در قلب بغداد، نگین بی همتایی وجود دارد که انسان‌ها را با خود به هزاران سال گذشته می‌برد و عظمت حیات بشر را با آثاری فوق‌العاده به تصویر می‌کشد. این نگین بی همتا، موزه ملی عراق می‌باشد و همچنین یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین موزه‌های کشور عراق شناخته می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با تاریخچه موزه ملی عراق و همچنین آثار موجود در این موزه، آشنا کنیم.
معرفی موزه ملی عراق
کشور عراق دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری می‌باشد که حتی توجه غیر مسلمانان را نیز به خود جلب کرده است. از جاذبه‌های گردشگری کشور عراق می‌توان به موزه ملی عراق در بغداد، اشاره کرد. در سال ۲۰۰۳ که کشور عراق توسط آمریکا اشغال شده بود، تقریباً ۱۵ هزار قطعه از آثار موزه ملی به سرقت رفت. در سال ۲۰۱۵ بعد از جنگ، این موزه توسط وزیر کشور عراق، حیدر آبادی، بازگشایی و با تلاش‌های بسیار زیادی، برخی از آثار به موزه بازگردانده شد.
اما بسیاری از گنجینه‌های این موزه جزء آثار ناپدید محسوب شده است. همزمان با شروع جنگ از همان سال درب‌های این موزه بر روی گردشگران تور کشور عراق بسته شد. سرانجام در سال ۲۰۱۵ درب موزه با کاهش جنگ و جدل باز شد و هم اکنون مدیریت موزه ملی عراق با احمد وکیل محمد می‌باشد. موزه ملی عراق در بغداد تاریخ و فرهنگ کشور عراق را نشان می‌دهد. این موزه توسط شخصی به نام گرتود بل باستان شناس بریتانیایی بنیان‌گذاری شده است. در این موزه ملی، گالری وجود دارد که هنر عربستان و زندگی پر آرامش مردم تا قبل از شروع جنگ را نشان می‌دهد.
آثار موزه ملی عراق
بعد از غارت موزه ملی عراق در بغداد، بسیاری از آثار موزه تاراج شدند و هنوز هم یافت نشده‌اند. این موزه یکی از پنج مراکز نگهداری آثار، در جهان محسوب می‌شود. قدمت آثار‌های تاریخی و باستانی که در موزه ملی عراق وجود دارد به ۱۰۰ هزار سال قبل از میلادی برمی‌گردد. این موزه حدود ۲۰۰ هزار آثار باستانی را شامل می‌باشد که تعدادی از این آثار در سالن موزه و بخش دیگر آن در انبار نگهداری می‌شوند.
در این موزه ۱۴ سالن در دو طبقه وجود دارد، که هر یک از سالن‌ها دارای چندین ویترین برای نمایش آثار باستانی می‌باشند. در مجموع ۴۵۱ ویترین در این موزه وجود دارد. طبقه اول موزه ملی عراق در بغداد، حاوی قدیمی‌ترین آثارها می‌باشد و همچنین این طبقه دارای پنج سالن است. سالن اول و دوم شامل آثار باستانی‌های قبل از تاریخ می‌شود. سالن سوم و چهارم شامل همه مراحل دوره سومری است و سالن پنجم نیز حاوی اشیاء متعلق به دوره اکدی و بابلی می‌باشد.
طبقه همکف موزه ملی نیز شامل ۹ سالن است. در سالن اول مجسمه‌های دوره آشوری قرار دارد. دومین سالن مربوط به دوره کاسیان است و سومین سالن از آثار دوره‌های آشوری و کاستی می‌باشد. چهارمین سالن دارای آثار باستانی از دوره نمرود و آثار پنجمین سالن، متعلق به دوره کلدانی است. ششمین سالن موزه ملی عراق در بغداد، حاوی آثار دوره اشکانیان بوده و هفتمین سالن مربوط به آثار دوره ساسانی می‌باشد. هشتمین و نهمین سالن، آثار دوره اسلامی را شامل می‌شود. در زیر به شرح برخی از آثار موزه ملی عراق می‌پردازیم:
عطردان‌های شیشه‌ای
یکی از آثار موزه ملی عراق عطردان‌های شیشه‌ای است که از دوره ساسانی می‌باشد. اولین بار بعد از باز شدن موزه، تعدادی از آثار را به بیرون از عراق به نمایش گذاشتند و این نمایشگاه در ( وسالانه ونیز) برگزار شد.
تابوت
یکی از گالری‌های موزه ملی عراق در بغداد، مربوط به دوران اشکانیان و ساسانی‌ها می‌باشد. بسیاری از این آثارها در مناطق طاق کسری و هترا یافت شده‌اند. به گفته رئیس حسین رشید، اشکانیان و ساسانیان در مناطقی از عراق ساکن بودند. بنابراین در موزه ملی عراق، آثار بسیاری را از خود به جای گذاشته‌اند. این آثار و اشیاء همه از مناطق تاریخی درون عراق، پیدا شده است.
