استان قزوین

استان قزوین در شمال غربی کشور واقع شده و در نزدیکی تهران قرار گرفته است که به خاطر هم جواری با رشته کوه البرز و وجود دیگرکوه های پراکنده در سراسر استان، دارای شرایط آب و هوایی و اقلیمی بسیار خوبی می باشد. از این رو استان قزوین را یکی از جذاب ترین و دیدنی ترین استان های کشور می دانند. زیرا موقعیت مکانی آن به گونه ای است که از یک سمت به دشت و از سمت دیگر به رشته کوه های البرز می رسد.

به همین جهت استان قزوین به سه منطقه کوهستانی، کوهپایه ای و دشتی تقسیم بندی می شود. این شهر در ابتدا جزئی از استان زنجان به حساب می آمد، ولی پس از آن به استان تهران ملحق شد، که سرانجام در سال 1376 از استان تهران نیز جدا و استان قزوین خود به عنوان استانی مستقل شکل گرفت. در اینجا بنا داریم برای آشنایی بیشتر شما عزیزان با این استان زیبا به بررسی موقعیت مکانی، جاذبه های گردشگری، شرایط اقلیمی، سوغات و.. بپردازیم.

معرفی شهر قزوین

براساس نظر باستان شناسان و اشیای تاریخی پیدا شده، قدمت شهر قزوین به دوره ساسانیان می رسد. در این میان برخی نیز معتقدند، سرزمین قزوین به دوران حکومت مادها بازمی گردد و مناطق کوهستانی جنوب و جنوب غربی آن متعلق به قلمرو مادها بوده است.

در زمان پادشاهی شاه سلطان حسین در اصفهان، افغان ها به آن جا حمله کردند. اما پسر او شاه طهماسب به قزوین آمد و پس از تاج گذاری آن جا را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد. بعد از آن افغان ها به قزوین نیز حمله کردند، ولی شاه طهماسب به تبریز فرار کرد. در این میان مردم قزوین با تمام وجود از شهر خود در برابر افغان ها دفاع کردند و این یکی از قیام های بی نظیر و دلاورانه مردم قزوین بود، که الگوی بسیاری از مردم ایران و به خصوص اصفهان در برابر افغان ها شد.

شهر قزوین در مسیر جاده ابریشم قرار داشت، همچنین به علت آن که جاده اروپا و روسیه را به تهران متصل می کرد و محل اصلی عبور تجار و بازرگانان بود، اهمیت به سزایی داشت. امروزه شهر قزوین یکی از شهرهای صنعتی ایران بوده و از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار می باشد. این شهر از لحاظ کشاورزی نیز بسیار مورد توجه واقع شده است. از مهم ترین محصولات کشاورزی این استان می توان فندق، پسته، زغال اخته، کشمش و انگور را نام برد. همچنین صنایع فلزی، شیمیایی، سلولوزی و صنایع غذایی از مهم ترین صنایع این شهر است.

امروزه نیز شهر قزوین به دلیل داشتن موزه ها و اماکن تاریخی رتبه نخست را در آثار تاریخی و ملی در کشور به خود اختصاص داده است. همچنین به علت وجود آثار تاریخی، اماکن و جاذبه های گردشگری این شهر را یکی از شهرهای توریستی ایران می دانند و هرساله گردشگران زیادی برای بهره بردن از این آثار به آن جا سفر می کنند. شهر قزوین را مهد خوشنویسی ایران نیز می دانند. زیرا از گذشته جایگاه خوشنویسان نامی ایران نظیر میر عماد قزوینی، میر ابراهیم قزوینی، یحی قزوینی و... بوده است. 
تعدادی از دانشگاه های معتبر کشور نیز در این شهر قرار دارند، که می توان به دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین و دانشگاه آزاد اسلامی آن اشاره کرد. همچنین به دلیل نزدیک بودن این شهر به پایتخت افراد بسیاری برای اخذ مدرک خود از دانشگاه های معتبر، این دانشگاه ها را انتخاب می کنند. شهر قزوین اقوام گوناگونی از فارس، لر، ترک وتات را از سراسر ایران در خود جای داده است. از این رو وقتی به شهر قزوین سفرکنید تنوع قومیتی را در این شهر خواهید دید. زبان مردم قزوین فارسی ولی به لهجه قزوینی است. در این میان برخی به زبان لری، ترکی و مراغی نیز صحبت می کنند. 
در گذشته القاب بسیاری را به شهر قزوین نسبت می دانند که چند نمونه از آن ها در زیر آمده است:

