شیراز در دنیا به ویژه در بین ایرانیان به عنوان شهر گل و بلبل و مهد شعر و ادب شناخته شده و از این بابت به شهرت جهانی دست یافته است. به همین منظور سالانه تعداد زیادی از گردشگران به استان فارس سفر می کنند. مردم شیراز به جهت داشتن پیشینه تاریخی، دارای آداب و رسوم و جشنواره های متنوع زیادی هستند. از جمله آنها می توان به جشنواره اسب اصیل، جشنواره هنر و موسیقی، جشنواره خوارزمی و. . . نیز اشاره کرد. در ادامه مطلب به معرفی چندین مراسم کهن شیرازی می پردازیم.
زمان برگزاری جشنواره های شیراز
همان طور که پیش تر گفته شد در طول سال مسافران و گردشگران بسیاری برای دیدن جشنواره های مختلف به شیراز سفر می کنند. زمان برگزاری این جشنواره ها متفاوت بوده که برخی از آنها وابسته به فصل است، مانند جشن ویژه درخت نارنج، و برای برگزاری بعضی از آنها زمان خاصی در سال را مد نظر قرار می دهند. گاهی اوقات تعدادی از علاقه مندان به شرکت در این جشنواره ها هنگامی از برگزاری آنها با خبر می شوند که زمان زیادی برای سفر با اتومبیل شخصی یا اتوبوس و قطار به شیراز ندارند و بهترین انتخاب برای به موقع رسیدن و شرکت در جشنواره های شیراز، سفر هوایی و خرید بلیط هواپیما لحظه آخری است.
علاوه بر این تعدادی از این جشنواره ها در اواسط سال و میان مشغله های کاری و تحصیلی برگزار می شوند و افراد علاقه مند به منظور صرفه جویی در زمان ترجیح می دهند بلیط هواپیما ارزان را برای سفر به شیراز تهیه نمایند. به عنوان مثال مردم پایتخت نشین با خرید بلیط لحظه آخری تهران شیراز می توانند علاوه بر شرکت در جشنواره های مختلف، با انتخاب هواپیما در طول سفر زمان کمتری را برای رفت و برگشت اختصاص دهند.
انواع جشنواره های استان فارس
شهر شیراز یکی از بهترین مکان ها جهت گردهمایی و برگزاری جشن های مختلف شناخته شده که سالانه جشنواره های متنوعی در آن در حال برگزاری است. از جمله آنها می توان به جشنواره هنر شیراز، جشنواره روشنایی و نورپردازی، جشنواره موسیقی، جشنواره خوارزمی، جشنواره ادبی، جشنوراه عرضه مستقیم کالا، جشنواره عکس کشوری کِرَسم اوز، جشنواره ملی کودک و مصرف منطقی دارو، جشنواره انگشت جادویی، جشنواره ملی حرکت، جشنواره فرهنگی و هنری دانشگاه های پزشکی کشور در شیراز، جشنواره مطبوعات و رسانه های مقدس، جشنواره زیبای اسب اصیل (شیراز) اسب عرب و. . . نیز اشاره کرد.
جشنواره هنر شیراز
این جشنواره در زمان پهلوی از سال 1346 الی 1356 در پایان هر تابستان توسط سازمان جشن هنر شیراز برگزار می شد که تلفیقی از هنر نمایشی و موسیقی بود. با توجه به این که در این جشن از همان ابتدا برنامه های مختلفی اجرا شده، بین تمامی جشنواره های شیراز بسیار معروف بوده و به عنوان جنجالی ترین جشن های فرهنگی و هنری در تاریخ ایران شناخته شده است.
سازمان جشن هنر شیراز برای برگزای جشنواره ها وظایفی بر عهده داشته که به شرح زیر است:
- انجام فعالیت های هنری گوناگون به منظور عرضه هنر در جشن هنر شیراز
- تدارک لازم برای فستیوال نمایشی و برنامه های موسیقی جشن هنر شیراز
- همکاری با سازمان های جهانی هنر و تبادل برنامه ها برای جشن هنر شیراز
عروسی درخت نارنج
یکی از مراسم معروف شیرازی ها، عروسی درخت نارنج است که به اشتباه میان عموم مردم به عنوان یکی از جشنواره های سالانه شیراز شناخته شده است. طبق روایتگران در گذشته زنی دارای درخت نارنج بوده که کم بار شده و او از روی ناراحتی و خشم قصد قطع کردن آن را داشته که با وساطت همسایه ها از قطع کردن آن صرف نظر کرده است. در پی آن به این منظور که درخت نارنج ناز کرده و در آن سال بار زیادی نداشته بر سر او تور سفید انداخته و با پاشیدن شکر پنیر بر روی درخت به شادی و پایکوبی می پردازند و به اصطلاح برای درخت نارنج عروسی می گیرند.
هم اکنون هر ساله با رسیدن فصل بهار برای هر درخت نارنجی که بار و محصولش کمتر از همیشه باشد، عروسی می گیرند. به این گونه که عده ای به صورت نمادین با تبر به سمت درخت هجوم می برند و عده ای دیگر با وساطت آن ها را منصرف می کنند و در نهایت به جشن و عروسی ختم می شود و با پختن آش از دور هم بودن لذت می برند.
جشنواره ملی موسیقی و آیین های موسیقایی نواحی ایران
یکی دیگر از جشنواره های شیراز که معمولا در اردیبهشت ماه برگزار می شود، جشنواره موسیقی نواحی مختلف ایران است. اولین دوره از این جشنواره پیش از شیوع کرونا ویروس با حضور گروه های موسیقی اقوام مختلف و بومی مناطق برگزار شده بود و امسال دومین دوره خود را در تاریخ 25 الی 30 اردیبهشت در تالار حافظ شهر شیراز برگزار کرد. این جشنواره با هدف توسعه گردشگری استان و جذب گردشگر، احیا و تقویت فرهنگ و آیین ها و موسیقی اقوام ایرانی برپا می شود.
در این جشنواره 18 گروه از استان های بوشهر، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان، گلستان، کهگیلویه و بویر احمد، لرستان، کرمان، آذربایجان، خوزستان، مازندران، گیلان، کردستان، چهارمحال و بختیاری و خراسان به اجرای برنامه پرداختند.
جشنواره آیین ها و مراسم سنتی شیراز
این جشنواره در شیراز و محوطه ارگ کریم خان زند برگزار می شود که سالانه با استقبال زیادی از سمت مردم برخوردار می شود. در این جشنواره پخت حلوا و غذای سنتی، پخت انواع نان های محلی، شاهنامه خوانی، دوخت پوشاک سنتی، آواز خوانی مردم لر و چاوش خوانی، اجرای شمشیر بازی، بازی های محلی کلا کَنی، نمایش صنایع دستی و اتومبیل های قدیمی انجام می شود. نا گفته نماند که اکثر این مراسم و آیین های سنتی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
در این مقاله به پاره توضیحاتی در رابطه با معروف ترین جشنواره های شیراز پرداختیم. اگر علاقه مند به شرکت در جشن های مختلف شیراز هستید، می توانید با جست و جو در اینترنت از تاریخ دقیق برگزاری جشنواره های مختلف در طول سال مطلع شده و برای تماشای آنها برنامه ریزی داشته باشید.
