برای کسانی که به قصد زیارت آستان مقدس امام رضا به مشهد سفر می‌کنند، شاید بزرگ‌ترین توفیق این باشد که شانس خوردن غذای حرم را داشته باشند. بسیاری از زائران بر این باورند که خوردن این غذا می‌تواند باعث برآورده شدن حاجت آن‌ها شود. مهمانسرا امام رضا که قدمتی بسیار طولانی دارد، بیش از صد سال است که غذای خدام امام رضا را تهیه کرده است. مهمانسرا آستان قدس رضوی، در متون گذشته با عنوان کارخانه زواری و یا مهمانخانه زواری شناخته می‌شده است. در واقع کارخانه خدامی و کارخانه زواری دو مکان جدا از هم بوده که غذای خادمین حرم و زائران در آن‌ها پخته می‌شده است. این مکان، تا پیش از این در صحن آزادی قرار داشته است ولی در حال حاضر مهمانسرای رضوی به صحن دیگری منتقل شده است. اگر قصد سفر با تور مشهد را دارید و دوست دارید که توفیق چشیدن غذا از مهمانسرا امام رضا نصیبتان شود، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با نحوه رزرو غذا و اطلاعات مهم دیگر مربوط به این مکان آشنا کنیم.
تاریخچه مهمانسرای امام رضا در مشهد
به نقل از کتب قدیمی در حدود 500 سال یش، در حرم امام رضا (ع) مکانی به نام «غلورخانه» تاسیس شد. در این مکان غذایی شبیه حلیم به عنوان غذای زائران حرم و فقرای اطراف آن‌جا طبخ می‌شد. پس از آن این مکان در دوره صفوی تا اوایل قاجار، «مطبخ معموره» و «مطبخ‌سرکار فیض آثار» نام می‌گیرد. مطبخ معموره شامل چند بخش از جمله خونچه خانه، شربت خانه، خبازخانه و ادویه خانه بوده که در مجموع به آن «کارخانه» می‌گفته اند. تا اواسط دوره قاجار، مهمان سرای آستان قدس بر همین شیوه تک مطبخی باقی می‌ماند. از دوره ناصری، آستان تحت نیابت عضدالملک قرار می‌گیرد و مطبخ «خدامی» و «زواری» از یکدیگر جدا میشود. پس از پایان دوره قاجار، در عصر پهلوی اول، دو کارخانه زواری و خادمی دوباره به هم می‌پیوندد و به «مهمانخانه حضرتی» معروف میشود. البته دیری نمی‌پاید که در روزگار پهلوی دوم، مهما‌خانه حضرتی به «مهمان سرای‌آستان‌قدس» تغییر نام پیدا می‌کند. پس از انقلاب اسلامی این نام به مهمانسرا امام رضا تغییر می‌یابد. لازم به ذکر است که بیشتر مناصب اصلی و موثر مهمان سرا در هر سه دوره تاریخی صفوی تا قاجار در اختیار سادات عظام رضوی و موسوی قرار داشته و به صورت موروثی از پدر به پسر منتقل می‌شده است.
آدرس و نحوه دسترسی به مهمانسرای امام رضا
همان‌طور که گفتیم این مجموعه در صحن آزادی قرار داشته ولی در حال حاضر مهمانسرا امام رضا شامل دو مهمانسرا در دو صحن متفاوت است. ورودی مهمانسرای شماره 1 از بست شیخ نواب صفوی( شیخ حر عاملی) و ورودی مهمانسرای شماره 2 در غرب صحن غدیر است. مهمانسرای صحن غدیر جدیدتر است ولی مهمانسرای واقع در بست شیخ حر عاملی از قدیم در همان محل قرار داشته است.
اگر قصد رفتن به این مهمانسرا را دارید، باید در ابتدا خود را به حرم برسانید و سپس با کمک خادمین حرم، مهمانسرا امام رضا را پیدا کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به حرم امام رضا، ایستگاه مترو شهدا در میدان شهدا است که تنها ۱۰ دقیقه با تاکسی از حرم فاصله دارد.