• براساس حدیثی از پیامبر اکرم قزوین را دری از درهای بهشت لقب داده اند. 
• در اوایل دوره اسلام نیز شهر قزوین را مدینه مبارکه می نامیدند.
• همچنین ناصرالدین شاه به علت وجود باغ های بسیاری در آن، این شهر را باغشهر می نامید.
• در دوره حکومت صفوی نیز به دلیل آن که این شهر به عنوان پایتخت ایران شناخته می شد لقب دارالسلطنه را به قزوین نسبت دادند و این لقب تا دوره قاجاریه نیز برای قزوین به کار می رفت.

نام دیگر شهر قزوین

شهر قزوین در گذشته اسامی بسیاری داشته است، که به مرور زمان تغییر کرده اند و در نهایت به اسم قزوین شناخته می شود.
برای مثال: در یونان باستان شهر قزوین راژیا نام داشت و پس از آن بر اساس نوشته های اروپایی این شهر را آرساس یا آرسیا می خواندند.  بعد از آن اشکانیان نام اردپا را بر روی آن گذاشتند، که نام موسس سلسله اشک بود. در دوره ساسانیان نیز نام کشوین را به این شهر نسبت دادند که به معنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد نام داشت. بعد ها این نام به قسوین تغییر کرد، که در آن معنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد نهفته است.
بعد از آن باستان شناسان به دلیل آن که در متون عربی دریای کاسپین را بحرالقزوین نامیده بودند، کلمه قزوین را عربی شده کلمه کاسپین می دانستند و معتقد بودند قوم کاسپی از سواحل دریای کاسپی کوچ کرده و در این شهر ساکن شدند و سپس شهر قزوین را بوجود آوردند. با وجود تمام این نام ها برداشت می شود که کلمه قزوین تغیر یافته کلمه کشوین است.

مساحت و جمعیت شهر قزوین

همانطور که گفتیم استان قزوین در شمال غربی کشور قرر دارد. همچنین این استان از شمال با استان گیلان، از شرق با استا البرز و از غرب با استان زنجان و همدان و از جنوب با استان مرکزی همسایگی دارد. مساحت این استان 62315 کیلومتر مربع  است، که این تنها یک درصد از مساحت کل کشور ایران می باشد. همچنین این استان جمعیتی بالغ بر 1 میلیون 262 هزار نفر را در خود جای داده است. استان قزوین از سه طرف به وسیله کوه های البرز، کوه های رامد و خرقان احاطه شده است، که ارتفاع برخی از این قله ها تا 4200 متر نیز می رسد. 
همچنین از شمال تا جنوب این استان دشتی به مساحت 75 کیلومتر و از شرق تا غرب آن مساحتی حدود 95 کیلومتر را دربرگرفته است. 
بنابراین استان قزوین به دو ناحیه کوهستانی و دشتی تقسیم می شود. دهستان های الموت، رودبار و کوه پایه های اقبال ناحیه کوهستانی استان قزوین محسوب می شود و در منطقه شمالی این استان قرار دارند. همچنین در قسمت جنوبی استان، دره شاهرود واقع شده است، که یکی از پرجمعیت ترین دره ها به حساب می آید و یکی از بخش های مهم برای رساندن آب از دامنه های البرز به سفید رود می باشد.

