باکو یکی از شهرهای پرگردشگر و توریستی کشور همسایه یعنی آذربایجان است که به‌دلیل نزدیکی با ایران، در میان ایرانیان نیز به محبوبیت بسیاری دست یافت. این شهر جاذبه‌های گردشگری بسیاری را در خود جای داده که یکی از آن‌ها برج دختر نام دارد. قلعه دختر باکو به عنوان نماد کشور آذربایجان شناخته می‌شود و دارای معماری منحصربه‌فردی است. بسیاری از افراد بر این باور هستند که این قلعه تاریخی در دوره ساسانیان به عنوان یک آتشکده بنا گردیده که محل عبادت پیروان دین زرتشت بود؛ اما این تنها یک گمان است.
تاریخچه برج دختر باکو
براساس محاسبات سارا آشوربیلی یک مورخ اهل باکو، برج قلعه دختر یا قیز قالاسی در فاصله قرن‌های چهارم تا ششم پس از میلاد بنا گردید. دلیل آن را نیز ساخت غیرعادی این قلعه، تفاوت بین سنگ به کار رفته در آن و سنگ شهر قرون وسطایی اطراف آن و افسانه‌های متفاوت در رابطه با این قلعه بیان کرد. گروه دیگری از محققان بنابر کتیبه 14 متری که با خط عربی قدیمی حکاکی شده و بر دیوار جنوبی قلعه به چشم می‌خورد، معتقد هستند که این بنای تاریخی در قرن یازدهم ساخته شد.
برخی از محققان نیز بیان می‌دارند که با توجه به ساختار این برج، قدمت آن به زمان‌های باستانی‌تر بازمی‌گردد. آن‌ها بر این باورند که برج قدمت دختر باکو با آیین زرتشتی و الهه‌های میترا و آناهیتا درهم آمیخته‌اند. در واقع این مکان تاریخی را معبدی برای پیروان آئین زرتشت می‌دانند که در سواحل دریای خزر قرار داشت. این بنای تاریخی در سال ۱۹۶۰ مورد بازسازی قرار گرفته و در سال ۱۹۶۴ به موزه تبدیل شد. همچنین در سال ۲۰۰۰ این قلعه در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
معماری برج دختر باکو
این بنای تاریخی با معماری منحصربه‌فرد خود به عنوان یکی از زیبایی‌های تاریخی و قدیمی باکو و نماد کشور آذربایجان شناخته می‌شود. این قلعه از سنگ بنا شده و قسمتی داخلی آن به‌گونه‌ای است که 200 نفر می‌توانند در آن جای گیرند. قسمت ورودی قلعه دختر باکو سقف‌های بلندی قابل مشاهده هستند. همچنین هنگام بالا رفتن از پله‌های سنگی این بنا، بر دیوارهای آن پنجره‌های کوچکی به چشم می‌خورند. بخش شرقی این برج از دید مناسبی رو به آسمان برخوردار است که سبب شده تا برخی از محققان این قلعه را به عنوان مکانی برای رصدخانه بشناسند.
ساختمان برج دختر باکو
برج دختر باکو در نزدیکی دریای خزر و به شکل یک استوانه بنا گردید که ارتفاع این برج هشت طبقه حدودا به 30 متر می‌رسد و هر طبقه یک سقف گنبدی تراشیده شده از سنگ دارد که سوراخی دایره‌ای در وسط آن به چشم می‌خورد. از سوراخ طبقه هشتم می‌توان به پایین نگریست به این دلیل که این سوراخ‌ها در یک راستا قرار گرفته‌اند. در قسمت جنوبی و جنوب شرقی شکاف‌هایی بر دیوار وجود دارند که امکان رصد دریا و تهویه برج را فراهم ساخته‌اند.
به غیر از طبقه همکف، همه طبقات به کمک یک راه پله‌ای سنگی در دیوار جنوب شرقی به یکدیگر متصل شده‌اند. تنها راه برای این‌که بتوان از طبقه همکف به طبقه اول رسید، استفاده از یک نردبان یا طناب از سوراخ سقف مرکزی است. در گذشته بیرون درب چاهی وجود داشت؛ اما اکنون برای سهولت دسترسی به برج، آن را پر کرده‌اند. همچنین در ساختمان این قلعه یک موزه وجود دارد که در آن سرگذشت و تکامل شهر باکو به چشم می‌خورد. علاوه‌این درون این قلعه یک فروشگاه سوغات نیز در نظر گرفته شده است.
چاه آب برج دختر باکو
در بخش جنوب شرقی برج دختر یک چاه آب 7/0 متری که دهانه آن در طبقه سوم بوده، به چشم می‌خورد. این چاه تقریبا 21 متر عمق داشته که در حفاری‌های صورت گرفته در این قسمت ظروفی یافت شدند که قدمت آن‌ها به قرن 12 بازمی‌گردد. این چاه یک ورودی در سطح زمین دارد که باستان شناسان بر این باورند که جهت جمع‌آوری آب باران بنا گردید.
امکانات و ویژگی های برج دختر باکو
امکانات این برج شامل مشاهده برج به عنوان منظره تاریخی، دیدن مجسمه‌های گوناگون اطراف برج، دسترسی به فروشگاه‌ها و رستوران‌های محلی است. همچنین منظره از پشت بام این برج به کوچه‌ها و مناره‌های شهر قدیمی، بلوار باکو، خانه عیسی بیک هاجینسکی و چشم‌انداز وسیعی از خلیج باکو منتهی می‌شود.
راه های دسترسی به برج دختر باکو
برج دختر در قسمت جنوب شرقی شهر قدیم باکو قرار گرفته است. برای دسترسی به این مکان می‌توانید از تاکسی یا خودروی شخصی استفاده کنید. همچنین می‌توانید جهت صرفه‌جویی در هزینه‌های خود از مترو استفاده کنید. با مترو به ایستگاه نظامی گنجوی بروید و سپس با 5 دقیقه پیاده‌روی این قعله را خواهید دید.
ساعت و هزینه بازدید از برج دختر باکو
بازدید از این شهر تاریخی همه روزه از ساعت 9 صبح الی 18 امکان‌پذیر بوده، همچنین می‌بایست 10 منات را برای هزینه ورودی به این قلعه در نظر داشته باشید.
جاذبه های دیدنی اطراف برج دختر باکو
شهر قدیمی باکو: ۱۷۰ متر
چراغ قلعه: ۳۰۰ متر
کارگاه علی شمسی: ۴۰۰ متر
آبشار آفرودجا: ۵۰۰ متر
پارک هایلند: 1000 متر
