حتما تاکنون بارها نام وکیل الرعایا یا همان کریم خان زند نخستین پادشاه سلسله زندیه را شنیده اید و با آثار تاریخی ارزشمند باقی مانده از دوران حکومت وی از جمله مسجد وکیل، حمام وکیل و بازار وکیل آشنا هستید و یا حتی در سفرتان به شیراز از آن ها دیدن کرده اید. اما خوب است بدانید که علاوه بر موارد ذکر شده، آثار و بناهای تاریخی بسیاری از این دوره تاریخی در شهر شیراز به جا مانده که هریک زیبایی های خاص خود را داشته و بازدید از آن ها خالی از لطف نیست. آب انبار وکیل یا موزه آب شیراز یکی از جاهای دیدنی استان فارس است که ما قصد داریم در این مقاله به معرفی آن بپردازیم.
آب انبارهای کریمخانی
آب انبارهای کریمخانی شامل 4 آب انبار به نام های حافظیه، وکیل، دیوانخانه و هفت تن هستند که در دوره زندیه به دستور کریمخان زند و به منظور تهیه آب آشامیدنی مردم در نقاط مختلف شهر تاسیس شده اند. این چهار آب انبار در فاصله سال های 1178 الی 1173 هجری قمری ساخته شده اند و حدود 300 سال قدمت دارند. طرح و بنای آب انبارهای کریمخانی از معماری زیبای دوره صفویه بهره مند بوده و از نظر ساختمانی بسیار محکم و زیبا هستند. لازم به ذکر است که از اردیبهشت ماه سال 1331 که آب مصرفی مردم شیراز لوله کشی شد، استفاده از این آب انبارها نیز به مرور کاهش پیدا کرده و دهانه آن ها نیز پوشانده شد. در نهایت آب انبارهای کریم خانی در آبان ماه سال 1355 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند و هر کدام از آن ها امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری شیراز تبدیل شده اند.
ویژگی های آب انبار وکیل
آب انبار وکیل در جنوب حمام وکیل شیراز قرار گرفته و دارای مخزن آب بسیار وسیعی است که امکان دستیابی به آب موجود در آن به وسیله یک پلکان سنگی فراهم شده است. این آب انبار دارای بادگیرهای بلندی است که در قسمت فوقانی آن برای خنک کردن آب و تهویه فضای داخلی آب انبار تعبیه شده اند. لازم به ذکر است روی بادگیرهای آب انبار توسط هنر آجرکاری دوره زندیه زیبا سازی شده است، این بخش از آب انبار وکیل بسیار شبیه به تزئینات آجرکاری برج کریمخان می باشد که به نوبه خود می تواند برای بازدید کنندگان و گردشگران تور شیراز جذاب و دیدنی باشد. کانال های آب رسانی آب انبار وکیل هریک دارای ارتفاعی در حدود 60 متر و ضخامت نیم متر هستند و از جنس سنگ و ساروج ساخته شده اند.
موزه آب شیراز
پس از آن که آب مورد نیاز مردم از طریق آب های لوله کشی تامین شد و آب انبار وکیل کاربری خود را به عنوان یک منبع تامین آب از دست داد، به صلاحدید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس این بنا به موزه آب تبدیل شد. (تغییر کاربری این بنا حدود 70 میلیون هزینه دربر داشت).
در این گالری ماکت سازه های آبی متعلق به دوره های تاریخی مختلف از جمله سدهای استان فارس، حمام ها، آب انبارها و قنات های قدیمی نگهداری و در معرض نمایش قرار داده می شود، همچنین روی دیوارهای موزه یا همان آب انبار وکیل نقاشی های بسیاری به سبک مدرن وجود دارد که در برخی از آن ها تصاویری از مشاهیر بزرگ ایران به چشم می خورد. علاوه بر نمایش ماکت و نقاشی ها در موزه آب شیراز، فیلم های مستند و اطلاعات تصویری بسیار نیز در این مجموعه برای استفاده بازدید کنندگان در نظر گرفته شده است. در این موزه برخی اوقات کارگاه های تخصصی متععدی با حضور چهره های برتر نقاشی برگزار می شود که همواره مورد استقبال هنرمندان و هنردوستان بوده است.
دسترسی به آب انبار وکیل
این آب انبار در میدان توپخانه شیراز واقع شده و برای دسترسی به آن باید خود را به ضلع جنوبی حمام وکیل برسانید، این بنا همچنین در ضلع شرقی ارگ کریمخان قرار گرفته است. آدرس آب انبار وکیل بدین شرح است: شیراز، خیابان لطفعلی خان زند، ضلع غربی مسجد وکيل ، جنب بازار، آب انبار وکیل
زمان بازدید از آب انبار وکیل
بازدید از این مکان برای گردشگران همه روزه از ساعت 8 صبح الی 8 شب امکان پذیر می باشد. لازم به ذکر است که علاقمندان هنر نیز برای بازدید از موزه آب می توانند از ساعت 9 الی 14 و 16:30 الی 21 به این مکان مراجعه نمایند.
