در زمان سفر به شهر کربلا و زیارت حرم مطهر امام حسین علیهالسلام، یکی از مکان‌هایی که اکثر زیارت‌کنندگان از آن بازدید به عمل می‌آورند، خیمه‌گاه کربلا است. این خیمه‌گاه به دلیل قدمت بالایی که دارد و داستان غم‌انگیزی که از زمان واقعه کربلا بر دوش می‌کشاند، به یکی از قطب‌های زیارتی معروف و مهم کربلا تبدیل شده است. مراسمات و آیین‌های متعددی هر ساله در ماه محرم با مرور واقعه کربلا در این شهر برگذار می‌شوند. خیمه‌گاه کربلا، یکی از مکان‌هایی است که مردم علاوه بر زیارت، می‌توانند در مراسمات مذهبی همچون روضه‌‌خوانی برای امام حسین، مداحی، شبیه‌خوانی و غیره نیز شرکت کنند. در خیمه‌گاه کربلا، قلب‌ها پر از تعبیرات شعوری می‌شوند و این تجربه‌ای منحصربه‌فرد است که هیچ کلمه‌ای قادر به شرح آن نیست. این مکان برای زائران، معنای بازگشت به اصالت را دارد.
خیمه گاه چیست؟
به مکانی که در آن خیمه‌های امام حسین (علیهالسلام) و یارانش در واقعه عاشورا برپا می‌شد، خیمه‌گاه گفته می‌شود. این مکان، زیارتگاه شیعیان در کربلا به حساب می‌آید. یکی از آیین‌های عزاداری در ماه محرم، خیمه‌سوزی است که در برخی از شهرهای عراق و ایران انجام می‌شود. قبل از روز عاشورا، خیمه‌ها را برپا می‌کنند و در ظهر یا بعد از ظهر عاشورا، آن‌ها را به آتش می‌کشند. این مراسم برای یادآوری آتش زدن خیمه‌های امام حسین پس از شهادت وی در روز عاشورا است. خیمه‌گاه کربلا توسط شخصی به نام عبدالمؤمن در قرن دهم قمری تاسیس گشت و در گذشته با عنوان مقام امام زین‌العابدین از آن یاد می‌شد.
معرفی کامل خیمه گاه های کربلا
خیمه‌گاهی در جنوب غربی حرم امام حسین در شهر کربلا قرار دارد که شیعیان از گذشته‌های دور تاکنون این خیمه‌گاه را زیارت می‌کنند. خیمه‌گاه کربلا، محل برپایی خیمه‌گاه امام حسین بوده است. خیمه‌های امام حسین در واقعه کربلا حدود ۶۰ عدد تخمین زده می‌شود که در فاصله ۲ متری از یکدیگر قرار داشته‌اند. این خیمه‌ها به صورت نیم‌دایره و در جلوی خندقی بزرگ ساخته شدند تا از طرف پشت مورد حمله قرار نگیرند و امنیت آن‌ها بالا برود.
بزرگ‌ترین خیمه در آن زمان، خیمه امام حسین بوده که در رأس خیمه‌گاه کربلا قرار داشت و به عنوان محلی برای برگزاری جلسات و گردهمایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. طبق روایت‌های گفته شده، در سمت غرب خیمه‌گاه کربلا، خیمه‌گاه بانوان و در سمت شرق خیمه‌گاه کربلا، خیمه‌گاه یاران امام حسین (ع) قرار داشته است و خیمه‌گاه حضرت زینب (س) در پشت این خیمه‌گاه مبارک برپا شده بود.
خیمه حضرت ابوالفضل عباس (ع) نیز مانند خیمه‌گاه حضرت زینب (س)، در پشت چادر امام حسین (ع) و اطراف خیمه کودکان و زنان برپا شده بود. برخی از خیمه‌ها نیز برای نگهداری از تجهیزات و آذوقه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. پس از اتمام جنگ، خیمه‌گاه امام حسین علیهالسلام توسط سپاه دشمن مورد حمله قرار گرفت و پس از اسیر کردن زنان، کودکان، امام سجاد (ع) و غارت زیورآلات زنان، خیمه‌ها را به آتش کشاندند.
عکس های خیمه گاه کربلا
بازدید از خیمه‌گاه کربلا یک تجربه عمیق و معنوی است. این مکان، اسرار مذهبی را به شما نشان می‌دهد و شما را با عظمت و قدرت ایمان و صبوری آن امام بزرگوار آشنا می‌کند. در اینجا یک فضای مذهبی برقرار است که در آن زائران در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، از شهدا و مظلومان یاد می‌کنند و در کنار امام حسین (ع) برای دستیابی به آزادی و عدالت در جامعه می‌کوشند.
