اگر به دنبال یکی از زیباترین و منحصر به فرد ترین بناهای به جای مانده از دوران صفوی هستید باید نصف جهان را بگردید. اما آیا واقعا ارزش دارد نصف جهان را بگردیم؟ شاید ارزش نداشته باشد که نصف جهان را بگردید، اما بدون شک ارزش دارد به شهری که لقب نصف جهان را به خود اختصاص داده رفته و آن را بازدید کنید.
به گوشه گوشه این شهر که نظری بیندازید امکان ندارد موردی زیبا و با شکوه برای بازدید و تماشا پیدا نکنید. این شهر قدمت و پیشینه زیادی داشته و به همین دلیل ابنیه تاریخی زیادی را می توان در آن پیدا کرد.
امروز ما قصد داریم با یکی دیگر از بناهای بسیار زیبایی شهر اصفهان، یعنی کاخ هشت بهشت آشنا شویم. این بنا شکوه و جلوه زیادی داشته و امکان ندارد کسی به اصفهان سفر کند، اما به بازدید از این کاخ نرود؛ پس در ادامه با ما همراه باشید تا متوجه شوید هشت بهشت کجاست و چرا به آن هشت بهشت گفته می شود.
کاخ هشت بهشت کجاست؟
یکی از زیباترین بناهای موجود در دنیا کاخ هشت بهشت است که در شهر اصفهان، مرکز استان اصفهان قرار دارد. این شهر یکی از دیدنی ترین و پر بازدید ترین شهرهای کشور است و سالانه افراد زیادی از سراسر کشور و حتی دنیا به این شهر زیبا و باستانی سفر می کنند و از بناهایی که در طول دوران مختلف در آن ساخته شده است دیدن می کنند.
کاخ هشت بهشت در دو طبقه و در وسط باغی بسیار بزرگ و زیبا ساخته شده است. سبکی که این کاخ با توجه به آن ساخته شده شیوه اصفهانی است و در سال 1080 هجری به دستور شاه سلیمان صفوی در فاصله بسیار کمی از باغ بلبل احداث گردید.
علت نامگذاری کاخ هشت بهشت
هدف از ساخت کاخ هشت بهشت احداث محلی برای سکونت زندگی پادشان صفوی بود، اما امروزه به مکانی تبدیل شده است که گردشگران و توریست ها به آنجا مراجعه کرده و از حضور در این فضا نهایت استفاده و لذت را می برند. این کاخ یکی از زیباترین بناهایی است که تا به حال به دست بشر ساخته شده است. اما علت آنکه به این کاخ، هشت بهشت می گویند چیست؟
در مورد علت نامگذاری این کاخ داستان های متفاوتی وجود دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
برخی می گویند که در این محوطه هشت باغ زیبا وجود داشته و از آنجایی که هر یک از آن ها زیبایی خاص و منحصر به فردی داشتند این مجموعه را هشت بهشت نامیده اند.
شاید شنیده باشید که می گویند بهشت هفت طبقه دارد. از آنجایی که برخی اعتقاد داشتند این عمارت از بهشت نیز زیباتر است به همین دلیل نام هشت بهشت را برای آن انتخاب کردند تا ثابت شود که این کاخ از بهشت نیز برتر و با شکوه تر است.
روایت دیگر به استفاده از نمادهای هشت ضلعی در این بنا بر می گردد. در معماری این کاخ از المان های هشت ضلعی استفاده شده و در همه اتاق ها و حوض ها شما می توانید حضور یک هشت ضلعی را مشاهده کنید.
روایت دیگر می گوید که هشت بهشت به معنای هشتی یا دروازه ورود به بهشت است. این کاخ و عمارت به حدی زیباست که شاید بتوان از همین باغ به سمت بهشت حرکت کرد. روایت دیگر به همسران شاه اشاره می کند. برای آنکه شاه محلی مناسب برای اقامت هشت همسر خود فراهم کند این کاخ را برای اقامت آن ها انتخاب می کند.
