ملایر یکی از پرجمعیت ترین شهرهای همدان است که اغلب مردمان آن از قوم لر یا لک هستند. آب و هوای مطبوع، جاذبه های تاریخی با قدمت دور و دراز، زمین های کشاورزی حاصل خیز و تاکستان های زیبای آن هر کسی را مشتاق به سفر به این شهر زیبا می کند. شهرستان ملایر از شمال به همدان، از جنوب به بروجرد، از شرق به اراک و از غرب به نهاوند و تویسرکان میرسد. واژه ملایر از دو بخش مال و آیر تشکیل شده که به معنای سرزمین آتش است.
تاریخچه شهر ملایر
مطابق پژوهش های باستان شناسان قدمت این شهر به دوران هخامنشیان میرسد. این شهر پیش از دوره ساسانیان جزو اکباتان و در دوران ساسانیان یکی از بخش های پایتخت بوده است. ملایر در زمان افشاریه نیز از اهمیت زیادی برخوردار بود و بعد از مرگ نادر شاه کریم خان در ابتدا بر ملایر مسلط شده و همدان را به تصرف خود درآورد و به طور موقت ملایر را پایگاه فرمانروایی خود انتخاب کرد. شهر امروزی ملایر به دستور فتحعلی شاه قاجار توسط فرزندش ساخته شد. این شهر نسبت به تویسرکان و نهاوند شهر جدیدتری می باشد.
معرفی ملایر
شهرستان ملایر در استان همدان است که وسعتی بالغ بر ۱۹٬۴۹۳ کیلومتر مربع دارد. همچنین این استان با دیگر استان‌های نظیر: زنجان و قزوین از شمال، استان لرستان از جنوب، استان مرکزی از شرق و از غرب با استان‌های کرمانشاه و کردستان همسایگی دارد
ملایر کدام استان است؟
شهرستان و شهر ملایر در استان همدان قرار گرفته است.
آب و هوای ملایر
ملایر در کنار رشته کوه زاگرس قرار دارد از این رو پوشش گیاهی آن از نوع استپ کوهپایه ای است. آب و هوایی شهرستان ملایر بین آب و هوای نیمه بیابانی و معتدل کوهستانی است و متوسط بارندگی سالیانه حدودا 2.242 می باشد. در این شهر زمستان ها کاملا سرد بوده و تابستان نسیم های خنکی می وزد.
جاهای دیدنی ملایر
همدان یکی از شهرهای تاریخی ایران است که جاذبه های تاریخی فراوانی دارد و مناطق خوش آب و هوای زیادی در جای جای آن می توان یافت. در ادامه برخی از جاذبه های تاریخی و گردشگری این شهر زیبا را معرفی می کنیم.
منطقه حفاظت شده لشکر
ملایر دیاری کوهستانی است و آب و هوای خوشی دارد. کوه های سر به فلک کشیده ، دشت های وسیع ، دره های عمیق و رود های خروشان مهمترین جذابیت این شهر محسوب می شوند. لشگردر و گلپرآباد دو منطقه حفاظت شده در این شهر هستند که زیستگاه جانوری وپوشش گیاهی منحصر به فردی دارند و در سال 1363 شکار کردن در آن ممنوع شد. در این منطقه 226 گونه گیاهی، 75 گونه پرنده و 18 گونه پستاندار وجود دارد که میتوان به گرگ، قوچ و میش ارمنی، عقاب طلایی، انواع مار و .. اشاره کرد. منطقه حفاظت شده لشگر از سه بخش کوهستانی، دشت و تپه ماهور تشکیل شده است و شامل 11 چشمه طبیعی می باشد که نقش مهمی در شادابی آن داشته است.
سد کلان شهرستان ملایر
سد کلان بزرگترین سد در بخش غربی ایران می باشد که در سال 1382 ساخته شد که نام این سد برگرفته از بزرگی آن است. این سد نیز یکی از جاذبه های تفریحی و اقامتی استان همدان می باشد و آب و هوای خوشی دارد. کاربرد اصلی این شد تامین آب آشامیدنی شهر ملایر و زمین های کشاورزی است.
دریاچه مصنوعی کوثر
طبیعت ملایر به دلیل آب و هوا و پوشش گیاهی خاص خود بسیار منحصر به فرد است و در میان پارک های آن دریاچه مصنوعی کوثر و مجموعه تفریحی کوثر خودنمایی می کند. این پارک 2 هکتار وسعت دارد و شامل باغ پرندگان، آبشار، مسجد کوثربوده و امکان قایق رانی و سکوی چشم انداز دریاچه بسیار دیدنی است. پارک دریاچهمصنوعی کوثر فضای مناسبی برای تفریح کودکان و استراحت خانواده دارد این پارک در زمستان زیر برف و سرما پنهان می شود و منظره شگفت انگیزی را ایجاد می کند.
مجموعه بام ملایر
مجموعه بام ملایر در مرتفع ترین نقطه شهر به عنوان کمربند سبز بام ملایر قرار دارد که حدود 460 هکتار وسعت دارد و یکی از جاهای دیدنی این شهر محسوب می شود که چشم انداز زیبا و آب و هوای خنک آن بسیار دلنشین است.
خانه قاجاری لطفعلیان
شهرستان ملایر همدان پر از ردپای تاریخ است که برخی از آن ها به گذشته های دور میرسد و برخی به زمان قاجار پیوند میخورد. خانه لطفیان ملایر یکی از مکان های تاریخی است که در آن هنر و فرهنگ با تاریخ آمیخته شده است. معماری اصیل ایرانی همراه با اشیای تاریخی و تزئینات زیبا ساعت ها گردشگران را محو تماشای خود می کند. این مکان تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و به خوبی آداب و رسوم و تاریخ و فرهنگ ایران را نمایش میگذارد. خانه لطفعلی در زمان فتحعلی شاه قاجار در دو طبقه با دو حیاط اندرونی و بیرونی ساخته شده است.
نمای بیرونی خانه کاه گلی بوده و تزئینات زیادی ندارد، اما در سردر ورودی، نقش و نگار و آجرهای زیبایی وجود دارد که بسیار زیباست. وقتی وارد این خانه می شوید سقف طبقه همکف پوشیده شده از آجر، حوض خانه، سالن های موزه، هنر و فرهنگ همدان خود نمایی می کند.
مسجد شیخ الملوک
این مسجد در محدوده بازار قرار دارد و یکی از آثار به جا مانده از دوران قاجار می باشد که به دست شیخ الملوک بنا شده است. سر در اصلی این بنا مقرنس کاری شده است و در اطراف آن دو طاقچه با مقرنسی و بالای سردر آن مناره بزرگتری ساخته شده است. گنبدخانه در ضلع جنوبی صحن، بخش اصلی مسجد بوده و محراب آن دارای طراحی کاشی کاری، مقرنس و کتیبه می باشد. این مسجد دارای شبستان با سبکی متفاوت است که اکنون خراب شده و تالار دیگری با سبک جدید به جای آن ساخته اند.
دوور دنیا در ملایر در پارک مینی ورلد
پارک مینی ورلد ملایر اولین پارک مینی ورلد خاورمیانه است که تمام جاذبه های زیبای دنیا را به صورت مینیاتوری در کنار هم چیده است. با یکبار بازدید از آن می توان تجسم دقیقی از جاذبه های گردشگری تمام فقاط دنیا به دست آورد. تخت جمشید باشکوه، پل ورسک سوادکوه، آراگاه خیام، پارتنون یونان، حافظیه برج ایفل و بسیاری از جاذبه های دیگر را در این مجموعه هنری تاریخی میتوان مشاهده کرد.
یخچال عجیب میرفتاح
این یخچال یکی از آثار دوران قاجار است که توسط میرفتاح ساخته شده است. بنای گنبدی شکل آن با استفاده از آجر چیده شده و دارای دو ورودی می باشد. یکی از ورودی ها به شکل دهلیز بوده و مخصوص ریزش یخ است و دیگری محل رفت و آمد بوده است. این بنا یکی از بناهای مهم ایران می باشد که به ثبت ملی رسیده است. متاسفانه در سال 1398 به علت بارش های فراوان فرودین ماه دچار آسیب جدی شده است که به زودی بازسازی می شود.
آتشکده دوران هخامنشیان
آتشکده نوشیجان یکی از آثار بسیار قدیمی ایران است که در سال 1346 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این آتشکده در 20 کیلومتری شمال غرب ملایر در منطقه شوشاب بالای تپه بلند قرار دارد. قدمت این اثر تاریخی به دوران هخامنشیان اشکانیان و ماد ها میرسد. از تپه نوشیجان بخش های مختلفی به جا مانده تالار آپادانا، معبد مرکزی و بنای قدیمی جبهه غربی از مهمترین بناهای آن هستند.
