کشور عراق به عنوان همسایه غربی ایران از دیرباز به عنوان یکی از کشورهایی که صحنه تاخت و تاز حاکمان و نا آرامی های سیاسی و اجتماعی بوده است شناخته می شود. بسیاری از مردم ایران کشور عراق را با نام شهرهای مذهبی همچون نجف و کربلا می شناسند. تا زمانی که صدام حسین بر این کشور حکومت می کرد روابط نامطلوبی میان دو کشور برقرار بود که از جنگ هشت ساله ایران و عراق نشات می گرفت.
از جنگ ایران و عراق و جنگ عراق و امریکا که می گذریم، به دوران ناامن حضور داعشی ها و حشد شعبی در منطقه می رسیم که امروزه بخش قابل توجهی از روابط سازمانی خود را از دست داده اند و شرایط بهتری نیز در منطقه حاکم شده است.
این امر با افزایش میزان روابط دیپلماتیک عراق با سایر کشورها و بخصوص کشور ایران همراه بود. امروزه شاهد حضور میلیونی و باشکوه مردم ایران در کربلا و نجف و در مراسماتی همانند اربعین هستیم و این امر نشان دهنده افزایش روابط دوستانه ایران با کشور عراق است.
آشنایی با کشور عراق
کشور عراق از جنوب با عربستان سعودی و کویت، از غرب با کشورهای اردن و سوریه، از شمال با ترکیه و از شرق با کشور ایران همسایه است. عراق نیز همانند تمام کشورهای مذکور در منطقه خاورمیانه قرار دارد و در جنوب غربی قاره آسیا واقع شده است. کشور عراق به جز بخش محدودی که با خلیج فارس دارای مرز آبی است با بقیه کشورها مرز خشکی دارد.
پرچم این کشور به ترتیب و به صورت افقی دارای رنگ های قرمز، سفید و مشکی با شعار الله اکبر است. عراق دارای دو منطقه مجزاست که متشکل از اعراب و کُردها هستند.
سالیان طولانی است که کُردهای منطقه عراق یک منطقه خودمختار را تشکیل داده اند و روابط تجاری، سیاسی و اجتماعی خود را از اعراب جدا ساخته اند، با این حال در مرزبندی های جغرافیایی همچنان در زمره کشور عراق قرار دارند و به عنوان یک دولت مستقل مورد پذیرش قرار نگرفته اند.
پایتخت عراق
عراق به مرکزیت بغداد، دارای 18 استان است که عبارتند از: بغداد، کربلا، بصره، صلاح الدین، نینوا، دیوانیه، سلیمانیه، اربیل، الانبار، نجف، بابل، مثنی، واسط، میسان، کرکوک، دیاله و ذیقار. بغداد مهمترین شهر کشور عراق است و بعد از آن می توان به شهرهای نجف و کربلا اشاره کرد. در این میان شهر اربیل به عنوان مرکز کردستان عراق انتخاب شده است اما سلیمانیه محبوب ترین شهر این کشور در میان کُردهای ایران، ترکیه، سوریه و عراق است.
مساحت و جمعیت عراق
وسعت عراق 437072 کیلومتر مربع است و از این حیث به عنوان شصت و چهارمین کشور جهان شناخته می شود. بخش قابل توجهی از مساحت عراق به زمین و خشکی اختصاص دارد و تنها به میزان 4910 کیلومتر مربع از مساحت این کشور را آب ها تشکیل می دهند.
بیشترین مرز خاکی عراق با کشور ایران است که تقریبا به میزان 1458 کیلومتر طول دارد. مرز آبی این کشور با خلیج فارس نیز 58 کیلومتر است. جمعیت این کشور هم اکنون 32 میلیون نفر است.
زبان و مذهب مردم عراق
در این میان اعراب 70 درصد از جمعیت عراق را تشکیل می دهند و کُردها نیز در نیمه شمالی این کشور، بیش از 20 درصد جمعیت عراق هستند. ترکمن ها نیز به میزان 3 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. اقلیت های دیگری نیز در این کشور حضور دارند که تقریبا 7 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. کشور عراق یک کشور اسلامی است.
95 درصد از جمعیت این کشور مسلمان هستند. یهودیان، مسیحیان، صائبی ها، ایزدی ها و سایر اقلیت ها نیز 5 درصد باقی مانده را تشکیل می دهند. 65 درصد مسلمانان این کشور پیرو مذهب تشیع هستند و باقی مانده آنان نیز از شاخه های مختلف مذهب تشیع پیروی می کنند.
اختلاف مذهب یکی از مهم ترین عوامل عدم ثبات و آرامش در میان مسلمانان این کشور بوده است، اما خوشبختانه در چند سال اخیر میزان تعصبات مذهبی در این کشور کاهش یافته و ثبات بیشتری از حیث مسائل دینی و مذهبی حاکم شده است.
