انسان از دیرباز تا کنون در طی قرن های متمادی پی برد که برای تامین معاش خود باید دست به تغییر بزند، از این رو تلاش های بسیاری کرد، اولین تلاش های آن در این راستا استفاده از اشیاء موجود در طبیعت و ساخت ابزارهای ساده و ابتدایی بود، آدمی رفته رفته در جهت پیشرفت روزافزون تلاش کرده است تا به اینجا رسیده و آثار بسیاری را در دوران های مختلف از خود به یادگار گذاشته است که از آن ، در این مقاله می خواهیم از صنایع دستی برای شما بنویسیم و شما را با این صنعت جذاب و پر طرفدار بیشتر آشنا کنیم.
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید صنایع دستی چگونه به وجود آمد، در عصر نو سنگی یعنی حدود 8000 سال پیش از میلاد، مردمی در منطقه جنوب غربی آسیا در کنار هم می زیسته اند و نخستین دهکده ها را به وجود آوردند، در این دوران انسان روستا نشینی را آموخت و دریافت که با کاشت دانه هایی می تواند غلات مورد نیاز زندگی خود را تامین کند و به زندگی ادامه دهد، بعد از برداشت غلات دریافت که به ظروفی برای نگهداری آن ها احتیاج دارد که در نهایت با مخلوط آب و خاک توانست اولین ظروف سفالی را به وجود آورد و درست در همین زمان صنایع دستی خلق شد و به مرور در گذر زمان با تغییرهای گوناگون به اینجا رسید.
در پی قرن های متمادی رفته رفته با رشد تمدن ها صنایع دستی نیز پیشرفت روز افزون داشته و امروزه تبدیل به یکی از مهم ترین و با ارزش ترین صنایع بدل گشته است، ایران در حال حاضر یکی از برجسته ترین کشورها در این حوزه می باشد به طوری که هر شهر در این سرزمین صنایع دستی به خصوص خود را دارد و بسیار مورد توجه جهانیان قرار کرفته است. گفتنی است امروزه کشور ایران سومین تولید کننده صنایع دستی و سی و نهمین صادر کننده در جهان می باشد.
تعریف صنایع دستی
صنایع دستی به محصولی گفته می شود که مواد بکار برده شده در ساخت آن از مواد اولیه بومی و طراحی آن از سنت های بومی آن منطقه الهام گرفته باشد و تقریبا تمام مراحل ساخت آن توسط دست و ابزارهای دستی انجام پذیرد، این محصولات ترکیب بسیار زیبایی از خلاقیت، هنر و ذوق هنرمند است که ارزش بالایی دارد و به همین سبب اصولا با قیمت بالایی به فروش می رسند.
تعریف جهانی صنایع دستی
در طی چندین سال اخیر از سوی کشورهای مختلف توجه بسیار زیادی به صنایع دستی گردیده و در راستای احیای این صنعت ارزشمند تلاش شده است، سازمان های معتبری نظیر یونسکو، سازمان برنامه توسعه ملل متحد و سازمان بین المللی کار نیز با برگزاری کنفرانس های متعدد و انجام تحقیقات مختلف ارزشمند بودن این صنعت را ملموس تر کرده است. از این رو سازمان ملل متحد (یونسکو) تعریفی جهانی برای صنایع دستی عنوان کرده است و آن را اینگونه به جهانیان معرفی می کند: صنایع دستی به محصولاتی گفته می شود که توسط هنرمندی صنعتگر تماما با دست و یا با کمک ابزارهای ساده دستی یا مکانیکی تولید می شوند تا زمانی که سهم دستان هنرمند از ابزار کمکی در ساخت آن کمتر باشد.
ویژگی های صنایع دستی
صنایع دستی می تواند ویژگی ها و فواید بسیاری داشته باشد که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
• انجام بخش های اساسی تولید محصول توسط دست و ابزارهای دستی.
• استفاده از مواد اولیه بومی و داخلی.
• عدم نیاز به سرمایه کلان برای تولید.
• اشتغال زا بودن.
• داشتن جنبه های کاربردی و تزئینی در کنار هم.
• برخورداری از ارزش افزوده زیاد.
• امکان انتقال جزئیات مراحل ساخت و تجربیات استادان به شاگردان.
• سهولت ایجاد مراکز تولید.
• استفاده از طرح ها و نگاره های بومی و سنتی و اصیل.
انواع صنایع دستی
صنایع دستی بسیار گسترده می باشد به طوری که هر منطقه، شهر و یا روستا در جهان بسته به مواد اولیه که در آن وجود دارد و یا امکاناتی که در اختیار دارند تولیدات خاص خود را دارند، ایران نیز به نوبه خود در این صنعت یکی از موفق ترین کشورها می باشد و تنوع صنایع دستی آن بسیار بالاست به طوری که می توان گفت هر شهر چندین نوع صنایع دستی جذاب دارد، از این رو صنایع دستی به صورت های بسیار مختلفی دسته بندی می شوند و نمی توان بر اساس یک معیار آن ها را طبقه بندی کرد، اما اگر بخواهیم به صورت کلی و ساده این صنایع را دسته بندی کنیم می توان گفت که صنایع دستی به عناوین بافته ها، روکاری، چاپ، سفال و سرامیک، محصولات شیشه ای، محصولات چرمی، محصولات فلزی، محصولات سنگی، محصولات چوبی، حصیر بافی، کاشی کاری، زیور آلات، خاتم کاری و دیگر اشیاء هنری تقسیم کرد که همانطور که می دانید این عناوین نیز خود زیر مجموعه های بسیاری را شامل می شود که توضیح هر کدام از این ها بسیار گسترده بوده و از حوصله این مقاله خارج است. در مقاله های آتی قصد بر این است که در مورد این صنایع بیشتر و گسترده تر برای شما بنویسیم و شما را بیشتر با این هنرهای دستی جذاب و پر طرفدار آشنا کنیم.