تاریخچه خیمه گاه های کربلا
برای ساخت خیمه‌گاه کربلا، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست؛ اما طبق برخی روایات موجود، ساخت خیمه‌گاه اولین بار توسط فردی به نام عبدالمومن دده از نسل سید ابراهیم مجاب در قرن دهم هجری انجام گرفته است. عبدالمومن، علاوه بر ساخت این خیمه‌گاه، تعدادی نخل خرما نیز در کنار آن بنا نهاد که بعدها به عنوان نخلستان دده شهرت یافت. در سال ۹۹۶ قمری، شخصی به نام جهان کلامی کربلایی، شاعر قرن دهم این خیمه‌گاه را بازسازی کرد؛ به گونه‌ای که تاریخ بازسازی این بنا، در سنگ مرمر محراب حک شده است.
در سفرنامه جهانگرد آلمانی به نام کارستن نیوبر در قرن ۱۲ هجری از خیمه‌گاه کربلا نام برده شده است. به گفته وی، خیمه‌گاه در خروجی کربلا به کوفه قرار داشت. بعد از حمله وهابیت به کربلا در سال ۱۲۱۶ هجری قمری، فردی به نام سید علی طباطبایی که به صاحب ریاض مشهور بود، دور شهر کربلا دیواری به همراه ۶ دروازه در جهت‌های مختلف شهر بنا نهاد.
بعد از آن، خیمه‌گاه کربلا خارج از شهر قرار گرفت و بنایی به عنوان قبرستان به دستور علی طباطبایی در آنجا ساخته شد. در سفرنامه میرزا ابوطالب خان، یکی از جهانگردان قدیم در سال ۱۲۱۷ قمری، نیز به این خیمه‌گاه اشاره شده است. اصلی‌ترین دوره بازسازی و مرمت این خیمه‌گاه در سال ۱۲۷۶ قمری توسط عبدالحسین تهرانی در دوره ناصرالدین شاه انجام گرفت.
در آخر، مدحت پاشا بخشی از دیوار شهر کربلا در سمت خیمه‌گاه را از بین برد و این مکان و حومه اطراف آن را به شهر اضافه کرد و دروازه‌ای هم برای آن نهاد. این دروازه اکنون به عنوان راه خروجی از شهر به سمت نجف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از این واقعه، خیمه‌گاه به عنوان محله مخیم شهرت یافت و از اطراف آن به عنوان منطقه عباسیه نام برده شد. باری دیگر در سال ۱۳۹۹ قمری یا سال ۱۳۶۷ هجری قمری این خیمه‌گاه بازسازی شد و دو ردیف طاق‌های هلالی کوچک به عنوان یادگاری از جهاز‌های شتران بر زمین افتاده کاروان امام حسین ساختند.
فاصله خیمه گاه تا حرم امام حسین
خیمه‌گاه کربلا در جنوب غربی حرم امام حسین علیهالسلام قرار دارد. فاصله این خیمه‌گاه از حرم در حدود ۳۰۰ متر و تا مکان قتل‌گاه حدود ۶۰۰ متر است. در طول این مسیر، تل‌زینبیه نیز قرار گرفته است.
سخن آخر
خیمه‌گاه کربلا یکی از قطب‌های مهم زیارتی در شهر کربلا به شمار می‌رود که در آن، زائران عزاداری و امام حسین (ع) و یاران ایشان را زیارت می‌کنند. این خیمه‌گاه مکانی برای انعکاس عشق و ایمان به شمار می‌رود. اینجا محلی است که زائران با هم به سوی امام حسین (ع) رفته و روح و بصیرت شان را تقویت و محبت‌شان را در برابر فداکاری‌های امام حسین (ع) استحضار می‌نمایند. در خیمه‌گاه کربلا، زائران در فضایی آکنده از محبت و معنویت، با دیگر زیارت‌کنندگان تعامل می‌کنند و شاهد گفتگوها و اشتراکات فرهنگی و مذهبی بین زائران هستند. این خیمه‌گاه فرصتی برای تلاش در جهت بهبود خود و جامعه است. در این محل، زائران به اراده و عزم خود می‌نگرند و قدم می‌گذارند تا از مکتب امام حسین (ع) درس بگیرند و شجاعت و استقامت را تمرین کنند.
