بعد از زیارت حرم امام رضا اولین چیزی که به فکر زائران میرسد خرید سوغات مشهد است. زیرا این شهر سوغات متنوعی دارد و پاساژها و مراکز خرید بسیاری به آن اختصاص داده شده است. مشهد یکی از قدیمی ترین شهر های ایران بوده و دارای سوغاتی های متنوعی نظیر صنایع دستی و خوراکی های محلی می باشد، برخی از این سوغاتی ها اهمیت بالایی داشته و طرفداران بسیاری در سرتاسر جهان دارند، در ادامه با ما همراه باشید تا به معرفی سوغاتی های این شهر بپردازیم.
زعفران، یکی از سوغاتی های مشهد
یکی از ارزشمند ترین سوغاتی های ایران، زعفران بوده که در واقع سوغاتی اصلی شهر مشهد به حساب می آید، این گیاه ارزشمند خواص متنوعی داشته و امروزه در نقاط مختلف دنیا طرفداران بسیاری دارند، جالب است بدانید که زعفران در کشور های دیگری نظیر ایتالیا، اسپانیا و آمریکا نیز تولید می شود اما کیفیت هیچ کدام از آن ها به زعفران تولید شده در ایران نمی رسد، این گیاه که یکی از خوشمزه ترین سوغاتی های جهان بوده به عنوان طلای سرخ شناخته شده و گردشگران حاضرند برای مقدار کمی از آن هزینه بسیاری را بپردازند. زعفران یکی از اصلی ترین کالاهای صادراتی کشورمان بوده و ایران نیز بزرگ ترین تولید کننده آن به حساب می آید، جالب توجه است که این گیاه در نقاط مختلف ایران نیز کشت می شود اما مرغوب ترین نوع آن در خراسان می روید و مهم ترین سوغاتی مشهد به حساب می آید، لازم است بدانید که نصف زعفران تولیدی ایران در شهر مشهد تولید می گردد.
کمتر کسی را می توان یافت که به مشهد و زیارت امام رضا برود اما مقداری زعفران را برای سوغاتی دادن به آشنایان خود تهیه نکند، افراد باید بدانند که زعفرانی که در مشهد به فروش می رسد دارای انواع مختلفی بوده و برخی از آن ها مرغوب تر و برخی دارای ناخالصی می باشند، همچنین گران قیمت بودن این خوراکی سبب شده است که برخی افراد سودجو به فکر کم فروشی و یا تقلب در فروش آن بیفتند، برخی از این فروشندگان با استفاده از روش های متفاوتی وزن زعفران را بالا می برند، برخی دیگر گیاهی به نام گل رنگ را که شباهت بسیاری با زعفران دارد به جای این گیاه می فروشند، پس از اگر به مشهد سفر کرده اید و قصد دارید برای آشنایان خود، زعفران تهیه کنید، مراقب این دسته از فروشندگان باشید، افراد باید بدانند که زعفران مرغوب به رنگ قرمز تیره بوده به حالات مختلفی نظیر درشت، ریز و دسته عرضه می گردد.
زعفران در بیشتر غذا های ایرانی به عنوان رنگ دهنده و طعم دهنده مورد استفاده قرار می گیرد، همچنین خواص گیاهی و درمانی این گیاه سبب شده است که در درمان بسیاری از بیماری ها از آن استفاده کنند، از اصلی ترین خواص این گیاه می توان به درمان افسردگی، ضد سرطان بودن و جوان سازی پوست اشاره نمود. با مطالعه تاریخچه زعفران ایران متوجه خواهید شد که نام این گیاه در گذشته زرپران بوده و واژه زعفران از زبان عربی به فارسی آمده است، همچنین لازم به ذکر است که ایرانیان از قدیمی ترین مصرف کنندگان این گیاه بوده اند، در آن دوران افراد ایرانی زعفران را به سایر مردم جهان نظیر رومی ها، چینی ها و یونانی ها معرفی و این گیاه را به مناطق مختلف صادر می کرده اند. زعفران در کنار مصارف غذایی و درمانی که دارد، در صنایع دیگری نظیر نساجی، صنایع چرم و رنگ سازی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
ادویه مشهد؛ خوش عطرترین آنها
ادویه جات یکی از اصلی ترین طعم دهنده ها در غذا های ایرانی به خصوص غذا های سنتی می باشد، هر کدام از این طعم دهنده های معمولا به صورت جداگانه به فروش می رسند، یکی از ادویه های محبوب که در شهر مشهد به فروش می رسد، ادویه هفت قلم می باشد، این ادویه که از ترکیب سماق، گلپر، زنجبیل، زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین و فیفل قرمز تهیه می گردد، یکی از سوغاتی های محبوب شهر مشهد به حساب می آید، این ادویه به صورت تفکیک شده در کنار هم قرار فروخته شده و ظاهری جالب توجه و زیبا دارد، البته لازم به ذکر است که برای استفاده از ادویه هفت قلم باید پیش از مصرف آن را قاطی کنید، افراد می توانند این ادویه را به صورت کیلیویی و یا بسته بندی شده خریده و به دوستان خود سوغاتی بدهند. مشهد دارای ادویه های معروف دیگری نظیر ادویه 18 رنگ نیز می باشد، گردشگران می توانند این ادویه را نیز از مغاره های موجود در نقاط مختلف این شهر تهیه کنند.
