موزه حیات وحش دارآباد از جامع ترین مراکز برای معرفی گونه های طبیعی و حیات وحش در ایران است. این موزه که در یک فضای تخصصی به مساحت 12000 مترمربع بنا شده، علاوه بر اینکه اطلاعات بسیار خوبی در رابطه طبیعت ایران به ما می دهد؛ اطلاعات بسیار کامل و مفیدی در رابطه با علوم تاکسیدرمی و نگهداری گیاهان ارائه می دهد.
تاریخچه موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد جزو موزه های علم و صنعت تهران محسوب می گردد و به لحاظ علم جانور شناسی و گیاه شناسی یکی از مهم ترین موزه های تهران می باشد. این موزه برای اولین بار توسط شهرداری تهران در سال 1372 برای آشنایی مردم ایران با میراث طبیعی و جانوری و یادگیری حفاظت از محیط زیست و حیات وحش تاسیس شد. در سال 1376 موزه طبیعت و حیات وحش به عنوان اولین موزه ایرانی در شبکه جهانی اینترنت ثبت شد و یک مجله اینترنتی با عنوان طبیعت و حیات وحش ایران نیز راه اندازی کرد، نکته قابل توجه این است که این موزه در سال 1376 در شورای بین المللی موزه ها عضو شده و در گردهمایی های بین المللی جهانی نیز شرکت نمود.
از مهم ترین وظایف موزه های تاریخ طبیعی، مطالعه و بررسی طبیعت و میراث آن و انتقال علم از راه آموزش در جهت افزایش دانش زیست محیطی مردم می باشد. موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد نیز همین وظیفه خطیر را پیش گرفته و در جهت تحقق آن تلاش می کند، همچنین این موزه تلاش دارد تا با بستر سازی جهت برپایی نمایشگاه ها و جشنواره ها، برپایی کارگاه های علمی، برگزاری دوره های آموزشی و همایش های علمی، چاپ و نشر کتاب و مجلات بر آگاهی مردم نسبت به تاریخ طبیعی بیفزاید.
معماری ساختمان موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد در ساختمانی دو طبقه واقع شده است، این ساختمان با زیر بنایی 2500 متر مربعی در زمینی با مساحت 12000 متر مربع ساخته شده که در گذشته متعلق به یکی از اعضای رژیم پهلوی بوده است، ساختمانی نیمه کاره که بعد از انقلاب اسلامی توسط شهرداری تهران خریداری و با تغییراتی که در آن انجام شد، بعد از مدتی به موزه طبیعت و حیات وحش تبدیل شد. این موزه در منطقه یک تهران و ناحیه دارآباد واقع شده است.
موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
موزه طبیعت و حیات وحش که با عنوان موزه دارآباد نیز شناخته می شود، یکی از جاهای دیدنی تهران به شمار می آید که مجموعه ای از گونه های مختلف گیاهی و جانوری را به صورت تاکسیدرمی در معرض نمایش گذاشته است، از اهداف این موزه می توان گفت علاوه بر نمایش گونه های زیست محیطی که جنبه تفریحی و سرگرمی دارد، از لحاظ آموزشی نیز خود را تقویت نماید و بتواند اطلاعات مفید و ارزشمندی را به علاقه مندان و دوستداران انتقال دهد.
در موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد پستانداران با پنج گروه جوندگان، خرگوش ها، فرد سمان، زوج سمان و گوشت خواران در 13 خانواده از قبیل خرگوش، سگ سانان، خرس ها، راسو، سنجاب، موش، اسب و الاغ، گاو سانان، فک ها، گوزن، گربه سانان، کفتار و خوک ها بیش از 26 گونه مختلف از موجودات در معرض دید عموم قرار گرفته، علاوه بر این، تعداد 165 گونه پرنده نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
تمامی این جانوران در سالن های مختلفی دسته بندی شده و به صورت مجزا در معرض دید عموم قرار گرفته شده اند، در ادامه به بررسی این سالن ها و جانوران موجود در آن ها می پردازیم، با ما همراه باشید...