ثبت نام غذای حرم امام رضا
در گذشته، نوع دریافت غذا از مهمانسرا بسیار متفاوت بوده و شما باید بسیار خوش‌شانس می‌بودید تا توفیق خوردن غذا از این مکان نصیبتان می‌شد. در آن سال‌ها، توزیع کارت غذای حضرتی به‌صورت اتفاقی بین مسافران و زائران مشهد، در فرودگاه مشهد، ایستگاه‌های راه‌آهن و هتل‌ها انجام می‌شد و یا به ازای برخی نذورات که به پیشگاه امام رضا (ع) تقدیم می‌شد، به زائران اهدا می‌گردید. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و سهولت انجام ارتباطات، روش‌های دیگری هم برای دریافت غذای نذری حرم امام رضا (ع) وجود دارد که به شما این شانس را می‌دهد تا این غذای متبرک را بچشید. برای دریافت غذا شما می‌توانید از دو روش سامانه پیامکی و رزرو اینترنتی اقدام نمایید. در ادامه ما به توضیح کامل این دو روش خواهیم پرداخت.
دریافت غذا از حرم امام رضا با پیامک
این روش بیشتر مناسب کسانی است که به اینترنت دسترسی ندارند یا کار با گوشی‌های هوشمند برای آن‌ها دشوار است. برای ثبت سفارش غذا از طریق پیامک باید با شماره همراه خود، عدد 3 را به سامانه پیامکی 8800 ارسال کنید. پس از تایید ثبت نام، پیام “شما در فهرست انتظار سامانه قرار گرفته‌اید” برایتان ارسال میشود. در صورت اینکه این توفیق نصیبتان شود، این موضوع از طریق پیامک ” شما به مهمانسرای حضرت دعوت شده‌اید ”، اطلاع رسانی انجام خواهد گرفت. پس از دریافت پیام، شما باید به بخش نعیم رضوان (اتاق 107) در صحن غدیر مراجعه کرده و فیش غذا خود را دریافت نمایید. تمامی اطلاعات مربوط لیست غذای مهمانسرای امام رضا، ساعت و محل سرو در فیش های غذا ثبت شده است پس حتما حواستان به فیش غذا خود باشد.
سامانه رضوان و رزرو اینترنتی غذای حرم امام رضا
اگر قصد رزرو غذا از مهمانسرا را دارید، بهترین روش رزرو اینترنتی غذای حرم امام رضا با استفاده از برنامه نسیم رضوان است. اپلیکیشن نسیم، یک برنامه چند منظوره است که تمام راهنمایی‌های لازم را دارد. همچنین با نصب این برنامه، برخی زیارت‌نامه‌ها نیز در دسترس شما قرار خواهد گرفت. این نرم افزار را می‌توانید از بازار و یا سایت رسمی آستان قدس دانلود نمائید. پس از نصب و ورود به نرم افزار، شما می‌توانید امکانات آن را مشاهده کنید. برای رزرو غذا باید وارد بخش مربوط به مهمانسرا امام رضا شوید و درخواست خود را ثبت کنید. با ورود به این بخش در ساعات ۸ صبح الی ۱۸ عصر، می‌توانید برای ثبت نام غذای حرم مطهر رضوی اقدام کنید. استفاده از این روش به معنای تایید قطعی دریافت غذا نیست و شما باید منتظر تایید مهمانسرا باشید. پس از ثبت نام، در ساعت ۲۰ هر روز بر اساس ظرفیت مهمانسرا منتخبین مشخص شده، می‌توانند برای انتخاب وعده غذایی اقدام کنند.
منوی غذای حرم امام رضا 1402
شاید بعد از رزرو غذا این سوال برای شما به وجود آید که چطور باید منوی غذا مهمانسرا امام رضا را ببینید. تمام اطلاعات مربوط به نوع غذا، ساعت و محل سرو روی فیش دریافت غذا درج شده است. اما به‌طورکلی منوی غذای حرم امام رضا به شرح زیر است.
