در اصفهان مکان های تاریخی بی شماری وجود دارد اما در این مقاله ما قصد داریم معروف ترین حمام شهر اصفهان را به شما کاربران گرامی سایت لحظه آخر معرفی کنیم. حمام شیخ بهایی ظاهری همچون سایر حمام های عمومی ایران دارد اما نکته ای که آن را متفاوت ساخته، گرم شدن آن به وسیله یک شعله می باشد. این بنا که به حمام اسرار آمیز اصفهان هم شهرت دارد در دوره صفویه توسط شیخ بهائی ساخته شده است. حمام شیخ بهائی در سال 1377 با شماره ثبت 2063 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اما راز حمامی که با یک شعله گرم میشود چیست؟ هدف شیخ بهایی از اختراع حمامی با یک شمع چه بوده است؟ برای پاسخ به این سوالات و آشنایی با چگونگی ساخت حمام شیخ بهایی در ادامه ما را همراهی نمایید. در دوره های مختلف تاریخ حمام های عمومی زیادی با معماری خاص همان دوره ساخته می شد که اغلب آن ها در ظاهر شبیه به هم بوده و دارای سه بخش مهم سربینه، گرمخانه و میاندر بودند؛ بخش های مختلف حمام با یک راهرو هشتی از یکدیگر جدا می شدند تا دمای هر قسمت کنترل و حفظ شود. اما با پیشرفت تکنولوژی دیگر حمام های عمومی در جامعه جایگاهی ندارند و حمام های به جا مانده از گذشته هم به سفره خانه، موزه یا یک جاذبه های گردشگری تغییر کاربری داده اند.
ویژگی منحصر به فرد حمام شیخ بهایی
این حمام همچون سایر حمام های عمومی دارای چند خزینه، استخر، آب انبار و دو سربینه مردانه و زنانه می باشد اما حمام شیخ بهایی مجهز به یک گرمخانه با آتش دان و مخزن منحصر به فرد است که با وجود تفحص های فراوان راز آن هنوز کشف نگشته است. سیستم گرمایشی این حمام به طور عجیبی توسط یک شعله کار می کرد یعنی گرمای این حمام به واسطه یک شمع تامین می شد که به طور دائم روشن بود. امروزه دیگر این شعله خاموش شده که دلیل آن را آسیب های ناشی از جریانات کشف راز شعله می دانند.
راز گرم شدن حمام شیخ بهائی
در طول تاریخ دانشمندان زیادی به دنبال کشف راز شعله حمام شیخ بهایی بوده اند. در تحقیقات صورت گرفته آن ها به یک سیستم سفالی لوله کشی در زیر بنا رسیدیند که در حدفاصل آبریزگاه حمام و مسجد جامع اصفهان قرار داشته و گازهایی همچون اکسیدهای گوگردی و متان را با روش مکش طبیعی به سمت مشعل خزینه هدایت می کرده تا به عنوان منبع گرما در آن بسوزند و حرارت بالایی تولید کنند. احتمالاتی وجود دارد که این گازها از مواد زاید دفع شده همین حمام جمع آوری می شده است. مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در این مکان نشان از آن دارد که لوله های فاضلاب شهری اصفهان به سمت خزینه حمام هدایت می شده است. تولید سوخت از طریق فاضلاب که بیوگاز نام دارد، در کشورهای پیشرفته امری مرسوم می باشد که گویا شیخ بهائی دانشمند زبده کشورمان در آن دوره این عمل را به کار گرفته است.
از آن جایی که این حمام در جوار عصارخانه جماله می باشد، برخی گمانه زنی ها حاکی از آن است که سوخت حمام از روغن عصارخانه تامین می شده است. اما یک مخترع از مشهد توانسته است حمام شیخ بهایی اصفهان را شبیه سازی کند و به معمای آن دست یابد. تحقیقات او نشانگر آن است که منبع آب این حمام از جنس طلا بوده و از آن جایی که طلا رساناترین فلز برای انتقال گرما می باشد، با حرارتی کم انرژی بسیار زیادی تولید می نمود. از آن جایی که طلا از ارزش بالایی برخوردار است، این راز همیشه سر به مهر باقی مانده تا از سرقت این منبع جلوگیری به عمل آید. خوب است بدانید که این مخترع برای شبیه سازی حمام شیخ بهایی موفق به کسب دو نشان طلا از سوئیس و مسکو شد. این حمام زیبا و البته اسرار آمیز در ابتدا مالکین زیادی داشت اما میراث فرهنگی اصفهان اقدام به خرید آن نمود و در سال 1386 آن را مورد بازسازی قرار داد و آسیب های وارده را تا حد زیادی مرمت کرد. هم اکنون تعداد زیادی از گردشگران تور اصفهان هر ساله از این مکان بازدید به عمل می آورند.
آدرس حمام شیخ بهایی
اصفهان/ خیابان عبدالرازق/ کوچه شیخ بهائی