محوطه موزه دارآباد
زمانی که از درب ورودی موزه وارد می شوید ابتدا قدم در محوطه ای بسیار سر سبز می گذارید که زیبایی آن شما را خیره می کند. . این محوطه سر سبز با درختان و گیاهان و حوضچه زیبایی تزئین و به فضایی خاص بدل شده است که می تواند به راحتی آرامشی خاص را به شما تزریق و برای دقایقی شما را از شلوغی و هیاهوی شهر دور کند، در محوطه موزه طبیعت و حیات وحش نیمکت هایی جهت نشستن و استراحت بازدید کنندگان در نظر گرفته شده است، همچنین می توان گفت در این محوطه باغ وحش بسیار کوچکی نیز قرار گرفته شده، قفس هایی که درآن برخی از گونه های جانوری نظیر طاووس، عقاب، شاه بوف، خرگوش، طوطی، کاسکو، کبک و غیره نیز نگهداری می شوند و علاقه مندان می توانند از آن ها بازدید داشته باشند.
مجسمه دایناسور موزه طبیعت و حیات وحش
درمحوطه موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد سکویی همانند میدان قرار گرفته که مجسمه یک دایناسور گیاهخوار بر روی آن نصب شده است، نام این دایناسور کامپتوزروس می باشد که در سال 1380 در محوطه جای گرفت، کامپتوزروس در دوران ژوراسیک در ایران میزیسته و طول آن به حدود 6 متر می رسیده و ارتفاع آن 7 متر بوده است. سال های پیشین رد پای این دایناسور در حوالی کرمان یافت شد که نمونه ای از این رد پا در سال 1380 قالب گیری شد و در کنار مجسمه آن به نمایش گذاشته شد. این رد پا دارای 42 سانتی متر طول، 25 سانتی متر عرض و 4 سانتی متر عمق می باشد.
سالن های موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد شامل هشت سالن می باشد که تمامی موجودات و جانوران این موزه در این سالن ها به نمایش گذاشته شده اند، سالن یک با نام آسیا، اروپا و آمریکای شمالی، سالن دو با عنوان آفریقا، سالن شماره سه شمال ایران، سالن شماره چهار مرکز و جنوب ایران، سالن شماره پنج آبزیان و خزندگان، سالن شش حشرات، سالن هفت گیاه شناسی و سالن شماره هشت زمین شناسی نام دارند، در ادامه به توضیح مختصری از هر یک از سالن ها می پردازیم و با آثار آن ها آشنا می شویم.
سالن آسیا، اروپا و آمریکای شمالی
همانطور که از نام این سالن پیداست در آن جانورانی از سه قاره جهان به نمایش در آمده اند، موجوداتی همچون طاووس نر و ماده متعلق به هند و سریلانکا، ببر بنگال و چندین جانور دیگر از آسیا هستند و جانورانی همچون گوزن زرد اروپایی، ببر سیبری، خرس قهوه ای آمریکای شمالی و شاموا نیز متعلق به قاره های اروپا و آمریکای شمالی در این سالن قرار داده شده اند، از جانوران شاخصی که در این سالن هستند می توان به "پیتون" دراز ترین مار دنیا و بزرگترین گوزن جهان با نام "موس" اشاره کرد.
سالن آفریقا
در این سالن نیز موجودات و جانوران متعلق به قاره آفریقا به نمایش در آمده اند، جانورانی از جمله گاو وحشی آفریقایی، عاج فیل آفریقایی، سگ وحشی، گراز زگیل دار آفریقایی، پلنگ و کرگدن سیاه در این سالن جای گرفته اند، در سمت راست سالن نیز نمونه های مختلفی از گاو سانان آفریقا مانند آنتیلوپ ها به نمایش گذاشته شده اند.