فرهنگ وآداب ورسوم مردم قزوین

مردم استان قزوین نیز همانند دیگر افراد در نقاط مختلف دارای آداب و رسوم مخصوص خود هستند و اگر شما در زمانی که در شهر مراسمات را برگزار می کنند به این شهر سفرکنید با بسیاری از آداب و رسوم آن ها آشنا می شوید. یکی از رسوم مردم قزوین جشن پنجاه به در است، که در این روز مردم در پنجاهمین روز گذشته از سال نو به باغ های شهر رفته و نماز بارن می خواند و روز خود را با شادی در دل طبیعت می گذرانند.
از دیگر رسوم برگزاری جشن انار است، که مردم بخش طارم یک روز معین در اواخر تابستان به مزارع انار می روند و با جشن و ساز و آواز به جمع آوری محصولاتشان می پردازند. تا پیش از این مراسم مردم نباید برای جمع آوری محصولات خود اقدام کنند و شروع این کار باید با حضور ریش سفیدان و همراه با سرور باشد.
یکی دیگر از جشن های باشکوه مردم قزوین برگزاری جشن فندق است، که در این جشن مردم بخش الموت قزوین با تعیین یک روز خاص برای جمع آوری فندق های باغ خود گرد هم می آیند و با سرودن اشعار به صورت بداهه و جشن وپایکوبی شروع به برداشت محصول می کنند. همچنین دخترانی که به تازگی نامزد کرده باشند در این مراسم برای همسران خود گردنندی از فندق درست کرده و در فصل زمستان به آن ها هدیه می دهند.
جشن تیرگان نیز همانطور که در بسیاری از مناطق کشور برپا می شد و از جشن های قدیم ایران باستان محسوب می شود. در استان قزوین نیز این جشن و روز را گرامی می دارند. از این رو در روز سیزدهم تیرماه فرد خوش یمن و خوش قدمی را به منزل خود دعوت می کنند تا با یک چوب به گندم و حبوبات آن ها ضره بزند، زیرا این را باعث برکت می دانستند. همچنین ضربه کوچکی به اهالی منزل نیز وارد می کند تا با این کار از بلایا دور بمانند. همچنین در این روز پاشیدن آب به صورت یکدیگر را بسیار نیک و خوش یمن تلقی می کنند. باید توجه داشت که در تمام طول این مراسم افراد باید سکوت کنند و این مراسم در سکوت کامل برگزار شود.

 از دیگر جشن ها و آیین های مردم قزوین میتوان به جشن گندم، جشن انگور، جشن زیتون، نوروز خوانی وکلوخ اندازان اشاره کرد. از دیگر آداب مردم قزوین که امروزه کم رنگ شده است نوع پوشش مردم می باشد. بدین صورت که در گذشته مردم قزوین دارای پوششی خاص بوده اند. مردم این شهر با توجه به وضع مالی خود و متمایز شدن ثروتمدان از افراد کم در آمد کلاه های متفاوت از یکدیگر را بر سر می گذاشتند.

جاهای دیدنی قزوین

همانطور که در بالا نیز مطرح کردیم شهر قزوین به خاطر جاذبه های تاریخی و دیدنی یکی از شهرهای توریستی ایران است که در این جا با چند نمونه از این اماکن آشنا خواهیم شد.

مسجد جامع قزوین

مسجد جامع قزوین یکی از قدیمی ترین مساجد ایران به شمار می رود که هارون الرشید موسس این بنا بوده است. اگرچه تغییرات بسیاری بعد از آن در این مسجد رخ داده است، اما هم اکنون نیز یکی از مکان های دیدنی شهر قزوین می باشد. بر اساس گفته برخی افراد این مسجد برروی آتشکده ساسانی ساخته شده است.

کاخ چهل ستون قزوین

یکی از یادگاری های دوره صفویه کاخ چهل ستون است که به عمارت کلاه فرنگی نیز شناخته می شود. در این کاخ آثار خوشنویسی نویسندگان مطرح قزوین برای بهره بردن افراد قرار داده شده است. همچنین سازی شبیه به دارقالی در این کاخ قرار دارد که تعجب همگان را برمی انگیزد. 

از زمان جنگ جهانی دوم کلیسای کانتور در قزوین به یادگار مانده است، که یکی از جاذبه های گردشگری این شهر محسوب می شود.

کوهستان های الموت نیز در شمال شهر قزوین جاذبه های بی نظیر تاریخی و طبیعی را در خود جای داده است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

تاکستان قزوین

از دیگر مکان های دیدنی قزوین تاکستان است که بر اساس گفته باستان شناسان سکونت در این مکان به قبل از اسلام و7000 سال پیش بازمی گردد. از این رو افراد بسیاری برای دیدن این منطقه قدیمی به این شهر سفر می کنند.

از دیگر مکان های دیدنی قزوین می توان به گراند هتل، عمارت سردار مفخم، بقعه پیر و امامزاده کمال، آب انبار های استان قزوین و حمام قجر که جزو اولین حمام های ساخته شده ای بود که ورودی خانم ها وآقایان از یکدیگر مجزا بود اشاره کرد. هم اکنون این اماکن دراختیار میراث فرهنگی است، تا گردشگران بتوانند با این اماکن دیدنی آشنا شوند. بسیاری از این آثار دیدنی شهر قزوین به ثبت ملی نیز رسیده اند.

