داستان تولد شهر تفلیس که امروزه بهعنوان قطب گردشگری کشور گرجستان محسوب می‌شود، به وجود 15 حمام گوگردی آن گره خورده است. آب این حمامها از چشمه‌های آب گرمی سرچشمه می‌گیرد که در تمام روزهای سال جوشان هستند. این چشمه‌ها و حمامها در منطقه تاریخی آبانوتوبانی (Abanotubani) گسترش یافته است. خواص درمانی آب‌های این چشمه‌ها مورد تایید بسیاری از محققان قرار گرفته و غلظت گوگرد در آن‌ها بسیار زیاد است. این امر باعث تسکین دردهای عضلانی و روماتیسمی می‌شود. اگر نسبت به تاریخچه و ویژگی‌های هر یک از این حمامها کنجکاو هستید، با لحظه آخر همراه باشید.
داستان حمام های گوگردی تفلیس چیست؟
شروع ساخت حمامهای گوگردی تفلیس با یک اتفاق ساده شروع شد. جالب است بدانید که داستان ساخت حمامهای گوگردی در زمانی شروع شد که پادشاه گرجستان که با هدف شکار در یکی از بخش‌های تفلیس قدم می‌زد، چشمه‌های گوگردی فراوانی دید. او پس از این اتفاق به طور مداوم وارد این منطقه شده و در چشمه‌های آب گرم آن حمام می‌کرد. پس از مدتی تصمیم گرفت شهری به نام تفلیس را در اطراف این چشمه‌ها بسازد.
تفلیس به زبان گرجی به معنای "جای گرم" است و این امر به وجود چشمه‌های گوگردی این منطقه ارتباط دارد. در فرهنگ مردم عامه معرفی کشور گرجستان با حمامهای گوگردی تفلیس پیوند خورده است. امروزه حمامهای تفلیس با همان گنبدهای قدیمی در محله‌های مختلف تفلیس وجود دارند. هیچ‌گونه منبع گرمایی حتی در روزهای سرد سال برای گرم‌کردن آب این چشمه‌ها در این حمامها استفاده نمی‌شود.
بسیاری از گردشگران به خصوص روس‌ها، به شدت به حمامهای گوگردی علاقه دارند. افرادی مانند رمان نویس‌‌های مشهور الکساندر دوما و آلکساندر پوشین در این حمامها، حضور داشته و از خدمات آن نیز استفاده کرده‌اند. خاصیت درمانی حمامهای گوگردی برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل مورد تأیید مقالات پژوهشی است.
حمام های گوگردی چه نقشی در تاریخ تفلیس ایفا کرده اند؟
همان‌طور که گفته شد، تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط واختانگ یکم، پادشاه گرجستان، پایه‌گذاری شد. به دلیل چشمه‌های آب گرم آن تْبیلیسی، که از واژه‌ی " تْبیلی " به معنای گرم است، نام‌گذاری شد. کامل‌شدن ساخت تفلیس تا قرن 17 میلادی ادامه داشت و اکنون چشمه‌های گوگردی بهعنوان جاذبه‌های گردشگری تفلیس در این شهر درنظر گرفته می‌شود. جالب است بدانید که در زمان کشف این چشمه‌های گوگردی، گرجستان بخشی از ایران بوده و به همین دلیل معماری این حمامها شباهت زیادی به بناهای ایرانی دارد.
وجود گنبدها و کاشی کاری‌هایی با طرح سنتی و شیشه‌های رنگی مطمعناً شما را به یاد معماری شیراز، یزد یا اصفهان می‌اندازد. حتی در حمام عباسی تزئیناتی وجود دارد که کاملاً به سبک معماری دوران صفویه هستند.
حمام های گوگردی تفلیس، در قلب مردم گرجستان
حمامهای گوگردی امروزه آن‌چنان در نظر مردم قابل‌توجه نیستند؛ ولی درگذشته این حمامها بهعنوان یکی از اصلی‌ترین مراکز ماساژ و سلامتی گرجستان محسوب می‌شدند. قدمت این حمامها به قرن ۱۷ و ۱۸ برمی‌گردد. جالب است بدانید که در گذشته افراد ساکن تفلیس، عروس‌ها را برای استحمام وارد این مکان می‌کردند تا بیماری‌های مفصلی را از آن دور کنند و همچنین در صورت وجود نقایصی در بدن او زودتر آگاه شوند.