زرشک سرخ مشهد؛ طعم اصیل زرشک
سوغاتی های رنگارنگ و خوراکی مشهد به یک مورد ختم نمی شوند، از دیگر سوغاتی های معروف این شهر می توان به زرشک اشاره نمود.این خوراکی ترش مزه یکی از محبوب ترین طعم دهنده های غذا در بین ایرانی ها به حساب می آید که اصلی ترین مصرف آن در زرشک پلو می باشد، زرشک در کنار مصارف خوراکی متنوعی که دارد، دارای خواص درمانی نیز می باشد. استان خراسان مهم ترین تولید کننده زرشک در کشور ایران بوده از این لحاظ رتبه اول را داراست، دومین استان مهم در امر کشت و زراعت زرشک، مازندران بوده، این استان پس از خراسان مقام دوم تولید زرشک در ایران را دارد، لازم است بدانید که مرغوب ترین زرشک ایران در روستا های شهر قاین کشت می شود، این مناطق در حدود 105 کیلومتر با مرکز استان خراسان فاصله دارند، همچنین معروف ترین شهر تولید زرشک در مازندران نیز، تنکابن است. زرشک در دو نوع پفکی و اناری به فروش می رسد، نوع پفکی این خوراکی ظاهری زیبا تر داشته و برای مهمانی ها مناسب است، افراد می توانند زرشک را از مغازه های مخصوص فروش سوغاتی های خوراکی این شهر تهیه کنند، لازم به ذکر است که زرشک را معمولا به همراه زعفران سوغاتی می دهند.
از نقل و نبات و شیرینی جات مشهد جا نمانید
نقل یکی از شیرینی جات سنتی و محبوب در بین ایرانی های می باشد که معمولا همراه با چای مصرف می شود، خراسان یکی از تولید کنندگان مطرح نقل در ایران بوده و امروزه این خوراکی خوشمزه به عنوان یکی از سوغاتی های شهر مشهد شناخته می شود، نقل ها در انواع مختلف با طعم هایی نظیر نارگیلی، زعفرانی، کاکائویی و گردویی تولید می گردد. یکی دیگر از خوراکی های شیرین که ایرانی ها علاقه بسیاری به آن دارند، نبات می باشد، نبات معمولا برای شیرین کردن نوشیدنی های مختلف نظیر چای و دم نوش ها مورد استفاده قرار می گیرد، امروزه نبات ها را به شکل های مختلفی نظیر تکه ای و یا بسته بندی و مجلسی تولید می کنند، مشهد نیز از تولید کنندگان اصلی نبات بوده و امروزه این خوراکی به عنوان سوغاتی مشهد شناخته می شود، گردشگران می توانند نبات را از نقاط مختلف این شهر تهیه کنند، از مرغوب ترین نوع نبات می توان به نبات زعفرانی اشاره کرد که در داخل آن شاخه های زعفران مشاهده می شود. از دیگر سوغاتی های خوراکی مشهد می توان به جیلی بیلی اشاره نمود، این خوراکی در واقع نوعی شکلات رنگی می باشد که ساختاری شبیه به پاستیل نیز دارد.
خشکبار سنتی مشهد؛ باکیفیت ترین سوغاتی مشهد
همانطور که پیش تر به آن اشاره شد تعداد سوغاتی های خوراکی این شهر بسیار زیاد می باشد، یکی از دیگر از خوراکی های خوشمزه موجود در این شهر خشکبار بوده که می توان آن را به عنوان یکی از سوغاتی های مشهد دانست، خشکبار سنتی مشهد شامل مواردی نظیر نخود، کشمش، پسته، آلوچه و میوه های خشک می شود، لازم به ذکر است که در بین موراد نام برده، نخود و کشمش از محبوبیت بیشتری در بین گردشگران برخوردار بوده و اغلب افراد تنها این دو مورد را برای سوغاتی دادن به اقوام خود تهیه می کنند، جالب است بدانید که حبوب ترین خشکبار در بین مردم شهر مشهد برگه میوه ها می باشد.
عطرهای مشهد؛ با ماندگاری بالا
کمتر کسی را می توان یافت که تعریف عطر های مشهدی را نشنیده باشد، عطر های مشهدی معروف ترین سوغاتی در میان عامه مردم جامعه به حساب می آیند، در تمام بازار های شهر مشهد مغازه های بسیاری جهت فروش اینگونه عطر ها وجود دارد، که انواع عطر های باکیفیت را در شیشه های رنگارنگ عرضه می کنند. جالب است بدانید که مغزه های عطر فروشی مشهد در حال حاضر در کنار رایحه های اصلی عطر مشهدی، سایر رایحه های معروف را عرضه می کنند، رایحه های رایج عطر مشهدی عبارت اند از گل نرگس، گل مریم، بهار نارنج، یاس سفید، زعفران، سنجد و گل یخ. در میان رایحه های مختلف، عطر یاس و گل محمدی از محبوبیت بیشتری در بین افراد برخوردار هسستند. لازم به ذکر است که عطر مشهدی را معمولا همراه با جانماز خریداری کرده و سوغاتی می دهند.
