کشورهای فارسی زبان به کشورهای اطلاق می‌شود که در آنها زبان رسمی، زبان فارسی است. هم اکنون زبان فارسی در بسیاری از کشورها مانند ایران، افغانستان و تاجیکستان به عنوان زبان رسمی شناخته می‌شود. این زبان رسمی، در این کشورها فارسی، دری و تاجیکی بوده اما در کشور ازبکستان فارسی، زبان اقلیت بزرگی از آنها است. بیش از ۷۰ میلیون گویشور بومی در سرتاسر جهان از زبان فارسی استفاده می‌کنند. زبان فارسی در ۲۹ کشور در سرتاسر جهان تکلم می‌شود و در حال حاضر در رتبه ششم جهان قرار دارد.
کشور ایران
کشور ایران به عنوان بزرگترین کشور فارسی زبان دنیا شناخته می‌شود. بر اساس آمار و گزارشات موجود جمعیت فارسی زبانان در سال ۲۰۱۶ در حدود 50.400.000 نفر اعلام شده است. این میزان از جمعیت ۶۲ درصد از جمعیت کشور است. با در نظر گرفتن نتایج سرشماری که در سال ۱۳۷۵ به واسطه مرکز آمار ایران در رابطه با ترکیب چیدمان قومیتی مردم ایران انجام شد، جمعیت و آمار فارسی زبان‌ها حدود ۷۳ تا ۷۵ درصد است.
این آمار نشان دهنده این است که ۸۲ تا ۸۳ درصد مردم به زبان فارسی صحبت می‌کند و در حدود ۸۳ درصد فقط زبان فارسی را می‌شناسند. پژوهش‌هایی که به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۹۱ منتشر شد، اکثر فارسی زبانان در استان‌های تهران، البرز، اصفهان، یزد، سمنان، قم، مرکزی و خراسان جنوبی هستند. بر همین اساس تهران به عنوان بزرگترین شهر فارسی زبان دنیا شناخته می‌شود، به طوری که ۹۸ درصد از مردمان این شهر به فارسی تسلط کامل دارند.
کشور افغانستان
در کشور افغانستان نیز رایج‌ترین زبان، فارسی است و زبان مادری حدود ۱۶ میلیون نفر از مردمان این کشور به شمار می‌آید. به علت اینکه فارسی یک زبان میانجی افغانستان است در حدود بیش از ۲۰ میلیون نفر یا به عبارتی ۸۰درصد از باشندگان این کشور به این زبان تسلط کافی دارند. از گویش‌های بومی فارسی در افغانستان می‌توان به تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ایماق‌ها اشاره کرد.
اکثر فارسی زبان‌هایی که در افغانستان زندگی می‌کنند در بخش نیمه شمالی این کشور هستند. به طور کلی می‌توان گفت فارسی، زبان بیشینه مردم ولایت‌های بدخشان، بلخ، پروان، کابل، کندز، به شمار می‌آید. زبان فارسی یکی از زبان‌های رسمی در کشور افغانستان است. در سال ۱۳۴۳ به منظور به وجود آمدن هویت ملی نام زبان فارسی در قانون اساسی افغانستان به دری تغییر پیدا کرد. در حال حاضر بیشتر فارسی زبانان افغانستان هنوز هم نام زبان خودشان را فارسی می‌دانند و واژه دری حاصل تلاش‌ها پشتو‌ها به منظور دور کردن آنها از جهان فارسی زبانان بود.
کشور تاجیکستان
در تاجیکستان فارسی، به عنوان زبان ملی و رسمی این کشور شناخته می‌شود که به الفبای سیریلیک تاجیکی نگارش می‌گردد. زبان فارسی به عنوان زبان مادری حدود ۷. ۵ میلیون نفر از شهروندان تاجیکستان است و نکته بسیار مهمی که در رابطه با زبان فارسی در کشور تاجیکستان وجود دارد این است که در شهر‌های بزرگ این کشور مانند دوشنبه، خجند، باختر و استروشن تماماً به زبان فارسی صحبت می‌کنند.