سالن شمال ایران
در این سالن نیز همانند سالن های پیشین، حیوانات بومی شمال ایران همچون فلامینگو، قوچ ارمنی، قوچ البرزی، قرقاول، شوکا، شاه بوف، آهو که متعلق به شمال غرب ایران است، قوچ های اوریال و پازن ها متعلق به شمال شرقی به نمایش گذاشته شده اند، همچنین حیوانات دیگری همچون گراز، پلنگ، گربه جنگلی، گربه پالاس و سیاه گوش در این سالن جای دارند، برخی از پرندگان تاکسیدرمی شده نیز در این سالن قرار داده شده اند.
سالن مرکز و جنوب ایران
این سالن یکی از مهم ترین بخش های این موزه می باشد چرا که در آن نادرترین و زیبا ترین پستانداران ایران و جهان به نام گور ایران و یوزپلنگ ایرانی که در حال حاضر رو به انقراض هستند در معرض دید عموم قرار دارند، این سالن نشانگر پراکندگی گونه های جانوری مرکز و جنوب کشور ایران می باشد، در این سالن نیز پرندگان تاکسیدرمی شده به چشم می خورد، همچنین پستاندارانی از قبیل شغال، روباه و کفتار نیز در این سالن هستند.
سالن آبزیان و خزندگان
در سالن آبزیان و خزندگان دو گونه جانور زنده به نمایش گذاشته شده اند، نمونه هایی از ماهیان آب شیرین از نقاط مختلف دنیا و خلیج فارس، مربوط به گونه آبزیان، و گونه خزندگان نیز شامل مارهای سمی و نیمه سمی مربوط به ایران نیز قرار دارند، آبزیان و خزندگانی نیز به صورت تاکسیدرمی به نمایش در آمده اند.
سالن حشرات
سالن حشرات موزه طبیعت و حیات وحش زیبا ترین سالن این مجموعه می باشد چرا که در آن نمونه های مختلفی از پروانه های زیبا و رنگارنگ به نمایش گذاشته شده است، علاوه بر پروانه ها گونه های مختلفی از عقرب ها، رتیل ها، قاب بالان نیز جای گرفته اند. این سالن بر اساس جغرافیای جانوری به هشت منطقه اصلی برای پراکنش گونه های جانوری تقسیم شده است.
سالن گیاه شناسی
در این سالن موزه، برخلاف دیگر سالن ها نمونه های مختلف و متنوعی از گیاهان متعلق به سراسر ایران نگهداری می شود، این بخش شامل نواحی مختلفی اعم از ناحیه هیرکانی، ناحیه ایران- تورانی و ناحیه خلیج فارس- عمانی می باشد که این نواحی بر اساس نواحی فیتوجغرافیایی تقسیم شده اند و حداقل 50 گونه از آن ها بومی می باشند.
سالن زمین شناسی
در سالن زمین شناسی موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد دوران های مختلف زمین شناسی به طور دیوراما به نمایش گذاشته شده اند، در این نوع نمایش نمایی کلی از مختصات زیست جانوری و گیاهی نشان داده می شود. در این سالن سنگ های متنوعی با بیش از یک میلیارد سال قدمت در معرض دید قرار گرفته اند، همچنین از 542 تا 251 میلیون سال پیش نیز تعدادی مرجان، خارپوست و اسفنج کشف شده و به نمایش درآمده است، از دوران مزوئیک و سنوزوئیک نیز آثاری هرچند محدود در این سالن جای گرفته اند. این سالن از لحاظ موضوعی به چند بخش تقسیم می شود که با مختصر توضیحی می خواهیم این مقاله را به پایان برسانیم.
کانی ها
تخصص کانی شناسی یکی از زیر مجموعه های علم زمین شناسی می باشد که به بررسی کانی ها می پردازد، در بخش کانی شناسی مجموعه حدود صد نوع از کانی ها به صورت سلیکاته و غیر سلیکاته در انواع مختلف دیده می شود. در این بخش شما در کنار معرفی کانی ها، از طریقه استفاده و نحوه کاربرد آن ها نیز اطلاعات به دست می آورید.
