میدان نقش جهان یکی از مکانهای تاریخی و توریستی اصفهان است که سالانه گردشگران زیادی را از سراسر ایران و جهان به خود جذب میکند. این میدان فوقالعاده زیبا و باشکوه طراحی شده و وسعت بسیار زیادی دارد. شایان ذکر است که میدان نقش جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده و متعلق به دورهی صفویه است.
میدان نقش جهان کجاست؟
میدان نقش جهان در شهر اصفهان قرار دارد و به صورت مستطیلی طراحی شده است. این میدان مربوط به دورهی صفویه است و دور تا دور آن از بازارهای قدیمی تشکیل شده است. میدان نقش جهان بسیار عظیم و باشکوه بوده و معماری بینظیری دارد. این میدان یکی از مهمترین آثار تاریخی اصفهان و به طور کلی ایران به حساب میآید.
قدمت میدان نقش جهان
میدان نقش جهان در دوران صفویه که اصفهان پایتخت ایران بود ساخته شد. این میدان باستانی قدمت طولانی دارد و در بخشهای مختلف آن شاهد آثار تاریخی دیگری چون عمارت عالیقاپو، مسجد شیخ لطف الله، مسجد شاه و بازارهای قدیمی هستیم. این میدان به همراه مجموعهی کامل آن به دستور شاه عباس اول و توسط هنرمندانی چون محمد رضا اصفهانی و علی اکبر اصفهانی ساخته شده است. ساخت این بنا در سال ۱۰۱۱ قمری آغاز شد و مراحل پایانی ساخت آن تا سال ۱۰۲۵ به طول انجامید. در نهایت از سال ۱۰۲۵ قمری، طراحیها و تزیین مسجد و دیگر بخشهای این میدان آغاز شد و تا دورهی حکومت جانشینان شاه عباس نیز ادامه یافت.
در دوران صفویه، میدان نقش جهان به مرکز اصلی شهر تبدیل شده و بر رونق اقتصادی و توسعه بازارها تاثیر زیادی داشته است. از سوی دیگر شاه عباس صفوی به منظور توسعهی بخش جنوبی شهر و حاشیههای زاینده رود، تصمیم به ساخت این میدان گرفت. این مکان باستانی و تاریخی در سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال ۱۳۵۸ نیز در فهرست یونسکو ثبت جهانی شد.
مساحت میدان نقش جهان چقدر است؟
همانطور که اشاره کردیم این میدان به صورت مستطیلی ساخته شده و طول آن بیش از ۵۰۰ متر است. عرض این میدان ۱۶۰ متر بوده و در اطراف شاهد بازارهایی با بیش از ۲۰۰ غرفه و حجره هستیم. شایان ذکر است که این میدان که در اطراف به حجرههایی ختم میشود، دو طبقه بوده است. در وسط این میدان یک حوض بزرگ قرار گرفته که در تابستان حال و هوای خوب و خنکی را در این مکان ایجاد خواهد کرد و باعث زیبایی بیشتر این مکان تاریخی شده است.
معماری میدان نقش جهان
طراحی این بنای تاریخی توسط بهترین معماران ایرانی یعنی استاد محمدرضا اصفهانی و علی اکبر اصفهانی انجام شده و طراحی آن کاملا از معماری ایرانی بوده است. معماری میدان نقش جهان به میدانهای دیگری چون میدان امیر چخماق یزد یا میدان عتیق اصفهان نیز نزدیک است. در این میدان نقش جهان شاهد آثار هنری کتیبههای علیرضا عباسی نیز هستیم. هنر محمدرضا امامی از معماران برجستهی ایران نیز در کتیبههای مسجد جامع میدان نقش جهان دیده میشود.
جاذبه های اطراف میدان نقش جهان
از جاذبههای اطراف میدان نقش جهان میتوان به امارت عالیقاپو، مسجد شاه، مسجد شیخ لطفالله، سردرقیصریه و بازارهای قدیمی اشاره کرد که هر یک جذابیت خاص خود را دارند و باید حتما از تمام این بخشها دیدن کنید تا به شکوه و جلال این میدان عظیم اصفهان پی ببرید.
مسجد شاه یا همان مسجد جامع عباسی در بخش جنوبی میدان واقع شده است. عمارت عالیقاپو در ضلع غربی قرار گرفته و مسجد شیخ لطفالله نیز در ظلع شرقی قرار دارد. در نهایت اگر به سمت ضلع شمالی حرکت کنید با سردر قیصریه روبرو خواهید شد.
- بازار نقش جهان
سردر قیصریه در واقع ورودی اصلی بازار نقش جهان است. در اطراف این میدان نیز بازارچههای قدیمی وجود دارند که میتوانید یک روز کامل را برای گشت و گذار در میدان نقش جهان اختصاص دهید و در بازار قدیمی خرید کنید. بازار به صورت سه طبقه طراحی شده بود اما طبقهی سوم که نقاره خانه بوده در زمان قاجار تخریب شد و اکنون فقط دو طبقه از آن باقی مانده است. بازار نقش جهان در دوران صفویه، بازار اصلی شهر بود و دارای چندین در فرعی است.
ساعات بازدید از میدان نقش جهان
از آنجایی که میدان نقش جهان اکنون یکی از مراکز اصلی شهر اصفهان است و از بازارهای متعددی تشکیل شده در نتیجه همهروزه در ساعات مختلف شبانهروز برای بازدید عموم باز است و گردشگران میتوانند هر زمان از سال و در هر ساعتی از این مکان باستانی بینظیر و وسیع دیدن کنند. البته تمام مکانهای تاریخی میدان نقش جهان در ایام سوگواری تعطیل است و از سوی دیگر مسجد شاه نیز در روزهای جمعه تعطیل است. البته شایان ذکر است که مسجد شیخ لطفالله نیز در نماز ظهر هر روز تعطیل میشود و امکان بازدید این مکان در این زمان وجود نخواهد داشت.
چگونه به میدان نقش جهان برویم؟
گردشگران میتوانند از طریق وسایل نقلیهی شخصی، اتوبوسهای واحد یا تاکسی به میدان نقش جهان برسند. البته در محوطه نیز وسایل نقلیهی مختلف ارائه شده است در نتیجه جای نگرانی برای رفت و آمد وجود نخواهد داشت. برای رسیدن به میدان نقش جهان ابتدا باید به میدان امام حسین بروید و سپس از طریق خیابان سپاه به این میدان بینظیر و بسیار عظیم خواهید رسید.