زبان فارسی در کشور تاجیکستان از دهه ۱۹۲۰ میلادی مانند بسیاری از کشورهای فارسی زبان با الفبای فارسی نوشته می‌شد اما پس از انقلاب اکتبر که در تاجیکستان اتفاق افتاد شکلی از الفبای لاتین به منظور نوشتن فارسی مورد استفاده قرار گرفت و در سال ۱۹۲۸ به طور رسمی جای خط فارسی را گرفت. در سال ۱۹۳۰ نیز الفبای سیریلیک تاجیکی در جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان پیدا کرد و از آن زمان به بعد جایگزین الفبای پیشین لاتین شد.
انتشار آثار و خط فارسی در سال ۱۹۳۹ میلادی به طور کلی ممنوع شد. با رشد ملی گرایی در بین تاجیک‌ها قانونی به تصویب رسید که مطابق با آن فارسی تاجیکی به عنوان زبان رسمی تاجیکستان معرفی شد این قانون تاجیکی را در برابر فارسی در نظر می‌گرفت و قوانینی را برای بازگشت دوباره به الفبای فارسی وضع می‌کرد. در سال ۱۹۹۹ نیز به طور کلی واژه فارسی از عنوان زبان کشور تاجیکستان حذف گردید زبان رسمی تاجیکستان تاجیکی معرفی شد.
ازبکستان
با در نظر گرفتن آمار رسمی کشور ازبکستان حدود ۵ درصد از جمعیت کل این کشور را تاجیک‌ها تشکیل می‌دهند. اما آمار غیر رسمی نیز در این رابطه وجود دارد که شمار تاجیک‌ها را در ازبکستان بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر یا به عبارتی ۳۰ تا ۴۰ درصد از جمعیت کل کشور معرفی می‌کند. فارسی زبانان در کشور ازبکستان معمولاً در دو شهر سمرقند و بخارا و برخی از ولایت‌های این کشور مانند سرخان دریا سکونت دارند.
علاوه بر این در دیگر مناطق و ولایت‌های ازبکستان مانند سمرقند و بخارا نیز به طور پراکنده این زبان در بین مردمان به چشم می‌خورد. ریچارد فولتس در گزارشی که در سال ۱۹۹۶ انجام داد اعلام کرد که ۷۰ درصد از اهالی سمرقند و حدود ۹۰ درصد از اهالی بخارا به زبان فارسی صحبت می‌کنند. علاوه بر سمرقند و بخارا گروه‌های بزرگ دیگر فارسی زبان در چوست، رشتان، تاشکند و آهنگران وجود دارند.
جمعیت کشورهای فارسی زبان چقدر است؟
در بسیاری از موارد، فارسی را به عنوان زبان پارسی معرفی می‌کنند و در حال حاضر زبان فارسی بیشتر در کشور ایران و افغانستان مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در دوران گذشته، فارسی زبانی بود که در نواحی مختلف از خاورمیانه تا هند استفاده می‌شد. تعداد گویشوران فارسی در بسیاری از کشورهای خلیج فارس مانند بحرین، عراق، یمن و امارات و در جوامع بزرگ ایالات متحده نیز یافت می‌شود لذا تعداد فارسی زبانان جهان را می‌توان درصد قابل توجهی بیان کرد.
با توجه به اینکه زبان فارسی یک ابر زبان شناخته می‌شود چیزی در حدود ۱۱۰ میلیون نفر در دنیا به زبان فارسی صحبت می‌نمایند که این تعداد بیشتر در ایران، افغانستان و تاجیکستان است. تعداد فارسی زبانان جهان بسیار زیاد بوده و با در نظر گرفتن گزارشات بیش از ۴۰ میلیون نفر فارسی زبان در ایران وجود دارد و در حدود ۱۴ میلیون نفر در کشور افغانستان به زبان فارسی دری صحبت می‌نمایند، این تعداد ۵۰ درصد از جمعیت کل کشور افغانستان است.
کلام پایانی
بیشترین کشورهای فارسی زبان دنیا را کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان تشکیل می‌دهند. در کشور ایران حدود ۴۵ میلیون ایرانی به زبان فارسی صحبت می‌کنند. در کشور ایران که به عنوان یک کشور چند زبانه شناخته می‌شود فارسی زبان رسمی است. این زبان در کشورهای دیگر مانند عراق، عمان و قطر نیز صحبت خواهد شد. در کشور افغانستان نیز زبان اول حدود ۶. ۷ میلیون نفر فارسی است و در کنار زبان پشتو، زبان رسمی کشور افغانستان محسوب می‌شود.