وجود حوضچه‌های سنتی با آب داغ، دوش‌های اختصاصی و محیط سالمی که در این حمامها وجود دارد نزد اهالی اصیل گرجستان بسیار دلپذیر است. جالب است بدانید که در رمان گرجستانی علی و نینو نیز به این حمامهای تاریخی تفلیس اشاره شده است. اکثر این حمامها در منطقه تاریخی آبانوتوبانی (Abanotubani) قرار دارند. وجود آبشارهای آرام لغوتاخاوی (Leghvtakhevi) که در بخش پشتی این حمامها قرار دارد، منظره بسیار زیبایی را به وجود آورده است. چشمه‌های آب گرم این شهر و منطقه‌ی آبانوتوبانی آنقدری حائز اهمیت هستند که در گشت‌های شهری تفلیس اطلاعاتی از آن‌ها به گردشگران ارائه می‌شود. بسیاری از گرج‌ها از این حمامها برای درمان ناراحتی قلبی، بیماری‌های پوستی و فشارخون بهره می‌برند. به دلیل اهمیت بالای مردم گرجستان به این حمامها تاکنون بارها مورد مرمت قرار گرفته‌اند.
شرایط استفاده از حمام های گوگردی تفلیس
این حمامها به دو صورت خصوصی و عمومی اداره می‌شوند. در حمامهای عمومی مکان‌های وسیعی وجود دارد که مجهز به حوضچه‌های متعددی هستند. لازم به ذکر است که این مکان‌ها برای خانم‌ها و آقایان فضاهای متفاوتی در نظر گرفته شده است. هزینه ورود به این اماکن پایین‌تر است و با دریافت بلیط می‌توانید از خدمات اسپا و نوشیدنی‌های خنک متعددی که در این حمامها وجود دارد استفاده کنید.
امکان استفاده از گردشگران برای حمامهای گوگردی تفلیس وجود دارد. لایه‌برداری پوست یا kisi و ماساژ ترکی از جمله خدماتی است که در حمام تفلیس انجام می‌شود. بلیط حمام خصوصی گوگردی نیز برای گردشگران قابل دریافت است. در این صورت به شما کلید اتاق خصوصی حمام داده می‌شود و می‌توانید تلفن همراه یا وسایل شخصی نیز با خود به همراه ببرید.
در این حمامها توالت خصوصی و تکه سنگ‌هایی برای دلاکی وجود دارد. قیمت بلیط حمام خصوصی تفلیس بالاتر است و معمولاً زوج‌های جوان از این مکان‌ها استفاده می‌کنند.
نکاتی که باید درباره حمام گوگردی تفلیس بدانید
حمامهای گوگردی تفلیس با وجود حس آرامشی که برای افراد به وجود می‌آورند، اگر در شرایط و زمان مناسب از آن‌ها استفاده نشود باعث ایجاد مشکلاتی می‌شوند. بهعنوان مثال قبل از استفاده از حمامهای گوگردی به هیچ عنوان غذایی مصرف کنید؛ زیرا بخارهای متصاعد شده در این مکان‌ها ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع در شما شود. علاوه بر این بهتر است که قبل از رفتن به حمام گوگردی تفلیس از نکات زیر پیروی کنید:
- بهتر است بعد از حمام گوگردی تفلیس به دلیل تاثیری که گوگرد بر روی مجاری تنفسی دارد، تنها استراحت کنید و به جاهای شلوغ یا گردشگری نروید
- ممکن است به دلیل غلظت بالای گوگرد، به‌خصوص در حمام آبانوتوبانی احساس خوبی نداشته باشید. نگران نباشید؛ زیرا پس از مدتی حس بویایی شما به این بو سازش پیدا می‌کند.
- در این حمامها برای خشک کردن بدن از لنگ استفاده می‌شود. اگر نسبت به این موضوع حساس هستید، می‌توانید به همراه خود حوله و وسایل حمام شخصی داشته باشید.
- به دلیل گرما و بخارهایی که در محیط حمام گوگردی تفلیس وجود دارد، بهتر است آب آشامیدنی همراه خود داشته باشید.
- در این مکان، می‌توانید از افرادی بخواهید که شما را ماساژ و حمام بدهند.
