پیروزی نور بر تاریکی، این پیام جاودانهای است که جشن دیوالی (Diwali Festival) با خود به همراه دارد. دیوالی، جشن نورها، یکی از بزرگترین و باشکوهترین مراسمهای مذهبی و فرهنگی در هند و بسیاری از کشورهای آسیایی است که با روشنکردن فانوسها، آتشبازیهای دیدنی و انجام آیینهای مذهبی گرامی داشته میشود. این جشنواره که قدمتی چندهزارساله دارد، نهتنها برای هندوها، بلکه برای «سیکها» و پیروان آئین «جین» نیز مقدس است. در ادامه، با این مقاله از وبسایت لحظه آخر همراه باشید تا به سؤال جشن دیوالی هندی ها چیست پاسخ دهیم و شما را با آدابورسوم این جشنواره باشکوه نور و شادی بیشتر آشنا کنیم.
- مراسمی باشکوه؛ جشن دیوالی چیست؟
- تاریخ دقیق برگزاری؛ زمان جشن دیوالی در هند 2025
- از روشنکردن چراغها تا آتشبازیهای باشکوه؛ جشن دیوالی چگونه برگزار میشود؟
- غذاها در جشن دیوالی؛ بهترین مزههای سنتی
- حقایق جالب و پنهان پشت چراغهای روشن دیوالی
- بهترین مکانها برای برگزاری جشن دیوالی؛ هر منطقه یک داستان!
مراسمی باشکوه؛ جشن دیوالی چیست؟
جشن دیوالی هند، یکی از بزرگترین و مهمترین رویدادهای مذهبی در این کشور است که نماد پیروزی خوبی بر بدی محسوب میشود. در این جشن 5 روزه مردم خانههای خود را تمیز کرده و با چراغها و شمعهای درخشان، تزیین میکنند. شب اصلی دیوالی با پرستش الهه لاکشمی، الهه ثروت و سعادت، همراه است و مردم برای برکت و خوشبختی دعا میکنند. آتشبازیها و فشفشهها نیز جلوهای ویژه به جشن دیوالی میبخشند. ریشههای دیوالی به اسطورههای هندی بازمیگردد، جایی که شکست شیطان «راون» توسط «شاه رام» و خدای میمون هانومان و در ادامه آزادی سیتا، همسر شاه رام، جشن گرفته میشود. این جشن علاوه بر بُعد مذهبی، فرصتی برای تقویت روابط خانوادگی، بخشش، محبت و امید به آیندهای روشن است.
تاریخ دقیق برگزاری؛ زمان جشن دیوالی در هند 2025
جشن دیوالی هندوستان، هر سال بر اساس تقویم قمری هندی در ماه کارتیک، معادل ماههای مهر و آبان در تقویم شمسی یا اکتبر یا نوامبر میلادی، برگزار میشود. «دیوالی» در شب ماه نو (Amavasya) آغاز میشود. تاریخ دقیق دیوالی هر سال متغیر است. بهعنوانمثال، تاریخ جشن دیوالی ۲۰۲۴، ۲۵ اکتبر (۴ آبان ۱۴۰۳) بود، اما تاریخ جشن دیوالی ۲۰۲۵ در ۲۷ اکتبر (۵ آبان ۱۴۰۴) است.
از روشنکردن چراغها تا آتشبازیهای باشکوه؛ جشن دیوالی چگونه برگزار میشود؟
همانطور که خواندید، جشن دیوالی در هندوستان یک جشن 5 روزه با آیینهای متنوع است که در سراسر هند و بسیاری از کشورهای دیگر برگزار میشود. دیوالی که به «جشن نورها» معروف است، فقط جنبه مذهبی ندارد. بلکه هر 5 روز دیوالی در هند با مراسم و سنتهای خاصی همراه است که ریشه در اسطورهها و باورهای مردم دارد. در ادامه با سنتهای هر روز آشنا شوید و عکس جشن دیوالی هند را مشاهده کنید.