نقشه گچی از یک پرنده
در چند سال اخیر، رابطه سیاسی میان کشور عراق و ایران صورت گرفت. علاوه بر این همکاری نظامی و امنیتی، سالانه ایرانیان زیادی برای بازدید از آرامگاه امام‌های شیعه به عراق سفر می‌کنند. موزه ملی عراق در بغداد، از آثار زیادی برخوردار است که یکی از آن‌ها نقش گچی از یک پرنده می‌باشد. این اثر با کاوش‌های فراوان در نزدیکی طاق کسری یافت شد.
سکه
آثار مربوط به ساسانیان در موزه ملی عراق شامل: سکه‌های اشکانیان و ساسانیان، ظروف‌هایی با نوشته و خط آرام، کوزه‌های لعابی، کلاه خود و ... می‌باشد. قیس حسین رشید می‌گوید: آثار و اشیاء مربوط به دوره ساسانیان و اشکانیان در گالری طبقه دوم موزه ملی عراق در بغداد، نگهداری می‌شود.
طاق مرمری
از دیگر آثاری که در موزه ملی عراق وجود دارد می‌توان به طاق مرمری که مربوط به شهر باستانی هترا است، اشاره کرد.
برخی دیگر از آثار موزه ملی عراق شامل: صندوقچه چوبی، قبر امام موسی کاظم (علیه‌السلام)، ظروف مسی، چراغ و منبرهای چوبی، محراب‌های سنگی، شمشیر، مجسمه‌هایی با سر‌های انسان و بدن‌های حیوانی، ظروف گلی، مجسمه‌های دفع ارواح شرور، شیرهای سنگی، تخت‌های پادشاهی، ابزار آلات موسیقی، دستبندها و گردنبندها می‌شود.
حمله آمریکا و موزه ملی عراق
جنگی که در عراق رخ داد ،یک عملیات نظامی بود و با حمله ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و بریتانیا آغاز شد. نیرو‌هایی که به عراق حمله کردند، شامل: پادشاهی متحد بریتانیا، لهستان و ایالات متحده آمریکا بودند و همچنین ۲۹ کشور دیگر از جمله: ژاپن، کره جنوبی، اسپانیا، ایتالیا و ... تعدادی نیروی نظامی را به همراه نیروهای ائتلاف فرستادند و در جنگ عراق بسیار نقش داشتند.
جنگ عراق دو علت اصلی داشت که توسط رئیس جمهور وقت آمریکا بیان شد، که یکی از آن‌ها رابطه عراق با صدام حسین و دیگری نابود کردن سلاح‌های کشتار دسته جمعی عراق بود. در آوریل سال ۲۰۰۳ کشور عراق توسط نیروهای آمریکایی مورد حمله قرار گرفت و موزه ملی عراق در بغداد، چندین بار غارت شد و باستان شناسان، بسیاری از آثارها را منحصر به فرد خواندند. در آوریل ۲۰۰۳ غارت موزه ملی عراق، به گونه‌ای صورت گرفت که همان سال، گروهی از افراد خاورشناسی دانشگاه شیکاگو و شورای سیاست‌گذاری آمریکا، خواستار مناطق باستانی و موزه‌های عراق در زمان جنگ شده بودند.
به گزارش دانشگاه استنفورد، غارت موزه ملی عراق در شرایط جنگ، از قبل پیش‌بینی شده بود، اما وزارت دفاع ایالات متحده اعلام کرد به منطقه‌های باستانی و موزه ملی آسیب نرسانند، اما جلوگیری از چپاول و دزدیده شدن آثار موزه ملی عراق در بغداد از دست شهروندان عراق خارج بود. در روز هشتم آوریل همان سال نیروهای عراقی جایگزین نگهبان و کارکنان موزه شدند و آن‌ها به مدت دو روز از موزه ملی عراق در برابر نیروهای آمریکایی محافظت کردند.
فرمانده آمریکایی شخصی به نام کلنل اریک شوارتس، بعد از دو روز به نیروهای خود دستور داد که از این منطقه دوری کنند تا به موزه ملی عراق، آسیبی وارد نشود. اولین دزدی از آثار موزه ملی در همین زمان گزارش شد. علاوه بر غارت آثار باستانی، بسیاری از اموال از جمله: رایانه‌ها، دوربین‌ها، تلفن‌ها، مبلمان و ... ربوده شدند. بعد از غارت موزه ملی عراق در بغداد، کشور عراق با کمک کشورهای آمریکا، ایتالیا و همچنین پلیس بین‌المللی، در تلاش بودند که آثار دزدیده شده را به موزه بازگردانند. دولت عراق برای افرادی که آثار را تحویل بدهند، اعلام عفو عمومی کرده بود. این طرح نتیجه فوق‌العاده‌ای داد و حدود ۲۰۰۰ اثر به مدت کوتاهی به موزه تحویل داده شد.
موزه ملی عراق در بغداد، می‌تواند بهترین مکان برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ این کشور باشد، زیرا از آثار باستانی دوره‌های مختلف برخوردار است. این موزه تا قبل از شروع جنگ، جزء بزرگ‌ترین موزه‌های باستان شناسی جهان بود. با سفر به کشور عراق علاوه بر زیارت مکان‌های مذهبی، می‌توان سفر سیاحتی را هم تجربه کرد. از این‌که تا پایان این مقاله همراه ما بودید سپاس‌گزاریم
