قلعه پرتغالی ها

یکی از مناطق دیدنی و تاریخی قشم، قلعه پرتغالی ها است. در گذشته پرتغال یکی از کشورهایی بود که با نیروهای دریایی مجهز خود بر بومیان مناطق بکر و دست نخورده مسلط می شد و آن نواحی را به تصرف خود در می آورد. جنوب ایران و جزایر کلیدی خلیج فارس از جمله قشم جزء همین مناطق بودند. پرتغالی ها پس از تسلط بر قشم قلعه هایی را در آن جا ایجاد کردند که اکنون به قلعه پرتغالی ها معروف است. اگر تمایل دارید بیشتر با این بنا آشنا شوید با ما همراه باشید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی قلعه پرتغالی ها قشم و توضیح درباره آن بپردازیم.

تاریخچه قلعه پرتغالی های قشم

در سال 1507 میلادی قلعه پرتغالی ها قشم به دستور آلفونسو آلبوکرک، دریانورد پرتغالی ساخته شد. آلفونسو آلبوکرک تمام جزایر ورودی خلیج فارس را به تصرف خود درآورد. هدف او از این کار، تسلط بر تمام راه های تجاری دریایی در مسیر بازرگانان هند و اروپا بود. این تصرف 110 سال طول کشید و در این مدت قلعه های پرتغالی در هرمز، قشم، چابهار و لارک ساخته شدند. قلعه پرتغالی ها قشم بعدها در زمان صفویان توسط یکی از سرداران شاه عباس به نام امام قلی خان به تصرف ایران در آمد. در سال 1387 شمسی قلعه ی پرتغالی ها توسط احسان یغمایی از زیر خاک بیرون کشیده شد و در همین سال در زیر قلعه، تونلی زیر زمینی کشف شد. این تونل که دارای طول حدود 3 کیلومتر بود و تا میدان سعدی قشم ادامه داشت، به عنوان راه فرار فرماندهان ساخته شده بود. حفاری های شرکت برق در آن سال باعث کشف این تونل شد.
در نتیجه کاوش هایی که در قلعه ی پرتغالی ها صورت گرفت ظروفی چینی، شیشه های ساخت ونیز و توپ های جنگی پیدا شد. در واقع در این قلعه مهمات و سلاح ها نگهداری می شد تا در مواقع اضطراری از دژهای هرمز، قشم و لارک پشتیبانی به عمل آید. از طریق آب باران و آب چاه، آب مصرفی قلعه تامین می شد و سپس توسط یک کانال زیرزمینی در برکه ها و حوض های قلعه ذخیره می گردید.

قلعه پرتغالی ها کجاست؟

اگر به جزیره قشم، جزیره هرمز، عمان، کنگ، رأس الخیمه و مناطق حاشیه خلیج فارس سفر کنید دیوارهای قطوری را خواهید دید. این دیوارها بقایای روزگاری است که پرتغالی ها بر سواحل و جزایر خلیج فارس تسلط داشتند. یکی از مهم ترین این قلعه ها در قشم قرار دارد که جزء مناطق دیدنی و گردشگری این جزیره محسوب می شود. معمولا اغلب گردشگران و مسافرانی که به قشم سفر می کنند از این بنای تاریخی بازدید می کنند. اگر قصد داشته باشید از راه هوایی به جزیره قشم و قلعه پرتغالی ها بروید، می توانید از طریق فرودگاه اقدام به این کار کنید. در صورتی که قصد دارید با خودرو شخصی به جزیره قشم بروید و از قلعه پرتغالی ها دیدن کنید بهتر است ابتدا خود را به بندر لنگه و سپس بندر خمیر برسانید. پس از آن بندر پل را پیدا کنید زیرا در آن جا لندینگ کرفت به طور شبانه روزی برای جابه جایی افراد و خودروها وجود دارد. در واقع شما از طریق شناور دریایی با پیمودن 1800 متر از اسکله پل به اسکله لافت می رسید. علاوه بر این ها، اگر قصد دارید با اتوبوس یا قطار سفر کنید می توانید ابتدا به بندرعباس بروید. بعد به وسیله لنج هایی که در بندر وجود دارد در عرض 20 دقیقه خود را به قشم برسانید.

تونل زیرزمینی قلعه پرتغالی های قشم

این تونل در آبان ماه سال 1387 در محدوده 500 متری قلعه پرتغالی ها کشف شد که در گذشته محل فرار فرماندهان و نیروهای نظامی و انبار نگهداری مهمات نظامی آنان بوده است. تونل زیر زمینی قلعه پرتغالی های قشم تا میدان سعدی قشم تا 3 کیلومتر ادامه دارد.