معماری کاخ هشت بهشت اصفهان
قسمت میانی و یا مرکزی کاخ هشت بهشت به صورت صفه ساخته شده است و ایوان آن رو به شمال قرار گرفته است. سقف ساخته شده بر بالای این چهار ایوان یا صفه از مقرنسی هایی با گچ بری هایی زیبا و خوش رنگ پوشیده شده است. هنر دست هنرمندان ایرانی در این سقف ها به خوبی نمایان است.
این کاخ دو طبقه دارد. گوشه های اتاق هایی که در طبقه اول قرار دارند با استفاده از گچ بری هایی بسیار ظریف و زیبا تزیین شده اند. در طبقه دوم نیز می توان تعدادی رواق، اتاق، طاق و پنجره نیز مشاهده کرد. وجود اینهاست که باعث شده طبقه دوم نیز زیبایی منحصر به فردی پیدا کند. راهروها و اتاق های زیادی در طبقه دوم وجود دارد که هر یک مدام از آن ها زیبایی خاص خود را دارند.
در برخی از اتاق ها حوض آب و در برخی از آن بخاری های دیواری قرار داده شده است. دیوارها با آینه کاری های زیبا مزین شده اند و تمام سقف کاخ نیز با موزائیک پوشانده شده است.
این کاخ 30 متر طول، 35.26 متر عرض داشته و از سطح مجاور باغ بر روی زمین 2 متر بلندتر است. نماهای شرقی و غربی به وسیله دو پلکان ده تایی به هم متصل هستند. یک سرسرای مرکزی در این کاخ وجود دارد که طاق آن به یک نورگیری منتهی می شود که گنبدی شکل است و هشت پنجره چوبی دارد.
در وسط این سرسرا نیز یک حوض که به شکل هشت ضلعی ساخته شده دیده می شود. قطر این حوض 30.3 متر بوده و یک فواره نیز در وسط آن ساخته شده که باعث افزایش زیبایی اش شده است.
درهای اطراف سرسرا به اتاق های هشت ضلعی موجود در این کاخ منتهی می شوند که در واقع برای پذیرایی از بانوان در نظر گرفته شده بودند. در ایوان شمالی دو ستون بلند و یک حوض به طول 80 و عرض 30 نیز دیده می شود. در این حوض یک فواره وجود دارد و زیبایی خاصی به این ایوان بخشیده است.
نمای خارجی این عمارت با سنگ هایی پوشیده شده که جنس سختی دارند و در وسط عمارت نیز جوی های کوچکی ساخته شده تا آب اضافه ای که از حوض ها سر ریز می کند داخل این آبروها جریان یابد.
محوطه کاخ با درختان چنار بلند احاطه شده است. این درختان در کنار باغچه های زیبایی که در محوطه حیاط به چشم می خورند زیبایی و چشم نوازی کاخ را چندین برابر کرده است. بیشتر گل هایی که در این باغچه ها کاشته شده، گل های رز و یاسمن هستند.
نقاشی های کاخ هشت بهشت اصفهان
برای آنکه متوجه زیبایی هر چه تمام تر این کاخ شوید باید به داخل کاخ رفته و از نقاشی هایی و تزئیناتی که داخل آن وجود دارد نیز دیدن کنید. یکی از منحصر به فرد ترین و زیباترین آثاری که می توان در داخل کاخ دیدن نقاشی هایی است که بر روی دیوارهای داخلی قصر کشیده شده است. این نقاشی ها تصاویری از پرندگان، گل ها و غیره را در برابر چشمان شما به نمایش می گذارند.
به سرسرای این کاخ که قدم بگذارید می توانید دو تابلوی نقاشی بسیار بزرگ مشاهده کنید. در این دو نقاشی فتحعلی شاه بر روی تختی نشسته و تعدادی از فرزندانش نیز اطرافش قرار گرفته اند. تمامی اتاق هایی که در این کاخ وجود دارند با هنرمندی تمام نقاشی شده و فضایی بسیاز زیبا و دل انگیز فراهم کرده اند و این نیز یکی از نکات جالب توجه در مورد این کاخ به شمار می رود.