آب وهوای شهر قزوین

وجود رشته کوه های البرز در اطراف شهر قزوین آب و هوای این شهر را به شدت تحت تاثیر خود قرار می دهد. به همین علت شهر قزوین دارای آب و هوایی سرد است. همچنین در فصل تابستان قزوین، آب و هوایی به شدت خشک دارد. در این شهر بارش باران سالانه به حدود 318 میلی متر می رسد و متوسط دما در قزوین 14 درجه سانتی گراد می باشد. وجود کوهستان ها و ارتفاعات در قزوین باعث شده تا این شهر از لحاظ منابع آبی کمبودی نداشته باشد به همین خاطر صنعت کشاورزی در این شهر از رونق بالایی برخوردار است. با این وجود بر اساس گفته برخی از زمین شناسان استان قزوین یکی از مناطق زلزله خیز بوده و در گذشته نیز شاهد وقوع زلزله های شدیدی در این استان بوده ایم.

رستوران های معروف قزوین

تعدادی از رستوران های قزوین شناخته شده و معروف هستند، که اگر به این شهر سفر کردید و خواستید تجربه بی نظیری از سرو غذا داشته باشید حتما به این رستوران ها سری بزنید. رستوران نمونه یکی از بهترین رستوران های قزوین است که کیفیت غذایی بالایی را برای مشتریان خود فراهم کرده است. قیمه نثار، غذای محلی قزوین یکی از بهترین این رستوران می باشد. همچنین از دیگر غذاهای فوق العاده این رستوران میتوان به کباب لاری و کباب تکه ای ماستی نیز اشاره کرد، که یکی از پیشنهادهای ویژه این رستوران به مشتریان خود است.

از دیگر رستوران های معروف قزوین رستوران اقبالی واقع در خیابان طالقانی قزوین می باشد، که در این رستوران نیز قیمه نثار های فوق العاده را میت وانید سرو کنید. همچنین با انتخاب این رستوران برای سرو غذا می توانید لذت دیدن مناظر را همراه با طعم بی نظیر غذاهای این رستوران تجربه کنید.
یکی دیگر از رستوران های تازه تاسیس شده قزوین رستوران کرمانی است که به دلیل کیفیت بالای غذاهای آن و به خاطر غذای چرب و خوشمزه به سرعت در میان مردم معروف شده است.  
رستوران مدیترانه نیز از دیگر رستوران های معروف قزوین می باشد، که غذاهای لبنانی با طعم بی نظیری را در اختیار مردم قرار می دهد.

سوغاتی های شهر قزوین

از سوغاتی های معروف قزوین می توان به شیرینی های آن مانند باقلوای قزوین، نان قندی، نان چایی، باقلوای لوزی، نان برنجی، نان نخودی، نان قندی، نان بادامی، باقلوای پیچ، نان نازک، پادرازی، ولی عهدی، نان گردویی و … اشاره کرد. همچنین با توجه به فصل های مختلف می توان میوه هایی متفاوت را برای سوغات نیز در نظر گرفت، زیرا محصولات کشاورزی در این استان به خاطر شرایط آب و هوایی کیفیت بالایی را دارا هستند.

غذای محلی قزوین

استان قزوین به خاطر تفاوت قومیتی که دارد از تنوع غذایی بالایی برخوردار است که اگر به این شهر سفر کردید تجربه خوردن این غذاهای بی نظیر را از دست ندهید.
چند نمونه از غذاهای محلی و معروف قزوین قیمه نثار،  شیرین پلو، حلیم سنتی قزوین و کوکوی شیرین، آش دوغ مخصوص این شهر، آش دندان کشه، یتیمچه، بستنی سنتی پرخامه قزوین، کاله جوش و... است.
که از این میان قیمه نثار به عنوان معروف ترین غذای این شهر ترکیبی از برنج، گوشت، خلال بادام و خلال پسته دارد. همچنین کوکوی شیرین نیز شبیه کوکوی معمولی است، ولی در تهیه آن از شکر وگلاب نیز استفاده می کنند. دیماج نیز از پر طرفدار ترین غذاهای قزوین است، که از نان لواش، پنیر، گردو، سبزی، خیار، پیاز داغ و زردچوبه درست می شود.

نقشه شهر قزوین

در ادامه نقشه شهر قزوین را میبینیم.