برنامه صبحانه | برنامه ناهار و شام |
|---|---|
خوراک لوبیا | چلو خورشت گوشت و بادمجان |
پنیر | باقلا پلو با گوشت |
حلوا شکری | قرمه سبزی |
حلیم | سبزی پلو با ماهی |
خوراک عدسی | چلو مرغ |
کوکو سبزی | باقلا پلو با مرغ |
مربا | خورشت قیمه |
| چلو جوجه کباب |
| چلو گوشت سرخ شده |
| چلو خورشت کرفس |
| استامبولی |
| چلو خورشت سیب آلو |
| چلو خورشت فسنجان |
اسکان در حرم امام رضا (ع)
برای بسیاری از افرادی که به نیت زیارت حرم به مشهد سفر می‌کنند، تقبل هزینه‌های بالای اقامتگاه‌ها و هتل‌ها مشهد بسیار سخت است. آستان قدس رضوی برای زائران گرامی امام رضا، مکان‌هایی را با عنوان زائرسرا برای اسکان و استراحت روزانه و شبانه در نظر گرفته است که به کاهش هزینه‌های سفر به مشهد بسیار کمک می‌کند. شرایط استفاده از زائرسراهای رایگان مشهد، به این صورت است که هر مسافر با داشتن یک کارت شناسایی معتبر مانند کارت ملی و شناسنامه، می‌تواند به مدت سه شب از این مکان‌ها استفاده کند. به دلیل حجم بالای زائران حرم امام رضا، استفاده از این مکان‌ها ظرفیت محدودی دارد و هر نفر برای اسکان شبانه در طول یک سال، می‌تواند پنج شب از آن استفاده کند. در حال حاضر پذیرش برادران در ضلع شمالی باب السلام، ابتدای ورودی رواق حضرت زهرا انجام میشود. پذیرش و ثبت نام اسکان برای خواهران، در ضلع جنوبی باب السلام ابتدای ورودی رواق حضرت زهرا انجام میشود و خواهران نیز می‌توانند پس از ثبت نام به مکان معرفی شده جهت اسکان مراجعه کنند. علاوه بر مکان‌هایی که توسط آستان قدس رضوی برای زائران در نظر گرفته شده است، حسینیه هایی در نزدیکی حرم مطهر قرار دارند که با هزینه های بسیار کم قابل سکونت هستند.
قوانین مهمانسرا امام رضا
- ساعت کار مهمانسرای حرم امام رضا و زمان تحویل غذاها بر روی فیش غذاها اعلام میشود.
- ساعت ناهار در مهمانسرا حرم امام رضا بین 13ساعات الی 14 است.
- شام در مهمانسرا از ساعت 20 الی 22 شب سرو میشود.
- در ماه مبارک رمضان، غذا از اذان مغرب مشهد تا ساعت 21 برای افطار و ساعت 1 بامداد الی 20 دقیقه قبل از اذان صبح توزیع میشود.
- سرو غذا در مهمانسرا انجام میشود و در صورت درخواست بیرون بر، غذا را با بسته بندی کاملا بهداشتی تحویل شما می‌دهند.
- برای ضایع نشدن حقوق زائران دیگر، سهمیه غذای حضرت برای هر شخص، با ارائه کارت ملی است.
- زمان دریافت سفارش بعدی 2 یا 3 سال بعد از آخرین سفارش است.
- برای دریافت غذا، نیاز به حضور تمامی افراد ثبت نام شده در سیستم نیست و یک نفر می‌تواند به عوان نماینده برای دریافت غذا حضور یابد.
چگونه مهمان مهمانسرای امام رضا شویم؟
برای کسانی که سفر به مشهد را به نیت زیارت انجام می‌دهند، بزرگ‌ترین توفیق می‌تواند این باشد که بتوانند در مهمانسرا امام رضا غذایشان را میل کنند. بسیاری از افراد عقیده دارند که خوردن این غذا می‌تواند حاجت آن‌ها را برطرف کند و به همین خاطر است که تقاضا برای دریافت وعده‌های غذایی از این مکان بسیار بالا است. برای رزرو غذا از مهمانسرا آستان قدس رضوی، باید از طریق سامانه پیامکی یا اپلیکیشن رضوان اقدام نمایید. اگر شما هم تا به حال تجربه سفر به مشهد و چشیدن غذاهای متبرک حرم امام رضا را داشته‌اید، می‌توانید خاطرات و تجربیات خود را برای ما در قسمت نظرات یادداشت نمایید.