بخش های مختلف کاخ هشت بهشت
یکی از قسمت های کاخ هشت بهشت، مدرسه همایونی است. این مدرسه در سال 1300 تاسیس شد و با اینکه دو سال بیشتر به فعالیت خود ادامه نداد، اما با این حال توانست آثار خوبی از خود بر جای بگذارد.
این مدرسه توسط فردی به نام علی خان ناظم العلوم اداره می شد و دیولا فوآ طبق شرحی که از سفر خود به هشت بهشت ذکر کرده به این مدرسه نیز اشاراتی داشته است.
چگونه می توان به کاخ هشت بهشت اصفهان دسترسی پیدا کرد؟
کاخ هشت بهشت در خیابان چهار باغ قرار گرفته و به همین دلیل دسترسی به آن بسیار کار آسان و راحتی است؛ زیرا این کاخ در میان مکان ها و بناهای دیدنی اصفهان قرار گرفته و با تمام وسایل نقلیه می توانید خود را به آنجا برسانید.
اگر با مترو امام حسین به سمت کاخ حرکت کنید، بعد از پیاده شدن باید یک مسیر 500 متری را به صورت پیاده طی کنید. اگر با استفاده از اتوبوس قصد دارید به کاخ بروید ایستگاه اتوبوس با این کاخ 100متر فاصله دارد و با صرف مدت زمانی بسیار کوتاه می توانید کاخ را مشاهده کنید.
اگر در سی و سه پل هستید و می خواهید از آنجا به سمت کاخ حرکت کنید بعد از 7 یا 8 دقیقه پیاده روی می توانید به دیدار این کاخ منحصر به فرد بروید.
اگر هم قصد دارید با ماشین شخصی خود به کاخ بروید باید از خیابان گلدسته که در شرق کاخ قرار گرفته است وارد باغ شده و ماشین خود را در همان حوالی متوقف کنید و خود را به کاخ برسانید.
برای بازدید از این کاخ حتما باید بلیط تهیه کنید. هزینه بلیط برای ایرانی ها حدود 2500 تومان و برای اتباع خارجی 20000 تومان است. صبح از ساعت 9 تا 12.30 ظهر و عصرها نیز از ساعت 14 تا 18 می توانید به تماشای این کاخ زیبا بروید.
کلیه روزهای هفته به جز روزهای سوگواری و همچنین به هنگام نماز ظهر می توانید برای رفتن به این کاخ برنامه ریزی کرده و این بنای بسیار با شکوه را بازدید کنید. مدت زمانی که برای بازدید از این کاخ نیاز دارید حدود 2ساعت است.
پلان کاخ هشت بهشت
کلیت و ساختار این کاخ بر پایه فرم هایی صورت گرفته که هشت ضلعی هستند. در مرکز این کاخ می توانید یک حوض هشت ضلعی را مشاهده کنید و همچنین در چهار ضلع این بنا نیز هشت اتاق ساخته شده است. کاخ هشت بهشت دو طبقه دارد و برخی ادعا می کنند که این عمارت برای محل اقامت هشت همسر پادشاه بوده و هر اتاق به یکی از آن ها تعلق داشته است.
چهار جهت اصلی را می توان در این بنا مشاهده کرد و در هر نما نیز یک ایوان ساخته شده است. ایوان های مذکور در قسمت های شرقی، غربی و جنوبی دو قسمت شده اند، اما در ایوان شمالی یکپارچگی حفظ شده و دو پاره شدن اتفاق نیفتاده است.
به همین دلیل است که ممکن است به نظر آید این بنا به رو به سمت شمال دارد. از آنجایی که نمای شمالی اهمیت زیادی دارد یک حوض بزرگ در میان آن ساخته شده است.
قرار داشتن ایوان، فضاهای میانی دو طبقه، حوض و فضایی که به صورت نیمه باز ساخته شده است همه از جمله دلایلی است که ثابت می کند پادشاهان برای گذراندن فصل تابستان به این کاخ رفت و آمد می کردند.
در ایوان ها که می ایستید نما و منظره ای که از باغ مشاهده می کنید بسیار جالب و فرح انگیز است و قرار گرفتن در سایه درختان باعث افزایش تحمل در برابر گرمای تابستان خواهد شد.
