باغ فین نمونه‌ای برتر و معروف از معماری باغ‌های ایرانی است. زیبایی این باغ به حدی است که آن را جزء مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کاشان شناخته‌اند. این باغ وسیع با وجود درختان سربه فَلک‌کشیده، صدای پرندگان، فَواره‌ها و صدایِ دلنشین آب، محوطه‌ای زیبا و دیدنی محسوب می‌شود؛ به‌‌خصوص که با داشتن چای‌خانه، ساعات خوشی را برایتان به ارمغان می‌آورد. آیا می‌دانید باغ فین چگونه به وجود آمده است؟ پاسخ این سوال را می‌توانید در ادامه مقاله مطالعه نمایید.
باغ فین کاشان چگونه به وجود آمد
منطقه فين به‌دلیل چشمه روح‌افزایی که در آن جريان دارد، از دیرباز مورد توجه حاکمان و پادشاهان بوده است. شکل‌گیریِ باغ فین و بناهای آن به دوره صفویه بازمی‌گردد؛ به‌طوری‌که ساختمان هشتی و سر در کوشک میانی و برج و باروری باغ در این دوره شکل گرفته است. هر یک از این بناها با رنگ‌های زیبا، نَقش و نگاری جذاب و بهشتی ساخته‌اند.
آشنایی با باغ فین کاشان
باغِ زیبای فین، در محله‌‌ای به نام فین و در ۹ کیلومتری شهر کاشان قرار دارد. وسعت این باغ افزون بر ۲۳هزار مترمربع و دارای یک حیاط مرکزی است، که بوسیله‌ی دیوارهای بلند و برج‌های استوانه‌ای شکل احاطه شده است. در مجموعه باغ ایرانی فین، حمام معروف و تاریخی به نام «حمام فین» قرار دارد. علت شهرت حمام فین از این حیث است که در سال ۱۸۵۲ میلادی، «امیرکبیر» صدر اعظم مشهور ایران توسط ناصرالدین‌شاه در این مکان به قتل رسید.نام باغ زیبای فین در سال ۱۳۱۴ جزء آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
علت نام گذاری باغ فین
باغ فین در گذشته به باغ شاه معروف بوده است، که دلیل آن معنای کلمه شاه که بزرگ بوده و اشاره مساحت بالای این باغ دارد. در حال حاضر این باغ به باغ فین معروف بوده و دلیل آن قرار گرفتن آن در منطقه فین کاشان است و کلمه فین از فینه گرفته شده و نام کلاه‌هایی است که بومی‌‌های آن منطقه بر سر می‌گذارند.
سازنده باغ مشهور فین
در زمان شاه عباس، همزمان با توسعه‌ی شهر تاریخی کاشان، بنیانِ بنای وسیع باغ فین در این شهر نهاده شد. سازمان میراث فرهنگی ایران، از غیاث‌الدین جمشید کاشانی (ریاضی‌دان معروف عصر صفوی) به‌عنوان طراح باغ فین نام می‌برد؛ با این حال، برخی از کارشناسان شیخ بهایی را طراح باغ فین معرفی می‌کنند.
معماری باغ فین
باغِ وسیع فین، باغی است که از نظر معماری تمام اصول استاندارد باغ را رعایت کرده است. یکی از ویژگی‌های چشم‌گیر این باغ حضورِ درختان و آب است که عناصر زنده و جذاب این مکان هستند، که در کنار دیگر بناهای این باغِ زیبا، معماری خاص و جالبی را به وجود آورده‌اند. از جمله نکات مهندسی که در طراحی باغ فین به کار رفته است حفظ تَقارن آن بوده که اهمیت ویژه‌ای را در گذشته دارا بوده است؛ ولی کم‌کم با دخالت شاهان حاکم بر این شهر از میزان آن نیز کم شده است، که بیشترین میزان عدم تقارن در باغِ فین مربوط به زمان صفویه بوده است. یکی از دلایل منحصربه‌فرد بودن بنای این باغ، همین طراحی حیرت‌انگیز و هوشمندانه آن است.
گذرگاه‌های باغ خرم فین نقش مهمی در معماریِ این باغ دارند. درگذر شرقی غربی باغ، کتابخانه امیر کبیر و موزه ملی کاشان قرار دارند. در گذر شمالی جنوبی باغ، عمارت سردر و با ورود به گذر جنوب به شمال، عمارتِ شترگلو در ضلع جنوبی را می‌توانید تماشا کنید.