فسیل شناسی
به آثار باقی مانده از موجودات گذشته که در دل سنگ ها و یا خاک دفن شده اند و تا به امروز باقی مانده اند فسیل می گویند. در این بخش فسیل هایی مربوط به دوران قبل از زمین شناسی تا دوران سوم کشف و به نمایش گذاشته شده اند، برخی از این فسیل ها به حدود 500 میلیون سال پیش بازمی گردند، فسیل جانورانی نظیر خارپوستان، نرم تنان، کنیداریا، بازوپایان و غیره در این سالن قرار گرفته اند.
امکانات تفریحی موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
این موزه شامل برخی امکانات جذاب و سرگرم کننده برای رفاه حال بازدید کنندگان و تفریح آنان در نظر گرفته شده است، تفریحاتی نظیر هیومن پارک، رویا پارک و دکتر لند که بسیار سرگرم کننده هستند و ساعات خوشی را برای شما رقم می زنند. این امکانات از مهم ترین تفریحات تهران به شمار می آیند و می توان در آن ها حسابی خوش گذراند بدون اینکه متوجه گذشت زمان شد.
هیومن پارک
یکی از جذاب ترین تفریحاتی که در موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد وجود دارد هیومن پارک آن می باشد که به تازگی به این مجموعه اضافه شده است. در هیومن پارک تهران شما می توانید به داخل بدن یک انسان بروید و اعضا و جوارح داخلی بدن آن را لمس کنید، این مجموعه بدن انسان را با ابعاد بزرگ شبیه سازی و طراحی کرده که می توان در آن به راحتی قدم زد و به وضوح تمام جزئیات را دید. جالب است بدانید از این دست هیومن پارک ها تنها 4 مورد در جهان وجود دارد و هیومن پارک تهران بزرگ ترین پارک بدن انسان در خاورمیانه می باشد. هیومن پارک تهران همه روزه میزبان علاقه مندان است، روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 الی 20 و پنجشنبه، جمعه و ایام تعطیل از 10 الی 22، هزینه بازدید از آن نیز به ازای هر نفر 40000 تومان می باشد.
رویا پارک
یکی دیگر از تفریحات جالب و سرگرم کننده این موزه رویا پارک آن است، در این پارک شما با رویا ها و کار های دور از واقعیت سر و کار دارید، به طوری که در این پارک صد شی و یا مکان به صورت سه بعدی طراحی شده که شما می توانید با ژست هایی که در مقابل دوربین می گیرید تصاویری زیبا و عجیب ثبت کنید، عکس هایی که انگار بر روی قالیچه پرنده در حال پرواز هستید و یا در اتاق وارونه در حال قدم زدن می باشید، این پارک می تواند حواس پنجگانه شما، مخصوصا بینایی را به بازی بگیرد و برای ساعت ها شما را سرگرم کند. ساعات کاری این پارک نیز از شنبه تا چهاشنبه از ساعت 10 الی 21 و پنج شنبه، جمعه و ایام تعطیل نیز از ساعت 10 الی 22 می باشد، هزینه بلیط بازدید نیز 35000 تومان است.
دکتر لند
درست در کنار هیومن پارک، سرگرمی دیگری با عنوان دکتر لند وجود دارد، دکتر لند برای کودکان و خردسالان در نظر گرفته شده است، این مجموعه به شکل یک بیمارستان شبیه سازی شده که کودکان در آن می توانند نقش دکتر، پرستار و یا دندانپزشک را بازی کنند، بیماران را معاینه یا جراحی می کنند و یا اینکه به وضع دندان بیمار خود رسیدگی می کنند، در آخر نیز یک مدرک از اورژانس این بیمارستان کوچک دریافت می کنند، بیمارستان دکتر لند از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 الی 21 و پنج شنبه، جمعه و روزهای تعطیل از ساعت 10 الی 22 میزبان خردسالان 7 تا 14 سال می باشد، هزینه ورودی آن نیز به ازای هر نفر 30000 است.
سالن آمفی تئاتر
موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد به سالن آمفی تئاتر نیز مجهز می باشد که حدود 70 نفر ظرفیت دارد، این سالن به منظور برگزاری کلاس های آموزشی، سمینارها، و مکانی برای نمایش فیلم های آموزشی می باشد.
