اگر به شکار و کوهنوردی علاقه دارید، قطعا نام هفتاد قله یا همان منطقه محافظت شده هفتاد قله را شنیده اید. اهمیت این منطقه را زمانی درک می کنیم که بدانیم حتی از سایر کشورها نیز برای شکار ورزشی به این منطقه می آیند.
هفتاد قله بیشتر یک اصطلاح کلی است و برگرفته از نام بلندترین قله این منطقه می باشد، بنابراین اصلا تصور نکنید که قرار است در این منطقه با هفتاد قله مختلف مواجه شوید. اگر می خواهید به یکی از متفاوت ترین مناطق ایران از حیث پوشش گیاهی و جانوری بروید قطعا هفتاد قله بهترین پیشنهاد ممکن به شما خواهد بود. در ادامه به معرفی این منطقه خارق العاده می پردازیم.
هفتاد قله اراک کجاست؟
هفتاد قله منطقه ای در 25 کیلومتری شمال شرق اراک است که با یک مساحت 97407 هکتاری در میان شهرستان های اراک، محلات و خمین قرار دارد. بنابراین از توابع استان مرکزی است و شما در صورت مسافرت به این استان می توانید از منطقه بکر و بسیار زیبای هفتاد قله نیز بازدید کنید. اگر هم بخواهید از مسیر سایر شهرها به این منطقه بروید باید بگوییم که هفتاد قله در 30 كيلومتری خمين، 15 كيلومتري شمال غربی محلات و 35 كيلومتری دليجان واقع شده است.
منطقه حفاظت شده هفتاد قله
این منطقه در زمان گذشته به عنوان یک منطقه آزاد از حیث گردشگری و شکار شناخته می شد تا اینکه افزایش بی رویه شکار در منطقه باعث شد سازمان حفاظت محیط زیست آن را تحت حمایت خود در آورده و از آن یک منطقه حفاظت شده بسازد. این کار علاوه بر حفظ حیات وحش و بخش وسیعی از پوشش گیاهی، شرایط مناسبی را فراهم کرد تا گروه های تحقیقاتی نیز بتوانند فعالیت های علمی و پژوهشی خود را به انجام رسانند. امروزه منطقه حفاظت شده هفتاد قله به یک موزه طبیعی مبدل شده است.
روند تبدیل شدن هفتاد قله به یک منطقه حفاظت شده به صورت ذیل بوده است:
مرحله اول: ممنوع شدن شکار در هفتاد قله، سیبک و بره زرد در سال 1349
مرحله دوم: ممنوع شدن شکار در سایر مناطق باقی مانده در سال 1353
پوشش گیاهی و حیات وحش هفتاد قله اراک
پوشش گیاهی و جانوری منطقه حفاظت شده هفتاد قله به قدری وسیع است که می توان در خصوص آن، ده ها مقاله را تنظیم نمود. ما در این مقاله به ذکر مهم ترین مواردی می پردازیم که شما باید در سفر به این منطقه بدانید.
پوشش گیاهی هفتاد قله
دشت های بسیار زیادی در این منطقه وجود دارند که عبارت اند از: دشت سرخاب، هموار چال قدير و قوچك، هموار ابراهيم‌آباد و شانق و هموار كارچان که اغلب پوشش گیاهی و جانوری مشابهی دارند.
تاکنون 205 گونه از گیاهان نهان دانه نیز در این منطقه شناسایی شده اند که اغلب آن ها عبارتند از: كاسنی، نعناع، شب بو، گندميان، چتريان پروانه آسا، ميخك، گاوزبان، لاله، ميمون و آلاله.
برخی از گیاهان دارویی نیز شامل شيرين بيان، شرير، شاتره، ريواس، آلاله، بومادران، درمنه صخره، شكرتيغال، شنگ، خاكشی، منداب،ازمک، چشم خروس دانه ريز، خوشک، چترگندمی، بذرالبنج، سوسن بر، كاكوتی و مريم نخودی هستند.
پوشش جانوری هفتاد قله
انواع پستان داران، بی مهرگان، خزندگان، پرندگان و بند پایان در این منطقه به چشم می خورند. در آب های راکد و اطراف چشمه ها می توانید وزغ ها و قورباغه ها را ببینید. انواع لاکپشت ها و بخصوص لاکپشت های مهمیزدار نیز در دامنه ها زندگی می کنند. همچنین می توان برخی از انواع سوسمارها و بزمچه ها را در این منطقه مشاهده کرد.
مارهای شناسایی شده در این منطقه عبارتند از: قيطانی (غير سمی)، شتری (غير سمی)، مارجعفری (سمی)، گرزه مار يا افعی ايران (سمی) ، گورخری (غير سمی)، تيرك مار (غير سمی)، افعی سوسن (نيمه سمی)، افعی پلنگی (نيمه سمی) و تير مار (نيمه سمی).
همچنین 71 خانواده از گونه پرنده ها نیز در این منطقه شناسایی شده اند که تقریبا 14.5درصد از گونه های پرندگان در ایران را تشکیل می دهند. بیشترین تنوع پرندگان را می توانید در در نواحی دره‌ی لته در، دره چكاب و دره سیبک ببینید. جغد کوچک، گونه هايی از خانواده چكاوک و چلچله، سينه سرخ، گونه هايی از خانواده كلاغ ها، بلبل، سهره، هدهد، داركوب، كبك، تيهو، بلدرچين و كبوتر جنگلی به همراه برخی از پرندگان شکارچی همانند دليجه، عقاب طلايی و سارگپه بومی منطقه هستند.
گرگ، شغال، روباه، كفتار، گربه وحشی، رودک و پلنگ در زمره مهم ترین درندگان و گوشت خوارن منطقه هستند و می توان از كل و بز (پازن)، قوچ و ميش، آهو و گراز نیز به عنوان پستانداران گیاه خوار نام برد. یوزپلنگ و کاراکال نیز گونه های ارزشمندی هستند که متاسفانه در دوره های قبل به علت شکار بی رویه از بین رفته اند و اکنون آثاری از آن ها مشاهده نمی شود.
دیدنی های هفتاد قله
دره چکاب مهم ترین جاذبه گردشگری و دیدنی در این منطقه است. چشمه ای که در منتهی الیه دشت واقع شده به همراه درخت کهنسال و همچنین درخچه های بسیار زیادی که در این منطقه وجود دارند باعث شده است تا زیباترین و برترین جاذبه گردشگری منطقه حفاظت شده هفتاد قله شکل بگیرد.
دره سیبک نیز یکی دیگر از بهترین زیستگاه های موجود است که در میان کوه های هفتاد قله واقع شده و شرایط مناسبی برای زندگی جانداران و پوشش گیاهی متراکم دارد.
دره لته نیز با شرایطی مشابه دره چکاب دارای چشمه ها و سنگاب های بسیار زیادی است که می تواند با زیبایی های خود در فصل بهار هوش از سر شما ببرد.
کتیبه ها و صخره نوشته هایی که در دوران قاجار هکاکی شده و تا امروز در این منطقه ماندگار بوده اند رکن دیگری است که نظر گردشگران را جلب می کند.
قدیمی ترین صخره نوشته های این منطقه به دوران ناصرالدین شاه باز می گردد و متعلق به یکی از تفریحات شاه قاجار در خصوص گردش در منطقه و شکار بوده است.