حوض جوشان باغ فین
یکی از بخش‌های جذاب باغ فین، حوضِ جوشان است. حوض جوشان دارای ۱۶۰ حفره بوده است. نحوه‌ی عملکرد این حفره‌ها طوری تنظیم شده بود که آب از حوض سرریز نمی‌شد. این ویژگی جالب، باعث شد تا آن را به شاهکاری در هنر آب‌رسانی تبدیل کند. کف این حوض شگفت‌انگیز با کاشی، نقوشی زیبا از قالی‌های کاشان طراحی شده است. کاشی‌های این حوض، در اوایل دوره پادشاهی رضاشاه به‌وسیله چند غارتگر به سَرکردگی «نایب حسین کاشی»، کنده و به باغِ خصوصی برده شدند. متاسفانه تعدادی از این کاشی‌ها از بین رفتند و تعدادی که باقی مانده بودند نیز به موزه لوور پاریس فروخته شدند.
حوض دوازده فواره
یکی دیگر از شگفتی‌های باغ سرسبز فین، حوض دوازده فواره است. این حوض در زمان محمدشاه قاجار احداث شد. جالب است بدانید، دلیل بکار بردن حوض و آب‌نما در باغ‌ها، ايجاد حسی روح‌‌بخش و آرامش در اثر تماشای آب زلال، شنیدن صدای آن و همچنین خنک‌كردن هوای محیط باغ است.
اعتقادات مردم فین
مردم این منطقه بر این باورند که با انداختن سکه درون آبِ حوض، آرزوهایشان برآورده می‌شود. این کار نوعی تفریح محسوب می‌شود، با این حال فلسفه‌ی آن را می‌توان در ایرانیان باستان و آیین زرتشت پیدا کرد که آب را مقدس و مظهر پاکی می‌نامند و پیروان زرتشت قسمتی از دارایی خود را به الهه آب (آناهیتا) هدیه می‌دادند تا خانه‌هایشان پُربرکت شود.
باغ فین کجاست؟
برای بازدید از باغِ سرسبز فین کاشان باید رهسپار شهر کاشان در استان اصفهان شده و مسیر خود را در انتهای خیابان امیرکبیر ادامه دهید تا به این باغ وسیع با بناهای تاریخی مهم برسید.
از بناهای بی‌نظیر در باغ معروف فین، می‌توان به کوشک قاجار، کوشک صفوی، عمارت سردر، حیاط خلوت کریمخانی، اتاقِ شاه‌نشین، چشمه زنانه، چشمه سلیمانیه، حمام‌های باغ فین، موزه ملیِ کاشان، کتابخانه، اصطبل و برج و بارو باغ نام برد.
زمان بازدید از باغ فین
باغ ایرانی فین، یکی از مکان‌های گردشگری پُربازدید در کاشان است. از آنجایی‌که بازدید از این باغِ جذاب و دیدنی، در تمام فصول سال زیبایی‌های منحصر به فرد خود را دارد، برخی از گردشگران در بهار و تابستان و برخی دیگر در پاییز و زمستان به این مکان تاریخی سفر می‌کنند. این باغِ تاریخی همه روزه به غیر از عاشورا و تاسوعا حسینی، 21 ماه رمضان و شهادت امام علی (ع)، 28 ماه صفر، 6 و 14 خرداد جهت بازدید به روی عموم باز است.
ساعت بازدید: در شش ماه اول سال از ساعت 9 تا 18 و در شش ماه دوم سال از ساعت 9 تا 16
هزینه بازدید: 5000 تومان اتباع ایرانی، 50000 تومان اتباع خارجی
اطراف باغِ وسیع فین، رستوران‌های شناخته شده‌ای دایر هستند. مسافران و گردشگران بعد از بازدید باغ فین و عمارت‌های زیبای آن، برای صرف غذا به این رستوران‌‌ها می‌روند.
کلام پایانی
برای یک گشت‌وگذار رویایی در کاشان، باغ فین انتخاب بسیارخوبی است. همچنین بازدید از بناهای تاریخی مذکور در این باغ مانند موزه ملی کاشان، تقسیم‌گاه آب، خلوتِ کریمخانی، شترگلوی قاجاری و حوض جوشان خالی از لطف نخواهد بود. گردشگران تور کاشان می‌توانند به غیر از باغِ تاریخی فین از مکان‌های دیگری در این شهر زیبا و دیدنی نظیر : حمام فین، قمصر کاشان و ... نیز دیدن کنند.