سینمای شش بعدی
همانطور که می دانید سینماهای شش بعدی نسل جدیدی از سینماها هستند که هیجان بسیاری را به تماشاچی القا می کنند و با امکاناتی نظیر عینک های مخصوص و صندلی های متحرک صحنه ای واقعی را برای بیننده شبیه سازی می کند. سینما شش بعدی موزه دارآباد با ظرفیت 40 نفر برای بازدید کنندگان ایجاد شده است که در آن 20 فیلم به مدت 10 تا 15 دقیقه به نمایش گذاشته می شود که جذابیت زیادی برای علاقه مندان خواهد داشت، هزینه استفاده از این سینما به ازای هر پنج دقیقه 5000 تومان می باشد.
امکانات آموزشی موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
این موزه علاوه بر امکانات تفریحی، امکانات آموزشی نیز در نظر گرفته است که علاقه مندان می توانند در این کلاس ها شرکت کرده بر تجربیات خود بیافزایند.
کارگاه تاکسیدرمی
بازدید کنندگان با مراجعه به این کارگاه می توانند با چگونگی حفظ و نگهداری جانوران به صورت غیر زنده آشنا شوند، در این کارگاه قسمت های مختلفی نظیر تاکسیدرمی پرندگان، آبزیان، پستانداران، خزندگان و حشرات می باشد، تعدادی از جانوران تاکسیدرمی شده نیز در این کارگاه به نمایش گذاشته شده است.
در این کارگاه امکان آموزش تخصصی تاکسیدرمی نیز وجود دارد که علاقه مندان می توانند برای آموزش در کلاس های مختلف این کارگاه شرکت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر از این کلاس ها می توانید به سایت موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد مراجعه نمایید.
کتابخانه
این موزه به یک کتابخانه جامع نیز مجهز می باشد که در آن 2700 جلد کتاب به زبان فارسی و تعداد 1600 جلد کتاب نیز به زبان لاتین برای مطالعه در اختیار بازدید کنندگان قرار داده شده است، موضوع کتاب های این کتابخانه حول محور جانور شناسی، گیاه شناسی، زمین شناسی، جغرافیا، کشاورزی و دامپروری می باشد و علاقه مندان می توانند به این کتابخانه مراجعه کرده و ساعت ها به مطالعه بپردازند.
دامپزشکی
شاید بد نباشد بدانید درست در کنار موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد، کلینیک دامپزشکی واقع شده است که به منظور رفاه حال حیوانات در نظر گرفته شده و به آنان خدمات رسانی می کند. در این کلینیک حیواناتی نظیر سگ، گربه، خرگوش، سنجاب، پرنده و لاک پشت نیز به فروش می رسد که علاقه مندان به این حیوانات می توانند با مراجعه یه این کلینیک از خدمات آن بهره ببرند.
گفتنی است در این موزه علاوه بر امکانات تفریحی و آموزشی، امکاناتی جهت رفاه حال بازدید کنندگان نظیر بوفه، کافه رستوران، آبخوری، نیمکت، نمازخانه و سرویس بهداشتی نیز قرار داده شده است.
گردشگران تور داخلی و یا تور تهران می توانند در کنار بازدید از این مجموعه سرگرم کننده، از جاذبه های گردشگری تهران نیز بازدید کنند. لازم به ذکر است تمامی مبالغ قید شده در این مقاله مربوط به تابستان 98 می باشد و ممکن است در آینده افزایش یابند.
ساعات بازدید موزه
این موزه روزهای یکشنبه تا جمعه در شش ماه اول سال از ساعت 8 الی 20 و در شش ماه دوم سال از ساعت 8 الی 18 میزبان علاقه مندان و بازدید کنندگان می باشد. لازم به ذکر است موزه در روزهای سوگواری و عید سعید فطر تعطیل می باشد.
هزینه بازدید موزه
هزینه بلیط بازدید از این موزه برای هر نفر 5000 تومان می باشد.
آدرس موزه
تهران، میدان نیاوران، خیابان دارآباد، بعد از آجوانیه، خیابان موزه، موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد.