طالقان یکی از بزرگترین شهرستان های استان البرز می باشد و از 86 روستا تشکیل شده است که هر کدام هم جاذبه های خاص و جذابیت خاص خودش را دارند. در سالهای اخیر روستاهای طالقان توجه تعداد زیادی از گردشگران را به خود جلب کرده است. به ماه اردیبهشت که نزدیک می شویم طالقان هر روز سبز تر و سبزتر می شود و خود نمایی می کند اما همه ما کنجکاو هستیم که چرا این منطقه کوچک توجه خیلی از مردم را به سمت خود کشانده است. شهرستان طالقان به عنوان منطقه ای سرسبز و زیبا یکی از محبوب ترین مقاصد سفر های یک روزه مردم تهران و کرج می باشد. این شهرستان با روستاهای جذابی که دارد می تواند تکه ای از بهشت یا سرزمینی رویایی باشد. با ما همراه باشید تا در ادامه بیشتر با این شهرستان جذاب و روستاهای اطراف آن آشنا شویم.
طالقان کجاست؟
طالقان یکی از شهرستان‌های استان البرز است که از شمال با مازندران و الموت و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایه می باشد. این منطقه ییلاق شهر تهران به حساب می آید و در رشته کوه البرز قرار گرفته است. فاصله 120 کیلومتری طالقان تا شهر تهران سبب شده تا یکی از اصلی ترین انتخاب های سفر های یک روزه باشد.
طالقان علاوه بر طبیعت بی‌نظیرش به آثار تاریخی و مکان‌های مقدس نیز شهرت دارد. این مسئله سبب شده تا طالقان برای هر کس و با هر سلیقه ای چیزی برای ارائه داشته باشد و مهمانان خود را راضی نگه دارد.
مساحت و جمعیت طالقان
طبق آمار داده شده جمعیت ثابت طالقان در سال 1390 تقریبا حدود 27 هزار نفر اعلام شده و همچنین مساحت این شهرستان 1325 کیلومتر مربع است. منطقه شهرستانی طالقان قبل از تشکیل ناحیه البرز قسمتی از تهران بود و فاصله ای 133 کیلومتری با این شهر داشت.
آداب و رسوم و فرهنگ مردم طالقان
هر یک از مناطق ایران سنت ها و ویژگی های خاص خود را دارد شهرستان طالقان نیز فرهنگ و آداب و رسوم خاص خود را دارد. در شب یلدا تمام اهالی محل به خانه برگ روستا می روند و بلندترین شب سال را کنار هم جشن می گیرند. دور کرسی می نشینند و بزرگ های روستا با خواندن قران و دعا برای گسترش و افزایش محصولات و برکت زیاد می کنند و اما یکی از رسم های آن که چندین سال است بین آن ها رایج شده درمی سران و شال اندازی است که مثل یک میراث معنوی یا ناملموس ثبت شده است.
دو بازی در بین مردم طالقان در شب چله اهمیت خاصی دارد. گدره بازی و انگشتر بازی جوان های جمع گل یا پوچ بازی می کردند اما به روش خاصی این بازی را انجام می دهند مثلا در پوست گردو انگشتری مخفی می کنند و اگر طرف مقابل درست حدس بزند صاحب انگشتر می شود. بعضی دیگر افراد برای گرفتن فال به تعبیر خانه می روند. تعبیر خانه یکی از قدیمی ترین خانه در روستا گفته می شود. ده نفر از بزرگان دورهم جمع می شوند و یک آفتابه مسی وسط قرار می دهند و دختران مجرد هم در پشت بام خانه جمع می شوند و نیت می کنند و هر کدام یک نشانه از خود داخل آن می اندازند و به نوبت فال می گیرند.
زبان و مذهب مردم طالقان
.دین مردم این شهرستان اسلام و شیعه دوازده امام هستند در قرون یک تا سه هجری بسیاری از آیین زرتشت پیروی می کنند. اما بعد از دوران صفویه دین مردم به اسلام تغییر کرد. گویش این منطقه فارسی است و فقط در منطقه میناوند مردم به زبان ترکی حرف می زنند. و بغضی افراد ساکن شمال طالقان بخاطر نزدیکی به شهر های شمال کشور گویش تاتی که بسیار شبیه و نزدیک به گویش گیلکی و مازندرانی است.
آب وهوای طالقان
طالقان آب و هوای ییلاقی و کوهستانی دارد و در فصل های گرم سال گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است. سفر به طالقان می تواند در این فصل بسیار جذاب باشد. این منطقه یکی از خوش آب هواترین منطقه در استان البرز می باشد که دلیل آن وجود دریاچه طالقان در دل کوهستان است.
جاهای دیدنی طالقان
همانطور که پیشتر گفته شد، شهرستان طالقان مکانی سرسبز و آرام است که در رشته کوه البرز قرار گرفته و به دلیل فاصله نزدیکش با تهران محبوبیت زیادی دارد. در ادامه به بررسی برخی از مکان های دیدنی شهرستان طالقان می پردازیم تا شما را بیشتر با این سرزمین بکر و فوق العاده آشنا کنیم.
کتیبه گردنه عسلک طالقان
اولین جاذبه دیدنی شهرستان طالقان که قصد داریم آن را به شما معرفی کنیم، سنگ نبشته گردنه عسلک می باشد. این سنگ نبشته مربوط به دوره قاجار بوده و در روستای گراب، از توابع شهرستان طالقان، قرار دارد.
آنطور که از شواهد پیداست، شخصی به نام ایوب میردفتر در زمان حکومت ناصرالدین شاه دستور می دهد تا نهری بسازند؛ هرچند که منبع آب این نهر مشخص نیست. عده ای از مردم محلی معتقد اند که هدف از ساخت این نهر انتقال آب دو چشمه زیر کوه یخچال به کرج می باشد. بنظر می رسد که این دستور مخالفانی داشته و باعث بروز درگیری و مرگ چند نفر می شود. این درگیری ها باعث توقف ساخت نهر شده و پروژه نیمه تمام رها می شود.
ممکن است برای شما جالب باشد که نوشته های بخشی از این سنگ نبشته را بدانید:
«نصرمن‌الله و فتح قریب. بعهد ناصرالدین شاه شاهان که با امیران تورانش بچنگ است. به حکم میرزا ایوب میر دفتر که از بهر رعیت به ز گنج است. رضی بیک کرده جای آب این نهر، هزار و دویست به هشتاد پنج است.»
متاسفانه طی گذشت سالیان زیاد وضوح نوشته کم شده و نمی توان آن را به صورت کامل خواند.
روستای زیبای میر
اگر به دنبال طبیعتی بکر و دست نخورده می گردید باید به روستای میر سری بزنید. این روستا در 40 کیلومتری شهر طالقان قرار گرفته و فقط 290 نفر جمعیت دارد. انتهای رودخانه شاهرود از روستای میر عبور می کند و آب مورد نیاز مردم محلی از این طریق تامین می شود.
آبشار و روستای اورازان
روستای اورازان یکی دیگر از سرزمین های سرسبز و بکر شهرستان طالقان می باشد. این روستا در 12 کیلومتری شهرستان طالقان قرار گرفته و هر گردشگری را وسوسه می کند. این روستا همیشه چشمه های پر آب و آبشارهایی جذاب دارد که باعث شهرت این روستا شده اند. از آبشار های معروف این روستا می توان به آبشار حیاط، آبشار خشکه چال، آبشار سرخ بند آبشار وری ید و آبشار سیاه بند اشاره کرد.
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که روستای اورازان محل تولد جلال آل احمد است و او به احترام زادگاهش کتابی به همین نام نوشته است.
سد و دریاچه زیبای طالقان
سد طالقان که روی رودخانه شاهرود احداث شده، یکی از جاذبه های دیدنی شهرستان طالقان به شمار می آید. دریاچه به وجود آمده در پشت سد، علاوه بر تاثیر در زیبا سازی منطقه به ذخیره آب هم کمک شایانی می کند. وجود این دریاچه سبب ایجاد اکوسیستمی مناسب برای ماهی هایی نظیر زردپر، قزل‌آلای رنگین کمان و کپور شده و ماهیگیری در این دریاچه را ممکن کرده است.
ارژنگ قلعه
روستای میناوند یکی دیگر از آثار تاریخی شهرستان طالقان را در خود جای داده است. ارژنگ قلعه اثری تاریخی و متعلق به زمان پس از اسلام است و به نظر می رسد که اواسط قرن ششم ساخته شده است. این قلعه به دستور امیر کیا محمد بزرگ امید ساخته شد و یکی از مهم‌ترین قلعه‌های اسماعیلیان به شمار می‌رفت.
امامزاده هارون
امامزاده هارون یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) می باشد که آرامگاه آن در روستای جوستان قرار گرفته است. آن طور که از شواهد پیداست در دوره صفویان و به دستور شاه عباس اول و شاه طهماسب اول این آرامگاه بازسازی شده و سنگ مرمر سفید رنگی ( امروز روی دیوار ورودی قرار دارد) را به عنوان سنگ قبر برای این امامزاده استفاده کرده اند.
روستای کرکبود
آبشار طالقان یکی از مهم ترین جاذبه های دیدنی روستای کرکبود به شمار می رود. این آبشار 5 متر ارتفاع داشته و حجم زیادی از آب به سرعت در آن جریان دارد. در پایین آبشار حوضچه های آبی پدید آمده که زیبایی آن را دو چندان کرده است. این روستا به دلیل کوه های کبود رنگ اطرافش به عنوان کرکبود نامگذاری شده است. دو چشمه زیبا به نام های جوهرچشمه و اشکس در روستای کرکبود وجود دارد که جذابیت خاص خود را دارا می باشند.
روستای گوران
روستای گوران یکی دیگر از روستاهای سرسبز و بانشاط نزدیک به طالقان است. این روستا فقط 10 کیلومتر از شهرستان طالقان فاصله دارد. دربند گوران یکی از محبوب ترین جاذبه های طبیعی این روستا در بین گردشگران می باشد. این زیبایی طبیعی از تعدادی صخره تشکیل شده است. مسیر منتهی به دربند گوران قدری سخت و مشکل است و سالمندان و کودکان را به مشکل می اندازد.
کوه های اطراف طالقان
شهرستان طالقان یکی از مکان های مورد علاقه کوهنوردان به شمار می رود. در این منطقه کوه هایی نظیر قله سات، بام، زرینه کوه، لشکرک، کلوان و کهار وجود دارد که ارتفاع هر کدام چیزی حدود ۳۴۰۰ تا ۴۴۰۰ متر می باشد. گل سر سبد این کوه ها، قله شاه البرز است که با ارتفاع 4200 متر هر کوهنوردی را وسوسه می کند.
پوشش گیاهی شهر طالقان
در کوه های طالقان گیاه هایی نظیر ریواس، تره کوهی، شنگ، آویشن، بومادران، کاسنی، ثعلب، گلهای شقایق، گلهای بهاری، گون و... به صورت وحشی یافت می شوند و بسیاری از مردم به جمع آوری آن ها می پردازند. به دلیل آب و هوای مناسب و پر آبی منطقه کاشت درختانی نظیر گیلاس، سیب، آلبالو، گلابی، گردو و حتی زیتون در باغ های شهرستان طالقان رونق زیادی دارد. برخی درختان میوه ها وحشی همچون زالزالک، زرشک کوهی، بادام کوهی و... نیز به صورت خودرو در طبیعت یافت می شوند.
مهم ترین چشمه های طالقان
در بخش های پیشین به چشمه های زیادی که در شهرستان طالقان قرار دارند اشاره کردیم.
- جوهر چشمه
- اشکس
- دو چشمه در زیر کوه یخچال
کوه های شهر طالقان
همانطور که پیشتر گفته شد در شهرستان طالقان کوه های زیادی وجود دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می کنیم: قله کلوان ۴۰۸۰ متر، قله میش چال ۴۰۷۰ متر، شکرک کوچک ۴۱۸۴ متر، قله ستاره ۴۲۴۰ متر، گردون کوه 4338 متر، شکرک بزرگ ۴۲۵۰ متر
آبشارهای معروف شهرستان طالقان
- آبشار طالقان
- آبشار حیاط
- آبشار خشکه چال
- آبشار سرخ بند
- آبشار وری ید
- آبشار سیاه بند
شکیبا 1402/10/04