- دمای آب این چشمه‌ها حدود 40 تا 50 درجه سانتی‌گراد است که کاملاً طبیعی و بدون وسایل گرمایشی تهیه شده است.
- سعی کنید در صورت استفاده از مایو، رنگ‌های روشن را بپوشید؛ زیرا گوگرد موجود در آب باعث لکه دار شدن لباس‌های شما می‌شود.
- مدت زمانی که می‌توانید در حمام گوگردی تفلیس، بمانید 2 ساعت است.
- در سال‌های اخیر برخی از قسمت‌های این حمامها مدرن شده‌اند و به مکانی برای خدمات اسپا تعیین شده‌اند.
معرفی مشهورترین حمامهای گوگردی تفلیس
هرچند که در شهر تفلیس 15 حمام گوگردی وجود دارد، ولی برخی از آن‌ها به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود طرفدار بیشتری دارند. در میان این حمامها برخی از آن‌ها به دلیل معماری خاص یا خدمات ویژه‌ای که به مسافران ارائه می‌دهند، نزد گردشگران محبوب‌تر هستند. این حمامها عبارتند از:
- حمام شماره 5: این حمام در طی سال‌های اخیر به صورت دست نخورده باقی مانده و جز حمامهای قدیمی و سنتی تفلیس به‌شمار می‌رود. حمام شماره 5 تفلیس دارای اتاق‌هایی با موزاییک‌های بسیار زیبایی است که قیمت برخی از آن‌ها به بیش از 100 لاری نیز می‌رسد.
- حمام اوربلیانی: معماری این مکان به صورتی است که بسیاری از افراد تمایل دارند عکس‌هایی از آن را بهعنوان یادگار سفر به گرجستان داشته باشند.
- حمام گولو: این حمام در قرن 17 و 18 با رنگ و بوی معماری ایرانی ساخته شده و فضای داخلی آن دارای 8 اتاق است که برخی از آن‌ها به صورت وی‌آی‌پی هستند. این حمام دارای رستوران، کافه و مکانی برای سرو نوشیدنی‌های گرجی است.
حمام سولفور مکه: امکانات خوب و رعایت بهداشت در این مکان باعث شده است که بسیاری از گردشگران از این حمام دیدن کنند. نقطه جالب در مورد این مکان، حفظ حالت سنتی آن است که این موضوع را می‌توان در طراحی دیوارها و استخرهای آن دید. در این حمام خدمات ماساژ سنتی به گردشگران ارائه می‌شود.
آدرس و مسیر دسترسی به حمامهای گوگردی تفلیس
حمامهای گوگردی تفلیس 15 عدد هستند که 10 عدد از آن‌ها در منطقه آبانوتوبانی قرار دارند و بهعنوان حمامهای اصلی شناخته می‌شوند. در ادامه به آدرس این حمامها اشاره خواهیم کرد:
نام حمام | آدرس |
حمام شماره 5 | گرجستان، تفلیس، منطقه آبانوتوبانی |
حمام اوربلیانی | گرجستان، تفلیس، ساحل شرقی رودخانه متکواری، حمامهای اوربلیانی |
حمام گولو | گرجستان، تفلیس، خیابان گریشاشویلی ۵، حمام گوگردی گولو |
حمام سولفور مکه | گرجستان، تفلیس، منطقه آبانوتوبانی |
چرا در سفر به تفلیس بازدید از حمام گوگردی ضروری است؟
تفلیس گردی با وجود حمامهای گوگردی تفلیس علاوه بر لذت‌بخش بودن، باعث تمدد اعصاب، آرامش روان و کاهش دردهای روماتیسمی می‌شود. این حمامها دارای ارزش تاریخی هستند و در همه جای آن‌ها می‌توان رد پای معماری سنتی ایرانی را دید. تنوع بسیار زیادی که در 15 حمام گوگردی تفلیس وجود دارد، باعث شده که هر فرد با توجه به سلیقه و توقعی که از این حمامها دارد بتواند مکان مورد رضایت خود را پیدا کند.
در صورت استفاده از بلیط خصوصی می‌توانید از مزایایی همچون عکس برداری در حمام استفاده کنید. در حمام گوگردی تفلیس به دلیل بخارهای سولفوری موجود و ایجاد حس خنکی، نوشیدنی‌های متنوعی به‌فروش می‌رسد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