ظروف همه کاره از ظروف سنگی
یکی دیگر از سوغاتی های شهر مشهد که طرفداران خاص خود را دارد، ظروف و دیگ های سنگی می باشد که بر روی آن ها با ابزار خاص و به صورت دستی تراشکاری انجام می شود، این دسته از ظروف در میان مردم محلی شهر به نام هر کاره شناخته می شوند، برای ساخت این ظروف از نوعی سنگ به نام سرپانتین استفاده می گردد که از ویژگی های این نوع سنگ می توان به مقاوم بودن آن در برابر آتش اشاره کرد، همچنین اصلی ترین دلیل محبوبیت این ظروف در بین افراد مختلف آن است که غذا در آن به مرور پخته و مغز پخت می شود. گردشگران مشهد می‌توانند این ظروف سنگی را از بازار های مختلف شهر تهیه و سوغاتی بدهند، همچنین لازم است بدانید که بهترین مکان برای خرید ظروف هر کاره بازارچه های کوه سنگی نیز می باشد.
سجاده و مهر و تسبیح؛ سوغات محبوب مشهد
وجود حرم مطهر امام رضا در این شهر سبب شده است که مشهد به یکی از شهر های مذهبی در ایران تبدیل گردد، طبیعتا سوغاتی های مذهبی در این شهر طرفداران بسیاری دارد، از معروف ترین سوغاتی های مذهبی می توان به سجاده ها با طرح ها و رنگ های مختلف اشاره کرد، محبوب ترین سجاده هایی که در این شهر عرضه می شوند از جنس ترمه و یا مخمل می باشند، لازم به ذکر است که برای کامل تر شدن سوغاتی خود بهتر است که مهر مشهد تهیه کرده و در کنار سجاده به عزیزان خود سوغاتی دهید. از دیگر سوغاتی های مذهبی موجود در مشهد می توان به تسبیح اشاره کرد، تسبیح ها دارای انواع مختلفی نظیر کهربا، فیروزه، عقیق، دلربا و شاه مقصود است، لازم به ذکر است که قیمت تسبیح ها بسته به جنس و نوع آن ها متفاوت بوده، برخی بسیار گران و برخی قیمت مناسبی دارند.
ارغوان بافی سوغاتی ماندگار
صنایع دستی و سنتی هر شهر یکی از مهم ترین سوغاتی های آن منطقه به حساب می آیند، ارغوان بافی در واقع در هم تنیدن شاخه های نازک درختچه ارغوان بوده که معمولا برای بافت سبد از آن استفاده می شود، ارغوان بافی یکی از مشاغل محبوب در بین بومیان شهر مشهد بوده که امروزه توجه افراد بسیاری را به سمت خود جلب نموده است. این افراد برای بافت سبد ابتدا شاخه ها و ترکه های ارغوان را جمع آوری کرده در محیطی نمناک قرار می دهند، این امر سبب نرم شدن ترکه ها شده و سپس برای بافت آماده می شود، گردشگران می توانند اقلام ارغوان بافی شده را از مغازه های فروش صنایع دستی موجود در نقاط مختلف شهر مشهد تهیه کنند.
انگشتر و زینت آلات؛ سنگ های با ارزش
در تمام نقاط شهر مشهد مغازه های فروش زینت آلات عقیق و فیروزه به چشم می خورد، انگشتر های عقیق طرفداران بسیاری در بین گردشگران داشته و افزاد بسیاری این زینت آلات را به دوستان و آشنایان خود سوغاتی می دهند، همچنین برخی افراد برای استفاده شخصی انگشتر های عقیق را تهیه می کنند. لازم به ذکر است که عقیق تراشی و فیروزه ترانشی برای ساخت این دسته از زینت آلایت یکی از سنت های مهم و قدیمی در شهر مشهد بوده و اهمیت بسیاری برای افراد محلی آن دارد، جالب است بدانید که سنگ فیروزه مورد استفاده در این انگشتر ها از شهر نیشابور تامین می گردد.
گلیم و قالی مشهد؛ طرح هایی اصیل
عشایران قدیمی مشهد برای اینکه بتوانند زمین، سقف و دیواره‌ها را بپوشانند از قالی و گلیم استفاده می‌کردند و همچنین کارهای برخی از بانوان و مردمان بافتن قالی و گلیم بود که امروزه به عنوان یکی از سوغاتی‌های مشهد شناخته می‌شود. در این مقاله سعی بر آن داشتیم که گردشگران تور داخلی را با سوغاتی های مختلف شهر زیبای مشهد آشنا سازیم تا در سفرشان به این شهر بتوانند به راحتی سوغاتی مورد نظرشان را تهیه کرده و پیش زمینه ای در رابطه با اجناس مختلفی که در این شهر عرضه می شود، داشته باشند.
