور کنید. بعد از عبور از این درب باید اتاقی که عرض آن 3.18 متر است را نیز پشت سر گذاشته و به اتاق دیگری راه پیدا کنید. وقتی از این دو درب گذر کردید به یک درب آهنی می رسید و بعد از این درب آهنی نیز، یک نردبان قرار گرفته است. با این نردبان به یک راهرو و دالان راه پیدا خواهید کرد و از آنجا نیز می توانید وارد راهروی دیگری شوید که رواق های زیر حرم را دور می زنند. با پشت سر گذاشتن این مسیر در نهایت نیز به محوطه اصلی سرداب خواهید رسید. برخی اعتقاد دارند که این آب خود را مدیون حضرت عباس می داند و به همین دلیل است که بی وقفه می جوشد و اطراف حرم حضرت عباس را طواف می کند. نکته تعجب بر انگیز در مورد آب این سرداب آن است که آب موجود در آن هیچ وقت بوی بدی نگرفته و طعم خوش و گوارای آن تغییر پیدا نخواهد کرد. این مورد زمانی برای شما شگفت انگیزتر می شود که از داخل حرم خارج شده و به سرداب هایی که در ساختمان های اطراف قرار دارند می روید. آب موجود در این سرداب ها بسیار بد بو و بد رنگ است، با جلبک و خزه پوشانده شده و منظره بسیار زشتی پیدا کرده است. تنها دلیلی که برای این واقعه می توان عنوان کرد راکد بودن و ثابت ماندن آب در یک محل است. در صورتی که آب اطراف حرم حضرت عباس نیز در یک محیط بسته و راکد قرار دارد اما هرگز رنگ، طعم و بوی آن تغییر نکرده و این تنها یکی از معجزاتی که شما می توانید در حرم ایشان مشاهده کنید.

ضریح حضرت عباس

حرم حضرت عباس از جنس طلا و نقره ساخته شده است و بر روی صندوقی که قبر را احاطه کرده است قرار دارد. در دوران صفویه یک ضریح بر روی قبر حضرت عباس قرار گرفت و در سال های بعد مورد مرمت و تعویض قرار گرفت. در سال 1236 هجری قمری، محمد شاه قاجار دستور دارد تا سازه و ضریحی از جنس نقره بر مرقد ایشان بسازند و در سال 1385 قمری نیز مجددا با حمایت سید محسن حکیم (مرجع تقلید شیعیان در قرن 14) ضریح موجود در آن زمان مجددا با ضریح دیگری تعویض شد. ضریح مذکور، در ایران و توسط ایرانی ها ساخته و برای ساخت آن نیز حدود 2 هزار کیلو نقره و 40 کیلو طلا به کار گرفته شد. در سال 1395هجری شمسی این درب مجددا تعویض شد. ساخت این ضریح در کشور عراق انجام شد و ساخت آن 5 سال طول کشید.

موزه حرم حضرت عباس

موزه حرم عباس یکی از برجسته ترین موزهای کشور عراق است و اشیاء نفیس و ارزشمندی در آن نگهداری می شود. در قسمتی از این موزه می توان تعداد زیادی از وسایل و ابزار جنگی را مشاهده  کرد. برای مثال شمشیر، سپر و زره تنها بخشی از ادوات جنگی موجود در این موزه هستند. در قسمتی از این موزه می توان کتب بسیار ارزشمندی را مشاهده کرد. از جمله این کتب می توان به یک نسخه خطی قرآن کریم که آن را منسوب به امام سجاد می دانند، اشاره داشت. بازدید از این موزه و وسایلی که در آن قرار داده شده است بسیار مناسب کسانی است که به ادوات جنگی قدیمی علاقه بسیار زیادی دارند. در سفر به کربلا حتما از این موزه نیز دیدن کنید و برای دیدن آن نیز باید به داخل صحن مطهر ایشان مراجعه کنید. قسمت های متنوع و زیادی در این موزه وجود دارد که بدون شک برای بسیاری از افراد می تواند جالب توجه و شگفت انگیز باشد.

عکس حضرت عباس

ارادت به بزرگان دین در بین هنرمندان نقاش نیز رسوخ کرده و همین عامل سبب شده که عکس هایی از سیما و صورت حضرت عباس کشیده شود. این عکس ها با توجه به خصوصیات و ویژگی هایی که از حضرت ابوالفضل عنوان شده به تصویر کشیده شده است و کسی نمی داند که آیا این عکس ها واقعی هستند و آیا چهره حضرت عباس هیچ گونه شباهتی به این تصاویر دارد یا خیر. اما مساله ای که در این مطرح است ارادتی است که ما ایرانی و خصوصا شیعیان نسبت به حضرت عباس و عکس ایشان داریم. در گذشته عکس حضرت عباس بر دیوار بسیاری از خانه ها مشاهده می شد؛ این عکس ها تنها از عشق و ارادت ایرانی ها به حضرت عباس نشات می گیرد.

عکس حرم حضرت عباس

عکس حرم حضرت عباس را که از بالا مشاهده می کنید زیبایی و شکوه خاصی را در آن می بینید. کسانی که حداقل یک بار به زیارت حرم این بزرگوار رفته اند دوست دارند بارها و بارها عکس حرم ایشان را مشاهده کنند و اشک فراق بر صورت جاری کنند. عکس حرم ایشان چه از بالا گرفته شود و شما بتوانید بین الحرمین و حرم امام حسین را همزمان مشاهده کنید و چه مربوط به زمانی باشد که هیچ کسی در اطراف ضریح مطرح این بزرگوار نیست، در هر صورت زیبایی و ابهت خود را داشته و امکان ندارد کسی این عکس ها را ببیند و دوباره پرنده دلش هوای رفتن به کربلا، بین الحرمین و حرم حضرت عباس را نکند.