روز اول: دواولی (Dhanteras)؛ آغاز برکت و پاکیزگی
اولین روز دیوالی با نام دواولی شناخته میشود و به خرید اشیای قیمتی، نظافت خانهها و آمادهسازی برای جشنهای پیشرو اختصاص دارد. مردم در این روز وسایلی مانند طلا، نقره و ظروف جدید میخرند و خانههای خود را با چراغهای کوچک و شمعهای زیبا روشن میکنند. «دواولی» بهویژه برای پرستش الهه لکشمی که نماد ثروت و خوشبختی است، اهمیت دارد.
روز دوم: نِروَدیا (Narak Chaturdashi)؛ روز رهایی از تاریکی
در روز دوم، مردم به یاد شکست ناراکاسورا (یک افسانه شیطانی) توسط کریشنا، جشن میگیرند. در این روز، رسم است که مردم قبل از طلوع آفتاب، حمام رفته و از روغنهای معطر استفاده کنند؛ زیرا این کار نمادی از پاکسازی روح و جسم از پلیدیهاست. در برخی مناطق، آتشبازیهای کوچک برگزار شده و مردم برای استقبال از دیوالی خود را با رنگهای شاد تزیین میکنند.
روز سوم: دیوالی (Diwali)؛ اوج نور و روشنایی
مهمترین زمان جشن دیوالی، روز سوم محسوب میشود که با روشنکردن چراغهای سنتی (دیپها) در خانهها، خیابانها و معابد همراه است. مردم خانههای خود را با گلها و طرحهای رنگین رانگولی تزیین میکنند و در شب، نیایش ویژهای برای الهه لکشمی برگزار میشود. آتشبازیهای باشکوه، دید و بازدیدهای خانوادگی و تبادل هدایا از جمله رسوم این روز محسوب میشود.
روز چهارم: گودرین (Govardhan Puja)؛ تجلیل از قدرت الهی
در روز گودرین، مردم به یاد داستانی از کریشنا که مردم را از خشم ایندرا، خدای باران، نجات داد، جشن میگیرند. در برخی مناطق هند، نمادهایی از کوه گوردان ساخته میشود و مردم به نشانه شکرگزاری، غذاهای سنتی به یکدیگر هدیه میدهند.
روز پنجم: بهی دوج (Bhai Dooj)؛ پیوند محبت میان خواهر و برادر
آخرین روز دیوالی به عشق و احترام میان خواهران و برادران اختصاص دارد. در «بهای دوج»، خواهران برای سلامتی و خوشبختی برادرانشان دعا کرده و برادران نیز با دادن هدایا از آنها قدردانی میکنند. این روز نمادی از روابط خانوادگی قوی و محبت میان اعضای خانواده است.
غذاها در جشن دیوالی؛ بهترین مزههای سنتی
غذاها و خوراکیهای متنوع بخش جداییناپذیر روز جشن دیوالی هستند و این جشن بدون طعمهای شیرین و خوشمزه آن کامل نمیشود. مردم هند در این روزها انواع دسرها و تنقلات سنتی را تهیه کرده و میان خانواده، دوستان و همسایگان پخش میکنند. در کنار شیرینیهای سنتی، میانوعدههای ترد و ادویهدار نیز جایگاه ویژهای در مراسم دیوالی دارند. خوراکیهای دیوالی ترکیبی از طعمهای شیرین، تند و معطر هستند که هر کدام نمادی از شادی و برکت به شمار میروند. برخی از محبوبترین خوراکیهای دیوالی عبارتاند از:
- جلبی
- گاب جامن
- کاجو بارفی
- بمبئی میکس
- پکوره
- راسگولا
- لدو
- چکلی
- ماتی
حقایق جالب و پنهان پشت چراغهای روشن دیوالی
این جشن علاوه بر هند، در بسیاری از کشورهای جهان نیز برگزار میشود و پیروان ادیان مختلف در آن شرکت میکنند. در ادامه حقایق جالب درباره مراسم دیوالی را بررسی میکنیم:
- کلمه «دیوالی» یا «دیپوالی» از زبان سانسکریت گرفته شده و به معنی "رشتهای از چراغها" است.
