حمام صفویه نیاسر

نیاسر یکی از شهرهای اطراف کاشان است، که سفر به آن ما را در دل نقاشی های سهراب سپهری می برد. از ورودی این شهر گرفته تا یکایک کوچه پس کوچه های آن، شاهد خانه های تاریخی و آثار به جا مانده از دوره های مختلف خواهید بود. اگر به محله سرکمر سر بزنید، در کنار آبشار هزار ساله نیاسر، حمام صفویه نیاسر مشاهده می کنید. این حمام با توجه به نامگذاری آن، مربوط به دوره صفویه می باشد. متاسفانه در دوره های نه چندان دور، نسبت به وجود این حمام و نگهداری از آن کم کاری هایی شد، که با هشدارهای شهردار نیاسر مبنی بر اینکه سقف این بنا به دلیل قرار داشتن در مسیر آبشار و جاده در حال ریزش می باشد، پیگیری هایی صورت گرفت. اما متاسفانه در سال 93 به دلیل افزایش بارش ها و آب آبشار نیاسر و بی توجهی به لایروبی مسیر خروجی آب آسیاب در قسمت فوقانی حمام، محراب نماز این اثر تاریخی فرو ریخته است.

خوشبختانه در سال های اخیر با رسیدگی های صورت گرفته از طرف شهرداری نیاسر این اثر تاریخی بازسازی شده و مورد بازدید علاقه مندان به این شهر قرار گرفته است. در حال حاضر حمام صفویه نیاسر به عنوان بخشی از تاریخ این شهر، زیبایی های خود را در معرض دید تماشاگران قرار می دهد.

معماری حمام صفویه نیاسر

این حمام دارای خزینه بوده و وردی هشت ضلعی آن به وسیله دالان هایی از بیرون حمام جدا شده است. دو ورودی مجزا در ضلع شمالی می باشد، ورودی اصلی به هشتی باز می شود و ورودی دیگر مستقیما وارد گرم خانه می شود. دو دالان ورودی به موازات یکدیگر ساخته شده و ورودی که وارد هشتی می شود، بالاتر از ورودی دیگر واقع شده و خود حمام نیز در زیر زمین قرار گرفته است. از ورودی اصلی که وارد می شوید پس از گذر از چند پله به هشتی کوچکی می رسید، که هشت ضلعی بوده و به نظر می رسد، طاق نماهای آن مربوط به دوره قاجاریه باشد.

در ضلع غربی هشتی، دالان پیچیده ای قرار گرفته که به سمت سربینه هدایت می شود. پوشش این دالان با طاق آهنگ و به صورت ضربی می باشد. هشتی نیز دارای طاق تاوه ای با دور بسیار کم می باشد. پس از اینکه از هشتی عبور کردید، وارد فضای روشن سربینه می شوید که این نور به دلیل نورگیر وسط اتاق می باشد. در کف سربینه و در قسمت وسط آن حوض سنگی زیبایی جلوه می کند. در اطراف حوض جوی آب باریکی ساخته شده است. معماری سربینه به صورت هشت ضلعی غیر منتظم طراحی شده است.

پس از گذر از سربینه از دالانی پیچ داری وارد گرم خانه می شوید. البته در بین این ورودی، ورودی دیگری به سمت اتاق نظافت وجود دارد. گرم خانه کاملا قرینه نمی باشد و به صورت پد جفت ساخته شده، که می توان گفت از خصوصیات معماری دوره قاجار می باشد. طاق آن به صورت طاق چشمه ای بوده و بیشتر آن ها به صورت پاتوپا و بر روی تویزه های تیزه دار استوار است.

در فضای میانی گرم خانه چهار ستون هشت ضلعی آجری قرار گرفته است. در وسط طاق میانی گرم خانه نورگیر های بزرگ و در طاق های اطراف نورگیر های کوچکتری ساخته شده است. در حقیقت این نورگیر ها کار تهویه و روشنایی را انجام می دهند. در قسمت وسط دیوار جنوبی دودکش قرار دارد، که عمدتاً متصل به گربه رویی می باشد که از خزینه شروع شده و به آنجا می رسد.

گربه رو ها معمولا وظیفه گرم کردن کف گرم خانه و فضای حمام و همچنین انتقال دود به بیرون را داشته است. در کنار دیوار غربی شاهد حوض هشت ضلعی غیر منتظم هستیم و در ضلع شمالی آن خزینه قرار گرفته است، که به نظر می رسد یک دیوار الحاقی در وسط خزینه ساخته شده و فضای دیگری در پشت آن به وجود آمده است.

شاید برای شما جالب باشد که نحوه انتقال آب به داخل حمام را بدانید، آب از آبشار به وسیله کول های گلی (آبراه های گلی) به هشت گوش زیبایی داخل می شود و از آنجا به داخل حمام هدایت می شود و از این قسمت نیز به کل حمام انتقال پیدا می کند. آب آشامیدنی نیز از طریق کول های جداگانه به داخل حمام هدایت می شده، که می توان آثار به جا مانده از آن را مشاهده کرد. سوخت حمام صفویه نیاسر هیزم بوده، که آن را از درخت های اطراف شهر تهیه می کردند.

در حال حاضر این حمام به طور کامل و در دو فاز، بازسازی شده است و گردشگران تور کاشان که برای بازدید از جاذبه های گردشگری در این شهر، به آن سفر می کنند، از بازدید آن خاطرات خوشی را به همراه دارند. حمام صفویه نیاسر به دلیل نزدیکی به آبشار نیاسر مرکز گردشگری محسوب می شود، که می توانید در اطراف آن به تماشای مراسم گلابگیری کاشان نیز بپردازید.