فرهنگ و آداب و رسوم مردم عراق
آداب و رسوم عراق متشکل از دو فرهنگ عربی و کُردی است. عرب ها در سراسر جهان به پخت غذاهای متفاوت با ادویه های عربی معروف هستند. اعراب بسیار مهمان نواز بوده و اصولا به مهمانی رفتن و دعوت کردن مهمان علاقه بسیار زیادی دارند. کُردها نیز با درجات کمتری این آداب و رسوم دیرینه را حفظ کرده اند و تمامی ارکان زندگی خود را برپایه مهمان نوازی بنا ساخته اند.
مردمان عراق به شدت خویشاوند مدار هستند. خویشاوندان و اعضای یک خاندان در تمامی مسائل و سختی ها پشتیبان یکدیگر بوده و رفاه اعضای خانواده برای تک تک اعضا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
هرچند این موارد رفتارهای پرعطوفتی را می رساند، اما متاسفانه تعصبات مذهبی باعث شده است تا روابط میان بزرگ ترین اقوام این کشور یعنی اعراب و کُردها چندان مطلوب نباشد.
آب و هوای عراق
بخش های مرکزی و نیمه جنوبی عراق دارای آب و هوای گرم و خشک است و اغلب مناطق نیز به صورت بیابانی هستند. مناطق کُرد نشین عراق نیز که فاصله کمتری با غرب ایران و جنوب ترکیه دارند هوای بهتر و مطلوب تری را در طول سال تجربه می کنند.
در برخی از ایام سال دمای هوا در بخش های بیابانی کشور عراق به بالای 48 درجه سانتی گراد هم می رسد. هرچند بخش های شمالی هوای بهتری را تجربه می کنند، اما نباید از این واقعیت غافل گردید که کشور عراق در کل یک کشور گرمسیر با آب و هوای گرم و خشک است.
تفاوت اقلیم در کشور عراق باعث شده است تا بتوانیم این کشور را به سه دسته مجزا تقسیم کنیم. این دسته ها عبارتند از:
- ناحیه شمالی
این منطقه نواحی کوهستانی را در بر گرفته و دارای آب و هوای مدیترانه ای است. زمستان های بخش شمالی سرد، طولانی و پر برف هستند و در مقابل دارای تابستان های معتدل و گرم است. میزان بارش باران سالیانه در این منطقه نسبت به سایر مناطق عراق بیشتر بوده و ممکن است به 1000 میلیمتر در سال نیز برسد.
- ناحیه مرکزی و جنوب غربی
هرچه از شمال کشور به جنوب عراق برویم، دمای هوا افزایش می یابد و جنوب و جنوب غربی کشور نیز تحت تأثیر بادهای گرم و خشک کشور عربستان قرار می گیرد. اقلیم مورد نظر دارای تابستانهای گرم وخشک و طولانی است.
گرم ترین ماه های سال، از اردیبهشت تا شهریور ادامه دارند. میزان بارش سالیانه در این اقلیم و در کوهپایه ها تقریبا 300 میلیمتر است، اما در جلگه های جنوبی میزان آن کمتر بوده و به بیش از 120 تا 250 میلیمتر نمی رسد.
- ناحیه جنوب شرقی
هوای گرم و مرطوبی در این بخش به علت فاصله کم با خلیج فارس حاکم است، به طوریکه درجه حرارت هوا ممکن است حتی به بیش از 50 درجه سانتی گراد نیز برسد. دمای هوا در فصل تابستان به شدت افزایش می یابد، اما فصل زمستان یک هوای متعادل در سراسر منطقه به جریان می افتد.
اقتصاد عراق
بی ثباتی های سیاسی و اجتماعی به همراه جنگ های طولانی و حضور گروهک های تروریستی در کشور به همراه تضادهای قومیتی باعث شده است تا کشور عراق اقتصاد پر رونقی را در قرن بیست و یکم سپری نکند. اقتصاد بخش های عربی به شدت وابسته به نفت و اقتصاد بخش های کُرد نشین به شدت وابسته به تجارت خارجی است.
پس از سرنگون شدن صدام حسین، افزایش صادرات نفت به بازارها جهانی باعث گردید تا کشور عراق رشد بهتر و مشهودتری در دنیای اقتصاد داشته باشد، اما امروزه به علت عدم تامین رفاه برای شهروندان به یکی از غمگین ترین و مایوس ترین کشورهای جهان مبدل شده است.
نرخ بیکاری در این کشور به شدت بالاست و به نظر می رسد تا چند دهه آینده نیز نتوان برای مسائل حاصل از بیکاری اندیشه مناسبی را به کار گرفت.
نقشه عراق
شما می توانید در تصاویر ارائه شده، نقشه عراق را به عنوان یکی از کشورهای قاره آسیا و در نیمه غربی کره زمین مشاهده کنید.