- دیوالی برای بسیاری از مردم، جشن الهه لاکشمی (خداوند ثروت و رفاه) است.
- در مناطق مختلف هند، داستانهای اسطورهای متفاوتی در مورد دیوالی تعریف میکنند.
- در شمال هند، دیوالی یادآور بازگشت شاه رام و سیتا پس از شکست راوانا است.
- مردم بنگال، در این ایام الهه کالی را پرستش میکنند.
- در نپال، جشن دیوالی به پیروزی کریشنا بر پادشاه شیطانی ناراکاسورا مرتبط است.
- مردم در طول دیوالی خانههای خود را تمیز و تزیین میکنند تا خوششانسی و برکت جذب کنند.
- رنگولی (نقوش هنری ساختهشده از پودرهای رنگی و گل) از سنتهای زیبای دیوالی است.
- دیوالی نهتنها در هند، بلکه در سراسر جهان از جمله در بریتانیا، آمریکا و کانادا جشن گرفته میشود.
- شهر لستر در بریتانیا بزرگترین جشنهای دیوالی را خارج از هند برگزار میکند.
بهترین مکانها برای برگزاری جشن دیوالی؛ هر منطقه یک داستان!
جشن دیوالی، سراسر هند را به صحنهای درخشان و جادویی تبدیل میکند. در روزهای مراسم، شهرها و روستاها با چراغهای رنگارنگ، فانوسهای درخشان و آتشبازیهای باشکوه روشن میشوند. خیابانها پر از جنبوجوش شده و مردم در معابد، بازارها و فضاهای عمومی گرد هم میآیند تا این جشن عظیم را باشکوه هرچه بیشتر برگزار کنند. از بازارهای پرزرقوبرق گرفته تا آیینهای مذهبی و نمایشهای فرهنگی، هر منطقه رنگوبوی خاص خود را به دیوالی میبخشد. اگر به دنبال بهترین مکانها برای تجربه این جشن بهیادماندنی هستید، گزینههای زیر بهترین مکانها برای برگزاری جشن باشکوه دیوالی هستند:
- جیپور (Jaipur): بازارهای سنتی پر از نور و خوراکیهای خوشمزه دیوالی
- واراناسی(Varanasi): جشنهای مذهبی کنار رود گنگ همراه با چراغهای شناور
- کلکته (Kolkata): مراسم باشکوه کالاپوجا و عبادات پرشور
- امرتسار (Amritsar): معابد سیک که در شب غرق در نور میشوند.
- گوا (Goa): جشن دیوالی در کنار ساحل و تندیسهای شیاطین
جشن دیوالی؛ درسهایی از عشق، نور و خیرخواهی
جشن دیوالی یکی از کهنترین و مهمترین فستیوالهای هند است که بیش از 2 هزار سال قدمت دارد و به مدت 5 روز برگزار میشود. این جشن با آیینهای سنتی مانند روشنکردن چراغها، آتشبازی، تزیین خانهها با رنگولی و برگزاری مراسم مذهبی همراه است و مردم پس از آن به استقبال سال نو میروند. «دیوالی» فرصتی برای گردهمایی خانوادهها، تبادل هدایا و دعا برای خوشبختی و موفقیت است. سفر به هند در این ایام تجربهای خاص و بهیادماندنی خواهد بود و بسیاری از گردشگران از سراسر جهان با تور هند به این کشور میآیند تا از زیباییها و شوروشوق این جشن لذت ببرند. با برنامهریزی مناسب میتوان این فستیوال را از نزدیک مشاهده و لحظات بینظیری را تجربه کرد.