ساختار و معماری قلعه پرتغالی ها

یکی از ویژگی های جالب قلعه ی پرتغالی ها، قرار گیری آن روی یک تپه است که باعث می شود از طریق آن کل منطقه و دریا دیده شود. مساحت این قلعه بیشتر از 2000 متر مربع است و از سنگ های آهکی، گچی و ملاط ساروج محلی تشکیل شده است. قلعه ی پرتغالی ها شامل اتاق های سرباز خانه، مقر فرماندهی، زندان، کلیسا، تالار، انبارهای جنگ افزار و آب انبار بزرگ است. کلیسای برخی از قلعه های پرتغالی با ستون های سنگی دایره ای و قوس های زیبای از سنگ های مرجانی تراش خورده، مزین شده است. اگر از این منطقه بازدید کنید در چهار گوشه قلعه، برج های نگهبانی با ارتفاع 12 متر را خواهید دید. در طراحی و ساخت قلعه پرتغالی ها از سبک معماری قلعه های قرون وسطی الگو گرفته شده بود. با این حال در ساخت این بنا می توان معماری ایرانی را مشاهد کرد. نوعی از معماری که متاثر از معماری های قوم پارت و ساسانی است و همچنین به معماری سلجوقیان و کاروانسراهای شاه عباسی شباهت دارد. قلعه ی پرتغالی ها قشم در سال 1377 به عنوان آثار ملی به ثبت رسید. رئیس واحد میراث فرهنگی اداره کل گردشگری قشم در ارتباط با مرمت قلعه پرتغالی ها گفته است:"قرار بود قلعه پرتغالی‌های قشم مرمت شود و سازمان میراث فرهنگی کشور به دنبال اجرای این طرح بود. زمانی که موضوع مرمت توسط پرتغالی‌ها مطرح شد آنها طرحی را در این زمینه ارائه کردند که بیشتر طرح بازسازی بود تا مرمت و مرمت‌کاران ایرانی انتقاداتی به آن داشتند ولی در نهایت موضوع به جایی ختم شد که ایران اجازه مرمت را به پرتغالی‌ها نداد".

هزینه و ساعت بازدید قلعه پرتغالی ها

با توجه به اینکه قشم آب و هوایی مرطوب دارد و معمولا در فصل های تابستان رطوبت این جزیره بالا است، بهترین زمان برای سفر به این منطقه اواخر پائیز تا اوایل بهار است. اما ساعت بازدید و هزینه بلیط قلعه پرتغالی ها قشم به چه صورت است؟ طبق آخرین بروزرسانی هایی که انجام شده است گردشگران ایرانی 6 هزار تومان و گردشگران خارجی 15 هزار تومان باید برای بازدید از قلعه بپردازند. بازدید از محوطه قلعه و اطراف آن از ساعت 8 صبح تا 6 بعد از ظهر امکان پذیر است.

در این ساعات هر شخص از 1 تا 2 ساعت زمان دارد که به بازدید از قلعه بپردازد. در صورتی که قصد دارید برای دیدن قلعه ی پرتغالی ها به قشم سفر کنید می توانید از سایر بخش های دیدنی این جزیره نیز دیدن کنید. یکی از زیباترین قسمت های قشم، منظره چشم نواز دریا است که با آب های نیلگون حسی از آرامش را در هر فرد زنده می کند. از دیگر قسمت های دیدنی این جزیره، تپه ای به نام خورکولغان است. تپه خورکولغان در واقع گورستان تاریخی و قدیمی است که قدمت آن به 300 سال قبل می رسد. این گورستان محل دفن سربازان انگلیسی و پرتغالی بوده است. از آن جایی که این گورستان با قلعه ی پرتغالی ها فاصله زیادی ندارد، در صورت بازدید از قلعه می توانید از این منطقه نیز دیدن کنید.

بهترین زمان بازدید از قلعه پرتغالی های قشم

بهترین زمان برای سفر به قشم از آذر ماه تا اوایل بهار است البته در این ایام قشم شلوغ است اما آب و هوای مطلوبی دارد. قلعه پرتغالی ها نورپردازی خوبی داردو بعد از غروب آفتاب نیز جذاب است  البته توصیه میکنیم ساعات خنکی را انتخاب کنید و بهترین زمان برای بازدید از این قلعه هنگام طلوع و غروب خورشید است.

دسترسی به قلعه پرتغالی های قشم 

اگر با هواپیما به این جزیره سفر نکردید بهتر است با استفاده از خودرو به بندر لنگه رفته و بعد از آن به بندر خمیر بروید. در این بندر به طور شبانه روزی یکی شناور دریایی که وظیفه جابجایی خودرو و انسان ها را به عهده دارد وجود دارد. فاصله دریایی اسکله پل تا اسکله لافت حدودا 1800 متر است. اگر نمیخواهید با خودرو شخصی به این جزیره بروید میتوانید با استفاده از اتوبوس یا قطار تا بندر عباس بروید و با لنج به قشم بروید. بعد از رسیدن به قشم به سمت شرق جزیره و بندر ذاکری برویدو در میدان ولایت در اولین خروجی بپیچیدو به سمت خیابان باهنر حرکت کنید. کمی که پیش برویدتابلوی قلعه پرتغالی ها را مشاهده خواهید کرد. در ادامه مسیر از بلوار خارج شوید و با گذز از کوچه پس کوچه ها به مقصد برسید.