غار دره فراخ
این غار در روستایی به نام جوزان قرار دارد. دهانه غار در ارتفاع 2220 متری از سطح دریا به طرف جنوب شرقی است و در زیر دهانه گلوگاه کوچکی است که به دهلیزی به طول 9 متر باز می شود. برای عبور از آن باید خمیده از آن گذر کرد. از دیگر جاذبه های تاریخی و گردشگری شهرستان ملایر میتوان به برج خانقلی در شهر سامن، قلعه باستانی انوج برج آرامگاه باباحسین و قلعه پری اشاره کرد.
مراکز خرید ملایر
در ملایر بازار های سنتی و پاساژهای مدرن زیادی دارد که هرکدام مشتریان خود را دارد . اگر به این شهر خوش آب و هوا سفر کردید حتما به بازار سرپوشیده قدیمی ملایر نیز بروید و دربازارقاجاری و خرده فروشی پرسه بزنید. اجناس این بازار تا مدت ها شما را سرگرم میکند و از آن سیر نخواهید شد. برای خرید سوغات ملایر شامل کشمش، باسلوق و شیره انگور بازار دیدنی ملایر گزینه خوبی است و برای خریدهای شخصی مرکز خرید تندیس و مرکز خرید میلاد نور گزینه ی مناسبی هستند.
غذاها و رستوران های ملایر
در ملایر غذاهای خوشمزه و اصیلی وجود دارد که میتوان به آش ترخینه، آش ترش، آش دوغ، آبگوشت کشک، آش جو و گندم اشاره کرد. خیالتان راحت؛ چه طرفدار غذای سنتی باشید و چه هوس یک پیتزای خوشمزه را کرده باشد در این شهر حق انتخاب های خوبی دارید. رستوران شقایق( یکی از معروف ترین رستوران های ملایر)، رستوران سنتی کوهپایه در نزدیکی پارک سفینه و رستوران های دیگر مانند ریحون، داریوش، ژابیز، مجلل آماده ارائه بهترین غذاهای ایرانی و غذاهای اصیل با طعم بی نظیر می باشند. همچنین در فست فود ژاو، پیتزاشب، سوخاری کی اف سی، فست فود هارپک و مادر می توانید پیتزاهای خوشمزه نوش جان کنید. در گوشه کنار شهر کافه های مختلفی برای نوشیدن قهوه و خوردن دسر حتی غذا وجود دارد. کافه قهوه تلخ، کافه دونات از بهترین کافه های شهر هستند البته از بستنی فالوده های سطح شهر هم نمی توان گذشت.
سوغات ملایر، شهرجهانی انگور
هر شهری ویژگی و شهرت خاص خود را دارد رفسنجان به پسته، خراسان به زعفران و ملایر نیز به انگور مشهور است. ملایر تاکستان های زیادی دارد که محصولات پرباری دارد و از نظر تعداد، رتبه ششم دنیا را دارد.ا گر در فصل انگور در این شهر باشید در جای جای شهر خوشه های انگور به چشم میخورد. اگر در فصل انگور به این شهر سفر کردید نگران نباشید شیره انگور، کشمش و دیگر فرآورده های انگور را می توانید به عنوان سوغات ملایر تهیه کنید.
پره آلو و زردآلو، ترخینه، گردو، کلوچه های ملایر، مویز نیز از دیگر انتخای های خرید سوغاتی در این شهر هستند.
اقامت در ملایر
ملایر شهری بزرگی نیست و نمی توان توقع چندانی از هتل های بسیار لوکس از آن داشت. هتل های میان رده مانند هتل دو ستاره کریم خان زند، هتل سوئیت و خانه معلم ملایر جزو اقامتگاه هایی است که می توانید به آن جا بروید.
راهنمای سفر به ملایر که پیش از سفر باید بدانید!
- اگر قصد دارید از تهران به ملایر برئید باید از اتوبان تهران قم به شهر اراک بروید و سپس از اراک مسیر بروجرد را پیش بگیرید و راهی ملایر شوید.
- ملایر فرودگاه ندارد اما اگر قصد سفر هوایی دارید میتواند با هواپیما خود را به همدان رسانده و بقیه راه را زمینی طی کنید.
- قطار تهران ملایر مسیری هفت ساعته را طی می کند و میتوان با خط مشهد ملایر به ملایر رفت.
- اگر قصد سفر با اتوبوس را دارید کافی است از پایانه جنوب سوار شده و به راحتی به مقصد برسید.
مراکز درمان و سلامت
بیمارستان غرضی ملایر، بیمارستان مهر بیمارستان های ملایر می باشند. همچنین داروخانه های شبانه روزی ولیعصر و داروخانه شبانه روزی دکتر موسوی به طور شبانه روزی در خدمت عموم هستند.
