کلیسای نوتردام

در پایتخت باشکوه فرانسه، شهر پاریس، کلیسای تاریخی و زیبا به نام کلیسای نوتردام وجود دارد. کلیسای نوتردام از معروف ترین و بزرگ ترین کلیسای های پاریس بوده و بعد از برج ایفل و موزه لوور، پر بازدید ترین جاذبه گردشگری این شهر توریستی محسوب می شود. اگر قصد سفر به فرانسه و بازدید از کلیسای نوتردام پاریس را دارید، پیشنهاد می کنیم دقایقی را با لحظه آخر همراهی کرده و به مطالعه این مقاله بپردازید.

معرفی کلیسای نوتردام

کلیسای جامع نوتردام پاریس (به فرانسوی: Cathedral Notre Dame de Paris)، کلیسایی معروف در قلب شهر پاریس است که در منطقه چهارم آن واقع شده و یکی از شاهکار های معماری سبک گوتیک در جهان به شمار می رود. نوتردام در لغت به معنای بانوی ما (اشاره به حضرت مریم) بوده و کلیسای نوتردام نیز به مریم مقدس پیشکش شده است. بنای این کلیسا یکی از عظیم ترین بنا های جهان در حوزه دین و مذهب بوده و بلند ترین قسمت آن حدود 69 متر ارتفاع دارد. البته لازم به ذکر است که کلیسای نوتردام دارای مناره مرتفعی (حدود 90 متر) است که با در نظرگیری این منار، ارتفاع کلیسا حدود 90 متر می باشد. ساخت بنای کلیسا حدود دو قرن، یعنی از سال 1163 تا 1345 میلادی به طول انجامیده و طی این زمان تغییرات بنیادی بسیاری را شامل شده و بار ها مورد بازسازی قرار گرفته است. کلیسای نوتردام امروزه جزء مهم ترین جاذبه های گردشگری پاریس به شمار می آید و سالانه بیش از 10 میلیون گردشگر برای بازدید از آن با تور فرانسه به پاریس سفر می کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کلیسای نوتردام در بخش های بعدی مقاله با ما همراه باشید.

تاریخچه کلیسای نوتردام

تا قبل از قرن چهارم میلادی، در مکان کنونی کلیسای نوتردام معبدی وجود داشته که مربوط به دیگر آئین های مذهبی غیر مسیحی در اروپا بوده است. یعنی در ابتدا این معبد متعلق به کاهنان بوده و مدتی نیز کاربری آن به عنوان یک معبد رومی و برای پرستش خدای ژوپیتر مورد استفاده قرار می گرفت. بعد ها با رواج دین مسیحیت در اروپا، کلیسای معروفی در این مکان ساخته شد که تا قرن ها یکی از اصلی ترین کلیسای های شهر پاریس بوده و مدت ها بدون تغییر از آن استفاده می شد. بعد از حدود 8 قرن و با افزایش جمعیت قاره اروپا و به طبع کشور فرانسه، فضای بیشتری در کلیسا ها نیاز بود. بدین منظور در سال 1163 میلادی به دستور پادشاه وقت فرانسه یعنی لویی هفتم مبنی بر ساخت بنا های مهم برای شناخت هرچه بیشتر شهر پاریس در جهان، ساخت کلیسایی بزرگ و جامع در این مکان آغاز شده و پس از حدود 182 سال کلیسای جامع نوتردام پاریس کامل شد. این کلیسا از ابتدا یک کلیسای کاتولیک رومی بوده و کاتولیک نیز یکی از سه شاخه اصلی دین مسیحیت است.

کلیسای نوتردام در دوران انقلاب کبیر فرانسه یعنی اواخر قرن هشتم میلادی، مورد حمله یاغیان قرار گرفت و بیشتر نقاشی های داخلی آن نابود شد. این اتفاق با انتشار رمان گوژپشت نوتردام که توسط شاعر و نویسنده معروف، ویکتور هوگو نوشته شده بود، همزمان شد. این نویسنده در کتاب خود نام کلیسای نوتردام را به کار برده بود و همین باعث شد مردم با خواندن این کتاب معروف، نسبت به بازسازی و مرمت بنای ارزشمند کلیسا اقدام کنند. بنابراین بازسازی این بنا در سال 1845 میلادی، به سرپرستی یک معمار و نظریه پرداز فرانسوی به نام اوژن ویوله لو دوک (Eugene Viollet-le-Duc)، آغاز شده و فرآیند بازسازی آن حدود 25 سال به طول انجامید. نمای ظاهری کلیسا نیز یک بار در سال 1963 میلادی و یک بار در بازه زمانی سال های 1991 الی 2000 میلادی، نظافت کلی شد تا زیبایی های معماری این بنا بیشتر نمایان شود.

معماری ساخت کلیسای نوتردام

خوب است بدانید که کلیسای نوتردام بیشتر شهرت و محبوبیت خود را مدیون معماری بی نظیر و منحصر به فرد آن بوده که به سبک گوتیک بنا شده است. بنای این کلیسا هم اکنون یکی از بهترین سازه های ساخته شده به این سبک می باشد. گوتیک یک نوع سبک معماری مذهبی است که همواره در خدمت کلیسا بوده و بناهای معروف بسیاری به این سبک ساخته شده است. یکی از بارز ترین ویژگی های سبک معماری گوتیک دقت و ظرافت بسیار زیادی است که در ساخت بنا های این سبکی به کار می رود. همچنین گفتنی است که اصلی ترین عنصری که در این سبک استفاده می شود، طاق های نوک تیز (قوس) می باشد. بنای کلیسای نوتردام به طور کلی دارای حدود 128 متر (420 فوت) طول و 48 متر عرض بوده و در ضلع غربی آن دو برج به ارتفاع حدود 69 متر (226 فوت) وجود دارد. این سازه دارای سقف های شیار دار و طاق های نوک تیز بوده و بدین ترتیب معماری گوتیک را به زیبا ترین شکل ممکن به تصویر کشیده است. بنای کلیسای نوتردام توسط دو معمار و مجسمه ساز معروف فرانسوی به نام های Pierre de Montreuil و Jean de Chelles بنا شده است. در ادامه این بخش، قسمت های مختلف ساختمان کلیسا را مورد بررسی قرار داده و چند خطی درباره هر یک توضیح می دهیم:

برج های کلیسای نوتردام پاریس

 پیشتر نیز اشاره کردیم که در ساختمان کلیسای نوتردام دو برج اصلی به ارتفاع یکسان وجود دارد. این برج ها آخرین قطعات ساخته شده در ساختمان کلیسا بودند و جالب است بدانید که تا قبل ساخته شدن برج ایفل یعنی تا سال 1989 میلادی، برج های دوقلوی کلیسای نوتردام بلند ترین المان شهر پاریس محسوب می شدند. در گذشته افراد برای دسترسی به برج سمت راست تین کلیسا باید حدود 380 پله سنگی را طی می کردند اما امروزه برای این کار آسانسور نیز تعبیه شده است. در مسیر دسترسی توسط پله های برج، سالنی قرار دارد و مشخصه اصلی آن شیشه های رنگی زیبا و نقاشی های قدیمی است که در معماری آن به چشم می خورد.

ناقوس های کلیسای نوتردام

کلیسای نوتردام دارای تعدادی ناقوس (حدود 10 عدد) است که طی زمان ساخته شده و به بنای کلیسا اضافه شده اند. این ناقوس ها به طور میانگین بین 7 تا 782 کیلوگرم وزن دارند، اما بزرگ ترین ناقوس کلیسای نوتردام با وزن بیش از 13 تن، ناقوس ایمانوئل نام دارد که در برج سمت راست موجود در ضلع غربی کلیسا قرار گرفته و چندین بار در روز های خاصی از سال، به طور مثال یازدهم سپتامبر (سالروز پایان جنگ جهانی اول)، به صدا در می آید. این ناقوس توسط فردی به نام امانوئل لادوویس ساخته و در سال 1681 میلادی بر روی برج نصب شده است. کاربران عزیز خوب است بدانید که ناقوس های کلیسای نوتردام در گذشته به صورت سنتی و با دست به صدا در آمدند اما امروزه با پیشرفت صنعت و تکنولوژی این امر توسط موتور های الکتریکی نصب شده بر روی آن ها، صورت می گیرد.

همچنین لازم به ذکر است که ناقوس ایمانوئل کلیسای نوتردام تاکنون بزرگ ترین ناقوس جهان بوده است.

پنجره های کلیسای نوتردام

 کلیسای نوتردام بر روی 75 ستون بنا شده و تقریبا دارای 113 پنجره می باشد. یکی از عواملی که بر زیبایی معماری ساخت بنای کلیسا افزوده، به کار بردن شیشه های استیند گلس در ساخت پنجره های این کلیسا است. البته این شیشه های همگی در طول زمان حیات کلیسا، بازسازی شده و دیگر هیچ یک از آن ها مربوط به بنای اولیه کلیسا نیستند.

مجسمه های کلیسای نوتردام

یکی از ویژگی های حائز اهمیت کلیسای نوتردام که بر شهرت نیز آن افزوده، مجسمه های متنوعی است که در بنای آن دیده می شود. این مجسمه ها به منظور افزایش بازخورد و اثربخشی هر چه بیشتر، طلا کاری شده و به نقاشی های مفهومی مزین شده اند. 

بیشتر این مجسمه ها برگرفته شده از داستان های کتاب مقدس بوده که از معروف ترین آن ها می توان به مجسمه مریم مقدس، مجسمه مسیح، مجسمه سنت مارکل (اسقف اعظم پاریس)، مجسمه حضرت آدم و حوا، مجسمه هایی از پادشاهان یهود، مجسمه توما (یکی از حواریون مسیحی)، مجسمه شبانان و مجسمه هایی از میکائیل و صحنه هایی از روز رستاخیز و همچنین مجسمه هایی از قدیسین، فرشته ها، زنان پاکدامن، شهدا، پیامبران و بزرگان دینی اشاره کرد. 

علاوه بر این مجسمه ها، در نمای ظاهری کلیسا و ورودی آن به رسم همیشگی بنا های ساخته شده به سبک گوتیگ، تعدادی مجسمه ترسناک و افسانه ای به شکل حیوانات عجیب، شیاطین و موجودات خیالی به چشم می خورد که به شکل حیرت انگیزی تراش خورده و به نمایش در آمده اند. از جمله این مجسمه ها می توان مجسمه شیمر ها، مجسمه پرنده شب، مجسمه گارگویل ها و غیره را نام برد. 

فلسفه قرار دادن این گونه مجسمه های عجیب غریب و ترسناک در ورودی کلیسا این بوده که آن ها همانند نگهبان، از کلیسا در برابر اهریمن و شیاطین محافظت کنند. علاوه بر این بسیاری معتقدند که این مجسمه ها همان گونه که از ورود زشتی ها به داخل کلیسا جلوگیری می کنند، از زیبایی ها برای ورود به کلیسا دعوت به عمل آورده و آن ها را به داخل می خوانند. همچنین جالب است بدانید که این مجسمه ها برای بنای کلیسا همانند یک سایه بان یا ناودان عمل کرده و از تماس آب با دیواره ها و پوسیدگی آن ها جلوگیری می کنند. کلیسای نوتردام در مجموع دارای حدود 50 مجسمه در فضای داخلی و حدود 100 مجسمه در نمای بنا و ورودی آن می باشد.

ارغنون کلیسای نوتردام

ارغنون کلیسای نوتردام که در قرن سیزدهم میلادی به این مجموعه اضافه شده، با 8 هزار لوله، 190 گره و 5 صفحه کلید بزرگ ترین ارغنون کشور فرانسه بوده و یکی از معروف ترین ارغنون های جهان محسوب می شود. این ارغنون چندین بار در طول عمر خود تعمیر و بازسازی شده و همچنان در مراسم های روز یکشنبه، توسط ارغنون نوازان بین المللی و چیره دست نواخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد. 

دلایل اهمیت کلیسای نوتردام

در ابتدا نیز به این موضوع اشاره کردیم که کلیسای نوتردام، کلیسای جامع پاریس بوده و از این حیث دارای اهمیت بسیار بالایی است. بهتر است بدانید که کلیسای جامع یا Cathedral را تنها به یک کلیسای بزرگ، باشکوه یا قدیمی نمی گویند بلکه کلیسایی جامع است که دارای یک مسند یا صندلی متعلق به اسقف یا اسقف اعظم باشد (اسقف اعظم نمایندگان پاپ هستند). بنابراین کلیسایی که محل جلوس اسقف اعظم باشد، کلیسای جامع نام داشته و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کلیسای نوتردام نیز تنها کلیسای جامع پاریس است و علاوه بر تاریخچه کهن و معماری منحصر به فرد و استثنایی از لحاظ معنوی نیز بسیار ارزشمند و معتبر بوده و به عنوان یکی از قطب های اصلی عبادت و زیارت مسیحیان به شمار می آید. امروزه کلیسا های بسیاری در شهر های مختلف پاریس با نام کلیسای نوتردام ساخته شده که از جمله آن ها می توان به کلیسای نوتردام دولاگارد (Notre-Dame de la Garde) در شهر مارسی فرانسه اشاره کرد.

موقعیت مکانی کلیسای نوتردام و دسترسی به آن

آدرس کلیسای نوتردام

 فرانسه، پاریس، خیابان ژان پل دوم، کلیسای نوتردام.

تلفن مجموعه کلیسای نوتردام

33142345610.

وبسایت کلیسای نوتردام

 www.notredamedeparis.fr.

کلیسای نوتردام در جزیره ای به نام سیته و در میانه رود سن واقع شده است. جاذبه های گردشگری بسیاری در این منطقه وجود دارد و به عبارتی این منطقه مرکز تاریخی شهر پاریس محسوب می شود. دسترسی به این منطقه بسیار راحت بوده و توسط مترو و قطار سریع السیر RER شهر پاریس نیز امکان پذیر می باشد. در ادامه نحوه دسترسی به آدرس کلیسای نوتردام توسط این دو وسیله نقلیه شرح می دهیم:

مترو: برای رفتن به آدرس کلیسای نوتردام سوار یکی از ایستگاه های متروی پاریس شده و در یکی از ایستگاه های زیر پیاده شوید: 

• ایستگاه Cite یا St. Michel در خط چهار مترو

• ایستگاه Chatelet در خطوط هفت، یازده و چهارده مترو

• ایستگاه Hotel de Ville در خطوط یک و یازده مترو

• ایستگاه Cluny La Sorbonne در خط ده مترو

قطار RER: نزدیک ترین ایستگاه های قطار RER برای دسترسی به آدرس کلیسای نوتردام به شرح زیر است:

• ایستگاه سنت مایکل نوتردام در خط زرد

• ایستگاه سنت مایکل نوتردام در خط آبی

زمان و هزینه بازدید از کلیسای نوتردام

ورود مردم و گردشگران تور پاریس به داخل کلیسای جامع نوتردام همه روزه از ساعت 07:45 الی 18:45، به صورت رایگان امکان پذیر می باشد. البته اگر بخواهیم بهترین زمان مراجعه به آن را به اطلاع شما عزیزان برسانیم باید بگوییم بهتر است بین روز های سه شنبه الی پنجشنبه حوالی صبح به این مجموعه مراجعه نمایید. گفتنی است بازدید همه جانبه از کلیسای نوتردام برای گردشگران تور پاریس حدود یک الی دو ساعت تخمین زده می شود.